HET OORLOGSVRAAGSTUK
EN DE KERKEN
ftgaamm
Kerk dient geweten van samenleving te zijn
LAMBARENE GAAr
ZICH UITBREIDEN
Kerkdiensten Leiden en omgeving
nrsrsx."t a
INTERPOLIS
PAOTwA 4
ZATERDAG 6 JANUARI 197!
Op de laatste dag van 1972 hebben er lijsten ter intekening gelegen in zeer veel kerkdien
sten. Het moderamen van de hervormde synode heeft voor eigen kerk het initiatief ge
nomen. Later is dit overgenomen door de Raad van Kerken in Nederland. Het was de
bedoeling om op deze wijze „een woord van protest tot uitdrukking te brengen" omdat
we „zijn opgeschrikt door de vernietigende bombardementen, die thans worden uitge
voerd op steden en dorpen in Noord-Vietnam".
Met Kerstmis zijn die bombarde
menten voor vierentwintig uur ge
staakt. We hadden allen gehoopt
dat ze voor goed gestaakt zouden
zijn. Aangezien heel de wereld ver
langt naar een vrede in dit zo zwaar
getroffen land dat verdeeld is en
waarop in beide delen gezamenlijk
al heel wat meer bommen zijn ge
vallen dan in de Tweede Wereldoor
log op Duitsland zijn neergekomen is
zulk een verlangen niet zonder reden.
Wie maar één Duitse stad heeft ge
zien die het voorwerp was van bom
bardementen uit de lucht, weet wat
dit te betekenen heeft. Trouwens, we
behoeven niet eens naar onze ooster
buren te gaan. Wie denkt er niet
terug aan steden als Middelburg en
Rotterdam en dat was nog maar kin
derspel bij wat er nu geschiedt. Om
dat de vrede in het zicht scheen en
toch ook omdat met het kerstfeest
één dag dit gewefld niet doorging, ls
de hervatting „des te schrijnender".
Was die ene dag ter ere van de ge
boorte van Jezus Christus? Een won
derlijke eer welke Hem op deze wijze
werd bewezen.
Protesteren
Ter zelfder tijd stuurde kardinaal
Alfrink een telegram aan de Ameri
kaanse president. Hij deed dit in zijn
kwaliteit van voorzitter van de in
ternationale vredesbeweging Pax
Christi. Hij betuigde eveneens zeer
onder de indruk te zijn „van het
afschuwelijke en onmenselijke mili
taire geweld". Hij weet zich verbon
den met het volk van Vietnam en
vraagt een einde te maken aan de
bombardementen, „zowel om huma
nitaire redenen als om betere voor
uitzichten te openen op vrede voor
alle betrokken partijen". Vrede kan
er niet komen door militaire midde
len maar door onderhandelingen.
Ondertussen hebben allerlei genoot
schappen en comités ook hun protest
geuit en zijn er in verschillende
steden protestmarsen gehouden.
Maar de allerbelangrijkste ^van die
protesten zijn tenslotte die, 'welke in
Amerika zelf zijn gehoord. In het
bijzonder denken we aan het protest
van de kerken, die er op wijzen dat
niet alleen verwoestingen in de drie
betrokken landen van Zuid-Oost-
Azië zijn aangericht maar ook op het
feit dat „het weefsel van de Ameri
kaanse samenleving uiteen gereten"
is. De nationale Raad van Kerken
aldaar vraagt verder amnestie voor
meer dan honderdduizend man
nen die veroordeeld zijn wegens
overtreding van de wet op de dienst
plicht, voor de meer dan driehon
derdduizend die oneervol zijn ontsla
gen gedurende de campagne ln Viet
nam en voor honderdduizenden ge-
deserteerden. „En deze tijd van na
tionale verslagenheid behoren wij ons
te herinneren dat God onze laatste
rechter is; Hij alleen is de God van
ons geweten". Protesten uit eigen
land zijn tenslotte altijd de belang
rijkste. Deze Amerikaanse kerken
vragen zelfs om „een begin te maken
met de demilitarisatie van de Ame
rikaanse samenleving" en spreken
over de „buitensporige bewapening".
