ituatie kritiek
i Cambodja
Ceausescu: personificatie van
Roemenie's zelfstandigheid
Nog geen eigen
vakverbond
voor Afrikanen
Arbeidsonrust duurt
voort in Barcelona
V.S.
gen leden van koninklijke
[ïilie voor de rechtbank
chtvee van aPart^e^
rt wel
boycot
VN beschuldigd
Brandt ongerust
over relatie met
Verenigde Staten
Verklaring Spaanse kardinaal
Yaticaan wilde
anti-fascisten
in 1943
niet helpen
Staatsbezoek van 10-13 april aan ons land
BUITENLAND
\A PENH (Reuter/AFP) De Cambodjaanse Nationale Vergadering heeft met
iniem besluit de „staat van nationaal gevaar" uitgeroepen. Naar verwachting zal
Jaring vandaag van kracht worden als president Lon Nol er zijn handtekening
eeft geplaatst.
btj-
en na waarschuwingen van
voor hernieuwde subver-
viteit. De kritieke politieke
Phnom Penh werd korte
onderstreept door het ont-
brigade-generaal Lon Nol,
broer van de president, als
niale politiek
wtugal
tiseerd
(APP) Sinds 1961 zijn
snsem omgekomen in de
die Portugal voert in de
kolonies. 20.000 mensen
inkt en de oorlog slokt 45
an de staatsbegroting op,
aro Seioa Neves, die als
van het congres
amocratische oppositie in
deze week houdt in het
Aveiro, ten noorden van
Hij zei dat Portugal 50.000
in Afrika heeft,
congres nemen ongeveer
van ver-
oppositionele groeperingen
voorbereiding van de ver-
V van het komend najaar,
•fatoren hadden prof Go-
in ballingschap doceert in
litgenodlgd als voorzitter
ongres, maar de Portugese
heeft hem een inreisver-
leweigerd. Zijn standpunt
;aJl onafhankelijkheid moet
de Afrikaanse kolonies
„verraad" beti-
:er maakte woensdag be
de stad Oporto meer dan
zijn gearresteerd die
hadden belegd om
en aan de universi-
>reken. De reotar van de
had de politie te hulp
jgjjm de studenten te verwij-
minister van pacificatie.
Lon Nol, bevelhebber van een le
gerdivisie, wordt beschouwd als één
van de machtigste mannen in het
tegenwoordige Cambodja. De dag te
voren was het ontslag gemeld van de
minister van Economische Zaken,
Thuy.
Het is slechts twee weken geleden
dat president Lon Nol in geheel het
land de noodtoestand uitriep na een
luchtaanval op zijn paleis die werd
uitgevoerd door een schoonzoon van
het afgezette staatshoofd prins Noro
dom Sdlhamoek. De „staat van na
tionaal gevaar" gaat nog verder en
geeft de regering de bevoegdheid
voor een half jaar een groot aantal
grondwettelijke vrijheden op te schor-
ten.Verder krijgen de militaire recht
banken de macht de doodstraf op te
leggen zonder mogelijkheid van be
roep. Hemketh Sana, minister ver
bonden aan het bureau van de pre
mier, vertelde de senatoren en afge
vaardigden dat de nieuwe maatregel
het resultaat was van „de opleving
van de republiek die een ernstige be
dreiging voimt voor de regerings
instellingen, de nationale onafhan
kelijkheid en de territoriale integri
teit". President Lon Nol heeft al vele
politieke tegenstanders laten oppak
ken sinds de luchtaanval op zijn pa
leis die aan 40 mensen het leven
kostte.
Nieuwe fase
Het ontslag van generaal Lon Non
wordt in Phinom Penh gezien als een
nieuwe fase in de politieke strijd om
het vice-presidentschap van de re
publiek tussen hem en generaal Siriik
Matak, oud-voorzitter van de Natio
nale Vergadering, die wordt gesteund
door de Amerikanen. Het vice-presi
dentschap is in feite de machtigste
functie in het land wegens de slechte
gezondheidstoestand van de presi
dent. Lon Non zou hebben laten we
ten dat zijn ontslag tot doel had, ge
legenheid te scheppen voor het re
gelen van de zaken". Hij zou geen ob
stakel hebben willen vormen voor een
eventuele politieke oplossing.
