Een katholiek in Finland
is eigenlijk een eenling
cheffin
werkster
Wj
MEDEWERKSTER
Nic. den Heijer N.V.
MEISJES EN VROUWEN
JfSOm
Nederlandse bisschop in Helsinki:
Vrachtwagen rijdt r
woonhuis binnen:
bewoners ongedeenl
mum
nieuweAUTO huren
AUTOMONTEUR
HULPMONTEUR
AUTOBEDRIJF v. (ÜILENBORG
een MEDEWERKSTER
onderwijzeres
dickhoff
„Een katholiek in Finland is eigenlijk een eenling. Drieduizend gelovigen, verspreid
over een land dat zo groot is als Italië daarvan mag je niet verwachten dat zij een
samenhang vinden, een atmosfeer scheppen, waaruit ze kracht en hulp kunnen putten.
En van de eigen familie zal het ook niet komen, want die is gewoonlijk luthers".
Aan het woord: monseigneur Paulus M. Verschuren, priester van het Heilig Hart van Je
zus (SCJ) bisschop van Helsinki. Een slanke, rijzige man van 47 jaar, vriendelijk, een
voudig maar overtuigd sprekend, vertrouwenwekkend.
De drieduizend katholieken van Fin
land (gehele bevolking: 4V2 miljoen
zijn verdeeld over vijf parochies,
twee in de hoofdstad Helsinki, een
in Turku, een in Yveskyla en een in
Tampere. Elke parochie heeft haar
eigen kerkje, enkele priesters,
meestal ook enkele religieuze zus-
ters.
In het landelijk contact tussen de
l Finse kerken spelen de katholieken
nog wel een bescheiden rol. Maar
op plaatselijk niveau tellen zij op
geen enkele manier mee. Daar zijn
ze eenlingen. En dat maakt het pas-
torale werk natuurlijk veel moeilij
ker al was het alleen maar doordat
het zoveel tijd kost. Daarom telt
Finland naast de bisschop negentien
j priesters: één op ruim 150 gelovi-
gen.
Saai
Tot nu toe werd het godsdienston-
derricht aan kinderen vrijwel indivi-
1 dueel gegeven.
,.Als u zich voorstelt wat dat bete-
f kent, hoe saai dat moet zijn als een
i priester een uur lang tegen een kind
zit te praten. Er komt geen gesprek
tot stand, zal ik maar zeggen. Het
laatste Jaar zijn we in Helsinki be
gonnen met een godsdienstcursus
I voor kinderen uit de hele stad bij
elkaar. Met hulp van drie zusters en
enkele leken gebeurt dat één keer
per maand. We gaan proberen het
vaker te doen. Dan ontstaat iets van
een groep, waardoor de kinderen er
varen, dat zij als katholiek toch niet
helemaal alleen staan.
Gemengd huwelijk
Mgr, Verschuren vertelt, dat de ge
mengde huwelijken een extra-pro
bleem vormen. Als de bruid luthers
is wordt het huwelijk voltrokken vol
gens de lutherse ritus (de lutherse
kerk is staatskerk). De katholieke
kerk zou de keuze, in welke kerk de
kinderen gedoopt zullen worden, vrij
willen laten. De oude verplichtingen
cautiones") waarbij de huwenden
beloven hun kinderen rooms-katho-
liek te zullen laten dopen, heeft men
laten schieten.
Maar de Finse wetgeving schrijft
voor, dat een kind uit een luthers
gesloten huwelijk ook luthers ge
doopt moet worden. Tenzij er voor
het huwelijk goede afspraken ge
maakt zijn. Zonder zo'n afspraak is
een niet-lutherse doop tegen de wet
en stelt de priester zich aan strafver
volging bloot. Het gevolg is wel, dat
de Finse R.K. Kerk de elders afge
schafte kerkelijke regel nogal eens
toepast, om later geen moeilijkhe
den te krijgen.
Acht Finse jaren
Hoe lang bent u nu in Finland? Is
sinds uw komst het aantal gelovigen
in uw kerk gegroeid met deze ge
compliceerde huwelijken of...?
„Ik ben nu acht Jaar hier; daarvan
ben ik in feite bisschop sinds 1967 en
in die paar Jaren is het aantal ka
tholieken nog gegroeid. In de laatste
twintig jaar is het verdubbeld. Vroe
ger was duidelijk, dat het aantal ka
tholieken groeide door overgangen.