„Onze belangrijkste zorg moet zijn
oorlog uit te sluiten".
We hebben onze handtekening ge
zet om daarmee een woord van pro
test te laten horen. We hebben ons
in gedachten vooral gesteld achter
die Amerikaanse kerken. Maar we
hebben verder gedacht dan dat ene
land in Indo-China. Hoeveel oorlo
gen hebben we al niet meegemaakt.
En wanneer in Z.O.-Azië een akkoord
wordt bereikt, wat zal het gevolg
wezen? Zal een „vrede" nog beteke
nis hebben? En waar ter wereld zal
er dèn weer een konflikt ontstaan
dat tot oorlog leidt en waar de grote
mogendheden zich wederom achter
de strijdende partijen zullen stellen?
Deze grote mogendheden denken, dat
is wel duidelijk, allereerst aan zich
zelf en aan him invloed in de wereld.
Bij de tekening van het protest kwa
men onze gedachten op de vraag of
de kerken er mee kunnen volstaan
een woord van protest te laten horen.
Zullen zij met minder toekunnen
dan zich te keren tegen alle oorlogs
geweld en tegen alle bewapening
daartoe? Wat er in Vietnam gebeurt
is toch maar een stukje van alle
ellende die er reeds door oorlogen
veroorzaakt is en wie weet welk een
klein stukje het is van wat er God
behoede ons in de toekomst ver
nield en vernietigd kan worden.
Taak van kerken
Een van de taken van de kerk in
onze maatschappij is, dat ze wil en
moet zijn het geweten van de samen
leving. Wanneer we terugzien kan
worden vastgesteld dat zij dit in het
verleden niet of nauwelijks is geweest
met betrekking tot het oorlogsvraag-
stuk. Tot en met de Eerste Wereld
oorlog hebben de kerken zich gesteld
achter hun eigen regeringen, ook
wanneer het ging om vragen van
oorlog en vrede. De kerken zijn bijna
zonder uitzondering nationale en na
tionalistische kerken geweest. Dat
geldt zelfs voor de R.K.-Kerk. Zij
hebben wapens gezegend en zij heb
ben gebeden voor de overwinning
van eigen legerscharen. Een woord
van protest werd er vanuit de ker
ken niet gehoord wanneer de rege
ring een oorlog verklaarde of zonder
dat, een oorlog begon. Na die Eerste
Wereldoorlog zien we dat de kerken
toch voorzichtiger zijn geworden.
Kwam het omdat de internationale
kerkelijke banden groeiden? Kwam
dat omdat men de gevaren van het
nationalisme meer was gaan inzien
en dit des te meer zag toen bewegin
gen als fascisme en nations al-socia-
lisme zich groot maakten? Of kwam
het omdat men zich op dit punt
meer verdiepte in wat de bijbel daar
over te zeggen heeft? Heeft het zesde
gebod: gij zult niet doden, geen be
tekenis wanneer het gaat om een
strijd van volk tegen volk?
De Tweede Wereldoorlog is geëin
digd met de atoombom. Bij het ster
ven van president Truman is in her
innering gebracht dat hij de enige
man ter wereld is geweest, tot nu toe,
die bevel heeft gegeven deze bom te
werpen. Toen het aantal van deze
bommen toenam en tegelijk hun ver
nietigende kwaliteit, is men in de
kerken eerst recht gaan nadenken
over hun houding om in dezen het
geweten van de samenleving te zijn.
In 1962 heeft de synode van de N.H.