Generaal Lon Non was drie jaar
geleden toen de oorlog uitbrak, een
ORK (AP) Het Ame-
lachtvee geniet een onbe-
itel van executie. Op de
is de aanvoer van rund-
irkens drastisch vermin-
is de consumentenboycot
zijn vierde dag ingegaan,
uizen zien zich gedwongen
neel vrijaf te geven, de
supermarkten krimpen
in en de Amerikaanse
houdt zich aan zijn wei-
arische menu.
it zal zeker tot het einde
reek duren voordat hét ef-
actie ten volle merkbaar
timers, tegen het weekein-
vleesconsumptie normali-
erkst. Van hoog tot laag,
e consumenten eensgezind
hun actie tegen de hoge
l. Zo verklaarde de gou-
n Louisiana, Edwards dat
instaf vandaag een menu
len, oesters en rivierkreeft
n.
is van een klooster in Bel -
fornië zeggen het met eie-
i groente te stellen. "En
|zen nog verder mochten
oeten we maar bidden,
wonderbare vermenigvul-
brood en vissen", aldus 't
hoofd van de refter.
muziek mee Een 23-ja-
ler uit de DDR is tussen
In een Russische vracht-
jweg naar Nederland naar
.nd gevlucht. Hij was
in de auto gekropen,
wagen voor de Russische
in Keulen stopte,
vluchteling de deur en
zijn ongemakkelijke
De man liet in Oost
zijn vrouw en een kind
achter.
onbetekenend officier, maar in korte
tijti slaagde hij erin op te klimmen
tot één van de machtigste mannen
in Cambodja. Met name na het uit
roepen van denoodtoestand een
week of twee geleden, werd hij de
sterke man van het regiem genoemd.
Zijn snelle opkomst heeft herhaal
delijk tot felle kritiek geleid van po
litici van de oude garde.
Niet onbetekenend voor de situatie
in Phnom Phen is ook dat de natio
nale defensie-commissie besloten
heeft negen leden van de koninklijke
familie voor de militaire rechter te
dagen. Het gaat om vier kinderen van
Sihanoek (twee prinsessen en twee
prinsen), een oom van het vroegere
staatshoofd (ook een prins) en vier
neven.
BONN (RTR UPI APP DPA)
Het gisteren in San Clemente aange
kondigde bezoek van de Westduitse
bondskanselier, Willy Brandt, aan
Washington is voor Westduitse rege
ringskringen en hoge functionarissen
in Bonn een volkomen verrassing ge
weest. Vyf dagen geleden nog sprak de
officiële Westduitse regeringswoord
voerder de geruchten tegen, dat er
plannen zouden bestaan voor een be
zoek van Brandt in mei aan Wash
ington.
Brandt heeft Nixon voor het laatst
vlak voor kerstmis in 1971 in Florida
gezien. Zijn aanstaande besprekingen
met de Amerikaanse president win
nen aan betekenis in het licht van
nieuwe beschuldigingen die de poli
tieke oppositie in Bonn hem maakt
volgens welke in Brandts socialis
tisch liberale coalitie het neutralisme
en het anti-Amerikanisme groeien.
Regeringsfunctionarissen in Bonn
hebben toegegeven, dat Brandt zich
zorgen maakt over de betrekkingen
met de Verenigde Staten en dat de
ze het onderwerp zijn geweest van ka
binetsberaad.
In de Italiaanse provincie Calabrië hebben zich ernstige aard
verschuivingen voorgedaan als gevolg van de hevige regenval.
