Speelkaarten (met
pikante plaatjes)
ijSATERDAG 31 MAART 1973
PAGINA 25
LEIDEN Aan het eind van de
[de eeuw verscheen in alle landen
ra Europa het kaartspel. In zijn
oudste vorm was dat het tarotspel,
ook wel het Venetiaanse spel gehe-
(Het is waarschijnlijk met de
Venetiaanse kooplieden mee naar het
westen gebracht). Oospronkelijk was
sen waarzegspel, waarvan de
taarten een allegorische betekenis
hadden, vaak met een oosterse in
slag. Langzaam raakte de diepere
symbolische betekenis op de achter
grond, en werden ze als speelkaarten
jebruikt. De originele tarot bestond
78 kaarten, ingedeeld in 56 kaar
met in de vier kleinen Heer-
Vrouw- Boer- Ridder en 10 genum
merde kaarten, en daarnaast 21 ta-
waarvan de 22e, de dwaas, on
genummerd is. Later is het aantal
kaarten teruggebracht tot 52, 4 kleu-
m van elk 13 kaarten.
De gebruikelijke symbolen, harten,
ruiten, schoppen en klaveren zijn uit
Frankrijk afkomstig. Deze symbolen
verschilden landelijk. In Duitsland
kende men bellen, eikels, bladeren
in harten, in Spanje en Italië stok-
i, munten zwaarden en bekers.
Deze kleuren zijn de middeleeuwse
symbolen voor respectievelijk de boe
ren- en arbeidersstand, de handels-
klasse, de edelen en de geestelijkheid.
Omstreeks 1800 kwamen de trans
formatie kaarten in de mode. Bij de
ze kaarten zijn de kleursymbolen van
aas tot 10 listig in de tekening ver
werkt, en, om het niet te moeilijk
te maken, door kleur naar voren
gehaald. In deze tijd was het ge-
de iedere week een kaart stuurde,
bruikelijk dat een jongen zijn gelief -
zodat zij, wanneer het jaar cm was,
een compleet spel bezat.
Engeland kende lange tüd belas
ting op speelkaarten. Schoppenaas
was de belastingkaart, die de fabri
kant van de staat moest kopen. Er
zijn op de tentoonstelling, die op het
ogenblik op de LAK-zolder zijn te
zien, twee van dergelijke belasting-
kaarten te zien.
Heel bijzonder zijn de twee spelen
die tijdens de Tweede Wereldoorlog
in de kampen Buohenwald en het
Indonesische kamp TJimahi zijn ge
maakt. Voor het ene spel gebruikte
men de achterkanten van sigaretten
doosjes, voor het andere helften van
ansichtkaarten. (Men kon natuurlijk
slechts de helft van de ansicht ge
bruiken omdat de achterkant van de
kaarten identiek moeten zjjzx!>
Volkenkunde ZATERDAG 31 MAART
Leidse bioscopen
CAMERA: "De peetvader". 14 Jr.. dag.
8.00; do., vrij., ma., dl. ook 2.00 uur.
Kindermattnée: "Zorro en de drie
musketiers", a.l., woe. en zat. 2.30
uur; zo. 2.00, 4.15 uur.
Nachtfilm: "Who's afraid of Virginia
Woolf?", 18 Jr., vry. en zat. 11.30 u.
LIDO: "Turks fruit". 18 Jr.. dag. 2.30.
".00, 9.15 uu- -
LUXOR: "Niet
2.30, 7.00. 9.15
i.' ook 4.45
de poesen", 18 Jr.,
REX: "De erotiek en de moderne
vrouw", 18 Jr., dag. 2.30, 7.00. 9.15
uur; zo. 2.15, 4.30. 7.00. 9.15 uur.
Nachtfilm: "Huwelijk m groepsver
band". 18 Jr., vry. en zat. 11.30 uur.
STUDIO: "Oarnal knowledge", 18 Jr.,
uur0' 7'°°' 9,15 UUr' 7X3°°k
TRIANON: "Metde Franse slag". 14
jr.. dag. 2.30 7.00, 9.15 uur; zo. 2.15.
4.30. 7.00, 9.15 uur.
I entoonstellingen
Café Link (Haarlemmerstraat 38)
Expositie mevr. Men-Berdee (teke
ningen en schilderijen) dag. 12 uur
nam.-l uur 's nachts.
Bezoekuren Ziekenhuizen
Diaconessenhuls; le klas dagelljsk van
11.00-12.00 uur, van 13.15-14T00 uur. va
18.45-19.30 uur. 2e klas dagelijks van
13.16-14.00 uur, en van 18.45-19.30 uur.
