'Stem van de vrede" klinkt lit de mond van de wapens imerika ei often gezond en vol zegt Nixon Gezellig fonduen voor halve prijs 462 Vapenstilstand spaart dorpshoofd noch waterbuffel Twee oppositieleden in Moskou opgepakt PRESIDENT ZUID-AFRIKA WAARSCHUWT BUURLANDEN in vogelvlucht in vogelvlucht iirkije ■zorgd er fensie Uitnodiging: Fondue Américaine 'ERDAG 3 FEBRUARI 1973 BUITENLAND PAGINA 11 in Een oud dorpshoofd met ni spierwit sikje en een blauwe het dorp was ingeslagen. „Mijn eni ge buffel", zei de oude man, „zo te houden". Onder de omstanders heerste een ijzige stilte. „U zult wel zin hebben in thee", vroeg het niets. Zuid-Vietnam en de Vietcong larijnenjas, liep aan het hoofd proberen de communisten ons bang een lange stoet nieuwsgierige de rijstvelden in van vlak voor Cay Lai, waar "ia een week vrede nog steeds gevochten werd: in het nie- land tussen oorlog en vrede in vele duizenden Zuidviet- se dorpen en gehuchten de van de vrede nog steeds uit de len van de wapens, ijstvelden gingen over in een ige groene vlakte, met bomen ele bloemen. Op de grond lag [ode waterbuffel. „Onze vrede", dorpshoofd met een doffe De buffel was getroffen, it die nacht artillerievuur bij len is. Phams gehucht is niet kogel vrij omdat het aan een van de be langrijke aanvoerroutes van rijst naar Saigon ligt. „Het akkoord zegt voorlopig nog dorpshoofd beleefd - het gezelschap trok zwijgend terug door de rijst velden naar het erf van de oude Pham Van Dan: hier «zag men vuurrode bloemen omhoog steken uit een collectie granaathulzen. Zo regeren overal op het platteland van Zuid-Vietnam de decreten van een Parijse salon. Talrijke Viet- cong-eenheden proberen, zeker zo lang enige internationale observa tieheren nog niet zijn langs ge weest, hun posities nog steeds te versterken wanneer de nacht geval- hebben heel goed geweten dat de oorlog zou doorgaan", zeiden de waarnemers, die vanuit Saigon de strijd al vele Jaren zonder veel hoop volgden. „De roden verbre den de wapenstilstand. Wij slaan telt 25 miljoen bomkraters: de litte kens in de aarde die - in dc vruchtbare gebieden - voor tien procent is verwoest en die een kwart van zijn bossen verloren heeft: een Amerikaanse voorlich tingsofficier kon ons die cijfers uit het blote hoofd opzeggen. In de schaduw van een mangrove boom zaten acht oude mannen ge hurkt, terwijl hun dobbelstenen op een rieten mat dansten. Het gerom- terug totdat we ze weer uit hun mei dat af en toe zwak in de verte nieuwe gebieden verdreven hebben", i\ad geklonken werd opeens luider, zei de Zuidvietnamese kolonel Dan Op een korte afstand klonken er Nha Toeyet. Het communiqué op enige explosies. Bij een ander dorp deze dag sprak over honderden sloegen raketten in, omdat de Viet- communistische aanvallen, rege- cong daar sedert een week de ringsbommen en tientallen doden: macht had overgenomen: het lieve de bloedrode vlag van de vrede. leven van de wapenstilstand op het Wanneer in Zuid-Vietnam de dage- platteland van Zuid-Vietnam - raad aanbreekt is in het ene dorp een waterbuffel dood en in het vol gende het dorpshoofd zelf. „De moordenaars hebben het vooral op de dorpshoofden gemunt, die anti communistisch zijn", vertaalde de tolk, terwijl Pham in zijn blauwe gewaad de bamboehut binnentrad communisten lieten deze week zelfs weten dat hun tegenstanders alweer gebruik van napalm maakten. Een oude man begon met een toon loze stem te praten - „gisteren zijn hier in de buurt drie doden geval len", zei Mong later - maar opeens reed een Jeep met regeringssoldaten met koppen gele thee. In de verte het dorpje binnen. En ook deze kwam een legerpatrouille aangere den. „Alweer te laat", vertaalde de tolk. We hadden die ochtend Saigon al vroeg verlaten: de Zuidvietnamese hoofdstad die is gestikt in