Kerk een getuigenis gegeven waarin
het gebruik van alle nucleaire wa
pens werd afgewezen. Maar teen er
uit de samenleving, als ook uit eigen
kerk, allerlei bezwaren kwamen, is
deze synode toch wel enigszins terug
gekrabbeld in „voortzetting van het
gesprek over het vraagstuk der kern
wapenen". f1964). Wij hebben dit al
tijd betreurd en de vraag is bij ons
blijven leven waarom de synode zich
niet tevens had gekeerd tegen bewa
pening, althans tegen een steeds ver
der gaande bewapening in het alge
meen. In Vietnam gaat het niet om
atoombommen en toch rept de sy
node in haar moderamen nu op tot
protest en ze doet dit oi. terecht.
Mag er. zeker in de kerk. niet worden
gesteld: we aanvaarden de oorlog of
we aanvaarden die niet? In iedere
oorlog gaat het om het recht van de
sterkste, wat zoveel wil zeggen dat
het gaat om het bedrijven van on
recht. Een rechtvaardige oorlog kun
nen wij ons moeilijk indenken.
Kerst is nog maar het begin
Vreemd om nu nog over het
kerstfeest te praten. Het is im
mers voorbij, aan het eind van
de tweede kerstdag al - maar na
nieuwjaar helemaal. En eigen
lijk wil je er in januari niet
eens meer aan herinnerd wor
den. Je hebt lang genoeg in de
kerstsfeer geleefd. Je hebt er
iets van verwacht. Want het is
vreemd, je komt er niet onder
uit: elk jaar verwacht Je weer
iets van het kerstfeest, je laat
je elk Jaar opnieuw meenemen
in de sfeer, drie vier weken
lang, je leeft er naar toe- kerst-
vrije dagen- gezelligheid- en
misschien een beetje meer ge
loof.
Maar dan plotseling is het
ook weer voorbij. En dan wil
len we die kerstversiering ook
maar zo gauw mogelijk weg-
hebben. En we kijken boos naar
de kerstboom, die het in onze
warme huiskamers niet zo best
doet - al die rommel - en we
zijn eigenlijk boos op onszelf,
dat we ons overgegeven heb-
ven hebben aan die droom. Het
is toch allemaal erg onwerke
lijk, en de rest van de kaarsen
bergen we op voor 't volgend
jaar.
Kerst is bedoeld als een begin.
En voor onze beleving is het
vaak het einde. Dat klopt niet.
Het feest van de geboorte kan
niet tegelijk het eind zijn. Elke
geboorte, die met blijdschap
rondverteld wordt, is een start-
signaal. Na de tijd van stille
verwachting moet er nu veel
gaan gebeuren.
En als Je verder kijkt naar
dit Kind, verder dan die twee
eerste dagen, dan zie Je dat er
met en rondom dit Kind o
veel gebeuren gaat. Niet din
m het begin, d.w.z. hij groeit
als ieder ander kind- dat gel-
heeft, met de zorg en b
heid van ouders om zich hee
Maar later, pas als hij volwi
hij opvallen. N
dat hijzelf zo de aandacht trel
Maar er gebeuren haast ono
zettelijk van die opvallende dis
i hem heen. Hij hee
woorden ter beschikking,
machten gebroken words"
Alles wat zich breed maakt,
onheilspellende storm, een
pende ziekte, een hoogmoeA
hart, houden het bij hem ni
langer uit.
Woord van
Bezinning
Hij heeft zoveel van Goyj
zeggen ze. Zoals je wel
kind zegt: hij heeft z
veel van zijn vader.
Hij komt steeds meer aü«ti|
te staan. Toch blijft Hij. Als
anderen zich steeds sterker
genover Hem opstellen - als H
met geweld in de dood gedui^
wordt - Hij blijft. Want Hib'
heeft zoveel van God. En G#11
is machtig onder de mense|hf
Niet ver weg, maar onder
mensen. Onder i
heeft in de loop van de eeuw£
al veel vreugde gebracht:
onder de mensen.
Kerstfeest is pas het begin. 1
moet nog veel gebeuren.