Hier een triest beeld van de ravage die werd aangericht: een
wegdek is voor een belangrijk deel weggeslagen en ligt nu als
een gebarsten en golvende puinhoop naast het oorspronkelijke
tracé.
KAAPSTAD (RTR) In Zuid-
Afrika neemt het aantal stakers on
der de negerbevolking tos. Intussen
heeft het blanke minderheisdbewind
een wetsontwerp gepubliceerd dat
bedoeld is om de vertegenwoordiging
van de zwarte werknemers uit te
breiden. De Afrikanen mogen echter
geen eigen vakbeweging ^p-ichten.
Volgens de regering heeft het verle
den aangetoond dat zwarte vakbon
den worden geïnfiltreerd door "agi
tators".
De secretaris-generaal van het
blanke vakverbond ..Trade Union
Copncil of Sou til Africa" (TUSCA)
Arthur Grobbelaar, noemde het wets
voorstel „waardeloos". Het bestuur
van de TUCSA pleitte er al in 1969
voor de organisatie ook open te steil-
len voor zwarte werknemers, maar de
leden hebben dit standpunt pas vorig
jaar overgenomen.
De voornaamste bepaling van het
wetsontwerp betreft de instelling van
werkcomité's in bedrijven met meer
dan 20 werknemers. Deze werkne
mers mogen een werkcomité van
naar gelang de omvang van het per
soneelsbestand tenminste drie tot ten
hoogste 20 leden kiezen. Deze comi-
té's hebben tot taak de wensen van
het personeel ter kennis van de werk
gever te brrengen.
Volgens het voorstel krijgt decen
trale arbeidsraad van de Bantoes de
bevoegdheid om één of meer van zijn
negerleden af te vaardigen naar de
vergaderingen waarop over de lonen
in bepaalde industrieën wordt onder
handeld.
Secretaris-generaal Grobbelaar van
de TUCSA verklaarde dat het voor
de zwarte arbeiders niets uitmaakt
of er blanke regeringsvertegenwoor
digers vervangen worden door Afri
kanen die door de regering worden
aangewezen. Zijn plaatsvervanger.
Robert Kraft, gaf als zijn mening dat
dehuidige staking van de negers m rte
een gevolg is van het feit dat de
Afrikanen geen eigen vakbonden
hebben. Door het ontbreken van een
onderhandelingsorgaan zouden zij wel
gedwongen worden naar het laatste
middel een staking te grijpen.
In het gebied van Johannesburg
gingen gisteren verscheidene honder-
den zwarte arbeiders van drie kle
dingfabrieken in staking voor hogere
lonen. Circa 300 van hen gingen weer
aan het werk nadat zij mee terug
werkende kracht tot 1 juli van het
vorig jaar vijf procent loon<=v-H
ging hadden gekregen ter compen
satie van de gestegen kosten van le
vensonderhoud
BARCELONA (UPI) De kardi
naal van Spanje, Narciso Jubany
Arnao heeft gisteren gezegd dat
„maatschappelijk onrecht" de oor
zaak is van de heftige botsingen tus
sen politie en arbeiders, waarbij dins
dag in Barcelona een arbeider door
de politie werd doodgeschoten. De
pas door paus Paulus benoemde kar
dinaal zei dat alle geweld verwerpelijk
is, „maar we kunnen niet het geweld
veroordelen zonder de oorzaken te
analyseren. Er bestaan situaties van
onrecht, waardoor de vrije uitoefe
ning van fundamentele rechten wordt
verdrukt en verhinderd. Sommige ge
welddadige conflicten kunnen voor
komen worden als tijdig de noodzake
lijke hervormingen worden ingevoerd",
aldus kardinaal Jubany.
Het Spaanse ministerie van Voor
lichting heeft de Spaanse pers toe
stemming gegeven de verklaring van
Jubany te publiceren, maar onder on
opvallende kop en zonder commen
taar.
Veertien arbeiders hebben gisteren
in Barcelona een officiële aanklacht
ingediend tegen de politie omdat deze
dinsdag het vuur heeft geopend op
stakende bouwvakarbeiders.