3e klas dagelijks van 18.50-14.00 uur
en van 18.45-19.30 uur Kinderafdeling
dagelijks van 14.00-19.00 uur.
St. Elisabeth-zlekenhuls klasseafde-
llngen: volwassenen: dagelijks van
11.15 tot 12.00 u van 14.00 tot 14.45 u.
en van 18.45 tot 19.45 u. kraamafdellng
dagelijks van 11.15 tot 12.00 uur van
14.00 tot 14.45 uur, en van 19.00 tot
20.00 uur, kinderafdeling dagelijks van
15.00 tot 18.30 uur. Volwassenen da
gelijks van 14.00 tot 14.45 u. en van
18.45 tot 19.45 uur. Kraam: Klasse af
deling: Dagelijks van 11.15—12.00 uur
(alleen voor echtgenoten) 15.0016.00
uur en van 18.45—19.45 uur, 3e klasse:
Dagelijks van 16.00—16.00 uur en van
-Odön
Hot: 20.30 uur: „Kasimlr en Karoli-
Odön von Horvath
k good man, Charlie Brown".
J Haven: 20.16 uur:
>sen
Delft: 20 uur: Toneel
vereniging de Flits „In het kleine ge
luk".
Rijnlands Lyceum, Lelden: 20.16 uur
imsterdams Volkstoneel „Op hoop van
KfififijT" i Herman Hèfjernuuis.
Microtheater, Lelden: 20.30
Imperium „Wat nu,
Poe.
Congresgebouw (Pr. W. A. zaal)
Frank Kooman: 14.30 uur: „Het z
Endegeest:
i vrijdag 13—
ZONDAG 1 APRIL
Amro-bank (Bevrijdingsplein) Ex- Annaklinlek: dag 13.30-14.30 en 18-19 t
positie Ph. Lasander (schilderijen).
6.30—8.00 i
Academiegebouw Expositie Kees
Sabee (reliëfs) fc/m 17 april.
Warmond t Hoekje bij de Pomp
Expositie echtpaar 3 van Herk-Ko-
nljnenberg en mevr A. Diemer
(aquarellen en schilderyen) dag. 7-
Lillan Westhoek (touwcomposl-
ACADEMISCB ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
15.00-16.00 UUT
18.30-20.00 uur.
Voor de prematurenafdellng gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Kon. Schouwburg:
Hot: 14 uur: Kindertheater Psssttt
miljeuner"; 20.3
ders):
Groninger studenten tone<
„De betov
Hanellnk
Dillgentia: li uur: Thea Ekker- v.
d. Pas, sopraan. Joke Willlng-Bret-
Jsltje Nlkkels-de
morgen, dinsdagavond
Zaterdag en zondag:
16.30-15.45 uur
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe
cials kaarten verstrekken.
Drukkert) De Bink (Rooseveltstr 3) Alphen aan dei) Rhijn
Guldo van Deth: 14.30 uur: „De
variaties" „Twilight" „Onvol
tooid verleden tyd" „Voor, tydens
3rafisch Wf.rk
reliëfdrukken
(fc/m 30 maart)
RH noord: le en 2e klasse 10.30— MAANDAG 2 APRIL
Sociëteit Burgers (Burgsteeg 2a):
Rxoositle Werkplaats ..De bange dul
ler Mona, Ellen en Lydla Luyten t
(wandkleden, poppen en vesten) dag. alleen
11.00, 14.00—14.45 en 18.00—19.00 u.
3e klasse 14.00—14.45 en 18.00—19.00
uur. Kraamafdellng 16.0017.00 uur,
alleen voor echtgenoten 19.0020.00
Expositie Ben Mone (schilderyen),
Ans Lempus (wandkleden) Peter
Kinderafdeling 15.0015.30
r ouders 18.00—18.30 i
Den H a a 9
1 David Robinson
Ned. Legermuseum: Geopend op
tnaandag tot en met vrUdag 9 uur
roorm.5 uur nam. Zon- en feest-
9 daeen 1—5 uur
Rilksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen: dag. 10—
■Jarige oor-
Toneel-
(collage
Microtheater, Delft, uur
vereniging de Flits „In het kleine ge
de geschiedenis Dliigentia: 20.15 uur: John Shlrley-
- Quirk, bariton en Martin Isepp, plano
Duivenvoorde, Voorschoten: 20.30 u.
Ank Relnders, zang; Aart Rozeboom.
klarinet en Wim Serlie, plano (Kou-
In het park" van Nell Simon.
Hot: 20.30 uur: Nieuwe Komedie
„Hutspot" (collage over 80-Jarlge oor-
ir: Het Residentle-
T~"
Zuider Orke6t o.„0
dam en solisten (Rossini en Bellini).
