Cl IELS
ER
ilENS
i'AN |E
3 bands
erpllcht,
iglandse
>tember|
ke zat.
erdag en
werkcui
/'s 1955
Ponjee,
:st tel.
r- f I'd
r -ail
gltaarli
en gevo
Pieten
'J tCELONA Vlak na de
sseling was hij in zoverre
nieuws, dat hij werd gean-
als eventuele opvolger
mst Happel bij Feyenoord.
1 Couwenberg, adjunct-direc-
de Kamer van Koop-
en Fabrieken en praeses
?eyenoord poogde dat ge-
weliswaar te ontkrachten
ond te vertellen dat zijn tij-
ien Spaanse vakantie aan
Michels afgelegd bezoek
de privésector betrof „we
1 Jaren vrienden" maar
de poging schoot dusdanig haar
doel voorbij, dat niemand erin
wenste te geloven. Michels zelf
ontkent trouwens dat er slechts
over koetjes en kalfjes zou zijn
gebabbeld, maar bevestigt dat
Couwenberg hem op zijn zachtst
gezegd heeft verzocht te denken
in de richting van een dienstver
band bij Feyenoord.
Waarbij hij tevens voorop wenst
te stellen dat hij niet op de voor
hand „nee" heeft gezegd. Mi-
dhels stelt het zo: „Onze vriend
Couwenberg is tijdens zijn va
kantie hier geweest. Ik heb niet
onmiddellijk nee gezegd, ook al
met het oog op de toekomst. Maar
het lag allemaal een beetje moei
lijk in verband met reeds ge
maakte afspraken met Barcelona.
Dat daarbij door mij zou zijn ge
steld, dat Brox weg zou moeten
wanneer ik op het verzoek zou
ingaan, is trouwens complete
waanzin. Zo ver zijn we niet eens
gekomen. Laat ik het zo zeggen
dat dat helemaal niet in het ge
ding is geweest."
Inmiddels heeft Rinus Michels
zich tot aan het eind van het sei
zoen 1973-'74 vastgelegd aan de
Club de Futbol de Barcelona.
Dit ondanks het feit dat Bar
celona's immense legioen in de
loop der maanden van zijn eerste
seizoen luidkeels het hoofd eiste
van de zoveelste trainer die de
opdracht kreeg het sinds twaalf
jaar verloren kampioenschap van
Spanje te realiseren. Dit ondanks
talloze pers-pesterijtjes, bewust
of niet bewust, aan het adres van
de medicijnman uit het Noorden.
Michels: „De mensen die het
voor het zeggen hadden zijn toen
achter me blijven staan. Er was
ook sprake van een optie van bei
de kanten. Ik vond het stijlloos
om het vertrouwen uit die tijd te
beschamen. Er bestond, omdat 't
succes er inmiddels wel is van
mijn kant geen reden mijn con
tact niet te prolongeren".
Iets heel anders is dat een Ne
derlands voetbalblad zeer recent
Nijmegen en omgeving schokte
met het bericht dat NEC-trainer
Wiel Coerver zou zijn aangezocht
om als jeugd-trainer in Barcelo
na op te draven. Dit op speciaal
verzoek van senor Rinus Michels.
Michels: „Ik heb er zelf ook
van staan te kijken. Ik moet ook
zeggen dat ik het voor het eerst
hoordje. Evenals Coerver zelf
trouwens, die er nogal mee inzat,
me zelfs gebeld heeft ook ik op de
een of andere manier niet voor
een rectificatie zou kunnen zor
gen. Ik merk daarbij tevens op
dat ik er geen enkel belang bij
hebben om een Nederlander
hier te hebben. Het zou mijn po
sitie kwetsbaarder maken".
„Naar aanleiding van dat be
richt leb ik bovendien een stroom
van sollicitaties ontvangen. Van
trainers uit Nederland, ja. Of ik
ze allemaal beantwoord heb? In
ieder geval zij die me gebeld heb
ben, de brievenschrijvers moeten
nog even wachtenDe laatste
woorden worden door Michels
schaterend uitgesproken.
eiden.
viiigska
ond i gin
aarten
aarten
i de SI
Leiden.
tot
:en. W.
mdrikpl
070-r
n zaten
llnis.
