:leeen van Cobra moeten
daden worden omgezet
EEif
w êiïZ
ftPAG 17 MAART 1973
illemijn Stokvis in proefschrift
i£CHT (ANP( De ideeën
in maatschappij, die
rindt bij de zogenaamde Co-
kort na de oorlog
0ic te vinden in de discussie-
junstbeleid van het ministe-
Cultuur, Recreatie en
nhappelijk Werk uit 1972. De-
n mogen niet in overdenking
1 steken maar moeten in da-
orden omgezet. Het kapitalis-
mechanisme van de westere
thappij doet zich bij uitstek
kunst voor. Het brengt veel
naars in een dilemma en
rote groepen van de bevolking
Ie vormen van kunst uit.
5 enkele stellingen van de
historica Willemijn Stokvis,
teren is gepromoveerd tot
in de letteren aan de rijks-
jteit in Utrecht op een proef-
"Cobra", een vernieu-
beweging in de kunst kort
Tweede Wereldoorlog, die zich
rigst heeft geuit van 1948 tot,
België Nederland en Dene-
i, hoewel de Cobra-groep in
"fwerd opgericht.
Eraf beschouwd is de Co-
reging vooral dit geweest:
het geloof in de sponta
niteit van de mens in de
te brengen, waarbij het
schappelijke als belangrijkste
werd ondervonden en het es-
ie resultaat van minder be-
Brd geacht?, schrijft dr. Stok-
haar proefschrift. Zij merkt
op dat de kunstenaars, in
weging verzameld tevens een
e afkeer aan de dag legden
:egd "de in de burger-
laatschappij ontstane con-
vooral wat betreft de kunst,
bedoeld".
Bekende Nederlanders in deze
groep zijn geweest Karei Appel,
en de dichter Lucebert. Uit Dene
marken gaven de schilders Asger
Jorn, Carl-Henning Pedersen, Egill
Jacobsen en de beeldhouwer/schil
der Henry Heerup vorm en gestal
te aan deze vernieuwende beweging
terwijl de bekendste Belgen uit Co
bra zijn de schrijver Christian Do-
tremont en de schilder Pierre Ale-
chinsky. Niet allen waren, aldus dr.
Stokvis, zich volledig bewust van
hun eigen vernieuwende werk.
Slechts enkelen van hen hebben po
gingen ondernomen deze beweging
te voorzien van een theoretische
fundering. Een verschil met Fran
se kunstenaars die in die tijd op de
zelfde kunst-golflengte zaten, uitte
zich in het politiek engagement van
de Cobra-groep, welke laatsten zich
nadrukkelijk socialistisch volgens de
theorien van Marx opstelden. De
Fransen wensten dit politiek enga
gement niet, zo zegt dr. Stokvis ln
haar proefschrift.
De naam Cobra is een samen
trekking van de namen Kopenha
gen. Brussel en Amsterdam, hoofd
steden v|in de landen waar de kun
stenaars vandaan kwamen. De Co
bra-slang werd echter, aldus dr.
Stokvis, een toepasselijk symbool
voor het strijdlustige en revolutio
naire karakter dat deze internatio
nale beweging van experimentele
kunsten-aars binnen korte tijd zou
ontplooien.
Behalve uit het werk van de be
trokken kunstenaars en uit wat zij
schreven in het blad Cobra, dat zij
Agenda
Leidse bioscopen
r-iS
iam. *t/m 31 maart).
Joh. de Wittstraat 40. Galerie Ka
binet Gaper. Wisselende expositie dl.
2—5.
ehoorzaal: Residentie-Orkest.
Haagse Comedie "De misantroop"
HOT:' 20.30 uur: De Haagse Comedie
^Wachten op Godot" van Samuel Bec
20.15 uur: Toneel
Rllksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen: dag. 10
4 uur. zondag 14 uur.
De Lakenhal: dag. 105 uur, zon-
penburg 28). Werkd. 10
Oudheden (Ra-
"Na de zondeval",
van a. Miller.
Theater aan de Haven: 20.15 uur: Tb.
SoSF06" De Appel
"Op leven en
Joh aime^pass Sc£even'ugen20 uur:
Circustheater: 20 uur: "Aventures"
Rad'loaS0n"kNetd'
Operastichting en
kwartetten"20 15 UUr'" Fon8 Janeen
Theater ln de Steeg: 21 uur: Cabaret
nlvo "Cartoon".
Guldo van Deth: 14.30 uur: "de gou-
-.pjsmr-'s
"Vroegrijpe meisjes en hun
te) partners", 18 Jr., dag. 2.30,
9.15 uur; zo. 2.15, 4.30. 7.00,
"Keten der hartstocht", 18
zat 11.30 uur.
