'SCHAATSEN IS
MIJ EEN
SOORT TRIP..."
Profwedstrijden zijn rond
VIE SCHAAKT HOEFT MET TE KUNNEN LEZEN
APPIE
HAPPIE
STARS
Fiat-Stars
Randstad Sport
Foreholte
- dag 23 februari 1973
Omdat minister Engels volgens
de geruchten mat de gedachte
speelt om in hat loader van de
culturele revolutie ieder artikel
dat in de boekenweek over boe
ken of literatuur geschreven
wordt extra te honoreren. heb ik
deze sportrubriek voor alle zeker
held niet aan de cijferen, maar
aan de letteren gewijd. Ik heb
daarvoor de boekenafdeling van
diè Bijenkorf iin Amsterdam na
der bestudeerd. Verschillende dim
gen vielen daarbij op. Tan eers
te, dat alle onder sport en spel
gerangschikte boeken in het Ne
derlands waren op enkele Eugelse
en Duitse schaakboeken na.
Door
Nico Scheepmaker
Conclusie: wie schaakt wordt
geacht zijm talen te spreken of:
wie schaakt hoeft niet te kunnen
lezen, alleen maar schaak-
diagrammen te kunnen ontrafe
len. De boeken over dammen wa
ren alle in het Nederlands, bo
vendien waren ze verre in de
minderheid: 18 tegen 5. Toch
meer een denksport voor de ge
wone man dus.
Veel boeken over voetbal wa
ren er verhoudingsgewijs niet.
tk telde er negen, waarbij aan-
retetoend dient te worden dat De
Bijenkorf geen aanspraak
maakte op volledigheid. Wat me
weer eens opviel was. dat voet
bal-boeken over het algemeen
rechtlijnige titels dragen:
„Voetbal". „Topvoetbal", „Voet-
balboek voor de jeugd", „De A-
j-acieden", „Oruijff. Hendrik Jo
hannes. fenomeen", „Voetbal-
Topclub
Ajax", „Topclub Feyenoord" en
„Voetbal" (sport voor iedereen).
Over zeilen en watersport in
het algemeen waren er veel meer
boeken dan over voetbaleen
stuk of 40 bij De Bijenkorf. De
titels zijn nog veel recht-door-
zeeiger dan bdj de voetbad-boe
ken. Ik doe even een greep: „Wa
tersport", „Wedsbnijdzedien op
zee", „De Zellsport", „Zeilen".
„Zeilen op zee", „Zeilen", „Leer
zeilen" „Dit is zeilen", „Het is
fijn als Je kimt zeilen", „Spier
training voor wedstrijdzedlers".
Het voordeel van zulke titels is,
dat er geen twijfel behoeft te be
staan waarover -het in de betref
fende boeken gaat, terwijl Je bij
„Flitsend nylon" nog aan por
nografie kunt den-ken. hoewel
het in werkelijkheid over vissen
gaat.
De hengelsport lijkt überhaupt
een sport te zijn die de fanta
sie wat meer stimuleert, getuige
boektitels als: „Juist nu", „Vast
slaan en vasthouden", „Haken
en ogen", „Een leefnet vol",
„Voorbij de derde breker", „Man
ga vissen, zegt de dokter", „Met
droge vlieg en nimf" En „Luie
dweilen, felle vechters". Ik denk
dat hengelaars meer tijd hebben
om over een leuke titel na te
denken dan zeilers.
Ook de paardrijders hebben
kennelijk al hun aandacht bij
het mennen nodig, want de ti
tels van hun boeken (die merk
waardig genoeg op een tafeltje
waren gezet met boeken over kat
ten, die toch geen grote rol in
de sport spelen, al zijn schakers
weieens gebelgd geweest over een
vervaarlijke zwarte kat die Al-
jechin als motief in zijn trui
had laten breien bij wijze van
psychologische oorlogvoering)
zijn ook bijzonder fantasieloos,
al wil ik graag een uitzonde
ring maken voor zulke romanti
sche titels als „Koning volbloed"
en „Van de poesta wil ik dro-
Maar de meeste boeken over
paardesport heten toch „Het rij
paard", „Het zieke rij
paard", „Leren paardrijden",
„Over paarden en paardrijden",
„Ken uw paard", „Te paard",
„Het springpaard", „Hippische
rij problemen", „Zo verdient men
de sporen", „Paard en ruiter".
„Het ruiterboek" en „Het eerste
boek over paarden en paard
rijden", „Het tweede boek over
paarden en paardrijden", „Het
derde boek over paarden en
paardrijden", enz.
