Ik hoorde alleen sinistere geluiden
Van minuut tot minuut
)riehonderd tabletten
er jaar per patient
nerug naar de hel
nn Prinsenbeek
Hilversum IQ wordt
het meest beluisterd
Pak'n Sok voor een zacht prijsje.
PROTESTEN
TEGEN VS-
BOMBAR-
DEMENTEN
ERDAG 28 DECEMBER 1972
225:
bn
25-jarige monteur Henk van
t Lage Zwaluwe vrijdag 25
's morgens om half zes
naar zijn werk gaat zijn
Blly de gebruikelijke „goe-
175otus" seeft, denkt hij niet
de 05.30 Henk van Giis verlaat zijn nault
teer had gegeven. woning te Lage Zwaluwe en rijdt
genb likje later r«dt hij met ?lJn »dto Ford Cortüï„ rlc?tlng
J Moerdijk, op weg naar Etten Leur.
:d Cortina 45-6
drukt deze tegen de stil
staande Merces-combinatie. In het.
wrak is de achtjarige Jeanette op in dichte mist",
slag dood. In de komende minuten
Algemene zullen tussen km-paal 39.1 en 39.6
vciikcaauiciwi, xLijK&uunue i.J-»ueuer-
de college, de Italiaan Ven- n) ontvans?t berjcht van Meidka-
ooi f30) en gaat dan verder
grote snelweg richtin gBre-
Etten Leur waar hij sinds vrachtwagen
.ntagewerkzaamheden ver-
de Isoverbel-glasvezelfabriek.
RP Dordrecht dat op Rijksweg
- (broodjes ijzer) op wegdek terecht- paar seconden later wordt zijn wa-
06.04 Porsche A-17 loopt op file bij
Prinsenbeek. Zet man af met fak
kels om verkeer te waarschuwen.
06.07 Verpleger Kustermans meldt
aan GGD-Breda groot alarm:
„Stuur meer ambulances".
overoei-gmvezellaDnek. gekomen. Assistentie van Porsches gen door een achterligger gegrepen
Gilst en Venneno Looi gevraagd. Porsche A-17 (beschik- en in elkaar geperst. beroepsperso-
baar bij Breda) krijgt per mobilo- 05.51 Caféhouder Johannes Marinus An v Ar wftCAt
voor de eerste keer sinds
op karwei zijn de grote foon opdracht zich daarheen te be- Klijsen (,De Elsakker') belt alarm'
neel en vier wagens.
06.10 Bergingsbedrijven worden gea-
asweg. „Om te kijken of dat geven.
zijn", zegt Van Gilst.
ig is dat zeker niet het geval,
geen kwartier na vertrek
nummer 0011: aanrijding op RW 16. lerraeerd door politie: „Stuur takel-
5.40 Chauffeur N. uchner uit Zoe- 05.52 Alarmentrale 0011 waarschuwt wagens",
termeer die in zijn Mercedes Benz GGD-Breda en gemeentepolitie
truck met oplegger op RW 16 rich- Breda. Melding is vaag.
06.13 Centrale GGD-Breda (Tim-
helder weer. Er hing al-
beetje nevel in 't veld.
Zevenbergschehoek echter
06.15 Twee schrijfploegen (10 man)
van rijkspolitie uit omgeving begin
nen met registratie van het ongeval.
betrokken bij wat later de ting Breda rijdt en in een dichte 05 55 GGD-ambulance (met J?™,.
ramp m de geschiedenis mistbank snelheid heelt verminderd verpleger Kustermans) rukt uit. ?GDs Dordrecht
(Nederlandse verkeer blijkt tot 40 km/uur ziet bij Prinsenbeek 0559 Eerate pouuehulp arriveert bij dam en R'XKmaal en van MC
plotseling remlichten, remt krachtig de ramp meidt: „Ernstige aan- Breda> Gilze-Rijen en Roosendaal,
en komt tot staan zonder de collega aiding"
vóór hem te raken. Achter hem ri 77^
remt de Renault-4 van het Frans- °600 «'i1 ontvangt tweede m^-
- aa j mg 1,1 e
h f 1 aanrijding. Het echtpaar stapt uit, 06.01 Meldkamer Rijkspolitie Breda
kilomerof B^^en. h0OTt dan in de mist een zware gealarmeerd door 0011.