10- "Butch Cassldy and the
IK Kld". 18 Jr.. dag. 2.30, 7.00,
zo. ook 4.45 uur
HON: "The
~.i
9.15
Tentoonstellingen
lemlegebouw Expositie Kees
(reliëfs) t/m 17 april.
ind t Hoekje bij de Pomp
tie echtpaar G. van Herk-Ko-
iberg en mevr A. Dlemer
treilen en schilderijen) dag. 7-
nlngen en schilderijen) dag. 12
nam.-l uur 's nachts.
Bezoekuren Ziekenhuizen
Diaconessenhuls; le klasse dagelijks
11.00—12.00 uur 13.15—14.00 uur 18.45-
19.30 uur; 2e en 3e klasse: dagelijks
13.15—14.00 uur en 18.45—19.30 uur.
Kinderafdeling dagelijks 14.45—15.30
l&siSÏÏi
St. Ellsabeth-zlekenhuls klasseafde
lingen:
11.15 t
en van 18.45
dagelijks van 11.1
14.00 tot 14.45 uu
20.00 l
15.00
ÜM3H
van 19.00 tot
n) 15.00—16.00
"kl k: 10.3
oudzwaard "Het verhaal van h
Zondag 18 maart:
Kon. Schouwburg,
misantroop" van Mollè
"Geschichten aus dem Wlenerwald"
Odön von Horvath.
HOT: 14.00 uur: Kindertheater Pssst
"Piccolo en de papaloerl", 20.30 uur:
"Kasimir en Karollne" van Odön von
Horvath.
Theater ln de Steeg: 20.30 uur: The
Blue Grass Clodhoppers en het duo
Frank van Meeteren en EIlco Flapper.
De Eland, Delft: 20 uur: Group 1850
and friends.
Dorpskerk. Leiderdorp: 20 uur: Col
legium Musicum Rotterodanum
Congresgebouw: 14 uur: Klnderbperet-
teschool Olly Rlkkers "De gelaarsde
Guldo v£
den hand".
Deth: 14.30 uur: "De gou
wenaar (Lulfelbaan 1)
illan Westhoek (touwcomposl-
d Jsltle Nikkels-de Bosch
(keramiek) dag 10 uur
12.30 uur nam. en 2—5 en 7
l nam., behalve op maandag-
dinsdagavond en donder-
t 10 uur voorm. 1 uur nam.
reliëfdrukken
vt 8
maart)
kit Burgers (Burgsteeg 2a):
De bange dui-
Lydla Luyten
Dagelijks va
Expo- 18.45—19 45
r en van 18.45—19.45 uur, 3e klai
-16.00 uur en t
Werkplaats ..De bange dui-
J, Ellen en Lydla Luyten
Ifden, poppen en vesten) dag,
uur 's nachts zo. 2 uur
nachts (t/m 31 maart)
"aar (Kun6tzaa) Heuff) Expo-
"J 'Iannema. tekeningen, gra-
derljen en Ted Roocroft,
ia. t.em. za 10 u voorm.
bovendien dl. 810 uur
denhal Expositie Kamerllngh
togen) Willem Breddels (zeef-
en Jozef v d. Horst (slera-
'a 2-5 30 uur nam do ook 7-9
I' Van der Vllst (Botermarkt
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13—
(.30 's zondags 11-12 en 14—15 u eer
ste klasse: de gehele dag.
Annaklinlekdag 13.30-14.30 en 18-19 u
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
15.00-16.00 uur
18.30-20.00 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Zaterdag en zondag:
de hoofdverpleegkundige
data kaarten verstrekken.
Alphen aan den Rhijn
Rijnoord: le en 2e klasse 10.30
11.00, 14.00—14.45 en 18.00—19.00 u.
3e klasse 14.00—14.45 en 18.00—19.00
Kraamafdellng 16.0017.00 uur,
;n voor echtgenoten 19.0020.00
Kinderafdeling 15.00—15.30 uur.
;n voor ouders 18.0018.30 uur.
Maandag 19 maart:
Theater in de Steeg: 20.30 uur:
Christine Visser, viool en Peter Visser
plano (o.a. Vivaldi. Dvorak).
- - Theo Loeven-
Theater Pepyn14 u
__jater 'Tilt" "Hl-
Kyo" "Concerto Grosso" "Are-
Dillgentia: 20.15 uur: Fons Jansen
"Kwartetten"
Woensdag 21 maart
Kon. Schouwburg: 20.15 uur: Pre-
HOT: 20.30 uur: "Kasimir en Karoll
ne" van Odön von Horvath.
Dlligentla: 20.15 uur: Fons Jansen
"Kwartetten".
"Wachten op Go-
teuws
l jaar geleden stond in
krant:
- Bijna alle Fransche bladen
hengen uitbundigen lof aan
heer Thiers (premier, red.)