De veertien willen dat de rechter
uitmaakt wie „strafrechtelijk ver
antwoordelijk" is voor de schietpartij.
Intussen hebben de rond 2.000 sta-
Circa 3.000 arbeiders in Barcelona
van hun werkgevers te horen gekre
gen dat zij, die dinsdag hebben deel
genomen aan de betoging voor hogere
lonen en een kortere werkweek, vijf
dagen geschorst zullen worden. Over
die dagen zal geen loon worden uit
betaald.
Circa 3.000 arbeidrs in Barcelona
en omgeving legden gisteren het werk
voor anderhalf uur stil uit protest
tegen wat zij de moord op een mede
arbeider noemen. In Barcelona zijn
honderden vlugschriften verspreid
waarin het optreden van de politie
veroordeeld wordt.
Lang leve
de computer
BEIROET (DPA) Een
computer in Beiroet, die bekeu
ringen van parkeerovertreders
moet behandelen, is volgens de
politie te vlijtig geworden Gis
teren werd gezegd dat de „over
voerde machine" haar moeilijk
heden oplost door eenvoudig
veel valse opgaven te verstrek
ken.
Daarmee wordt niet allee'
verwarring gesticht onder de
parkeerevertreders maar ook b'
de autoriteiten.
Bovendien stapelen zich al
een miljoen onbewerkte bekeu
ringen voor de computer op. die
miljoenen waard zijn Voor de
behandeling van het innen var
het geld komt men 70 ambten0
ren te kort
Stadsbestuur en justitie liggc
nu met elkaar overhoop over d'
vraag, wie recht heeft op he'
leeuwendeel van het geld
DDR-spion De politie te Zllrich
heeft op 30 maart een Zwitser gear
resteerd, die op het punt stond naar
Oost-Berlijn te vliegen Hij zou in
apdracht van de Oostduitse geheime
dienst tegen betaling een onderne
ming hebben moeten bespioneren, die
zich bezig houdt met het verlenen
van hulp voor de vlucht van mensen
uit Oosteuropese landen
Zalm in de Theems Voor de
eerste drie zalmen die in de Theems
worden gevangen heeft het Londense
haventoestuur een prijs van 500 pond
sterling (3500 gulden) uitgeloofd Het
havenbestuur heeft goede hoop dat
er als gevolg van de intensieve be
strijding van de vervuiling in de
Theems weer zalm zwemt Vijftien
jaar geleden was het water zo ver
vuild dat er alleen nog palingen in
konden overleven
VERENIGDE NATIES (RTR)
„Het personeelsbeleid van de Ver
enigde Naties is niet minder dan een
schande. Hopelijk gebruiken Zuid^
Afrika en Rhodesië het niet als een
rechtvaardiging voor hun apartheids
politiek". Deze beschuldiging is gis
teren geuit door de Amerikaanse
negerjournalist Malvin Goode, de
vorige voorzitter van de vereniging
van Journalisten bij de VN, op een
zitting van de speciale VN-commis-
ede inzake apartheid.
Hij meent dat de zwarte werkne
mers duidelijk slechter worden be
taald dan de blanken. De Verenigde
Naties hebben meer dan 1.000 men
sen in dienst die 15000 dollar of
meer per jaar verdienen. Onder hen
zyn nog geen tien zwarte Amerika
nen, aldus Goode. Hij veronderstelde
dat de VN over de geheel wereld nog
geen 50 Afrikanen en Amerikaanse
negers in dienst hebben cfie 15.000
dollar of meer verdienen. „Dat is
apartheid. Daar moeten we hier en
nu een eind aan maken", zo ver
klaarde hij.
VATICAANSTAD (RTR) Paus
Pius XII en zijn naaste medewerkers
onder wie de huidige paus Paulus,
hebben in 1943 niet willen ingaan op
verzoeken van Italiaanse anti-fascis
ten om hulp. Dit blijkt uit het laat
ste deel van een reeks documenten
over de rol van het Vaticaan in de
Tweede Wereldoorlog die het Vati
caan heeft gepubliceerd.