Op het ogenblik zit het iets meer in
geboorten en iets minder in bekerin
gen. Of daar nou de oecumene veel
mee te maken heeft, zou ik niet dur
ven zeggen. De aantallen zijn veel te
klein; statistieken op zo'n klein getal
betekenen niets".
„Er is een tiid geweest dat Finland
bovenaan stond in de wereld wat be
treft het percentage priesterstuden
ten. Er waren er wel drie. Een Jaar
later stond Finland onderaan. Uit de
statistieken leer Je de kerk hier niet
kennen".
Estland
Het is mij nooit uitdrukkelijk ge
vraagd, ook niet van Rome uit, maar
ik heb zelf de indruk dat er moge
lijkheden zijn, minstens morele
steun te geven aan priesters die
daar helemaal alleen zitten".
„Het is helemaal geen probleem
hiervandaan op bezoek te gaan; Je
bent er in twee, drie dagen. Een al
gemeen visum is eenvoudig te krij
gen. En als men daar is, mag men
vrij rondgaan en mensen opzoeken".
,De moeilijkheid is wel dat Je om
een priester te bezoeken er ook een
moet vinden. Missohlen zijn ze niet
altijd bereid met iedereen te spre
ken, en hebben ze ook geen zin zich
veel met vreemdelingen op te hou
den".
„Ik heb Rome geschreven, dat het
goed zou zijn te proberen alle mo
gelijke kanalen te gebruiken voor het
verstrekken van hulp, vooral litera
tuur, maar misschien ook mensen,
misschien ook geld. Daar kwam een
zeer positief antwoord op terug: ik
kan altijd op hulp, geld of literatuur
of zo rekenen, als ik er voor zorg
dat het daar komt. En dat is natuur
lijk nu net de grote moeilijkheid. Ik
had eigenlijk gehoopt dat er uit an
dere landen communicatiemogelijk
heden zouden zijn, die beter zijn dan
de onze".
In Leningrad
„Ik ben zelf maar één keer naar
Estland geweest, maar de tijd was
te kort voor contact met de katholie
ken daar. Iemand anders is er wat
langer geweest. Merkwaardig is, dat
niet alleen in Estland, maar ook in
Letland geloof ik, een soort volks
verschuiving aan de gang schijnt te
zijn. In de stad Tallinn bijvoorbeeld
wordt het aantal Duitssprekende ka
tholieken groter. Dat zou er op wij
zen dat bevolkingsgroepen die vroe
ger zijn weggevoerd naar Siberië en
andere delen van de Sowjetunie weer
terug zijn. Hetzelfde geldt van de
lutherse volgens deze mededelingen.
Van Letland weet ik verder niets,
van Litauen zeer weinig. Over acties
die daar gevoerd worden voor meer
godsdienstvrijheid weten wij hier al
leen wat de algemene pers ervan
meldt.
Contact gewenst
„Ik heb wel de indruk dat het goed
zou zijn, als wij van katholieke zijde
probeerden meer contact te leggen.
Ook de man in Leningrad heb ik
bezocht. Die priester daar... Weet u,
ze zijn helemaal alleen, ze hebben
geen enkel contact met medebroe
ders. Of het is zo ver weg dat het
bij een enkel bezoek blijft, veronder
stel ik".
„Boeken en tijdschriften zijn er na
tuurlijk niet. Ook gegevens over de
liturgische ontwikkeling ontbreken.
Toen ik twee Jaar geleden in Lenin
grad de mis kwam doen... Het was
onverwachts, ik had mij niet ge
meld, maar op de een of andere ma
nier hadden ze er toch de lucht van
gekregen: er waren honderd mensen
in de kerk. Ik was daar privé, ik
wilde wat zien van Leningrad".
„Maar goed, toen ik daar dus de
mis kwam doen, kreeg ik boeken
met de mis zoals die vroeger was.
Met voetgebeden zoals twintig, der
tig Jaar geleden".
