Holle iep bij Kraantje Lek
knapt al
aardig op
Dertig procent leraren voortgezet
onderwijs werkt minder dan 30 uur
hristen-democraten laten eenheid niet verstoren
Tivoli
Herscheiden
voor
aliteit
Haarlemse kunstenaars adopteren eeuwenoude boom
Moeder van vondeling opgespoord
Werking
fluoride
tegen
caries
bekend
kG 20 MAART 1973
LAG Van de drie Chris-
"[cratische fractieleiders zal
n3nus (CH) vandaag schrif-
ren op de brief van for-
lurger.
gen <KVP) heeft al gezegd
i mondeling en telefonisch
|pen hem en de formateur
iden kan voorkomen. De
KVP-fractieleider vindt dat Burger
ten onrechte heeft geconstateerd dat
hij akkoord zou gaan met het aange
paste programma van de progressie
ven. Van de drie christelijke partijen
dus ook van de CH liggen er
nog altijd 34 urgentiepunten ter be
handeling.
De drie confessionele fractieleiders
hebten gisteravond met hun voorzit
ters in Utrecht rond de tafel geze
ten. Voorlopig staat voor hen vast
dat zij de eenheid in het Christen-
Democnatisohe kamp niet door Bur
ger zullen laten verstoren.
CH-fractieleider Tilanus verklaar
de gisteren dat er geen redelijk over-
leg-situatie mogelijk is, zolang Bur
ger zegt dat het aangepaste progres-
De vraag voor mij is: „Wat móet ik
nou gedogen? Ik versta daaronder
het dragen van medeverantwoorde
lijkheid. Dat betekent dat minstens
één CH-minister deed moet uitmaken
van het kabinet".
Tilanus noemde het niet in 's lands
Door de dagelijkse besturen van de
KVP, AR en CH is een beroep ge
daan op alle partijen om zo snel mo
gelijk de impasse te doorbreken en
niets na te laten om de formatiepo
gingen van Burger te doen slagen.
Los daarvan hebben ook elf voor
aanstaande leden uit de drie fracties
aangedrongen om een kabinet Den
Uyl niet bij voorbaat te verwerpen.
Zy verwachten van een rood-confes-
sioneel kabinet een beter beleid dan
van een combinatie met de WD.
fractieleiders
i zonder meer oprui-
AD VERTEN TIE
OVERVEEN De iep bij het befaamde pannekoekhuis
Kraantje Lek in de Bloemendaalse duinen staat er al zes
eeuwen. Hij is bekend als de „holle boom"; in de voet van
de iep, die daar een omtrek van zeven meter heeft, kunnen
vier volwassenen zich ophouden zonder elkaar te hinderen.
De „holle boom" van „Kraantje Lek" heeft óók een op
donder gehad van de novemberstorm van vorig jaar. Zo n
harde, dat men besloot om de hout-ruïne maar om te hak
ken.
Dat voornemen was voor
een drietal Haarlemse kunste
naars aanleiding om de Stichting
Behoud De Holle Boom in het leven
te roepen. Jeroen ten Bergen (34),
tekenaar, is de woordvoerder. Hij
zegt: Alles wat oud, hol en ziek is,
wil men zonder meer opruimen in
deze maatschappij, zelfs als het
mensen betreft. Wij willen laten
zien dat het ook anders kan. En
daarom gaat het ocns niet om het
behoud "Van die ene holle boom al
leen, maar de actie moet leiden tot
milieubewustheid".
Tot dusver kreeg de stichting al
zesduizend gulden binnen om het
behoud van de holle iep te waar
borgen. De gemeente Haarlem,
Heemstede. Bloemendaal en Zand-
voort hebben een subsidie toegezegd.
..We hadden de ..restauratie" van
de holle boom aanvankelijk op 3500
gulden begroot", zegt Jeroen ten
Bergen", maar nu de houtchirurgle
eenmaal is begonnen, wordt het
duidelijk dat we wel vijftienduizend
gulden nodig hebben, 't Is een gewel
dig ingewikkeld karwei".
De historische boom die ooit door
Nicolaas Beets in een gedicht be
zongen is, we op 22 januari door de
gebroders Copijn. de meest ervaren
houtchirurgen in Nedeland. onder
het mes genomen. Men sneed de
gehavende kroon uit en zaagde
dode takken en takstompen af. Aan
de binnenkant in de holte werd
vermolmd hout weggehakt en prepa
reerde men de stevige onderlaag.