Duitse
Tanger
Divei
ekken i J&--L. 1 Q W M
00 gr. T&LW
i.5°' ,0NA De Ramblas. Waar de aorta van Catalonië onstuimig ontspringt,
)lk tot vijf uur 'smorgens op Barcelona's meest uitbundige avenue flaneert,
H't Rinus Michels te poseren wanneer de Nederlandse fotograaf hem voor de
)dt. Vijfenveertig peseta's per gammele taxi verderop, gezeten in zijn zilver
edes 250 SE coupé, met als decor dat immens grote stadion Nou Camp, is
Haariei uwens evenmin fotogeniek als dat hij dat als Ajax-trainer was. Nochtans blijkt
'onm geproduceerde grimas het enige te zijn dat hem aan de per traditie stroef
jax-regisseur van weleer herinnert. Want het is duidelijk, Rinus Michels is
Erg veranderd zelfs.
lig:
de uitj
lentatii
1552,
ïhts
iorterin
stellen dat hij
mèt Ajax op Euro-
arriveerde en vervol-
v' aiieej*1 professie en perfec-
vedn. vion per Jaar te verko-
nerweg,
t/o 162
wij doe isch aandoend vedet- Barcelona te boycotten om zelf de de dagen trouwens dat de nieu-
het steen- en steen-
lona, plotseling scha
ft leven rent, valt het
ijjBt soms moppen tap
is. Wanneer in het
ziende
suit
eg 21a,
'ou (resident valt, illu- koste van de Madrileense ploegen, detten worden naar onze maatsta-
het een en ander
cenbaar geslaagde po-
Amsterdams:
opuladr. Het voetbal is
belangrijk dat wan-
aiteTeiJpaton, zo heet-ie, met
ostbus
igaand
49 Jkl
1 bezw
I.P A.
.assluis
woordijest'
50
d hi
vijsnui
iminis
Door
Ger Stolk
rekend op voetbalniveau Jarenlang
durend tijdperk, waarin Madrid
heerst. Van roddels, van intriges die
fluisteren dat Madrid de grenzen
voor buitenlse stervoetballers op slot
orde te scheppen in houdt teneinde het rijke Club de
,Wat is populariteit. Ik hecht
m waarde aan. Op straat kij
ken de mensen naar je. Ze stoten
elkaar ook aan, waarschuwen elkaar
en trekken een gezicht van zo is
dat hem nou".
top te kunnen vasthouden.
Het is niet voor niets dat Michels
tijdens dit gesprek ettelijke malen
uitroept dat slechts een kampioen
schap de nervositeit kan doen in-
we bezem de grootste schoonmaak
bij je terug. Als je dan geïrriteerd
uitroept, doe het maar op je eigen
manier als de zaak maar voor el
kaar komt kijken ze je gek aan".
Welke woorden al evenzeer getuigen
van een innerlijke verandering bij
de slavendrijver, zoals hij ooit be
kend stond. Want Michels, die zijn
Ajaoieden nummerde en ze derhalve
niet bij naam maar als zodanig
wenste aan te spreken, Michels die
in het keiharde beroepsvoetbal in
Nederland slechts zakelijkheid pre
dikte en zich bij voorkeur als de
nummer nul wenste te zien, die Mi
chels is in Spanje tot het besef ge
komen dat de harde lijn hem pijn
kost.
Neem de wijze waarop hij thans
zijn vertrek bij Ajax van commen
taar voorziet: „Er was in de per
soonlijke verhouding zoveel stuk ge
hield, stak Michels de draak met gaan, dat ik er onmogelijk kon blij
de naam van sluimeren. Dat alleen een titel ten-
het Spaanse vedetten dom. Wat hem
in de ogen van publiek en pers on-
middelijk een aantal "extra straf-
punten" opleverde. Michels: „De ve-
erebordes verschijnt,
jlar één man herken- weet met de andere
ding,
Tassenl
tel. 23(,
stenciltQe* zoals in de mop
rij scoui naast de Paus in het
d'^Ë'inc t en Moos zich
adres vent is naast Levi",
sweg K ite uitspraak die op
meu^yenskijk wijst van de
Ajax-spelers een
Barcelona, heel Catalonië eindelijk
die rust kan brengen. Nu is zulks
makkelijker gezegd dan gedaan. Mi
chels onderkent dat ondanks de we
tenschap dat FC Barcelona Inmid
dels door hem naar een niveau
werd gestuwd waarop hij zijn bri-
in punten gelijk aan de kop
equipe,
Symbool
Michels: „De rust keert pas terug
als ze hier een titel hebben. Zo niet
dan blijft het een zenuwachtig ge
doe. Als Je er zoals ik een poosje
inzit kan Je dat begrijpen. Die
62.000 leden die allen een seizoen
kaart kopen zijn daar al een sym
bool van. Je kan er trouwens als
trainer wat de opstelling betreft
Snel? Ach moeilijkheden mee krijgen. De Ca-
Toch is dat niet de talaan in het elftal zal altijd popu
lairder zijn dan zijn collega-voet
baller die voor hetzelfde Club de
Futbal de Barcelona uitkomt.