het ver keer en die is overstroomd met de beelden zijn niet van dit Zuidviet namese dorpje alleen in deze dagen, en de volgende. Er klonk ge schreeuw, de oude mannen sloften weg zo vlug ze konden, en de loop van een machinegeweer draaide machten hun officieren en hun vliegtuigen er op af stuurden. Wan neer het perswezen Zuid Vietnam straks verlaten heeft, omdat de we reld wel meer binnenlandse oorlo gen kent> waar ze onverschillig te genover staat, belooft de Vietname se zaak niet alleen in bloedbaden, maar ook in anonimiteit onder te gaan. „Zolang de communisten hier zit ten, blijven we bang", zei de oude Pham, het verdrietige dorpshoofd in de hemelsblauwe jas, wiens water buffel de akkoorden van Parijs niet had mogen overleven. Nieuwe, gele ijsthee werd in de kleine hut bin nengedragen, ganzen schommelden het oude boeddhistische tempeltje binnen en onze gebogen gastheer sprak over alle Jongemannen, die waren weggevoerd en die het dorp nooit meer dacht terug te zien. Pham keek steeds bozer en vertelde als een razende de berichtgeving over zomaar een dorpje in de eeu wige linies van Zuid-Vietnam. Vaak was het dagenlang omsingeld ge weest: sommigen, die niet het land invluchtten, werden gedood door inslaande raketten. In de andere jaren hadden Vietcong-eenheden hun bivak bij de kreupelhoutbosjes opgeslagen: Pham zei dat we zo wel genoeg wisten. „Kijk maar naar die boom", zei hij, terwijl hij op een MOSKOU (DPA) Twee Jonge le- hq staatsgeheimen zou hebben ver- den van de Sowjetrussische oppositie klapt en valse geruchten zou hebben Aljoscha Tjummermann en Alexan- verspreid. In Joodse kringen in Mos der LewisJ, zijn gisteren in Moskou kou is meegedeeld dat Ljoebarski toen zij op het punt voor de rechtbank heeft verklaard niet schuldig te zijn aan het hem ten laste gelegde. In 1970 had hij een verzoek ingediend om naar Israël te mogen emigreren. Kort daarop had hij zijn functie bij een fabriek in Rostow verloren. Vol gens de officier van Justitie had Ljoebarski in brieven aan Sowjetrus sische instanties en mensen in het kennis wilde stellen, werd hij door buitenland de toestand beschreven enkele mannen gepakt en in een taxi gesleurd. TJummerman en Le wisJ zijn lid van een kleine groep actieve verzetslieden in Moskou. De 40-jarige Joodse ingenieur Lasar Ljoebarski is gisteren in Rostow aan de Don tot een verblijf van vier Jaar in een werkkamp veroordeeld omdat stonden met Westelijke correspon denten te gaan praten. TJummerman had een afspraak gemaakt om bij een warenhuis in de hoofdstad bij een te komen. Op een parkeerplaats werd hij door een twintigtal mannen gegrepen en in een auta geduwd. Toen LewisJ even later andere Wes telijke journalisten van dit voorval in ADVERTENTIE vluchtelingen van een oorlog, die soldaten vroeg. „We moeten terug, tenminste voor Amerika op een vre- Anders worden we gearresteerd", zei de is uitgelopen. Het inwonertal hij. De soldaten, tenger ais school steeg de laatste twintig Jaar van Jongens, renden naar de hutten toe, één naar drie miljoen. sloegen met de kolven van hun ge- Vele tienduizenden van huis en weren op de deuren en gingen naar haard verdreven armen leven onder binnen. „Ze zoeken communisten- de grootst mogelijke ellende in sme- vrienden", zei Mong, terwijl de rige, soms zelfs uit cola-kratjes op- scooter terugstoof langs de muskie- getrokken hutten - de „colanise- tenpoel van de bomkrater en het t0,f° hi)-ït.S_a.an de °ude Hemelhoge palmboom wees, „Het.is een boom van de Almachti ge Chinese partijvoorzitter Mao Tse-toeng (links) heeft in Peking de Noordvietnamese minister van Buitenlandse Zaken Ngoejen Trinh (rechts) ontvangen, dié in gezelschap was van de Noordvietnamese onderhandelaar hij de Parijse bespre- 9- kingen, Le Doec-tho (midden). ring" van