1 o
Zonde
voor
God
We weten dat we hier in een hele
reeks uiterst moeilijke vraagstukken
terecht komen. We krijgen te maken
met de internationale politieke ver
houdingen. Dat bleek misschien dui
delijker op de synode van de Geref.
Kerken toen deze zich in 1969 met
het oorlogsvraagstuk ging bezig hou
den. Daar is de vraag gesteld of er
niet een wezenlijke wijziging van de
houding van een christen ten op
zichte van oorlogsvoering zich aan
het voltrekken is. De kerk heeft te
maken met ethische normen. Een
deel van de geref. synode neigde er
toe alle atoombewapening af te wij
zen. Maar hier kreeg men toen een
herhaling van de moeilijkheden
waarvoor ook de hervormde synode
had gestaan. Het lijkt er op dat beide
kerken steeds meer gaan in de rich
ting, dat er over het oorlogsvraag-
stuk in het algemeen iets moet wor
den gezegd. Doch een van de moei
lijkheden is. dat de kerken hier geen
verantwoordelijkheid dragen. Die
verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk
bij de overheid. Dit is en zal wel
altijd een moeilijke situatie blijven.
Maar niettemin blijft er voor de
kerk de noodzaak om zoveel als mo
gelijk is te zeggen. Ka n een kerk een
oorlog, niet alleen één waarin met.
atoomwapens wordt gestreden, maar
ook één die wordt uitgevochten met
wat men dan noemt „conventionele
wapenen", ooit anders zien dan als
zonde voor God? Moet zij dan daar
tegen niet haar stem verheffen? Zo
hebben we ook met blijdschap het
protest tegen het voortduren van de
oorlog in Vietnam getekend.
Neen tegen oorlog
Iedere oorlog is een massale ver
nietiging, waartegen wij ons hart
grondige neen laten horen. De moei
lijkheid is dat wij leven onder be
paalde omstandigheden en deze be
palen altijd mee onze gedachten en
onze houding. De verhoudingen bin
nen ons eigen volk kunnen telkens
weer anders liggen. Maar, wanneer
het over oorlog en vrede gaat, heb
ben we vooral te maken met inter
nationale verhoudingen. We leven in
angst voor een atoomoorlog. Die
angst is er in heel de wereld aan
wezig. Het is nu niet bepaald de
vraag of een oorlog zonde is voor
God, die de mensen in het algemeen
angstig maakt. Veel meer is het de
angst voor de gevolgen. Wanneer er
weer een wereldoorlog uitbreekt, zijn
wij er in ons land bij betrokken.
Toch zullen de kerken op de gedach
te, dat iedere oorlog zonde voor God
is, de nadruk moeten leggen. Dit is
indertijd duidelijk zo gesteld op de
synode van de Geref. Kerken, duide
lijker naar onze mening dan op de
synode van de NJL Kierk.
S. M. J. HULSBERGEN.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Ede, T. van 't Veld te
Waddinxveen. Aangenomen naar
Exeter (Ont. Canada)H. van Essen,
gastpredikant te Grootegast. Bedankt
voor Woudenberg, J. den Besten te
Huizen (NH). voor Amsterdam: C. v.
d. Bosch te Gorinchem.
GEREF. KERK
Beroepen te Hendrik Ido Ambacht:
J. L. Delhaas, kandidaat te IJssel-
monde, te Bunschoten-Spakenburg:
A. Koornneef te Schermer horn.
GEREF. KERKEN (vrijgemaakt)
Beroepen te Alkmaar, M. H. Sliggers
te Avereest-Balkbrug.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Zaandam: J. Verhagen
te Den Haag.
GEREF GEMEENTEN
Bedankt voor Rotterdam: D. Hak
kenberg te Dordrecht.