Buckingham, zijn voorganger,
poogde wat dat betreft de conflic
ten te vermijden. Sadurni, een Ca
talaanse doelman, heeft klasse.
Maar Reina, op dit ogenblik inter-
één national, maar géén Catalaan, is
nog beter. Buckingham stelde dus
Sadurni op in de thuiswedstrijden
en liet Reina in de uitbeurten op
draven. Ik ben daar meteen mee
gekapt. Reina is de beste, dus Rei
na staat er bij mij in".
Het is trouwens eveneens duidelijk
dat Michels' voorkeur wat Reina
betreft, het tijdens het vorige sei
zoen wegsturen van door het pu
bliek bewierookte vedetten als Fuste
en Helardio veel weerstand hebben
opgewekt ten opzichte van „entre-
nador" Michels. Opvallend is de
reactie van de ober in mijn hotel
op de Ramblas. „Michels is te disci
plinair", zegt de man gemoede
reerd". Buckingham was charman
ter. Daarom ook is Buckingham een
betere trainer. Michels onverschil-
Zo blij enselljkheid werd ver-
'atalaan behoort niet
janisatiin de vrolijkheid. Net
t 67 U dammer is hij noest,
^an grammofoon-
ik fhna de krant heb ik
teieurg
eiseres,
Krappen minder
it volk heeft een an-
en ander karakter en
imor. Het zijn in ieder
send"' Asterdammers. Omdat
oter is dan Nederland
illen eveneens uiteen-
verschil tussen de
e Andalusiër is
ven overdreven geëerd. Ze worden
als het ware in de watten gelegd.
Thee, geserveerd op een zilveren
blad, is geen uitzondering, wanneer
de stervoetballer thee wenst te
drinken. Er zijn hier veel mensen
met een dienende taak.
Dat betekent in de praktijk dat Je
dan ook móét dienen. Het is een
soort hiërarchie die bij deze maat
schappij hoort, er is geen enkele
vorm van gelijkheid. Als je in
dienst bent, bén je ook in dienst.
Persoonlijk heb ik daarmee leren
leven .Tenslotte word ik ook als ve
dette behandeld. Ik vind het ook
niet extreem genoeg om er verande
ring in te brengen. Al heeft het ook
grote nadelen. Want het impliceert
dat niemand een beslissing neemt.
Het blijft voorkouwen, uitkouwen
en zelf je beslissing nemen. Met
routine dingen komen ze 200 keer je water naar de dokter kunnen gaan.
ven. Teneinde met Ajax de top te
halen heb ik op zijn zachtst gezegd
impopulaire maatregelen moeten
nemen. Destijds hield ik me trou
wens vaker voor; mentaal kunnen
die Jongens dat niet bijsloffen.
Maar het móést gewoon, het kón
niet anders. De erfenis die ik in
1965 van (ook al) Vic Buckingham
overnam, was een puinhoop zo ver
ik kon kijken. De beslissingen ten
aanzien van een Pronk, een Soete-
kouw, een Van Duivenbode en een
Klaas Nuninga deden ook mij zeer".
Losser
Maar ook de manier waarop hij
over het keurkorps van Club de
Futbal de Barcelona praat: „De
mentaliteit is hier losser. Ik heb
hier en daar wat discipline moeten
aankweken. Wat dat betreft had
Buckingham al goed werk gedaan.
De fundamentele regels worden der
halve nageleefd. Maar wanneer dat
niet zou gebeuren zou je beter met
Boetes? Ach, niet zo gek veel. Het
is hier nu eenmaal veel anders. Het
begrip tijd is veel vager. Als ik boe
tes zou moeten geven aan spelers
die te laat op de training komen
zou ik dagwerk hebben".