"'ens den loop der onder-
delingen met Duitschland,
floor Frankrijk binnen
'%e maanden geheel van de
iUche bezetting bevrijd zal
De heer Thiers heeft den
rrinschen gezant te Berlijn,
heer Gontaut- Blron, die
de overeenkomst met Prins
Bismarck heeft gesloten, tot
grootofficier van het legioen
van eer benoemd.
De zaalbedienden van den
Duitschen Rijksdag hebben 'n
nieuwe uniform gekregen. De
nauwe kniebroeken, lange
zwarte kousen en schoenen
met gespen hébben plaats ge-
maakt voor een zwarten pan
talon en gewone laarzen. De
witte en roode bies van den
rok is verdwenen, en als eenig
onder scheiding steeken dragen
zij thans op den linkerschou
der 'n van zwartwit en rood
koort gevlochten schouderstuk
met den vergulden rijksade
laar.
Vijf jaar geleden:
In Duitschland is voor de
derde maal de gewezen luite
nant Rossbach gearresteerd,
die reeds zoo vaak genoemd
werd in verband met monar
chistische samenzweringen.
Beide vorige malen moest men
hem wegens gebrek aan be
wijs weer vrijlaten. Hij is nu
opnieuw gearresteerd, omdat
de Berlijnsche politie ver
moedt, dat de gewezen bevel
hebber der Oostzeetroepen
zich in verbinding had gesteld
met een aantal lieden, dat
trachten wilde de bevolking
van het Roergebied tot actief
verzet tegen de Franschen en
Belgen over te halen.
enige tijd gezamenlijk hebben uit
gegeven, kan dit ook blijken uit de
gebeurtenissen rond een expositie
van experimenteel werk van de Co
braleden in het Stedelijk Museum
in Amsterdam in november 1949.
Op een voordrachtsavond tijdens
deze expositie ontstond een rel,
mede omdat de Belg Dotremont in
hét Frans een rede hield waarin het
woord "Sovietigue" (Russisch) nog
al eens voorkwam. Vele aanwezigen,
het Frans niet voldoende machtig,
meenden dat hier van niets anders
sprake kon zijn dan van commu
nistische propaganda. Agressie van
zowel de kunstenaars als het pu
bliek leidde tot een grote vechtpar
tij, die blijkens de citaten van dr.
Stokvis uitvoerig en met smaak
in de kranten werd verslagen. In
één adem door werd het beleid van
de toenmalige directeur Sandberg
van het Stedelijk Museum aan de
kaak gesteld", aldus dr. Stokvis.
Twee Jaar later werd in Luik op
nieuw een expositie van Cobra-le
den gehouden, die welwillend werd
ontvangen maar tevens min of meer
het einde van de beweging inluidde.
Men kreeg te maken met principiële
meningsverschillen en steeds meer
gingen de leden van de groep hun
eigen weg.
Daarbij waren er ook, aldus dr.
Stokvis aan het slot van haar boek,
die de essentie van Cobra geheel
loslieten. "Zouden zij niet", zo
schrijft zij, "met hun nieuwe uit
drukkingswijze de voorgangers zijn
voor een kunst van allen, een volks
kunst? Als zij echter ergens toe
gingen behoren, was dat wel de
commerciële kapitalistische wereld.
Hun "volkskunst" werd en wordt
geconsumeerd door wie er de hoog
ste prijs voor wil betalen".
HOT: 20.30
dot" van Samuel Beckett.
Theater aan de Haven: 20.15 uur: To
neelgroep de Appel "Improvisaties
Peer Gynt".
Dlligentla: 20 uur Guarnerl Trio m.
m.v. Herman Krebbers, viool.
Zuiderkerk, Lelden: 20.00 uur: Lelds
Kamerkoor o.l.v Huub Kerstens
BRAMMET JE FOK
2611. Morgenochtend vroeg varen we", sprak Brammetje.
„Maar nu gaan we eerst inkopen doen. Proviand en zo. En ik
moet ook nog iets anders kopen". Ze wandelde het stadje in.
De eerste winkel die Bram binnenstapte was een muziekhan
del. Karo en Tutu begrepen het onmiddellijk. Nog niet zo lang
geleden had Bram zijn trouwe harmonika verspeeld. En daar
moest natuurlijk een nieuwe voor komen. Ze hadden gelijk.
Bram zocht een mooie uit. Barend en Sylvia luisterden adem
loos toen Bram z'n nieuwe kast probeerde.
Brammetje zag welke indruk de harmonikaklanken op de kin
deren maakten. ,flouden jullie van muziek?", vroeg hij. Ze knik
ten heftig. Dat was voor Bram genoeg. „En nog twee fluiten",
zei hij tot de verkoper. Sylvia en Barend keken verrast toen ze
even later ieder een eigen fluit cadeau kregen. „En nu de an
dere inkopen", zei Bram „We moeten tenslotte ook eten onder
weg". Twee uur later kwamen ze beladen met pakken en tas
sen iveer bij de Kokanje aan. „En gelijk naar bed, want vóór
de zon op is moeten we varen", besliste Bram.