anomeier per uur Nadat (raiier aankomen. Eén kind wordt 06.02 Meldkamer RP Breda alar-
minderen zag ik ploteebng nog naar bujten gesleurd, voor het meert RP-groep Etten,
n op tweede is het te laat. Met 40 km Prinsenbeek, verkeersgroep
snelheid davert de trailer op de Re- en stafpiket.
tand komen achter een
met oplegger.
wilde blijven zitten om
claxon achteropkomend ver-
waarschuwen. Maar ik was
minuten daarvoor nog een
ire vrachtwagens gepasseerd
lijn onderbewustzijn heb ik het
daarvan beseft. Dit is het
jacht ik".
e, eruit Vennerio, brulde
stond nog maar net aan de
mijn auto werd totaal ver-
06.30 Adjudant L. Hoedemaker 'staf
RP-post RP district Breda) neemt leiding
Breda bij ongeval over van gemeentepoll-
die voor mij stond. Dat wan
geveer tien voor zes".
Ook omstreeks tien voor
Johan Klijsen, 42, vrijgezel, eige- de omgeving. Ik ken het uit mijn daarna zaten
om on- belde meteen 0011 v&a de telefoon volgens 0011 de aanrijding ernstig is
die naast mijn bed staat. 0011 is en dat er plaatselijk een dichte
i wordt het centrale alarmnummer hier in mist hangt. Kustermans „Kort
naar van het café Elsakker dat
langs de autoweg ligt, wakker. „Ik
hoorde vreemde klappen en twee
honden gingen tekeer dat het niet
mooi meer was. Ik heb uit het open
hoofd, ofschoon ik het nog noodt meteen zagen
had gedraaid.
Normaal waarschuw ik by
geluk de politie of de ANWB. Maar
gekeken maar daar hing als maakte ik dat
die angstaanjagende 6feer de omvang,
die schots en scheef over de weg
stonden. We wilden er nog voorbij
eerste indruk te krijgen van
iets heel duren- Voordat ik uitstapte, heb ik
oplegger die hem geluiden. Er is iets verschrikkelijks
ite onder de aanhangwagen gebeurd, realiseerde ik me en ik
verschikkelijks ging. Daarna kleedde de dien9t (GGD-centraalpost) opge-
ik mij aan en ben naar beneden J£cipen en groot akmn geslagen"
augustus vond op
tsweg 16 - tussen Rotterdam
Breda, ter hoogte van Prin-
)eek - de ernstigste ver-
srsramp plaats die ons land
t heeft gekend,
i een kettingbotsing van 61
ertuigen in dichte mist, wer-
113 doden en 23 gewonden af-
;oerd.
Materiële schade; tussen de
115 miljoen gulden.
Tenminste 265 mensen van de
;ie, GGD, Brandweer en
takelwagens waren meer
2.000 uren onafgebroken
e weer om de eerste hulp te
rlenen.
IVier maanden na deze onteet-
fcde ramp brachten wij - in
menwerking met het rijkspo-
Beblad R.P.-magazine - een
Intal helpers van het eerste
uur bijeen, om zich gezamelijk
te bezinnen op een aantal vra
gen die zijn gebleven en die ie
dere automobilist direkt raken.
Want een "Prinsenbeek" kan
zich - vooral in deze donkere en
drukke dagen opnieuw voordoen.
In vijf exclusieve reportages
zullen redders en gereddein hun
emoties en ervaringen van die
afgrijselijke 25ste augustus
1972 vertellen.
Wij hopen, samen met de
Rijkspolitie, dat deze reportage
een steentje bijdraagt tot meer
verkeersveiligheid op de weg.