Zo heb Je in Amsterdam ook
de Eerse Helmersstraat, de Twee
de Helmersstraajt. de Derde Hel
mersstraat, terwijl er toch nooit
meer dan een dichter Helmers
is geweest. Wel waren er drie
beroemde schilderende broers die
Maris heetten. Maar een eerste
Marisstraat, een tweede Maris-
straat en een derde Marisstraat
zult u overal tevergeefs zoeken
Wat de voetbalboeken betreft
schijnt de schwung er een beet
je uit te zijn. Men raakt ver
zadigd. Hetzelfde geldt voor boe
ken over schaatsen en wielren
nen, sporten dus die voorname
lijk passief worden ondergaan.
Boeken over zeilen, hengelen,
schaken en dergelijke, waar de
actieve sportbeoefenaars iets van
kunnen meenemen, worden con
tinu goed verkocht, met een ver
snelling in de verkoop als de
HIS WA aan de gang is, of het
Hoogovenschaaktoernooi wordt
verspeeld.
Willen de uitgevers wat wijzer
worden van sportboeken, dan zul
len zij dus boeken moeten uitge
ven waar ook de lezers (letter
lijk) wijzer van worden
Leo Zeef udit Schiedam heeft
Hopper in de Volkskrant op
merkzaam gemaakt op enkele
ontoereikende, soms zelfs merk
waardige omschrijvingen van
zaalsparten in Van Dale's groot
woordenboeken der Nederlandse
taal. Zoals bijvoorbeeld Van Da
le's omschrijving van volleybal:
"door twee ploegen van zes
spelers, gespeeld balspel waar
mee zelfs grote mensen zich wel
vermaken, bestaande in het heen
en weer slaan van een bal over
een net". Let op "zelfs" en "gro
te mensen".
Basketball (in tegenstelling
tot volleybal met twee I's) is
volgens Van Dale: "Uit Ameri
ka afkomstig balspel dat vrij
wel overeenkomt met korfbal,
maar dn een zaal gespeeld
wordt". Er zijn uiteraard grote
re verschillen te noemen (aantal
spelers, afmetingen van het veld,
puntentelling, hoogte basket),
dan diat korfbal buiten en bas
ketball binnen wordt gespeeld,
te meer omdat basketball in
warme landen ook buiten wordt
Trouwens, bij korfbal volstaat
Van Dale met: "balspel, ge
speeld door twee partijen van 12
personen, waarbij men de bal
door een bodemloze, aan een
paal bevestigde mand, welks bo
venrand overal 3,5 meter boven
de grond moet zijn, moet trach
ten te werpen". Het unieke van
korfbal, dat elk team uit zes he
ren en zes dames dient te be
staan, wordt niet vermeld.
In de zesde uitgave van 1924
van de Van Dale heet het korf-
halspel nog een "balspel waar
bij men de bal door eene bo
demloze mand, ongeveer 2 m. bo
ven den grond aan een paal be
vestigd moet trachten te wer
pen". Voor zover ik heb kun
nen nagaan is de 'korf, ook toen
'hij nog een ring was, noodt la
ger geweest dan 2,75 meter.
Ik heb, in het 'kader van de boe
keniweek, ook nog enkele defini
ties van andere sporten in de
Van Dale opgezocht. Atletiek,
staalt nog steeds omschreven ais:
"1. Worstelkunst, 2. Lichaams-
sport, bep.: Hardlopen, springen
speer- en disuswerpen". In de
Van Dale van 1924 was athle-
tiek alleen nog maar "Worstel
kunst". Kogelstoten mag blijk
baar nog steeds niet meedoen.
Merkwaardig is ook, dat hor
denloop als "wedloop waarbij
over horden gesprongen moet
worden" tegenwoordig wel ver
meld staat, maar dat de enige
sportieve verwijzing bij "hor
den" luidt: "Ook in de vorm van
een draaibaar raam als hinder
nis 'bij wedrennen".
Wie ben ik om daar een
vraag teken bij te zetten? Ont
roerend mood (hoe leg je aan
een kiind van vier jaar uit wat
golf is?) is de uitvoerige om
schrijving van 'het golfspel:
"Nationaal balspel in Schot
land, in onze eeuw in andere
landen algemeen overgenomen.
Op een terrein met kort gras
begroeid en door greppels door
sneden ('links geheten) zijn van
9 tot 18 kuiltjes, benevens lage
zandhoopjes. Nu moet een 60
g. zware gummibal met zo
weinig mogelijk slagen van de
ene kuil naar de andere ge
dreven worden met een eigen
aardige stok: dieze kuilen zijn
tot 500 m. van elkaar verwij
derd".