Zuid-Vietnam in zijn smerigste kleed - en het is alleen de prostitutie, die zich tot een on gekend bloeiende bedrijfstak heeft kunnen ontwikkelen. We lieten deze aan gewapende mili tairen, bloeiende bomen en dragers van geslachtsziektes zo rijke stad achter ons en sloegen, achterop een oude scooter, 'de weg naar het zui den in. Het was een groen en vriendelijk land met pijnbomen langs de weg en lavaheuvels op de horizon. Op de een of andere ma nier was de oorlog hier niet ge weest; de rijstvelden strekten zich uit tot de donkergroene bossen, die van de heuvels afliepen en in de velden stonden boeren en houten kruizen: de roomskatholieke kerk die hier aan de weg had getim merd. Mong, een student in de economie, met een bruine vechtpet, sloeg een landweggetje in. We stoven door lichtgroene kreupelbosjes en vlak voordat we een gehucht van bam boehutten binnenreden, gaapten er in het veld enkele bomkraters. De verbrande bodem van Zuid-Vietnam verschroeide veld er omheen. Ergens viel een schot. Het is aanzienlijk moeilijker dan onder het Amerikaanse bewind om door te dringen tot de kersverse li nies: op alle wegen die naar de betwiste" gebieden 21eiden hebben de Zuidvietnamese regeringstroepen hun onverbiddelijke versperringen opgeworpen. Het is het eerste of fensief Je tegen een open uitzicht op een conflict vol bittere haat en on verzoenlijke tegenstellingen, die al weer even regionaal is als in de Ja ren voordat de buitenlandse groot- ge. Maar niemand durft hem meer aan te raken. Er zitten bomsplinters in". De machtige palm stond in de zuidelijke delta overeind als een symbool van het veraste leven. Een oude katholieke fruitkoopman ver telde over de afpersing - de traditie van dit dorp wilde dat de commu nisten 's nachts deelden van de rijst en de suikerrietoogst opeisten - en de corruptie: er was wel een kredietverstrekking maar het geld bleef ergens hangen. Twee zonen uit één familie behoren tot de kampen die elkaar haten, omdat de boze machten dat willen. Er blijft bij ons een groot verdriet, zei Pham. „Wat vindt u van de in ternationale oevreenkomst?" vroe gen wij. De oude man boog het hoofd en murmelde boven zijn theeglas. „Hij zegt dat de boze machten dichterbij zijn", zei Wong verlegen. KAAPSTAD (Reuter) De Zuid- afrikaanse president Fouché heeft gisteren in het parlement in Kaap stad aangedrongen op afkoeling van de huidige confrontatie van blank en zwart in zuidelijk Afrika. De weer opgelaaide spanning is volgens hem te wijten aan de recente verheviging van de „terroristische activiteit van uit Zambia". Volgens de regeringen van Zuid-Afrika en Rhodesië gebrui ken guerilla-eenheden, die aanvallen uitvoeren in Rhodesië en Zuidiwest- Afiika, bases in Zambia voor hun acties. Hij liet doorschemeren dat Zuld- Afrika maatregelen zal nemen „ter bescherming van het leven en de eigendom van ons volk en van onze territoriale integriteit" als vreedzame samenleving niet mogelijk blijkt. Zuid-Afrika is bezig zijn militaire macht te versterken" aldus Fouché, „maar niet om anderen te be dreigen, noch om enig gebied te ver overen of te bezetten". De Zuidafrikaan se president zei maak meer gebruik van onze uitgebreide service Olieverdrag Drie Westerse olie maatschappijen Amerikaans, Cana dees en Brits) hebben gisteren een voorlopig akkoord ondertekend met de Egyptische staatsoliemaatschappij, waarmee een investering van ruim 16 min. dollar gemoeid zal zijn. Kapers veroordeeld Vier Turken die gewapenderhand een Boeing-707 straalverkeersvliegtuig met 62 perso nen aan boord kaapten en dwongen naar Sofia te vliegen, zijn gisteren door een rechtbank in de Bulgaarse dat het streven naar verbetering van hoofdstad veroordeeld tot gevange de betreikkingen met de zwarte buurstaten en andere landen in