Wanneer hierdoor slechts één
mensenleven gespaard zou blij
ven heeft het reeds aan zijn doel
beantwoordt: want wat is er
kostbaarder dan een mensenle-
gegaan om een volle ketel koffie,
goed voor 55 koppen te zetten. Die
waren een paar minuten later al
nodig, want toen kwamen de eerste
ontdane chauffeurs binnen. Achter
af zeg ik: het is maar goed dat ik
niet naar de plaats van de botsing
ben gegaan om te kijken wat er
precies aan de hand was. Dat w>u
zeker een kwartier hebben gekost.
Nu was mijn telefoontje wellicht
wat vaag, maar daardoor kon in elk
geval de politie snel ter plaatse zijn
om een Juiste alarmering te doen".
Melding
Op de cerrtraalpost
Timmers: „Kustermans vroeg mü zo
veel mogelijk ambulances te sturen,
omdat de zaak niet te overzien was.
maan- wél een enorme omvang had".
Uitrukken
Niet aflleen de wagens van Breda
rukken uit. Timmers roept ook de
assistentie in van GGD's uit Til
burg, Dordrecht, Rotterdam en
Roosendaal en van de Militaire Ge
neeskundige Diensten uit Breda,
Gilze-Rljen en Roosendaal. Tien
minuten later zijn er 23 ambulances
op -weg' naar de cramp.
De rijkspolitie in de wijde omtrek
Breda krijgt de 34-jarige verpleger Pntosenbee*
J. Klijseneigenaar vtm café ElsaJcker
A. W. Timmers om 05.52 de melding
binnen. „0011 was erg vaag", her
innert hij zich, „want de melding
meldkamer van het district Breda
gealarmeerd. Zoals wachtmeester H.
J. A. Muskens (22) van de post
afkomstig van iemand die niet Prinsenbeek vertelt: „Om goed zes
uur werd ik in mijn kosthuis uit
bed gebeld. Aanrijding in „de kuil"
op RW 16. Ik heb meteen collega
RabeJink wakker gemaakt en opper
ter plaatse was geweest,
alleen in de verte in de mist zware
klappen had gehoord, gevolgd door
gekerm en geschreeuw"
Drie minuten later is de eerste aan- Aarts, de postcommamdant. Met de
KSA (Korpssurveillamee auto) zijn
we vertrokken. Niet over de rijks-
weg, maar vla de parallelweg. We
mist begreep ik niet kennen de situatie daar erg goed.
bulance (met verpleger
Kustermans en een chauffeur) op
weg naar Prinsenbeek. „Van die
melding
veel",
weet Kustermans nog, „want
het was een mooie, heldere, zomer
ochtend.
Onderweg geeft collega Timmers
hem over de mibilofoon door, dat
Ineens gingen we de mist in
ontdekten toen, dat de beide rijba
nen volstonden. Er was één ambu
lance aanwezig en een verpleger
(Kustermans) was al bezig. We
hebben toen de hulpdiensten ge
beld".
Om acht minuten over zes is er
alarm bij de beroepsbrandweer van
Breda: „Verkeersongeval op RW16
Vermoedelijk een tankwagen bij be
trokken, die in brand is geraakt
„Vijftien man rukken met vier wa
gens onmiddellijk uit, onder wie
brandmeester P. H. Timmermans
(45).
Intuïtie
„Het is misschien intuïtie geweest,
maar ook wij zijn over de parallel
weg gaan rijden, omdat wij daar
goed bekend zijn. Waren we met.
onze grote voertuigen over de rijks
weg gegaan, dan waren we vast ko
men te zitten zonder bij de ramp
zelf te kunnen komen. Toen we
plotseling in de mist kwamen,
opende ik mijn raampje. Ik snoof
een rooklucht op, hoewel er nog
steeds geen vuur te zien was.