Volgens deze publikaties voelden
Pius XII en zijn ministers van Bui
tenlandse Zaken Tarddni en Montini
(de tegenwoordige paus) er niet voor
het Vaticaan te betrekken in de bin
nenlandse aangelegenheden van Ita
lië. Wel had paus Pius in mei en juni
1943 bij Mussolini en bij koning Vic
tor Emmanuel zijn goede diensten
aangeboden voor beëindiging van de
oorlog. De fascistische leider had
echter geërgerd op deze stap gerea
geerd, aldus pater Angelo Martin, één
van de functionarissen die de leiding
bij de publikaties heeft gehad.
LEIDEN Door Wij brand Schaap
Nioolae Ceausesou, die van 10 tot 13
april met zijn vrouw een staatsbe
zoek aan ons land brengt, heeft
grote ambities voor Roemenië. De
president en partijleider wil dat
zijn land in vijftien k twintig jaar
een ontwikkeld industrieland wordt.
Zijn landgenoten moeten zich daar
voor getroosten dat 30 tot 32 pro
cent van het nationale inkomen
wordt geïnvesteerd. Dat betekent
naar verhouding minder geld voor
consumptieve bestedingen. Maar of
fers zijn onveffimijdelijk wil Roeme
nië niet alleen in politiek maar ook
in economisch opzicht het grote
principe van de „gelijkheid" blijven
nastreven.
Ook de handel moet zich naar alle
kanten uitbreiden. Dezer dagen
heeft Ceausescu de hoop uitgespro
ken, dat zijn bezoek aan ons land
een verdubbeling van de handel in
de eerstkomende jaren teweeg zal
brengen. Het onderlinge handelsver
keer heeft nu een omvang van on
geveer 180 miljoen gulden per jaar.
Tegenover Nederlandse Journalisten
die hem in Boekarest interviewden
gaf hij uiting aan het verlangen
dat de Roemeens-Nederlandse poli
tieke samenwerking verstevigd zal
worden, waarbij hij speciaal dacht
aan de versterking van de veilig
heid in Europa en in de wereld.
Veiligheid „die gebaseerd moet zijn
op respect voor de onafhankelijk
heid en soevereiniteit van alle lan
den op basis van volledige gelijkge
rechtigdheid".
Gewicht
Niet bijzonder onalledaagse termen
in het internationale politieke ver
keer, maar van speciaal gewicht als
ze uit zijn mond komen. Ceausescu
is immers de personificatie van
Roemenië's zelfstandige optreden in
het communistische blok.
Als communist van het eerste uur,
die binnenslands voor straffe disci
plinaire bepalingen zorgt, stelt hij
zich naar buiten niet alleen tegen
over Westelijke landen, maar ook
tegenover die in het Midden-Oosten
en de Sowjet-Unie onafhankelijker
op dan veel andere Oosteuropese
leiders.
Zo kwam Roemenië bij de voorbe
reidende besprekingen voor een
Conferentie over Veiligheid en Sa
menwerking in Europa die in Hel
sinki worden gehouden met het
principiële voorstel, het voorzitter
schap van de werkgroepen te laten
wisselen tussen alle deelnemers als
de Finse permanente gespreksleider
afwezig zou zijn. Toen het werd
aangenomen zag men daarin een
nieuw succes voor de „gelijkheid"
van alle 34 Europese landen en
voor de invloed van de kleinere sta
ten binnen en buiten de blokken.
Tactisch inzicht noch moed kan
men de Roemeense leider ontzeggen.
Op de vijftigste verjaardag van de
Roemeense communistische partij in
1971 kreeg hij de titel van ..Held
van de Socialistische Republiek
Roemenië". Zijn geestverwanten
wilden hem toen, en in Januari 1973
met een eredoctoraat van de Uni
versiteit van Boekarest belonen zo
wel voor zijn voor- als na-oorlogse
activiteiten.