Men plantte jonge iepen rond de
stam, die als nieuwe wortels moeten
gaan fungeren. Het is ongelooflijk
knap wat de Copijns met zo'n boom
doen", zegt Jeroen ten Bergen. "Ze
hadden al heel lang zin om de hol
le boom van Kraantje Lek onder
handen te nemen. Ze kunnen er
een visitekaartje van maken". De
eerste tien jaar zijn we met die
boom nog niet klaar, zegt de stich
tingsvoorzitter, en ook daarna zal er
een blijvende begeleiding nodig zijn.
Die holle boom moet eigenlijk een
symbool zijn voor het streven naar
landschapverbetering".
Er komt ook een stuk sentiment
bij. „Wij noemden de holle iep van
Kraantje Lek altijd de „kindertjes-
boom" zegt Ten Bergen, „wat voor
kinderen in andere streken van het
land „uit de roole kool" kwam.
werd voor ons in de holle boom ge
boren".
Roofoverval Voor de tweede
keer in een maand is een roofover
val gepleegd op een postkantoortje in
een Amsterdamse sigarenzaak. Gis
termiddag dwong een gemaskerde
man met een revolver de winkelier
en zijn vrouw hem geld te geven.
De buit was ongeveer tweeduizend
gulden. Eind februari gingen twee
gewapende mannen er met tiendui
zend gulden vandoor.
Beroofd Een depothouder van
Flevo Snacks in Drachten is gister
middag beroofd van een tas met
tienduizend gulden. Hij werd op weg
van zijn flat naar de bank in de
hal overvallen, toen hij de deur
van de kelder wilde sluiten. Hij
kreeg een klap op zijn hoofd en
raakte bewusteloos. De dader is nog
spoorloos.
Vergiftiging Na Bemmel, waar
vijftien honden werden vergiftigd
met strichnine, zijn nu ook in het
naburige dorp Gendt in de Overbe-
tuwe vijf honden gedood met ver
moedelijk hetzelfde vergif. In Bem
mel zat het spul in leverworst. In
Gendt had men er gehakt mee be
smeurd. De Edese politie krijgt bo
vendien herhaaldelijk meldingen
over vergiftigde katten.
Na zes eeuwen is er niet bijster veel meer over van de iep bij Kraantje Lek, maar op die resten
is men nu juist bijzonder zuinig.
AMSTERDAM Een 32-jarige
Turkse vrouw uit Bielefeld is, zoals
we gisteren reeds meldden, de moe
der, die op 9 maart haar baby ach
terliet in de intercity-trein Ensche
de1AmersfoortAmsterdam. Het
spoor leidde naar Duitsland door een
apothekensflesje, dat bij het Jongetje
werd gevonden.
Op een bericht in de krant meldde
zich een gezin uit Bielefeld, dat de
bijna twee maanden oude Sedat een
tijd in huis had gehad.
De vader wilde het jongetje niet
en had ook bezwaren tegen een
pleeggezin. Besloten werd Sedat naar
Turkije te sturen, waar de vrouw nog
drie kinderen uit een vroeger huwe
lijk in een tehuis heeft.
De vrouw ging op 9 maart met de
baby zogenaamd informaties inwin
nen over de overbrenging naar Tur
kije. In plaats daarvan stapte zij op
de trein naar Nederland. Sedat, die
waarschunlijk naar het pleeggezin
zal teruggaan, is voorlopig in een
tehuis ondergebracht.
NIJMEGEN (ANP) De bescher
mende werking die fluor heeft tegen
tandbederf berust op aanhechting
van het fluor op een bepaalde plaats
in het kristalmateriaal waaruit de
tend is opgebouwd. Het kristal wordt
door deze aanhechting ongeveer
tienmaal minder goed oplosbaar en
krygt een stabielere struktuur.
Dit zei gisteren in Nijmegen prof
dr. F. C. M. Dnessens, hoogleraar in
de wetenschap en technologie van
tandheelkundige materialen aan de
Nijmeegse universiteit.
Volgens prof Driessens is de op
bouw van de kleine kristallen die het
hoofdbestanddeel vormen van bot en
tanden in het menselijk lichaam al
enige t«d bekend. Deze stof apatiet
genaamd, is in bepaalde mate oplos
baar in water, waarbij de oplosbaar
heid in belangrijke mate wordt be
paald door de zuurgraad van het wa
ter. Tandbederf of caries ontstaat
doordat bacteriën op de tanden sui
ker omzetten in een zuur, waarin de
kristalletjes uit de tand langzaam
maar zeker oplossen. Men krijgt dan
het bekende gaatje in tand of kies
Bekend was reeds dat fluoride ca
ries tegengaat, maar. aldus, prof
Driessens. nog niet bekend was
waarom fluoride die werking had.