In nauwe samenwerking met de
Gabonese regering zal het bekende
hospitaal in Lambarene, waartoe in
dertijd dr. Albert Schweitzer het Ini
tiatief nam, worden uitgebreid. In
een vergevorderd stadium zijn de
plannen voor de bouw van een cen
trum voor lepra-revalidatie en ortho
pedische, traumatologische en alge
mene chirurgie met totaal zestig bed
den. De inrichting van het nieuwe
gebouw is zodanig geprojecteerd, dat
gerekend wordt met een uitbreiding
tot 120 bedden. Op deze wijze wordt
in de geest van Albert Schweitzer een
centrum gesticht voor alle lagen der
bevolking van Gabon. Met de bouw
van woningen voor het Afrikaanse
personeel is reeds begonnen
komende maanden denkt meiL"
de bouw van dit revalidatie-p e
te beginnen. In een onderhoui
ennkele leden van het Inter
nale Schweitzercomité met de
dent van Gabon, Albert Be11
Bongo, hadden is hen alle mo(ia
regeringssteun toegezegd. Momi
wordt in vele landen een final*
actie gevoerd, waarbij Ned<
mikt op een bijdrage van eei J
miljoen. Gelden voor dit sympal
doel kunnen gestort worden opii
540600 t.n.v. de „Stichting Vrik
van het hospitaal" te Beek (1 e
de foto Schweitzers nederzettl^
Lambarene. n
ds A. Makkenze en ds. G. van Halsema.
Geref. Kerk 10 u ds D. H. Elderman
5 u ds F. Pijlman. R.K. Kerk 9.30 en
i Oec. stud.dienst, 5 i
L. Kievit, Gouda.
Marekerk 10.30 u ds H. W. Hemmes.
Maranathakerk- 10 u d6 H. J. van
Achterberg.
Bethlehemkerk 10 u dhr. A. W. Berk
hof.
Bevrijdingskerk 10.30 u ds K. Bou-
Vredeskerk 10 u ds C. H. Bijl. 7 u ds
D. Kronemeljer. gespreksdienst.
Ver. Vrljz. Herv. (aula Asserstr.) 10.30
Ifeou.
Jehova's Getuigen (Hogewoerd 175) 2.
30 u Vestestr. 39 10 uur voor middag
en 3 uur.
Plnkstergem. (Oude Rijn 3) 3 u.
vangellst P. Scheffer.
Evangellecentrum (Zijlsingel 2) 10
i evang. --
J. Zijlstra.
Ker
The Lords Folks) 9.30, 11 en 7 u
;e- - n
12.15, 7
tud.
i de Hooglandsekerk.
ref. Gem. 9.30 u leesdlenst, 3 u ds Hon-
Dlaconessenhuis 10.30 u dr. G. F. D.
Locher.
Oec. Werkplaats (Rapenburg 10)
Gemeenschap
Petrakerk (Surlnamestr.) 10.30 u ds
evangelist F. Scheffer.
Evangellecentrum
u evang. J. Zijlstra (dinsd.
Zijlstra.
RK Kerk H. Antonius (zat.
.m.v. The Lords Folks) 9.30, 1
Hartebrug (zat. av. 7 u) 8, 9, 10, 11,
5.15, 7 uur.
Stud. Parochie (zat. av. 7 u) 11.45
ln de Hooglandsekerk.
Leonardus (zat. av. 7 u) 9, 10.45, 12
i 7 u.
Petruskerk (zat. av. 7 u) 9. 10.30 12
6 u.
Lodewijkskerk (zat. av. 7 u) 9, 10.30
6.30 i
l 6.30
i u ds G. Boer van Zoetermeer. Oude
Cerk 10 u ds C. Treure, H.D., 6 u
ls Jac. de Vos. Ichthuskerk 10 u ds J.
/roegindewey HJ>. 5 u ds A Vink
Pniëlkerk 9.30 u ds Jac. de Vos, H.ü!
6 u ds C. Treure, Groen van Prinster-
school 10 u ds J. Catsburg. Zeehospl-
tlum (Longkliniek) 8.45 u ds J. Cats
burg, Ziekenhuis Overduin 2 u ds J. G.
van Ieperen. Geref. Kerk Vredeskerk
10 u ds G. van Halsema, 5 u ds D. H.