Waarbij zich dan andermaal de
vraag opdringt of Rinus Michels
zelf inderdaad veranderd is. Hij:
„Dat zal wel. Het is mogelijk dat
van jezelf vast te stellen. Ik ben nu
45 jaar maar ik wil beslist niet nog
eens dertig jaar meer mee als trai
ner. Laat ik zeggen dat ik hoop dat
me dat bespaard blijft. Je poogt
functioneel een ploeg te maken
zonder er sociaal verder op in te
gaan. Wat vaak wel maar lang niet
altijd lukt. Er is ook minder sprake
van een gezagsverhouding ten op
zichte van spelers-trainer. Je traint,
voetbalt en gaat weg. Dat moet ook
leefbaar zijn binnen de club, in ie
der geval moet de driehoek, trainer,
spelers, bestuur goed zijn.
Waarbij je je wel voor ogen moet
stellen dat hoewel de financiën een
rol voor je kunnen spelen, elk Jaar
van het leven er één is. Op een ge
geven moment zou Je wel eens tot
de conclusie kunnen komen dat het
dat allemaal niet waard is. Dan
moet je ook stoppen. Als ik dat al
lemaal overdenk, dan zal ik wel
veranderd zijn, ja".
Landsaard
Nu dient gezegd dat het menselij
kerwijs gesproken nauwelijks be
vreemding mag wekken dat de stoï
cijn Michels in Spanje minder
strak is gaan denken. Immers, de Sliding
landsaard van de zuiderling, de hele
entourage eigenJlijlk, is niet het
ideale leefklimaat voor de trainer
die zoals Michels in heit harnas
pleegde te arbeiden. De kortsluitin
gen die zich tijdens Michels' eerste
seizoen alom voordeden waren dan
UTEI 0llwens- zijn tekenend
andigheden waaronder
woordt rcelona werkt. Ze zijn
woord« n tot de Spaanse bur-
1(j, irin Madrid Catalonië,
biesland in de verhou-
van Nederland een
aan zich vaat-
foben te maken met
gevoelens, met een
zijn. Met een begrip
Madrid, waarin men
f l,(|ehate gezag herkent,
sportieve vlak die wet
lllllll r°orschriJven. Maar ze
lllllll gevoia van een uitge-
,Als ik
aan spelers
te laat
training
komen
zou ik
ook geen toeval. Reden waarom Mi
chels zijn wijze van werken na ver
loop van tijd herzag. Reden ook
waarom de Michels zoals Ajax hem
kende met meer bestaat.
Daar komt bij dat het Spaanse
voetbal, dat wat de Europa-Cup
competitie betreft op een jarenlang
durende bloeiperiode kan bogen, ver
achter bleef toen de collectiviteit
van de Westeuropese clubelftallen
volop rendement afwierp in de voet
balrevolutie. Eeen uit de hand gelo
pen, als vriendschappelijk duel ge
annonceerd Club de Futbal de Bar
celonaSparta, leert trouwens dat
Rinus Michels wat ziln wijze voet
ballessen betreft nog niet verder dan
de beginklassen is gekomen. Wat hij
niet ontkent.
Zonder zijn internationals doet
Barcelona als team dan ook denken
aan elf kleine zelfstandigheden. Die
truoend, goochelend, soms op heit
naïeve af, provocerend maar In ie
der geval als individu op een gun
stig resultaat af pogen te sturen.
De pass over langere afstand blijft
daarbij een utopie, de aanvallers
blazen wart. de afwerking betreft
met losse flodders.
Michels: „Er is verbetering en dat
geeft hoopt. Het is een kwestie van
herhalen, herhalen en blijven herha
len. Er is minder dekking in wat
voor vorm ook hier. De linies func
tioneren naar Nederlandse begrip
pen dermate stroef dat wie verdedi
ger is dat blijft en wie op heft mid
denveld opereert zich louiter met
zijn taak bezig houdt.
Rinus Michels omringd door Nederlandse sportjournalisten. De Spaanse pers haalde hem vrijwel
'ellijk krachtig door de mangel
Er is geen enkele vorm van bewe
ging en de sliding, zoals Sparta die
hanteert, wordt zonder pardon af
gewezen. Het is normaal dat Je als
voetballer eerst kijkt en dan doet.