Ter verduideliijkiing: niet de
greppels heten "links", maar de
golfbaan. Handbal wordt min
der uitvoering behandeld: "Bal
spel waarbij de bal met de
hand voortbewogen wordt".
Zou voetbal nu, vroeg ik mij
benieuwd af, een balspel zijn
waarbij de bal met de voet
wordt voortbewogen? Nee, voet
bal, voetbalspel en voetbal
sport worden wel genoemd
maar niet nadar omschreven.
Dat moet je maar weten, vindt
di*. Kruyswijk (samensteller
van de Van Dale), en gelijk
heeft ie.
Hockey hoef Je niet te weten,
dat legt hij, namens meneer
Van Dale die immers op ant
woord wacht, wel uit: "Soort
van kolfspel, waarbij de spelers
(twee elftallen) de bal door het
doel der tegenpartij moeten
trachten te slaan met een van
onderen omgebogen stok". Ook
honkbal krijgt nadere uitleg:
"Slag-balspel in de open lucht,
gespeeld door twee negentallen
(slag- en veldpantij), waarbij
de spelers aan een honk vrij
staan". Welke spelers? de
"honkmannen"? In de van Van
Dale van 1924 werd voor honk
bal nog volstaan met: "een
openluchtspel voor den zomer",
dus we gaan vooruit.
Waterpolo is van "waterbal
spel" (1924) geemancipeerd tot
"Balspel dn 'het water, gespeeld
door twee ploegen van zeven"
(1970). Ook de kennis van ten
nis dB sterk gestegen tussen
1924 en 1970. Tegenwoordig weet
Van Dale dat er sprake is van
een "soort van balspel, meest
al dn de open lucht op een
baan van gemalen baksteen
gespeeld", waaraan wordt toe
gevoegd: 'Tennis speelt men
met rackets en gummiballen;
het doel is de bal zodanig in het
veld van de tegenpartij te
slaan, dat de bal zodanig in
het veld van de tegenpartij te
slaan, dat deze hem niet kan
terugslaan". In 1924 heette het
dn de Van Dale nog: "Eeüe
soort van balspel in de open
lucht: het doel is den bal zoo
lang mogelijk in beweging te
houden, zonder dat hij den
grond raakt". Er ward toen al
40 jaar getennist in Nederland,
Henk Timmer was al kampioen
leila Young: enige die Atje Keulen van drie ritzeges kan afhouden
ROMSUND De schaatssport en drugs. Het zijn totaal uiteenlopende verschijnselen
de samenleving. Voor Sheila Young komt de belevenis echter op hetzelfde neer.
chaatsen is voor mij een soort trip", zegt de Amerikaanse vrolijk, „een trip om mijn
3 te versterken". Sheila Young is een gelukkig persoontje. Dat blijkt heel duidelijk als
:n in gesprek raakt met de donkere, aantrekkelijk ogende wereldkampioene sprint,
dit weekeinde in Strömsund voor het eerst in een all-roundwereldkampioenschap gaat
oberen een hoge klassering te bereiken.
U SCHAATSEN
STRÖMSUND
Ze is goedlachs en krijgt blosjes
van opwinding op de wangen als zij
over haar favoriete tijdspassering, de
praat, 's Zomers
STRÖMSUND Negenentwintig
Idsters uit elf landen zullen deelne-
n het wereldkampioenschap
aatsen voor dames, dat dit week-
ïde in Strömsund wordt gehouden,
et uitzondering van de Duitse equi-
zijn alle ploegen in het Zweed-
plaatsen, waar het momenteel vin-
koud is ('s morgens zeventien
aden onder nul en overdag nog al-
3'n twaalf graden) aangekomen.
De lijst van deelneemsters ziet er
svolgt uit:
Canada: Sylvia Burka en Gayle
ordon, Finaland: Anneli Repola,
aula Vilkas en Tarja Rinne, Neder-
Elly van den Brom, Atje Keu-
a, Sijtje van de Lende, Trijnie Rep
iSippie Tigchelaar, Japan: Satomi
oike en Joshika Onozawa, China:
fftng-Hsin-Yu en Tsjing-Yu-Fen -
Test DuitslandMonika Pflug en
lonika Stuetzle, Noorwegen: Sigrid
iindby en Lisbet Berg .Polen: Ed-
Rys, Rusland: Tatjana Averina,
asma Kauniste, Loedmilla Savroe-
Tatjana Tsjelekova en Nina
tatkevitsj, Zweden: Sylvia Filips-
on en Ann-Sofie Jernstroem, Ver-
oigde Staten: Conny Carpenter,
iheila Young en Leah Poulos-
OMKLEDEN
CARAVAN
STRÖMSUND De accom
modatie van de Strömsvallen
natuur ijsbaan in Strömsund, on
geveer 700 kilometer ten noor
den van Stockholm gelegen,
wijkt nauwelijks af van de ge
brekkige voorzieningen, die de
Rosendalbaan in Brandbu veer
tien dagen geleden bij het Euro
pees kampioenschap kenmerk
ten.