De op 26 januari 1918 in Scornicesti
bij Boekarest geboren boerenzoon
die al op elfjarige leeftijd naar di
verse werkplaatsen werd gestuurd,
heeft voor en in de oorlog als actief
lid van de verboden communistische
partij jaren in gevangenschaD door
gebracht.
Het was daar dat hij in nauw con
tact kwam met andere opgeslotenen
die in het na-oorlogse Roemenië
belangrijke rollen zouden gaan spe
len. Eén van hen was Gheorghiu-
Dej., die na de val van Anna Pau-
ker in 1952 de functies van partij
en regeringshoofd in zich verenigde,
net als Ceausesou nu.
Nadat Ceauseou plaatsvervangend
minister van Landbouw was geweest
en in de rang van luitenant-gene
raal de politieke afdeling van het
leger had geleid, concentreerde hij
zich van Juli 1957 af voornamelijk
op het partijsecretariaat, waar hij
direct onder zijn beschermer
Gheorghiu-DeJ werkte. Na Gheorg-
hiu-Dej's overlijden op 20 maart
1965 is Ceausescu hem eerst alleen
als partijleider opgevolgd (de func
ties werden weer gesplitst). Maar in
december 1967 nam hij ook het
voorzitterschap van de Staatsraad
op zich, waarmee de vereniging van
regerings- en partijtop in één per
soon was hersteld.
Zuivering
Op het Roemeense filmfestival dat
onlangs in Den Haag werd gehou
den, trok een werk onder de titel
.Macht en waarheid" bijzondere
aandacht. Het was een kritisch ver
haal over de wegzuivering van een
openhartige „technocraat" door le
den van een plaatselijk partijbe
stuur. Het verhaal eindigde met de
rehabilitatie van de ingenieur die
terecht gewaarschuwd bleek te heb
ben dat een bepaald prestige-pro
ject verkeerd was opgezet.
Dit werk sloot aan bij een verras
sende actie die Ceausescu in 1969
ondernam: hij beschuldigde zijn
overleden voorganger van zuiverin
gen die het leven van partijleden
hadden gekost.
De ontluistering van de nagedacn-
President Ceausescu: "Naar alle kanten uitbreiding
heeft hij pogingen tot bemiddeling
gedaan.
Redelijk onbevangen stelt hij zich
op ten opzichte van samenwerking
met westelijke landen. Westelijke
firma's mogen in zijn land investe
ren. Ze kunnen voor 49 procent
deelnemen in Roemeense onderne
mingen. Over him winstaandeel
mogen ze vrij beschikken. Zo sti
muleert hij de economische ontwik
keling.
zich daarna ook nog scherper dan Maar ook de landen van de Come-
tenis van Gheorghiu-DeJ deed den
ken aan Nikita Chroesjtsjews desta-
linisatierede van 1956 in Moskou.
Een rede die tot liberalisatie-activi
teiten in Oost-Europa, tot de Hon
gaarse opstand leidde.
De invasie van troepen van andere
Warschaupact-landen in het „libera
liserende" Tsjechoslowakije van 1968
is door Roemenië scherp veroor
deeld. Het land van Ceausescu
tevoren gaan stellen op het stand
punt dat het socialistische kamp
weliswaar eendracht moet tonen
con (de Oosteuropese tegenhanger
van de EG) komen aan hun trek
ken. 55 procent van Roemenië's bui-
maar dat daarbij van een beperkte tenlandse handel wordt met hen
soevereiniteit („de Breznjewdoctri-
ne") geen sprake kan zijn.
De partijleider en president heeft
ook geen partij willen kiezen in het
Chinees-Russische geschil. Wel
afgewikkeld 25 procent met de
Sowjet-Unie Op basis van wat tn
Roemenië's politieke catechismus
wederzijds voordeel wordt genoemd.
En als gelijken.