Elderman. Triumfatorkerk 10 u ds F.
Pijlman, 5 u ds G. van Halsema. Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 u leesdlenst. Kerk
- Remisestraat geref. Vrijgem. 8.30 u
ds B. J. F. Schoep, leesdlenst, 3 u ds Hoff. Ger. Kerk (vrij
Geref. Kerk Vrijgem. 9.30 u leesdlenst. gemaakt buiten verband) 9.30 u ds G.
sel. Salvatorkerk, 10 u ds G. J.
Embden, 6.30 u kand. C. Trouwborst,
van Waarder. Bethelhemkerk 9.30 u ds
J. H. Cirkel, 6.30 u ds G. J. van Emb
den. Geref. Kerk 10 ds B. J. Schoep,
dienst Geen opg. óntv. R.K. Kerk (zat.
7 u) 9, 10.45 en 5 u.
Nieuw- Vennep Herv. Gem. 9.30
u ds Quak, 7 u ds Irik te Oegstgeest.
Geref. Kerk 8.30 en 10.30 (H.AJ en
4.30 u ds Wijngaarden. Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 3 u ds De Graaf, R.K.
Kerk (zat. av. 7 u) 9, 11 en 7.30 u.
Noordwijk Binnen Herv. Gem. (in
Geref. kerk) 10.30 u dr Jansen (H.D.),
7 u ds Keunlng, Geref. Kerk 9 u ds
Wiersma te Apeldoorn, 5 u ds Elgers-
ma, R.K. Kerk (zat. av. 7 u) 8, 9.30
Voorburg Geref. Kerk 10.30 ds. J. D.
te Winkel. 5 u. ds. H. v. d. Berg, Chr.
GereL Kerk 10 en 5 u. ds. L. S.
Valkenburg Herv. Gemeente 10
Ds. G. Zonneveld. 6.30 u. Ds. G.
G. Roukema. Geref. (schoolstr.) 10 en' 3.30 'uur ds Hovlus'.
ds. Hoff.
Voorhout Hervormde Gemeente
(Gemeenschappelijk-Geref. en Herv.)
10 uur Ds. P. Bons van Oegstgeest 7
uur Ds. H. v. d. Berg Geref. pred. te
Sassenheim. R.K. Kerk (zat. 8 en 19
uur) 9.00, 10.30, 11.45 en 5.30 uur.
Voorschoten Hervormde Gemeen
te Dorpskerk 10 u. ds. Van der Schoot
7 uur ds. Batelaar. Hulp en Heil 10
uur: ds. Verheule, Kapel Rijndijk 10
de heer Kattenberg. De Werf,
uur: Jongerendien"1-
(vrijgemaakt) 8.3
9.30 u d6 D.
u Eredienst, 6.45 u A. Ramaker. Ver
gadering van Gelovigen, 10 u Eredienst,
M. Oostenbrug. 6.30 u ds Schouten, uit
Evang.kring, 10 idem. (Woensdag' 8 u ds Boogaard)"
Volle Evangellegem. Katwijk voorstr.
100, 9.45 u. Soefi-beweglng Unlversel
(kerk voor allen), Sportlaan Katwijk
3 u byeenkomst voor belangstellenden
Laurentius
der Haar, Lelden RK kerk
us zat. 7 u. 8.30, 10.30 en 12
Moeder Gods (zat. 7 u.) 8. 10 11.30
Waddinxveen Herv. Gem. Brug-
Oud Kath. Kerk Zoeterwoudseslngel Vlaardlngen (jeugddienst); Gerefor-
Alplien aan den Rijn Herv.
Tas, Chr. Geref. Kerk 9.30 u leesdlen6t.
Linden, 7 u dhr. C. Str
Geref. Kerk
kerk 9.30 u. Ds. D.