Hoe lang vasten
„De priester vroeg bijvoorbeeld
ook: „Is het nou waar, dat het vas
ten voor de communie is terugge
BERGEN (ANP) De 50-Jarige al
leenwonende P. van Hees uit Af-
ferden (gem. Bergen in Limburg)
heeft gisteravond de schrik van zijn
leven gekregen. Hij zat even na ze
ven uur naar de televisie te kijken,
Dochtertje van
Prinses Irene
uit ziekenhuis
NIJMEGEN (ANP) Staf en ver
pleegsters van het Academisch Zie
kenhuis in Nijmegen hebben gister
middag het bijna drie maanden oude
prinsesje Marguarita uitgewuifd. Vijf
weken later dan haar tweelingbroei-je
prins Jaime mocht zij de couveuse
verlaten.
Zij werd sterk genoeg geacht om met
haar vader, Prins Carlos, de reis per
auto naar Soestdijk te maken.
Het prinsje en prinsesje, die op 30
oktober in het Radboudziekenhuis
werden gedoopt door kardinaal Al-
frink, zullen nog enkele weken op
Soestdijk logeren en dan samen met
prinses Irene en prins Carlos naar
hun ouderlijk huis in Frankrijk rei-
toen een vrachtwage.i
de woonkamer van zijn h
reed. Wonder-boven-wond
politie, bleef de man ong
chauffeur van de vrachtw
met rugklachten in het
kenhuis in Nijmegen word
men. De heer Hees ging
vatie naar het ziekenhuis.
De politie tastte enkele
ongeluk nog in het d
de oorzaak van het ernst
Er zijn aanwijzingen,
feur van de vrachtwagen
wijkmanoeuvre heeft moe
doordat een tegemot
vrachtwagen op de tweebaaP
veel naar links was uitgew
had daardoor de macht
stuur verloren en was met i
heid de berm ingereden en F
de woning tot stilstand gekiteÊ
De vrij nieuwe woning vaijp'
Hees aan de rijksweg Ven
gen moet als verloren
schouwd, evenals de vrap. J
met oplegger. Vandaag zorar
getracht het gevaarte uit osei
te trekken. Men verwachttj
huis dan volledig zal instel
de inboedel van de bewonexL
wel niets worden gered. I
schade raamt de politie I
100.000 gulden.
bracht tot een uur?" Die mensen, die
vastten nog steeds vanaf midder
nacht. Het was niet voldoende door
gedrongen".
„Dat lijkt mij een van de eerste
dingen waarmee de kerk hen zou
kunnen helpen: zorgen dat die com
municatie versterkt wordt. Men zou
toch verwachten dat er ergens toch
wel kanalen zouden zijn waardoor
kennisneming van dit soort dingen
mogelijk was".
„Vanuit Finland? Mijn persoon
lijke ervaring is dat het erg moeilijk
is, iets mee te nemen. Het is echt
contrabande en het zou zwaar be
straft worden. Maar aan de andere
kant: Als wij over de grens waren en
ik zei: „Ik heb hier een misboek bij
Mgr. P. M. Verschuren
pionieren in Finland
me, en ik heb een brevier, en ik heb
hier mijn evangelie" daar werd
niets van gezegd".
De situatie van de katholieke kerk
in Finland. „Wij zijn als een van de
eerste bisdommen lid geworden
van de oecumenische raad van het
land. Dat heeft in het contact met
luthersen en orthodoxen deuren ge
opend".
Nederland
„Een ander punt: wij zijn de kerk
van Nederland en vooral de priesters
en zusters van het Heilig Hart van
Jesus grote dank verschuldigd. Onze
KZHR redde
88 mensen
ROTTERDAM De Koninklijke
Zuidhollandse Reddingsmaatschap
pij heeft in het afgelopen jaar 88
mensen gered.
Zevenentachtig procent van hen
waren watersport-beoefenaren, die
met hun jachten op zee zeilden.
priesters en religieuzen komen bijna
allemaal uit Nederland".
Dat is een gevolg van een bezoek
dat een Finse priester in 1907 heeft
gebracht bij pater Dehon, de stich
ter van de congregatie. Die kreeg
daardoor bijzondere belangstelling
voor dit land en toen het in !918
zelfstandig werd, heeft hij de Ne
derlandse provincie van de congre
gatie gevraagd erheen te gaan. Van
daar dat er overwegend Nederlan
ders bisschop van Helsinki zijn ge
weest.
