roadway geteisterd door
Dectaculaire fiasco's
G
N
was
Servet-show
géén persiflage
op de koningin
DUIVEL
KENT
|EN
GENADE
...en gist1
sical en toneelstuk weggeschreven
EXCUSES VAN
MAX HEYMANS
vancsi
TVmorgèT}
19 DECEMBER 1972
RADIO - TV - KUNST
ORK Het toneelseizoen van Broadway is begonnen
te spectaculaire fiasco's, die acteurs, regisseurs, en cri-
steeds bezighouden. De eerste klap trof „Via Galactica"
seal die zich afspeelt op een andere planeet, en die na
storing van drie miljoen gulden na een week werd ge-
2 tweede slag kreeg Arthur Miller's nieuwe toneel
schepping van de wereld en andere zaken" te incas
jet overrompelend slechte recensies en een onvoorspel-
rt Broadway-leven.
fffelaar
het bijbelse verhaal van de schep
ping. De drie aktes vallen samen
niet de voor de hand liggende inde
ling: paradijs, uitstoting, en Kaïns
moord op zijn broer. Eén van de re-
bloei ly-rotten kunnen zich niet denen waarom het stuk niet uit de
q dat in een enkel seizoen verf kan komen is dat Miller er niet
produkties zo kort na el- k geslaagd om ook een voor de
bloi wond in werden geboord. liggende psychologische ont-
wilrlrplino1 tj» vindon Hio icrlor nnn rfo
as van The Washington
ale Via Galactica
meer gebelgd over Miller's
ii verlammend vervelende
jheid, en ik verbied mijn
wikkeling te vinden die ieder van de-
c uoioviiivai ze aktes een eigen boeiende struc-
2 dat Miller aan de
SS. mrer.orde heeft willen stellen ls hetzelfde
tJlema stukken (na "De
Val", "Incident in Vichy", "de dood
van een handelsreiziger") karakteri-
nog een letter over te seerde: het vraagstuk van de men-
En dat was dat. selijke schuld, berouw en boetedoe-
V ederlandse theater-maat- ning. Maar in "De schepping van
de manier waarop Ameri- de wereld" stelt Miller de grotere
ueel-produkties in elkaar vraag aan de orde, namelijk in hoe-
ezet verbluffend. Met een verre de mens met een vrijheid van
lan repetitietijd (vaak keus uit vrije wil handelt, of uit
dan vier tot zes weken onvrijheid omdat de keus al bepaald
er aan verbonden kosten) werd op het ogenblik dat Adam en
'langrijke stukken op de Fva uit het Paradijs werden gesto-
terwijl in die periode ten en het kwaad leerden kennen,
geerde hoofdrolspelers nog Adam en Eva zijn in deze visie
vervangen en het de instrumenten van het conflict tus-
belangrijk herschreven fn4God en Lucifer die Miller bei
de in vlees en bloed op het toneel
zet. God wordt uitgebeeld als een
goeïge oude man met een grote be
hoefte aan erkenning en waardering
die uiteindelijk niet in staat is te
'n die zijn „schepping van voorkomen dat Lucifer zijn mede-
I bestormden. De repeti- heerschappij opeist over de mens.
nnen in augustus op een Miller blijft ook in dit stuk de gro-
42ste straat, een van te vakman die het toneel beheerst
louche buurten van New als weinig anderen, maar de vraag
pornografische bioscoop- blijft waarom hij heeft willen probe-
luifel aan luifel verdrin- ren "een toch al theatraal gegeven
als dat van Genesis te overtreffen,
negen acteurs was twee Het antwoord daarop ls vermoede-
nvof
>t. de
>;>|H
het geval met Miller's
rste Alleen Miller zou een nieuw
?cht< ten schrijven over de ver-
Priji
De oorspronkelijke regis-
old Clurman, die verschil
len van Miller met groot
nam ontslag, Miller
de regie tijdelijk over, en
genoodzaakt op het aller-
Door de vindingrijke toe-passing van de techniek had 'Via Galacticaeen beter lot verdiend.