Een Spanjaard doet dat precies an
dersom, wat omdat hij een veel te
klein stuk van het strijdtoneel
overziet een ellenlange geschiedenis
wordt. Zijn teamgenoten ergeren
zich daar blauw aan maar het op
vallende is dat ze even later precies
hetzelfde doen. Vergelijkingen met
Nederlandse clubs? Ajax is zonder
meer te sterk, Feyenoord kan ik
niet over oordelen, dat heb ik te
lang niet gezien. Sparta is zonder
meer beter wat het aansluiten der
linies betreft, maar het hangt er
om".
De schotloosheid is trouwens evenzeer
iets wat Michels uit zijn slaap
houdt. „Een gebrek aan kwaliteit",
noemt de trainer het. „Iets wat niet
is aan te leren omdat je het hebt
of niet hebt. Doelpuntenmaken is
een techniek, hoewel iedereen bij
het horen van dat woord aan bal-
behandeling denkt. Het is een koel
bloedigheid waarvan ze hier geen
kaas hebben gegeten. Vergelijk het
met die wedstrijd Twente—Ajax,
toen Eddie Achterberg Gert Bals al
gepasseerd was en vervolgens naast
sohoot.
Van het moment dat ze gaan sco
ren genieten ze hier al zo dat ze
het maken van het doelpunt zelf
vergeten. Rexach is bij ons de man,
die ze er moet inschoppen .Hij is
geblesseerd geweest, waarna het
niet lukte en angst en onzekerheid
er de oorzaak van waren dat dat zo
bleef. Wat een Kreuz doet, werken,
variëren, fcan-ie niet. Misschien wel
omdat hij daar te fljngtevoelig voor
is. Het overwinnen van een blessure
duurt bij zo'n speler langer dan bij
een houthiaikfcerstype. Rexach is op
het ogenblik weer geblesseerd maar
Je mag van mij weten dat ik hem
knijp als een „ouwe dief".
Waardering
Brengt ons op het punt van waar
dering. Ten opzichte van de spelers
maar ook wat senor Michels betreft.
Hij„Ik geloof dat waardering sa
menvalt met resultaat. Maar wat is
resultaat, hoe lang duurt het? De
tevredenheid van vandaag kan mor
gen afgelopen zijn. Op dit ogenblik
gaat het goed. Is er begrip bij pers
en publiek, in ieder geval veel min
der kritiek. Al blijft het oppassen
wat Je zegt. De verhouding met de
pers, die in het begin niet te prui
men was, is beter. We zijn aan el
kaar gewend, waarbij ik heb moe
ten leren dat iedereen hier denkt
dat-ie alles kan. Met de numme
ring, waaraan ze hier waanzinnig
veel waarde hechten, heb ik veel
troubles gehad. Ze komen naar Je
toe en ze vragen wie speelt er met
nummer negen, want dat móét in
hun ogen de middenvoor zijn. Ik
heb een tijdje geantwoord: nummer
twaalf. Het gaat zover dat als Ik de
keeper nummer negen zou opplak
ken, ze zouden schrijven dat die
middenvoor zo ver terug bleef".
Rinus Michels heef t daar allemaal
mee leren leven. Met de pers die
dagelijks vele pagina's vol schrijft
over één club, Club de Futbal de
Barcelona en daarbij vaak onnauw
keurig tewerk gaat. Met hot im
mense legioen, Waarvoor straks een
vierde ring op het stadion Nou
Camp dient te worden gestapeld
teneinde de capaciteit uit te breiden
tot 150.000. „Ze zijn wreed, de men
sen", weet Michels. „Ze zijn niet
kwaad, maar ze denken niet na bij
wat ze doen. Het starre publiek dat
er alleen maar is en zich op mo
menten dat liet niet lukt niet laat
horen is er de oorzaak van dat ik
moet praten, praten en nog eens
praten om mijn spelere over die
kille vijandigheid heen te tillen.
Onbewust is men hier wreed".
Die wreedheid proef ik 's avonds
nogmaals wanneer drommen men
sen zich op de Ramblas rond een
boom verdringen. Hoog in de iep
heeft een grijze kater een duif in
zijn klauwen. Het is stil. Het lijkt
erop dat het wachten nog slechts is
op het moment dat én poes én duif
uit de boom naar beneden vallen..