Ook nu is er geen tribune voor
toeschouwers, die overigens toch
niet in grote getale zullen toe
stromen (men verwacht hooguit
1000 bezoekers per dag), en de
rijdsters dienen te rusten en
zich te verkleden in enkele ca
ravans, die keurig in het gelid
naast de baan staan opgesteld.
De Nederlandse ploeg, die al
vanaf zaterdag in Strömsund bi
vakkeert, heeft een eigen cara
van toegewezen gekregen naast
die van de Russische equipe.
(tijdens de wereldkampioenschappen
op de baan van vorig jaar won zij
in Marseille zelfs brons op de sprint)
's winters aan schaatsen. „Ik ben ont-
Detroit monter, „Het is zo goed voor
je zelfvertrouwen. Ik wil niet bewe
ren dat ik dat helemaal niet had
toen ik begon, maar je wordt er
geestelijk absoluut sterker door. En
ik maak zoveel leuke dingen mee, Tk
ben gek op reizen. Je komt met zo
veel interessante mensen in aanra
king en je steekt nog eens iets op,
van een vreemde taal bijvoorbeeld.
Dat missen de meeste meisjes in
Amerika. Die gaan naar een of an
dere High School en worden dan er
gens secretaresse of gaan trouwen.
De sport geeft me een enorme vol
doening en het is ook erg gezond. Ik
heb natuurlijk wel eens heimwee, ais
ik zolang van huis ben. Dan mis ik
mijn hond en mijn kleine neefje.
Maar dat is weer gauw voorbij".
De vooruitgang in de prestaties van
Sheila Young is opmerkelijk. Vorig
jaar eindigde de Amerikaanse tijdens
de sprintkampioenschappen in Eskil-
stuna ondanks tweemaal winst op de
500 meter slechts als achtste. „Die
1000 meter was toen een nachtmerrie
voor me", zegt ze nu. Tijdens de
Olympische Spelen in Sapporo lever
de de sprint de vierde plaats op. In
januari van dit jaar zorgde Sheila
Young voor opschudding door in Da-
vos het wereldrecord op de 500 meter
in een klap van 42,5
41,8 seconder
ADVERTENT lb
BASKETBALL
5 MEIHAL
BONA
TEGEN
Kamp. Poule Ere Divisie
MORGEN
ZATERDAG 24 FEBRUARI
Aanvang 20.30 uur.
Kaartverkoop v.a. 7 uur.
Kassa's 5 Meihal, Boshulzerlaan,
Leiden.
Toeg.pr. 3,—, t.m. 14 Jr. 2,—
Sheila Young: "Ik hen ontzettend, blij dat ik dit allemaal kan doen".
ken later volgde met grote overmacht
de wereldtitel sprint in Oslo. "Ik heb
erg veel te danken aan Peter Sohot-
ting", aldus Sheila Young. „Als ik
hem een jaar geleden niet had ont
moet zou ik nooit zover zijn gekomen.
Hij heeft mij er bijvoorbeeld ook cp
attent gemaakt dat ik eerder met
mijn training moet beginnen. Daar
voor deed ik de hele zomer eigenlijk
erg weinig. Verder heeft Schatting
mij veel technische adviezen gegeven.
Overigens is mijn techniek nog altijd
niet best. Er is bij ons een 11-jaxig
meisje dat veel mooier rijdt dan ik
ooit zal kunnen. Ik heb nog zoveel
te leren".
Schatting is overigens niet in
Strömsund, maar zal misschien nog
arriveren. De oud-sprinter Ken Henry
fungeert als de officiële begeleider
van de Amerikaanse ploeg.
Sheila Young heeft in de training
ook wat meer het accent verlegd naai
de langere afstanden. „Maar het gek
ke is, dat mijn tijden op de 500 meter
en de 1000 meter juist sterk vooruit
zijn gegaan". Op de 1500 meter en
3000 meter is de progressie niet zo
opzienbarend. Haar persoonlijke re
cords staan op 5.17 (vorig jaar de
cember in West Alias) en 2.24,8 (een
seizoen terug in Davos). „Maar de
500 meter blijft mijn favoriete af
stand. Ik haat de 3 kilometer niet
hoor, maar de sprint ligt mij gewoon
beter. Ik kan mij daar meer op uit
leven". Ook Sheüa Young is van me
ning, dat de goede sprintcapaciteiten
van veel rijders en rijdsters uit de
Verenigde Staten voortkomen uit de
zogenoemde pack style-wedstrijden op
kleine indoor banen. „Ik neem dat
echter niet zo serieus en ik doe meer
voor de grap mee. Na de reoordweö-
strijden in Inzeil rijd ik weer pack
style in New York City".