Het is onvermijdelijk dat een sober En dat gebeurde dan ook - het ver-
gegeven als dit verpletterd moet haal ging nog voor de pauze teloor
later de vrouwelijke hoofd- lijk^dat^hij m deze^oervorm j^per- worcjen door de overrompelende en en de draad was niet meer op
n overheersende technische produktie. ten.
(Eva) tweemaal vervan- soonlijke filosofische verklaring
manlijke top-rol (Adam) heeft willen afleggen, die echter be
ter de vorm van een scriptie had
kunnen krijgen.
MUSICAL
VPRO-bestuur:
Maar wat er dan ook van Broad
way gezegd kan worden - dart; het
te vat- zijn hoogtepunt al jarenlang heeft
gepasseerd, dat het zijn plaats heeft
afgestaan aan de kleinere off-Broad-
way theaters, dat de werkelijk be
langrijke stukken er niet meer ge
speeld worden - durf, kapitaal, en
ingenieusiteit is er nog altijd.
ADVERTENTIE
k0I tnblik nieuwe dialogen te £cher omSat het nQg gm) week Bep
voordat het gesloten werd, minder
Se hoofdrolspeelster, Bar- ïerdiend. 0m beginnen, en dat
ml Us, werdontslagen omdat wa3 het aantrekkelijke ervan, was
bo meerde en de tekst niet er de muziek van Galt MacDermott
k. '1 werd vervangen door de die het super-succes „Hair" op zijn
lerstf^lspeelster Susan Batson naam heeft staan. Dan was er de
niet voldeed, Miller en vindingrijke techniek die een oplos-
rar van racisme beschuldig- sing moest vinden voor een musical
Ij het niet aan zouden die 1000 jaar in de toekomst speelt
een zwarte Eva op de op een kleine planeet waar geen
zetten. zwaartekracht bestaat, en die gere-
e pri vertoningen in Washington geerd wordt door het brein van een
ituk tenslotte in New York geleerde in de vorm van een compu-
re met de Australische ac- ter.
joortf Caldwell als Eva. Dat zij Om gewichtloosheid te suggereren
van de producer van het werden in het toneel, gelijk met de
Whitehead, liet ook niet vloer, zes trampolines gebouwd
bloed te zetten. Daags na waarop de spelers (zingend) zich
f Ijfre Pn de eerste vernietigen- springend voortbewogen. Van dr.
10,1 'en pakten Artnur Miller Isaacs, de geleerde, was alleen het ge weevngeen spy. e
He bstenrijkse vrouw, de foto- hoofd zichtbaar boven een computer PP" r,prci n,cr,P nrm
Morath, hun koffers in 't die zich op een stellage kon ver-
•hotel in New York en ver- plaatsen. En tenslotte was er het
hun boerderij in Con- spektakel van de volledige bezetting
van het stuk die niet tussen de cou-
0 tol Pepping van de wereld en lissen verdwijnt, maar omhoog in de
bol ien" volgt, zoms letterlijk, hemel van het toneel.
De held van het gegeven is een
vuilnisman die met zijn ruimtevaar
tuig de in het heelal rondzwervende
afval moet ophalen. Op een van zijn
tochten ^ordt hij gekidnapd door
Er is volgens het artikel niet met de
koningin gespot, maar met gevoe
lens die men vaak voor nog be
langrijker houdt dan het object dat
men er mee wil vereren de ge-
Het VPRO-bestuur zegt dit in voelens namelijk, die men op be-
een artikel, dat deze week in het
programmablad "Vrije Geluiden"
zal worden opgenomen. "Persiflage",
grippen als koninklijk huis en mo
narchie projecteert.
"Het lijkt", zo vervolgt het arti-
ADVERTENTIE
4KOR LEIDEN
aldus het artikel, "is volgens het kei in het VPRO-blad, "kenmerkend
woordenboek "bespotting door na- voor de makers van de show dat zij
volging met sterke overdrijving van zich telkens weer willens en wetens
begeven in dat tussengebied waar
zulke verwarringen en misverstan
den snel kunnen optreden.