Hijzelf betoonde zich voorstander
van fluorldering, zolang nog geen
andere en betere methode is geven-
den om tandbederf te voorkomen De
methode is volgens hem volledig vei
lig, omdat de concentratie fluor in
het leidingwater ver ligt onder de
concentratie waarbij proefondervin
delijk biologische nevenverschijnselen
ztin geconstateerd.
Fluoridering van het drinkwater
heeft nog een bijkomend voordeel,
zo meent prof Driessens. Het fluo
ride is namelijk in staat fosfaten in
het afvalwater te binden tot een on
gevaarlijke stof, waardoor de beruch
te eutrofiëring van het oppervlakte
water sterk kan worden vemünderd.
Aap en boa
op het menu
PHILADELPHIA (AFP) De
Amerikaanse krijgsgevangenen in
handen van de Vietcong droom
den niet van vrouwenwel van
slagroomtaarten. biefstukken,
macaroni en hete koffie zo heeft
de 37-jarige John Fritz verklaard,
die vier jaar krijgsgevangene van
de Vietcong is geweest.
In een vraaggesprek met het
"Philadelphia Bulletinn heeft
Fritz verklaarddat de comman
dant van zijn kamp de gevange
nen goed voedde, maar met wat
er voorhanden was. "Wij aten aap
en hond, allebei wel lekker. Want
de vietcongs kunnen goed koken."
De boa constrictor stond even
eens op het menu en gold ook als
een delicatesse. Soms at men
pauw, maar vele gevangenen
hadden zich de tanden stukgebe
ten op de fijne beentjes "man.
K MUKENS CONTINENTAL
DenMENTHOL - 25/1.55
ktations Minister Udink
noemt het weinig zinvol
Kions langs de wegen in te
toor accu's van door een
"tor aangedreven fietsen.
Dele gebruikers zouden vele
"ton wachten alvorens de
'hun voertuig weer zou zijn
fr Udink heeft dit meege-
antwoord op vragen van
20 ^merlid Van der Spek.
De leraar bij het voortgezet
onderwijs werkt gemiddeld 38 en
een half uur per week (daarbij
inbegrepen zijn werk thuis, in
het weekeinde en tijdens de va
kantie). Dertig procent van deze
full-time leraren zit ver onder
het gemiddelde: zij werken min
der dan 30 uur per week. En 27
procent zit er ver boven: 40 uur
of meer. Van die laatste groep
vooral onderdirecteuren e.d.
en bijv. leraren Nederlands
maakt de helft weken van meer
dan 45 uur. Weken van 50 uur
komen echter zelden voor.
Deze gegevens staan in een
vandaag gepubliceerd rapport
over de taak van een leraar bij
het voortgezet onderwijs. Om
dat rapport is indertijd ge
vraagd door de lerarenorganisa
ties, die bij de salarisonderhan
delingen hadden gesteld dat de
taak van een leraar zeer zwaar
zou zijn, veel meer tijd zou kos
ten (voorbereiden, proefwerken
nakijken, vergaderen, etc.) en
buitengewoon veel spanningen
zou veroorzaken alles in ver
gelijking met ambtenaren op
even hoog niveau.
Het rapport is al een Jaar oud.
Ontkend is, dat de publiciteit
zou zijn tegengehouden omdat,
naar boze tongen in Den Haag
beweerden, het resultaat de le
rarenorganisaties zo zou zijn te-
Van bijzondere spanning
(„stress") is bijvoorbeeld niets
gebleken. Misschien bestaat zij
wel, maar dan weet de leraar
haar weer zo te compenseren
dat hij gemiddeld evenveel
stress-verschijnselen vertoont
als de gemiddelde industrie-
arbeider en de gemiddelde bui
tenshuis werkende getrouwde
vrouw. Bij een beroepsgroep als
kantoorbedienden liggen die
stress-cijfers beduidend lager.
Ook uit de cijfers van ziekte
verzuim blijkt niet dat het le
raarsberoep een extra-zware be
lasting betekent; het blijkt niet
ongunstiger, misschien zelfs iets
gunstiger dan in andere beroeps
groepen.
Evenmin geven de sterfte
cijfers duidelijke aanwijzingen.
In de statistiek draaien leraren
met de hoogleraren mee. Hun
gezamenlijk sterftecijfer (bene
den 65 Jaar) is 3,01 per Jaar per
duizend. Voor alle Nederlandse
mannen is dat cijfer 3,00, maar
voor de onderwijzers niet minder
dan 3,56.