Het is interessant de mening van een
Amerikaanse hardrijdster te verne
men over de 'beroeps league, de ISSL.
Sheila Young heeft er niet bepaald
een hoge aunk van. „Dacht je dat
die miljonairs iets gaven om de
schaatssport zelf. Ze weten er hele-
Adverbentie aangeboden door
VAN ZIJP
VOOR FLJNE FIETSEN
Haarlemmerstraat 295
Brahmslaan 1618.
via sportpromotion Leiden
maal niets van en hebben heus niet
de bedoeling de sport een beter aan
zien te geven. Het is meer een spel
letje voor ze, omdat ze niet weten wat
ze met hun geld moeten doen. Het is
net zoiets als de beurs in Wallstreet.
Een gokje wagen en dan maar eens
kijken wat er uitkomt".
Sheüa Young, die titelverdedigster
Abje Keulen waarschijnlijk van drie
gewonnen afstanden zal afhouden,
weet eigenlijk niet precies of zij nog
lang door zal gaan met schaatsen.
„Ik zie gewoon wel hoe het loopt en
bekijk het dan van jaar tot Jaar",
zegt ze. „Voorlopig ga ik na dit sei
zoen eens wat meer serieus voor het
wielrennen trainen met mijn hond
Cathy die altijd meerent. Vorig Jaar
deed ik er niets aan en wferd derde.
Eens kijken of er nu meer in zit"
Voorverkoop loopt beter dan in januari
DEN HAAG De profwedstrijden avond na de loting in Den Haag de gulden. De helft hiervan is bestemd
zondag op de „Uithof", heer Frits Bergman mede,
officieel revanche-wedstrijden om de ISSL. „De reclame-opbrengsten zijn
Zilveren Schaats 1973 geheten, zijn ver boven de verwachtingen. Daar-
financieel rond. Er zal geen verlies door hebben we het prijzengeld kun-
worden geleden. Dit deelde gister- nen verhogen van 65.000
f DIE LETTERS 6 8 OP »T
vuasruiG BËTEKEMEM net
great britain!
de sprinters en de andere helft
de all-rounders", aldus de heer
Bergman. Er zal in Den Haag worden
uitbetaald naar rato van de plaats
.000 in het eindklassement, terwijl tevens
de afstandsoverwinningen zullen
warden gehonoreerd.
De wedstrijden in Den Haag zullen
worden aangevuld met een achtervol-
ginsgwedsbrijd en een koppelwedstrijd
voor sprinters. Bij de achtervolging
zal ook Kees Verkerk van de partij
zijn, ondanks eerdere verzekeringen
dat hij zich voor dit soort activitei
ten niet meer zou lenen. Verkerk
ontbrak overigens bij de persconfe
rentie, die op de loting volgde. De
voorverkoop van deze revanchewed
strijden verloopt beter dan bij de
openingswedstrijd van de profs begin
Januari op dezelfde baan. Toen wa
ren er niet meer dan 1700 plaatsbe
wijzen verkocht. Nu zijn dat er, aldus
de heer Bergman, ongeveer achtdui
zend. „Dit cijfer is afkomstig van
honderdzeventig vedkoop-adressen.
Van vijftig verkooppunten hebben we
die gegevens nog niet binnen", aldus
de heer Bergman.
Loting
Zaterdag. Sprintersklasse: 500 me
ter: eerste rit: Hanninen Ertksen;
tweede rit: König Blatchford; der
de rit: Lyman Linkovesi; vierde
rit: Börjes Valentijn. 1000 meter:
eerste rit: Eriksen Blatchford;
tweede rit Lyman Valentijn; derde
rit: Hanninen König; vierde rit:
Börjes Linkovesi.
Allround-klasse: 500 meter: eerste
lit: Tveter Verkerk; tweede rit:
Höglin Verheyen; derde rit: Olsen
Schenk; vierde rit: Grönvold
Bols. 5000 meter: eerste rit: Bols
Grönvold: tweede rit: Tveter
Schenk; derde rit: Olsen Verkerk;
vierde rit: Höglin Verheyen.
ADVERTENTIE
Bezoek ZONDAG A.S.
de belangrijke wedstrijd
Aanvang 14.30 uur.
Terrein Juliana van Stolberglaan,
Voorschoten.