Wij wisten nu: dat kan een gevaar
lijke zaak zijn. Want je weet nooit,
wat een brandende tankwagen ver
voert. Ik heb toen opdracht gegeven
aan alle brandweerpersoneelpers-
gasmaskers omhangen. Zo uitgerust
zijn we doorgereden tot we op een
gegeven moment het vuur zelf za
gen".
Inmiddels zijn dan de eerste takel
wagens ook onderweg. De eerste die
ter plaatse arriveert is die van H.
J. Bogers <39), eigenaar van een
bergingsbedrijf in Breda: „Mijn
vrouw die altijd de telefoon aan
neemt wekte me: .Ernstige aan
rijding. Met alle beschikbare mate
riaal naar Prinsenbeek en zoveel
mogelijk collega's inschakelen.' Ter
wijl mijn vrouw aan het bellen
ging, ben ik met vijf wagens uitge
rukt. Ik heb zelf de kleine geno
men, om zo spoedig mogelijk ter
plaatse te kunnen zijn. Mijn takel
wagen was dan ook als eerste bij
de ramp."
Volgende aflevering:
Ook geharde mannen raakten in
paniek.
zcretaris Unie v. Ziekenfondsen
1ECHT De hoeveelheden ge- Jaar aan hun patiënten hebben
J iddelen, die de dokters de
idspatiënten voorschrijven lo-
Dorm uiteen. Sommige huisart-
geschreven.
In Almelo varieerde het aantal
pillen van 4.888 tot 23.099 bij een ge
ien zeventig procent boven het middelde van 13.493. De kosten
ielde. Andere blijven
ig procent onder.
heer B. Honhoff, adviserend
kundige, geeft in het maand-
ran de Unie van Ziekenfondsen
frgelijkend overzicht van de
i tabletten, capsules en dra-
de recepten van de goedkoopste dok
ter bedroegen 996 gulden en die van
de duurste 4.742 gulden. Ook in
Hengelo waren grote verschillen. De
goedkoopste dokter schreef ook de
kleiriste hoeveelheden voor en om
gekeerd.
den) wordt voor het volgend Jaar
op zeshonderd a zevenhonderd mil
joen gulden geschat. Een bereke
ning van de algemeen secretaris van
de unie, de heer J. de Vries, komt
er op neer dat de apotheek per Jaar
rond de driehonderd tabletten ver
strekt aan één verzekerde.
Hij vraagt zich af of de apothe
kers zich in deze ge v alen „niét veel
te lijdzaam door de geneesmiddelen
industrie laten terugdringen
De totale geneesmiddelenomzet ook de ongetwijfeld onmisbare, maar dan
e de huisartsen in Hengelo en apotheekhoudende huisartsen, zie-
in november van het vorig keühuizen en particulier verzeker-
fcoch wel zwaar o verbet aaide functie
geneesmiddelenverkopers".
ADVERTENTIE
Ongeveer 200 kinderen en 50 moeders en bejaarden uit Noord-
Ierland kwamen gisteren met drie vliegtuigen naar Nederland
om ongeveer drie weken op verschillende plaatsen in ons land
onder andere KrimpenDen Helder. Zandvoort en Ede van een
vakantie te genieten en uit te rusten van de spanningen in
hun eigen land.
Als je al voor 3,95 een juweel van een sok
kunt kopen, waarom zou je dan met jubeltenen
blijven lopen? Pak 'n Sok is een nieuwe
kwaliteitssok. In 23 kleuren. Stijlvol, sterk en
verpakt in een keurig doosje.
En op de gekste plaatsen verkrijgbaar. Classyf 3,95. Trendy f 4,50.
Wet spaarloon
DEN HAAG (ANP) Op 1 Janua
ri 1973 treedt de Wet tot begeleiding
van spaarloon in werking. Krachtens
deze wet kunnen werknemers die on
der een spaarloonregeling vallen ten
hoogste f 652,50 spaarloon per Jaar
ontvangen. Dat bedrag is vrij van
fiscale en sociale lasten. De werkge
ver betaalt een forfaitaire heffing van
15 procent.