Afrika wordt voortgezet, maar „he laas gaan subversieve krachten door Wraak van IRA Leden van het dat de Wereldraad van Kerken en andere instanties financiële en mo rele hulp geven aan terroristen, waardoor het geweld en het vergieten van onschuldig bloed wordt bevor derd. kan niet krachtig genoeg ver oordeeld worden", aldus president Fouché. kei een protestant uitgezocht, hem tegen de muur gezet en door het hoofd geschoten. Het Britse leger had gisteren al extra militairen in geschakeld omdat verwacht weid dat het IRA wraak zou nemen voor het vennoorden van vijf rooms-katho lieken deze week. HNGTON (Reuter) Presi- Nixon heeft het Amerikaanse fisteren gezegd, dat de vrede l&re die in Vietnam is bereikt, de 5!fwaardigheid van de Verenigde in de wereld en het «geloof in hun bereidheid plechtig aangegane verplichtingen na te komen, heeft versterkt. In een jaarlijkse „State of the Union"-boodschap aan het congres zei de president: „Wij zijn door een van de moeilijkste perioden uit onze geschiedenis gegaan zonder overgave van wanhoop en zonder onze idealen als volk te onteren. Een Amerika, welks woord wordt geloofd en welks kracht wordt gerespecteerd, is nood zakelijk voor het voortduren van vrede en begrip in de wereld". Nixon verwierp beweringen van zijn critici, dat hij de oorlog te lang heeft laten duren en dat hij de gijzelaar van president Thieu van Zuid-Viet nam was geworden. Nixon week van de traditie af door den op de schaal van de afgelopen tientallen Jaren, zou hq ons spoedig geheel opdokken". Hoewel de Amerikanen er beter aan toe zijn dan welk ander volk ook, zijn hun hulpbronnen niet onuitputtelijk. „Zij staan voor de keus tussen het veeleer" te doen in de hand houden van de regerings- de bestaande blok-grenzen en het uitgaven en het aanvaarden van dure voorkomen van verschuivingen, Vol- programma's die zouden dwingen tot gens Peking is het Sowjetrussische hogere belastingen en bijdragen tot oogmerk, op die manier troepen voor inflatie. Het antwoord op veel van de grens met China vrij te krijgen De conferenties in Wenen en Hel sinki komen dezer dagen bij herha ling in de nieuwsberichten voor zon der dat velen precies weten waar het om gaat. Dus eerst een paar zakelijke gegevens. Op 22 november van het vorig jaar begon in de Finse hoofd stad Helsinki de voorbereidetn- d e bijeenkomst voor de Europese Veiligheidsconferentie (EVC). Die EVC zelf zal naar alle waarschijnlijk heid in de herfst vain dit jaar wor den gehouden. Deelnemers: 34 West en Oosteuropese staten, inclusief Amerika en Canada. Doel: bespre kingen van de internationale betrek kingen tussen Oost en West, waarbij van Westelijke zijde om. gewezen wordt op de rechten van de mens, het zelfbeschikkingsrecht der volken en de uitwisseling van personen en ideeën. Dat dit onderwerpen zijn, die de vertegenwoordigers van het Kremlin niet al te prettig in de oren hebben geklonken, behoeft nauwe lijks betoog. De Sowjet-Unde is het van ("rugdekking"), vandaar dat Peking spreekt van de "on-veiligheidscon- ferentie". Tot zover "Helsinki". In tussen is op 31 januari jj. in de Hof- burg in Wenen een andere conferen tie begonnen: het overleg over CARA (AP) Terwijl de Sow- 'le en de landen van het War- [»ct met het Westen gaan pra ter vermindering van hun troe- Europa, schept dit een «dreiging voor de verdedi- de zuidelijke flank van de i aldus verklaarde de Turkse er v. Defensie Mehmet Izmen in het parlement. „De War- •landen ontwikkelen op snelle hin conventionele- en kernbe- (g, zij versterken hun vloten igen vlootbases in Egypte en aldus de Turkse minister. Hq luwde dat, als de landen van Warschau-pact en speciaal de Èt-Unie him troepen terugtrek- Centraal -Europa, de kans dat deze zullen worden ge kt tegenover de zuidelijke flank °e NAVO-landen: Turkije, Grie- W en Italië. de binnenlandse vraagstukken waar voor wij staan is niet hogere belas tingen en meer uitgaven. Het is: minder verspilling, meer resultaten en grotere vrijheid voor de individu", aldus Nixon. Nixons doel is: de belastingen in MBFR, een afkorting van "multilate- bedwang houden, de inflatie blijven ral balanced forces reduction", we- niet persoonlijk voor het Congres te controleren, de economische groei be- derzijdse evenwichtige vermindering verschijnen maar zijn gedetailleerde vorderen, de produktivitelt verhogen, der strijdkrachten. Natuurlijk heeft uiteenzetting over zijn programma's de buitenlandse handel aanmoecbigen dit onderwerp ook met het veilig- het agrarisch inkomen hoog houden, heidsoverleg in Helsinki te maken, het kleine zakenleven helpen en het maar het is er als het ware op een bevorderen van betere betrekkingen afzonderlijke bespreking van losge- tussen werknemers en werkgevers. koppeld. Men zou het MBFR-beraad (de noodzaak voor een sterke defensie en vermindering van de regeringsuit gaven in het binnenland) schriftelijk aan te bieden. Hij zei dat het land gezond en vol beloften is en dat het 1973 econo misch sterk, militair veilig en het be langrijkste van alles, na een lange en beproevende oorlog in vrede is in gegaan. De president beloofde goede betrek kingen met het Congres, maar maak te ook duidelijk niet te zullen toe geven aan druk van het Congres tegen zijn plannen om het mes te zetten in veel programma's van wij len president Johnsons „Great So ciety". Op welke punten wordt be zuinigd maakte Nixon eerder bekend in zijn begrotingsoverzicht. Indirect maar scherp, kritiseerde Nixon de programma's van zijn voorganger Johnson toen hij zei, dat zijn poli tiek in de plaats zal komen van de combinatie van goede bedoelingen en doezelig voortgaan. „Als wq de fede rale regering zouden blijven uitbrei- in Wenen als een nadrukkelijke voorwaarde voor het succes van "Hel sinki" kunnen bestempelen. Levert "Wenen" niets op, dan is ook "Hel sinki" een doodgeboren kindje. Het zijn, zoals men wel heeft gezegd, twee treinen die de een wat eer der dan de andere in dezelfde richting zijn vertrokken. "Wenen" zal dus moeten uitwijzen in hoeverre liet de Sowjet-Unie op de Europese Veiligheidsconferentie in Helsinki ernst is met haar propaganda voor vermindering van de spanning in Europa. Het Westen wenst derhalve in Wenen de proef op de som die in Helsinki aan de deelnemers ter op lossing is voorgelegd. Aanvankelijk heeft het Kremlin zich allerminst enthousiast getoond over dit Wes terse "wantrouwen" en dat is het trouwens nog steeds niet, al heeft het zich verplicht gezien over te gaan tot het aanvaarden van de Westerse "koppelverkoop" (geen Wenen, dan ook geen Helsinki). Tegen deze ach tergrond zal men de communistische haast moeten zien om het EVC- vooroverleg te bespoedigen. Maar de Wesbelijke mogendheden willen eerst grondige studie maken van allerlei facetten: ze willen precies weten waartoe ze zich verplichten. Ze heb ben, terecht, het standpunt ingeno men van de nadenkende burger, die wantrouwig wordt wanneer een wel bespraakte colporteur probeert hem of haar te haasten met het plaatsen van een handtekening van een of ander contract. Eerst even "de kleine lettertjes" lezenZo zou men dus, om deze beeldspraak af te ronden, de MBFR-besprekingen in Wenen kunnen besohouwen als het bestude ren van de "kleine lettertjes" van "Helsinki". Het begin van het beraad in We nen is intussen niet bijzonder bemoe digend geweest. Eerst zou het in Genève worden gehouden en Neder land had, namens de NAVO-bondge- noten, de Zwitserse regering daar over al gepolst. Maar het werd We nen, op sterke aandrang van de Sow jet-Unie. Ook op het punt van de deelnemers