Ennla, Sir Winston Churchlllpleln 1:
20.15 uur: Het Pleyel-kwartet.
WOENSDAG 4 APRIL
Kon Schouwburg: 20.15 u. Zuidelijk
Toneel Olobe „De aannemer" van Da-
vld Storey.
Hot: 20.30 u.: Nwe Komedie „Huts-
P^ffiteTrLl,°dJ^lo*nga
Mol ln 't Mickery Circuit.
J. C. Jowega, Newtónstraat 405: 20
uur: Nieuwe Komedie „Kukeleku".
Dillgentia: 20.15 uur: Beverley So-
penburg 28) Werkd. 10
Oudheden (Ra-
Congresgebouw
tlonaai Roemeen:
20.15 uur: Het Na-
Folklore
nble.
Resldentle-Strljkkwarte
A. Lascas. A. Rous en 1
en A. Jas. cello (o.a. Dv.
bestaande uit
(Due/ Qïte
teuws
4 april 1973
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De landbouwer Veeman te
Marssum in Friesland heep
aan den veekooper Israels, uit
Hannover een kalfkoe ver
kocht voor den enormen
prijs van f525. Dit schoone
beest is bestemd ter expositie
op de tentoonstelling in Wee-
nen. Mocht het daar een prijs
behalen, dan zal de verkooper
nog f25 extra ontvangen.
De stoomboot "Atlantic" is
op het eiland Mars, op de kust
van Canada, gestrand en red
deloos verloren. Er waren 1000
personen aan boord, van wie
er 750 zijn omgekomen. De
"Atlantic" was op weg naar
Uit Cairo wordt gemeld,
dat Lord Carnarvon op 57-ja
rige leeftijd aan longontste
king en bloedvergiftiging ten
gevolge van een insectenbeet
is overleden. Zijn ziekte was
het gevolg van een insecten-
beet op zijn gelaat, toen hij
een bezoek bracht aan het
graf van Toetanchamon, dat
als resultaat van de uitgra
vingen onder zijn leiding te
Luxor in Egijpte ontdekt was.
De Finsche pers verontrust
zich over de versterkingswer-
ken in gewapend beton, die de
bolsjewiki in noordelijk In-
ingermanland doen uitvoeren
en waaraan zelfs den gehee-
len winter is gearbeid. De
tienduizend bewoners van
veertig dorpen in dit gebied
zijn gedwongen naar elders
te vertrekken. Deze handels
wijze der Sowjets is in strijd
met het Finsch-Russische ver
drag, volgens hetwelk de be
woners van Ingermanland
zelfbestuur zouden krijgen.
Vervoflgens zy<n er nog enkele cu
riosa te zien, zoals speelkaarten die
men in de 18e eeuw als visitekaartje
gebruikte. Het was toen heel nor
maal om naam en adres op de ach
terkant van een kaart te zetten.
Soms werd de kaart door de helft
geknipt, waarbij beiden een helft be
waarden. Een andere keer werd een
"gewoon" visitekaartje aan de speel
kaart gehecht. Naast de normale
kaartspelen zijn er ook politieke spe
len. spelen met historische gebeur
tenissen, reclamespelen en het spel
"Le florenitdn", met pikantje plaat
jes, te zien.
Van de oorspronkelijke tarot-sym-
boliek is slechts de verwantschap met
het jaar nog steeds in het kaartspel
bewaard gebleven; 52 weken - 52
kaarten. 12 figuurkaarten - 12 maan
den, 4 kleuren - 4 seizoenen.
Tot 18 april is deze expositie van
speelkaarten te zien in de LAK-
foyer aan het Levendaal.
HANNY RENEMAN
BRAMMET JE FOK
2623. Ze waren ongeveer honderd meter teruggekropen.
Daar, beschut door hoog opgroeiende wilde planten, hadden ze
hun kamp ingericht. Bij het licht van een meegebrachte scheeps
lantaarn en van een klein houtvuurtje deden ze zich te goed aan
een maaltijd. Bram bestudeerde voor de zoveelste keer de kaart.
Hij riep Sylvia er bij. „Weet je zéker, dat je al die lijnen pre
cies zo nagetekend hebt, als ze op de echte kaart stonden?" Syl
via wist 't heel zeker. „Vreemd", mompelde Bram. Wat zouden
ze te betekenen hebben? Het zijn geen wegen of paden. Dat heb
ben we inmiddels wél kunnen ontdekken".
Ze hadden er al eerder bij stil gestaan: waar de lijnen elkaqr
kruisten stonden cijfers. Bram piekerde zijn hoofd suf. ,iEên tot
en met acht", mompelde hij. „Acht kruispunten. Acht kruis
Hij sprong overeind. Jk geloof dat ik het snap", zei hij gejaagd.