Het spaarloon blijft ten minste ze
ven Jaar geblokkeerd: tussentijds kan
het worden gedeblokkeerd voor de
aankoop van een eigen woning. Ook
mag tussentijds worden opgenomen
in bepaalde gevallen van beëindi
ging van de dienstbetrekking.
HILVERSUM <ANP) De zender
Hilversum 3 blijkt nog steeds de
meest beluisterde lichte muziekzen
der te zijn. Weliswaar blijkt de ge
middelde luisterdichtheid voor Hil
versum 3 overdag dn het vierde kwar
taal met 0,7 prooent te zijn teruggelo
pen tot 8,5 prooent, maar Veronica,
na Hilversum 3 de meest populaire
zender, kwam niet verder dan 5,1
procent, wat op zichzelf een stij
ging van 1,6 procent betekent ten op
zichte van een eerder dit Jaar ge
houden lulsterdichtheidsmeting.
Ook 's avonds wordt het meest
naar Hilversum 3 geluisterd: tussen
19.00 en 24.00 uur door gemiddeld
180.000 Nederlanders (luisterdicht
heid 1.8 procent). Veronica. Nordsee
en andere buitenlandse zenders, die
in Nederland beluisterd worden kwa
men gezamenlijk tot een luister
dichtheid van 1,8 procent.
Ondanks de zendtijduitbreiding van
Hilversum 3 16 de gemiddelde be
luistering van Veronica en Radio
Nordsee in de avonduren ten opzich
te van verleden Jaar niet gewijzigd.
Veronica behield een luisterdichtheid
van 0,8 procent, Radio Nordsee en de
buitenlandse zenders van 0,9 procent.
Tussen 24.00 en 01.00 bedroeg de
gemiddelde luisterdichtheid van Hil
versum 3 0.7 prooent. Voor Veronica
en de overige zenders waren deze
percentages resp. 0.2 en 0,3 procent.
Het sinds 1 oktober van dit Jaar
ingevoerde familieprogramma op
Hilversum 1 behaalde een gemiddel
de luisterdichtheid van 1,3 prooent.
Het culturele programma op Hilver
sum 2 kwam echter niet verder don
0,5 procent. Ondanks het feit, dat
dit culturele programma uitsluitend
via fm wordt uitgezonden en 20 tot
25 procent van de bevolking geen
fm kan ontvangen, blijkt dit laatste
toch nauwelijks van invloed te zijn
geweest op de beluistering van dere
zender. Een en ander blijkt uit de
derde in 1972 gehouden luis ter dicht-
DEN HAAG (ANP) "Wij koes
terden de ihoop dat de bombardemen
ten voorgoed zouden zijn gestaakt en
wij zijn dan ook diep verontwaardigd
dat dit niet is gebeurd. Ondanks on
ze gevoelens van vriendschap voor
de Verenigde Staten zijn we genoopt
te blijven protesteren". Dit zegt het
partijbestuur van de KVP in een
telegram aan de Amerikaanse am
bassadeur in Nederland.
Het comité Den Haag-voor-Viet
nam heeft de drie vakcentrales
woensdag een telegram gezonden,
waarin zij NKV. CNV en NW ver
zoeken "acties tegen de volkeren
moord in Vietnam" te ondernemen
"Bijvoorbeeld een boycot", aldus het
comité.
De Raad van Kerken in Rheden
vraagt in een telegram aan minister
Schmelzer de regering de Nederland-
se ambassadeur in Washington terug
te roepen en de diplomatieke betrek
kingen met de Verenigde Staten op
te schorten, tot de bombardementen,
gestaakt zijn.
Op initiatief van de Raad van Ker
ken in Spijkenisse, Hellevoetsluis,
Brielle, Rozenburg, Heexwliet, Geer
vliet en Abbenbroek zijn op Voorne-
Putten en Rozenburg meer dan vier
duizend handtekeningen verzameld
voor een protest tegen de bombarde
menten.