„Dat moet wel veranderen: op den
duur zal de kerk hier moeten uit
groeien tot een kerk met een Finse
clerus, Finse priesters, Finse bis
schoppen".
„Een laatste punt: wij zijn een ka
tholieke kerk zonder enig machtsas
pect. Dus alles wat rijkdom betreft,
grootheid, of macht van het aantal,
dat ontbreekt hier. Daardoor is het
zicht op de katholieke (kerk of de
hoek waaruit men werkt, heel anders
dan waar de kerk ongewild mis
schien tegelijkertijd een machts
positie bekleedt".
Pal Bal&rs
Beroepingswe^
NED.HERV. KERjC'1
Beroepen te Opheusden:
Berg te Huizen (N.-H.).
Aangenomen naar Ai#e
Buitenveldert als predikantï^
paalde opdracht ziekend16
kant)J. M. Weddepohl t&rs
veen. Naar Voorthuizen: G|bi
hulpprediker te Driedorp i
kerk).
GEREF. GEMEENTpk
Bedankt voor Sunnysid^*1
den Boer te Ridderkerk.
\l
Kerkleiders m
uit gevangen^
GENEVE (Reuter) Na 6 n
in een gevangenis bij Lourer
ques gezeten te hebben, zijn"
ders en leden van de Presbr
se Kerk in Mozambique in],
gesteld, zo hebben protestair
kelijke autoriteiten in Ger
kendgemaakt.
Het zou hier gaan om de
zijn gearresteerd met
ring dan van de twee diep
dood zijn aangetroffen in huj
De 60-Jarige predikant 2
Manganhela, de hoogste
van de Presbyteriaanse KËr
Mozambique, kwam door or
om het leven en het plaatself1
keraadslid Jose Sidumo, wi£
op 19 december bekend1
werd, zou op dezelfde wijzj
komen zijn.
Hotelexploitatie
EUROTEX ITALIA
vraagt voor haar hotels in het buiten
land, voor het komende zomerseizoen:
zelfstandig werkende koks
(chef koks-chefs de partie)
2e koks
(aides en commis)
hulpkoks
Uitsluitend schriftelijke sollicitaties
met foto aan:
EUROTEX ITALIA
Sarphatistraat 100, Amsterdam.
RAIFFEISENBANK „LEIDEN OEGSTGEEST"
vraagt voor spoedige indiensttreding
(plm. 18 jaar).
Gewenst: mulo-mavo-diploma.
Geboden wordt een zeer afwisselende baan.
Sollicitaties te richten aan de directeur der Bank,
STATIONSWEG 39, LEIDEN.
autoverhuur Tip TAD
st.aagtenstraat 14 III 11/1
telefoon: 01710 -25709-53627 leiden
l WINTERTARIEF v.a. 9,—per dag - 9 ct. per km.
Voor het onderhoud van personenwagens in hoofdzaak
OPEL, kunnen wij plaatsen een
en een
Wie graag wil werken in een klein team bie
den wij een prettige werkkring en goed salaris
KON. JULIANALAAN 46 - VOORSCHOTEN
TEL 01717—2426. Na 6 uur 01710—46135.
(Vragen naar hr. van Dijk).
Gemeente Leiden
Agenda voor de openbare
vergadering van de com
missie voor de economi
sche zaken te houden op
4 januari 1973 om 20.00
uur in Kamer 204 van het
Stadhuis.
Kantoorprojeot Morssin
gel. Begrotingstoezeg
gingen.
Onderwerpen van bespre
king in de vergadering te
houden op 17 Januari 1973
TE KOOP GEVRAAGD
Beleggingspanden
Bouwgrond (liefst met bouwvergunning)
Beleggingsmaatschappij
Woningbouwvereniging
Objecten groot en klein komen in aanmerking.
Brieven aan het bur. van dit blad onder nummer 66746.
Gevraagd met spoed
voor nieuw te openen stoffenzaak.
Salaris f 1500,per maand.
Telefoon 020—230028—246056.
Bloemenexport in RIJNSBURG vraagt:
voor licht, schoon inpakwerk.
Aanmelden 0171^*2626, na 18 uur 14306.