De verschillen tussen werk
tijden van de leraren hangen
niet alleen samen met de mate
waarop zy by de schoolleiding
of by de verdere organisatie zyn
betrokken, als klasseleraar,
schooldekaan, enz. Die verschil
len hangen ook samen met het
schooltype.
De meeste uren maakte de
kweekschoolleraar (de docent
aan de pedagogische academie)
ruim 42 uur per week gemiddeld.
Dan volgen de leraar vwo/havo
met 39,50 uur, de leraar mavo
met 39,49, de leraar aan de in
1964 ai begonnen experimentele
vwo/havoscholen: 39,22, de le
raar aan soortgeiyke mavo's:
39,20, de land- en tuinbouw-
leraar met 38,32, de mts-leraar
met 38,26, de lts-leraar met
37,44, de hts-leraar met 37,22 en
als hekkesluitster de huishoud
schoollerares met 36.56 uur per
week.
Vakantieweken liggen ver on
der dit gemiddelde al biykt
er altyd wel een beetje gewerkt
te worden, de weken vóór de
vakanties geven in het algemeen
pieken naar boven te zien.
Vlammoet
Een derde van de leraren er
vaart de taak als zwaar of zeer
zwaar, iets meer dan de helft
als tameiyk zwaar. Wat zien zy
als oorzaak? De in onderwys-
bladen vaak als argument ge
bruikte snelle en onvoorbereide
invoering van de Mammoetwet
wordt door de leraren zelf niet
als de enige en zelfs niet als de
belangrykste factor opgegeven.
Veertig procent van de ge-
enquêteerde leraren vindt him
taak aanzienlyk zwaarden dan
die van vergeiykbare beroeps
groepen. zy denken dat mensen
die niet lesgeven het veel mak
kelijker hebben. Het rapport
komt tot de „voorzichtige con
clusie, dat de klachten over de
onevenredig zware taakbelasting
van leraren meer voortvloeden
uit subjectieve percepties (waar
nemingen) dan uit objeetief be
staande verschillen".
Een opmerkelyk verschil
treedt aan het licht in het rap
port. De meerderheid van de le
raren zegt grote waarde te hech
ten aan persooniykheidsvorming
op school. Die zou zo belangryk
zyn als het aanleren van de
leerstof. In de praktyk evenwel
komt van deze „grote waarde"
veel minder terecht.
Uit de ervaringen met de ex
perimentele vwo/havo's en
mavo's leidt het rapport af, dat
onderwysvernieuwing wel even
tot uitbreiding van de taak leidt,
maar dat deze taakverzwaring
voor de „gewone" leraar na en
kele Jaren weer afneemt. Voor
de leidinggevende en by de or
ganisatie betrokken leraren
blijft de taakverzwaring steeds
doorgaan.
Met dc lerarenorganisaties
vinden de geënquêteerden dat de
volledige betrekking (nu 29 uur)
terug moet worden gebracht tot
22 24 uur wat het vwo/havo
betreft. Verder wensen de lera
ren uitbreiding van het aantal
taakuren.
Veertig procent is voorstander
van invoering van een systeem
waarbij niet het aantal gegeven
lesuren van 50 minuten, maar
een vastgelegde werktyd basis
van salariëring wordt, byvoor-
beeld een veertigurenweek voor
les. begeleiding, correctie, studie,
ten de verslaggeving wordt ge
houden en waarvan het concept
is van de hand van dr. M. A. J.
M. Mathy'ssen, adviseur van het
departement wordt verlaging
van de volledige betrekking geen
afdoend antwoord op de proble
men genoemd.
Die problemen zyn volgens
hem dat er een zeer ongeiyke
lastenverdeling is tussen mensen
die formeel voor hetzelfde aan
tal lesuren zyn aangesteld. Ook
in de tyd liggen de lasten onge
lijk (pieken vlak vóór de vakan
ties, enz.).
Verder biykt er voor onvrede
geen objectieve grond aanwezig.
Wellicht wordt zy veroorzaakt
doordat men iets anders wil dan
waartoe de organisatie biykbaar
dwingt. (Hier ontbreekt de rol
die het eindexamen speelt
red.)
Het supplement meent dat de
oplossing van deze kwesties niet
gevonden kan worden in alge
mene lastenverlaging, maar in
herverdeling van de lasten, en
door zodanige wyziging van de
onderwysorganisatie dat boven
genoemde gefrustreerde leraren
door specialisatie aan hun trek
en kunnen komen. Daarover zal
men nog veel horen.