7 u. St. Viktor (zat. av. 7 u) 8, 9.30, 11 u. Ds. J. v. d. Heuvel, De Hoeksteen
en 6 u. H. Hart van Jezus ln De Zilk Eedoornln 2 9.30 u. Ds. J. v. d. Heu-
(zat. av. 7 u) 8.30, 10 en 11.30 u.
Oegstgeest Herv. Gem. (groene
Concordia. Verg.
5 u samenkomst ln lokaal
"sar «Ss4*™"®
Hoofdstraatkerk 10 u ds SnoeiJ. 6.30 Arlaclne Brokerhof
Jonge (gemeentecentrum) 10.30 u dra
nmingSKerK laereui DIUUIIBHOUI - n
Ds. Bovenberg, 5 u ds Krone- ëtnd w
Bogers. Zaal Opstandingskerk Prin
ses Marijkestr. 10 u dhr. Vonk. C
hoornseweg 10 u ds Hoogendijk. Herv.
Slonskerk Hooftstr. 9.30 en 6.30 u ds
Verploeg. Ridderveld „De Bron" Trou-
badourweg 10.30 ds Oort 5 u ds Hoo
gendijk. Geref. Kerk Maranathakerk
Raadhulsslr. 10 u ds Van Harmeien,
6.30 u kand. Houtman. Salvatorikerk
R. K. Kerk (zat.av. 7 u) 8.45, 10
i Ontmoetingscentrum (zat.mldd
narduskerk (zat. 7 u) 9.30 en 11
W. de Zwljgerln. IC u ds De Jong 6.30 r.k. St. Michaelkerk (zat. 7 u) 9
Alphen aan den Rijn- Noord
Huize „Groenhoven" 10 u d6 Bre-
derveld.
Gezinsdiensten „Jeugdhaven" 10 u de
Mirt mej. Owél, 10 u „Het Mierennest" Ridderveld „De Bron" Troubadourw.
ds Van Netten. Scheppingskerk 9.30
en 11 u ds G. van Loenen. 5 u ds J. A.
van Netten. R.K. Kerk Gaarmeesterstr.
(zat. av. 7.30 u) 9, 10.30 en 12 u.
Leimulden Herv. Gem. 9.30 u dhr.
Goedhart. Geref. Kerk 9.30 u drs. Hout
man 7 u ds Holtrop. R.K. Kerk (zat.
7 u) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
Lisse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds J. v. d. Velden. Pauluskerk 10 u
ds H. G. Oostlnga, H.A. 7 u ds H. G.
Oostlnga zangdienst. Geref. Kerk 10
r oorspronkelijk chris
tendom (Rijnlandslyceum) 7.30 u evan
geilst N. v. d. Brugge. R.K. Kerk (zat.
kand. J. de Kievit te Kampen
5.00 uur Ds. K. J. Schaafsma te Utr.
Ontmoetingskerk 10 u. Ds. K. J.
Haagse Schouw (zat.
P. Verloop. Oud Ger. Gem. In Ned
torkerk (zat.
Geref. Kerk 9.30
dhr. Goedhart.
Interieur van de Oude
te Katwijk aan Zee.
(Foto Jan Holvaii
Herv. Gem.
Chr. Geref. Kerk 10
Hillegom Herv. Gem. 10 u ds H. L.
Geref. kerk (vrijgem.) 10
Baptistengem. (Oude Rijn 3) 10 u vie
ring H.A. (woensdag 8 u bijbelstudie).
Evang. Luth. Gem. 10.15 ds j. Hap
pee.
Rem. Doopsgezinde Gem. 10 u d6 H.
Amersfoort, (H.A.).
0 en 4.30 u ds D. H.