heeft het Westen de Rus sen hun zin gegeven. Er lag een Westelijk voorstel ter tafel, dat de conferentie zou openstaan voor alle lid-staten van NAVO en Warschau pact, maar dat de beslissingsbevoegd heid gereserveerd zou blijven voor de landen, die troepen in Midden- Europa hebben (waaronder ook Ne derland, met vijfduizend man in Seedorf). Maar Roemenië en Bulga rije (zonder troepen in dat gebied) drongen eveneens aan op volwaardig lidmaatschap en Boekarest dreigde zelfs zijn vertegenwoordiger op de conferentie in Helsinki te zullen terugtrekken als het zijn zin niet kreeg. Het schijnt nu, dat de Wes terse mogendheden van die Roe meens-Bulgaarse deelneming tenslot te geen beslissend strijdpunt hebben willen maken, waarbij het zelfs de vraag is of dat in alle gevallen ten voordele van het Kremlin geacht moet worden. Belangrijker dan plaats en deelnemers is wel het derde geschilpunt: over de naam. Die luidt, zoals gezegd, MBFR, maar dat is voor het Kremlin één letter te veel. Moskou wenst namelijk het bijvoeg lijk naamwoord "evenwichtig" te la ten vervallen, waardoor de conferen tie "MFR" zou gaan heten. Van Westerse zijde is, bij monde van de Nederlandse afgevaardigde Quarles van Ufford, te kennen gegeven, dat men daar niets voor voelt. Het gaat immers juist om troepenverminde ring in evenwichtige zin, d.wjs. on der nauwkeurig afwegen van de vei ligheid van de NAVO- en Oosteuro pese landen. Nu is liet vinden van een passend evenwicht uiteraard niet zo eenvoudig als het lijkt. Want de verhouding tussen de strijdkrachten aan beide zijden is zeer ongelijk: drie tegen één in het voordeel van Moskou c.s. Procentueel verminde ren zou dus op den duur voor het Westen in een gevaarlijke situatie ontaarden. Voorts speelt een rol, dat de Sowjet-Unde haar troepen her haaldelijk heeft gebruikt om "ket terse" bewegingen in Oost-Duits- land, Hongarije en Tsjecho-Slowakije onder de voet te lopen. Het Krem lin wil dan ook zqn militaire midde len tegen "revolutie" in de satelliet staten niet gaarne uit handen ge ven. Aan de andere kant ziet ook het Westen zich voor moeilijkheden ge plaatst. Die zijn niet van politieke maar van geografische aard, name lijk door de afstand van vijfduizend kilometer, die de Amerikaanse kazer nes van het IJzeren Gordijn schei den. Het maakt dus een enorm ver schil of er voldoende Amerikanen in Europa zelf zqn opgesteld of eerst uit de Verenigde Staten moeten worden overgevlogen. Nog een moei lijk punt is de controle, ook al iets dat de Russen niet erg ligt. Zij wen sen geen pottekfjkers en speculeren op het netjes naleven van de over eenkomst door het Westen zonder zelf op de vingers gekeken te wor den. Dat deze en dergelijke kwesties nog heel veel overleg noodzakelijk zullen maken, ligt voor de hand. Op een spoedig resultaat behoeft men dan ook volgens bevoegde waarne mers niet te rekenen, al is het be langrijk dat het overleg op gang is gekomen. Rl. ADVERTENTIE Persant Snoepweg, Leiderdorp Maak kennis met het sfeervolle AC-Eethuisje en die heel aparte charme van een gezellige fondue- maaltijd. Uw kinderen zullen fonduen een feest vinden. Neem ze ook eens mee. De specialiteiten van het AC-Eethulsje - de vleesfondues zij de trots van onze chef kok. Keuken geopend van zondag t/m donderdagavond tot 9, vrijdag- en zaterdagavond tot 10 uur. Een compositie van blokjes ftiefstuk, lever en varkenshaas. Geserveerd met drie fijne sausjes, pommes frites en gemengde salade. Normale prijs 9.25. Op dinsdag- en woensdagavond Eethuisje "de Munnikhof" In Albert's Corner Restaurant Leiderdorp aan de Rijksweg Amsterdam-Rotterdam, afslag Hoogmade Telefoon: 01710 - 300 66. Het is mogelijk telefonisch een tafel te reserveren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1973 | | pagina 11