„We moeten langs die kruispunten. Waarschijnlijk vinden we
daar aanwijzingen over de plaats, waar de schat begraven ligt.
Ik bedoel nauwkeuriger dan dit grote kruis aangeeft. Morgen
ochtend vroeg gaan we op pad. En we beginnen bij kruis
punt nummer één".
PANDA EN DE KOMEET VAN ZOETEKAUW
PANDA EN DE KOMEET VAN ZOETEKAUW
38—119. Het was weer nacht geworden, en professor Zonne
klaar stelde zich achter zijn sterrekijker op.
„Als ik nu de anti-materie voor de derde keer zie, kan ik
sluitende berekeningen maken", mompelde hij. ,/Dan zijn snel
heid en baan vast te stellen, en dan krijgen we zekerheid over
een samengaan met de baan van onze aarde".
„Ja, ja, ja", zei Panda ongeduldig. „Ziet u die anti-ster?
Zullen we vergaan? Nee toch?"
„Of ik iets zie? I" riep de geleerde uit. „En of! Het anti-lichaam
is veel en veel groter! Waar is m'n bril?!? Waar zijn m'n ta
bellen en reken-schijven?! Vooruit zoeken, Panda!"
Het was duidelijk dat hij erg opgewonden was, en daarom
raakte hij dan ook geprikkeld, toen Panda hem vertelde dat hij
zijn bril op zijn voorhoofd had.
„De eeuwige tegenwerking!" bromde hij. „We kunnen geen mi
nuut verloren laten gaan. De toestand is heel ernstig. Het is
misschien nog maar een kwestie van een paar uren. Volg me
ik ga onze ondergang berekenen".
Snijd het vlees van een
schouderkarbonade in
smalle reepjes, strooi er
1 afgestreken theelepel
gemberpoeder over en
overgiet het met 2 eetle
pels sojasaus. Laat het
vlees 30 min. staan en
roer mu en dan door.
Snijd een stuk winter
wortel en een ■stukje prei
in zeer dunne schijfjes
en doe evenzo met 100 g
champignons. Laat 2
eetlepels zonnebloemolie
beet woixten en fruit
daarin de schijfjes wor
tel en prei en het. vlees,
niet langer dan 2 min.
Giet er ruim 1 1 kippe-
bouillon bij die u best
van een tablet kunt ma
ken en voeg een handvol
fijngesneden seldertj-
groen toe. Laat het ge
heel 15 min. zachtjes ko
ken en voeg dan nog de
schijfjes champignon en
een handvol spinazie-
Jiaadjes toe. Laat de
soep nog een kwartier
trekken. Neem de kook
tijd niet langer, want de
groenten behoren nog
ietwat knapperig te zijn.
Breng de soep op smaak
met een scheutje sherry.
Acila 30 v Gothenburg nr Usa
Algol 29 205 zzw Kp Verdlsche ell.
nr Rotterdam
Algorab 27 v Votorla nr Rotterdam
Alkes 30 te Santos
Alkmaar 29 v St. Thomas nr Rlo
dam
Amersfoort 29 te Bilbao
Amstelland 30 te Montevideo
Bawean 29 120 nw Dakar nr Rot-
Bovenkerk 29 te Antwerpen
Chevron Naples 29 v Honolulu nr
Balboa
Doel wijk 29 800 nw Kp Verdlsche ell.
nr St. Vicente
Dulvendrecht 29 420 ono St. Hele
na nr Port Elizabeth
i 22 v Bolivar nr Auckland
Grotedijk 30 te Balboa
Heelsum 29 v Chlba nr Vancouver
Lelykerk 29 te Antwerpen
Leuve Lloyd 30 te Ni
Lion of Judah 29
Oldekerk 29 890 w San Francisco nr
Los Angeles
Pericles 30 v Hamburg nr Bremen
Phlllppla 29 v Punta Canion nr
Bonny
Poeldijk 29 v Antwerpen nr Vera
Cruz
Polydorus 29 p Kaapstad nr Bilbao
■niMi' Karlg-
zzw Grand Ca-
Streefkerk 29 480
Hercules 28 v Aruba
Jason 29 vHouston nr New Orleans
Macoma 30 95 z Mogadiscio nr Per-
Ceres 29 300 pto Rico nr Cristobal Kreon 30 te pto Llmon
Chevron Arnhem 30 v Algiers
Neder Eems 29 1210
Nedlloyd Niger 29 te pto Harcourt
Waalekerk 29 te Hamburg
Wonoglrl 29 v Buenaventura
Guayaquil
Lelderkerk 29 360 ozo Mombasa
FRED BASSET