Gemeente Warmend
Burgemeester en wethouders
van Warmond maken bekend
dat zij voornemens zijn met
toepassing van de artikelen
19 van de Wet op de Ruimte
lijke Ordening en 50, lid 8
van de Woningwet, bouwver
gunning te verlenen aan de
heer C. Zoetemelk, Burg.
Nederburghlaan 6, Warmond,
voor het oprichten van een
carport op het perceel, kadas
traal bekend gemeente War
mond, sectie D nr. 2979,
plaatselijk gemerkt Burg. Ne
derburghlaan 6.
De desbetreffende stukken
liggen met ingang van 4 Jan.
a.s. gedurende veertien da
gen ter gemeentesecretarie
voor een ieder ter inzage.
Gedurende deze termijn kan
een ieder schriftelijk bij hun
college bezwaren indienen te
gen de voorgenomen verle
ning der bouwvergunning.
Warmond, 3 Januari 1973
Burgemeester en wethouders
van Warmond,
de burgemeester,
W. F. DE VREEZE
de secretaris P. J. BAAS.
'GEVRAAGD voor 4 ochtenden per week, in gezin met
schoolgaande kinderen, flinke zelfstandige
Bij voorkeur uit Oegstgeest of directe omg.
Werktijden maandag, dinsdag, donderdag, vrij
dag van 912 uur.
Aanmelden overdag behalve zaterdag bij mevr. A.
KAMSTEEG, Rhijngeesterstraatweg 16, Oegstgeest.
Telefoon 50326.
Persoonlijke
leningen
ran f 1000 tot f 10.000
aflossing 1 tot 5 jaar.
2de hypotheken
tot f20.000,—.
Aflossing 5 tot 10 Jaar.
Inl J. LEEFLANG
Bellamystr. 6 - Gouda
Telefoon 01820—15947
„HET OUDELIEDENHUIS"
HERENGRACHT 35 te LEIDEN
vraagt:
VOOR HUISHOUDELIJKE
van 8 uur 's morgens tot 1 uur 's middags, gedurende vijf
dagen per week.
TRAP BEKLEDEN
Laat uw trap vakkundig stof
feren met nylon vilt of tapy-
flex, geheel compleet incl.
materialen, legloon en b.t.w.
voor f150,
Tel. 070—603167 b.g.g: 603529
Fietsen, bromfietsen
en motoren
Puch te koop in goede staat
2 versnellingen, bouwjaar '69,
f.200. Woonark 't Zonnetje,
Herengracht. Leiden.
Te koop jongens racefiets
45,- Th. Nleuwendijk Dacosta-
straat 39 Leiden na 7 uur.
GEMEENTE VOORSCHOTEN
Burgemeester en wethouders der gemeente Voorscho
ten roepen sollicitanten op voor de functie van
in tijdelijke dienst aan de openbare lagere
Vlietschool, Prof. Einsteinlaan 5.
De school is gehuisvest in een modern ge
bouw en beschikt over modern lesmateriaal.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door het hoofd
der school, de heer J. P. Uittenbogaard; telefoon
school 01717—2544, thuis 01710—62272.
Sollicitaties binnen 10 dagen na het verschijnen van dit
blad te zenden aan Burgemeester en Wethouders.
njeuwe
PROJEKTIE EN
EEN GOED BEGIN
Een goed begin is het halve werk.
Dickhoff laat het niet bij goede voorne
mens en nog minder bij half werk. Daar
om, goed nieuws voor potentiële projector
bedieners:
Alleen in januari
DE PLAWAMAT
van f 320,voor f 179,—
IPlawamat, een dia-projektor die
er uitspringt! Met: 24V-150W I
halogeenlamp, hijzonder licht- 1
sterk objektief 2,8/85 mm, voor- I
en achteruit projektie, univer- I
seelmagazijn en automatische
scherpstelling.
U ziet het, ook 1973 kan goed en goed
koop beginnen, als u voor uw dia
projector de weg naar Dickhoff weet te
vinden.
DICKHOFF
UW PROJECTIE-PARADIJS
Leiden, Haarlemmerstraat 207
Oegstgeest Lange Voort, Irislaan 55.
BARKRUKKEN
10 modellen, v.a. f29,75 excl. b.t.w.
Schoondergang l>.\
LANGE MARE 65-67-70
Telefoon 01710—22025—25138