Biesma. Geref. Gom 10 en 4 u. lees-
dlensten. (Dond. 7.3Ó u ds A. Hofman
Schevenlngen). Geref. Kerk (vrlj-
R.K. Kerk (zat. av. 7 uur) 8, 10 i
Kerk 10 u. ds. De Ruiter, 6.30
Borman. Rem. Geref. Gem. Geen
dienst. R.K. Kerk (zat. 7 uur)
ds Ophoff. Chr. Geref. Kerk seimemn geie^un. 10 en 4 3°0 u' j Kok Amer^_
mkfrk Oriinpnsteinstraat, 9.30 nabestaanden ds. J. Bronsgeest). Gerei. 5 0,r mr_
Jeruzalemkerk Grijpensteinstraat 9.30
W. P. H. Pouwels.
ds W. Kamp van Grafhorst).
Vennep. R.K. Kerk St. Martinus (zat. 7
Hells Gebouw Corn, de Vlamlngstr. 10
7.30 u verloaslngssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
u. Holl. dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap Middel-
ategracht) 10 u dhr. Dlkkes.
Nieuwe Apostolische Kerk (H. Rijn
dijk 24) 9.30 en 4 u (dond. 8 uur).
Geref. Gem. in Nederland (Konlngs-
kerk) 11.30 en 5.30 u leesdlenst.
Zendingswerk Middernachtsgroep.
Zoeterwoudscsingel 21, 6 u dhr. Kra-
X. Kerk (zat. 7 u) 9,
Gravendeel 8 u. R.K. Kerk St. Agatha
7 u) 10 u H.M. 11.30 en 7 u. Maria Pa-
Evang. gem. (Kindervreugd)
Hoogmnde Herv. Gem. 10 u OT7 Q
Schoonenboom. R.K. Kerk (zat. 7 u) i 730 u 9"30 u> 1100
u. ds. De Leeuw, 7 u. ds. Franken.
Chr. Geref. Kerk 9.30 uur dienst 2.15
uur ds. Van Zonneveld. R.K. Kerk
(zat. av. 7 u) 7.30, 9.10 en 11.15 u.
Rynsburg Herv. Gemeente (Gro-
Lindenburg, '5 uur ds. Wisse. Geref.
Kerk Petrakerk 9.30 uur Ds. Bljle-
veld. 5 uur ds. Reedijk, Voorschoten
(Jeugddienst). Immanuëlkerk 9.30 u.
Ds. Hulsman, 5 uur Ds. Baayen. Ma
ranathakerk 9.30 u. Ds. Baayen 5 uur
Ds. Bijleveld. Geref. Kerk (vrijgem.)
10 en 6.15 u. ds. Deddens. Chr Ge
ref. Kerk 10 uur dienst des woords.
J. Spijker. R.K. Kerk H. Joseph
av. 7 u. 9 10.30, 12 en 6.30 u. Wllli-
brordus (zat. av. 7 u.) 9.30, 11, 12.15
u. Goede Herderkerk zat. 5 u. 8.30.
10 en 11.30 uur.
Woubrugge Herv. Gem. 9.30
Protestantenbond (Het Oude Raedt-
huys) 7 uur ds. Fokkema Andreae.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u.
ds. Van Hoegee. Geref. Kerk 9.30 en
Helner. R.K. Kerk (zat. 7
ADVERTENTIE
ds. A. v. d. Weerd te Murmer- uur) 7.45, 9 en 10.45 i
Dorpskerk 10
dhr. H. Groenendijk,
u dhr. Madera. R.K. Kerk (zat. 7 Schevenlngen. Ontmoetingskerk 10 u
d. Rijn Herv. Gem. Nieuwkoop Herv. Gem. 10 u ds
-• A Makkenze, bed. Van Doorn, 6.30 u ds De Meij. Geref.
woude. R.K. Kerk (tuinbouwschool) 1
Rijpweterlng R.K. Kerk (zat.a
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 uur
ds. Blaauwendraad. R.K. St. Janskerk
Zuldbuurtseweg zat. 7.30 u) 7.30 10
en 11 uur. R.K. ChristUB Dlenaarkerk
(zat. 7 uur) 8.30, 10, 11.30 en 6 uur.
R.K. Kerk Meerburg (zat. 7 uur) 8.45
10.30, 12 en 6 uur.