PANDA EN DE KOMEET VAN ZOETEKAUW
26119. Langzamerhand viel de nacht en dat is de tijd
dat sterrenkundigen pas goed wakker worden. Want dan wor
den ze niet gehinderd door de zon en dan kan men allerlei
waarnemingen en ontdekkingen doen. Het was dan ook heel druk
in de sterrewacht van de heer Zoetekauw. Professor Zonneklaar
ordende de berekeningen die hij van de anti-ster had gemaakt
en Panda zorgde er voor dat de kijker schoongepoetst was.
„Zo we gaan beginnen", sprak de geleerde handenwrij
vend. „We zullen eens zien of we dat anti-lichaam weer kun
nen vinden. Dat zal niet meevallen, want het heelal is groot
Hij bracht zijn oog voor de zoeker, en maakte toen een
luchtsprong van verbijstering.
„M-maar d-dat is schokkend!" bracht hij hijgend uit. „D-dit
zal de wetenschappelijke wereld in opschudding brengen! En
dan spreek ik nog niet eens van het gewone publiek. H-hoe is
het mogelijk?
„W-wat is er?" vroeg Panda ongerust. „Wat hebt u gezien?"
Kooktip
Gevulde eieren
Kook 4 eieren in ruim 10
min. (hard, pel ze en
snijd ze overlangs in
tweeën. Snijd een dun
plakje van de onderzijde
zodat de helften beter
blijven staan. Schep de
dooiers eruit, maakt ze
met een vork fijn en
meng er een eetlepel
lauwe room, 2 theelepels
mosterd, zout en peper
naar smaak, enkele
druppels citroensap, 1
afgetreken eetlepel kap
pertjes en wat fijnge
hakte peterselie door.
Vul de eihelften ermee.
Rangschik ze op blaadjes
sLa en leg over elke ei-
helft een ansjovisfileetje
of schep er een klein le
peltje ansjovispasta op.
Geef er verageroosterd
brood bij.
WINA BORN
FRED BASSET J0*?6 ^ter-
werV-stillaen met
- Rappels!
GROTE VAART
Abel Tasman 15 v Rotterdam
Acteon 15 v Marsden Point
Antllla Cape 15 40 i
Perzische Golf
Arlstoteles 15 te Lasallna
Gulf Italian p 15 Kp St. Vincent
Hilversum 16 te Bremen
Jason 15 te Maracaibo
Katendrecht 15 v Duinkerken
Antwerpen
Kylix 16 te Pembroke
Laarderkerk 16 te Bremen verw.
Loppersum 14 v New Orelans
Tampal
Memnon 15 v Orinoco nr Gec
Oostkerk 15 210 z Monrovia i
celona
Owerkerk 15 v Kuwait nr
Atlantic Crown 16 v Baltimore nr Le Mercurius 16 v Rotterdam
Perzische Golf
Calamares 16 te Durban verw.
Chevron The Hague 15 v Rotterdam
nr Kopenhagen
Coppename 16 te Puerto Armuelles
Neder Llnge 15 260 o New York
an L
Nedlloyd Niger 15 v Dakar nr Free-
Malaga nr Las Khlr-
Schouwen 16 te Norfolk verw.
Servaaskerk 16 te pto Elizabeth
Slnon 16 te pto Llmon verw.
Socrates 15 1250 w Canarlsche Eil.
nr Rotterdam
Statendam 16 te Bridgetown
Steenkerk 15 te Gothenburg verw.
Talamanca 15 85 nw Manzanlllo r
Golflto
Theron 14 v St. Maarten nr Europa
Tii» i 17 Hongkong
gil!
Trlde
Straat Luzon 16 te Wellington
fif Rlo 15 te Penang
■dg|H| Can us
Straat Talbot 15
ident Rotterdam 15 te Puerto Ca-
Waalekerk 16 te Hamburg
Wieldrecht 15 570 ozo Buenos Aires
nr Durban
Willemskerk 15 te Kobe
Wonorato 16 v Ta u ran ga nr Slnga-
ZÜF'S KlAS FOgÜM
V/TT PEHKEH JE KWSeEHOTEM WERKELIJK
VAN JE UITERLIJKP
VOLLEPISE KRITIEK (BEIDE
JMNTEN VAN DE MEDAILLE)
TEEWIJL JE WACHT.
MTEM WE? EERST
DE POSiriEVEKANT
BEKIJKEN.JE
I VOETEN ZIJN
VN06AL LELIJK^/