Volgens het VPRO-bestuur kan "En het is zeker kenmerkend voor
de bewoners van een planeet, omdat niemand staande houden dat in de- de VPRO dat die van tijd tot tijd
dr. Isaacs zich van een nageslacht ze "absurde" sketch "één of meer zendtijd wil inruimen voor zulke
wil verzekeren maar. omdat, hii een trekken van het voorbeeld" zijn te- leerzame verkenningen in dat ris-
rug te vinden. "Het zou bijna
wil verzekeren maar, omdat hij een
lichaamloze computer is, kan hij de
honneurs daarvoor bij zijn vrouw
niet waarnemen. Dat zal de vuilnis
man voor hem moeten doen.
a" kante niemandsland tussen eigen-
jesteitsschennis zijn om dat vol te njke en oneigenlijke sentimenten.
houden", aldus het VPRO artikel.
Men heeft dat wel eens de "ka-
De bevolking van de planeet, oor- iemand het zou willen volhouden
"Het is ook niet te geloven dat mikaze"-neiglngen van de VPRO
spronkelijk van de aarde afkomstig,
leeft zonder gevoelens, noch van
haat, noch van liefde. Hun kinderen
worden in reageerbuisjes gekweekt,
en iedereen pleegt plichtsgetrouw
zelfmoord op zijn 55ste verjaardag.
het is zelfs nauwelijks te geloven
dat één zinnige kijker ook maar
een seconde heeft verondersteld dat
hier, in welke graad van overdrij
ving dan ook, de werkelijkheid van
paleis Soestdijk heeft afgespiegeld".
"d forgives... Idorrtl
AMSTERDAM (ANP) "Met
excuses van Max Heijmans" zou
het radioprogramma "spreek
uur", onderdeel van 'Interlo
kaal", vanmiddag kunnen he
ten, want de Amsterdamse cou
turier heeft de KRO plechtig
beloofd, dat hij de honderddui
zenden luisteraars voor de mi
crofoon zijn verontschuldigin
gen zal aanbieden voor zijn
weglopen van vorige week.
Toen liet hij presentator Jac
ques van Kollenburg en produ
cer Bert de Winter in hun hemd
staan, door 10 minuten voor de
uitzending begon, stiekum het
hazepad te kiezen. Hij was over
mand door microfoon-vrees.
De KRO, geeft de moed ech
ter niet op. Met Heymans is nu
afgesproken, dat het interview
met de daarbij behorende vra
gen van luisteraars nu zal wor
den gehouden op dinsdagmid
dag 9 januari. Vanmiddag kan
het niet, omdat dan een ander
aan de beurt is.
Op 8 Januari gaat de berg
naar Mohammed. Om Heymans
zoveel mogelijk op zijn gemak
te stellen stuurt de KRO een
reportagewagen naar diens sa
lons aan de Nic, Witsenkade in
Amsterdam die een directe lijn
verbinding, met de studio zal on
derhouden. Terwijl Bert de
Winter zich zal ophouden in de
ze salons, zal presentator Van
Kollenburg in de studio vragen
van de luisteraars opvangen en
doorgeven naar Amsterdam.
Met excuses voor het ongemak.
genoemd. Onzerzijds is er geen en
kele behoefte, die kwalificatie
als een geuzennaam over te nemen.
De VPRO gelooft niet aan zelf
moord, omdat de VPRO gelooft dat
er in deze gezegende monarchie al
tijd ten minste 150.000 mensen zul
len zijn die riskante ondernemingen
van harte willen blijven ondersteu
nen. Zelfs al schudden ze er mis
schien soms het wijze hoofd bij", al
dus het VPRO-artikel.
UW KERSTTAFEL
gedekt met
Volop keus uit
ARZBERG - ROYAL -ALBERT
VILLE ROY EN BOCH -
DE DRIEHOEK - ZWIESEL
GERO.
MAARSMANSTEEG 14
Leiden - Tel. 01710-21293
EDERLAND I
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 De Stratemakeropzeeshow (12) (VARA)
19.25 Daar komen de schutters, tv-serie (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.20 De Onedin Ujn kroniek van een zeevaarder (VARA)
21.20 De Ombudsman (VARA)
21.40 De Nonsens en Treurniet Show (VARA)
Een ironiserend programma m.m.v. Ton van Duinhoven
en de mlmegroep „Funhouse".
22.20 Van Onderen een aktie aan de basis van de samen
leving (VARA)
22.45 Uitzending van De Vrüe Gedachte
22.55 Den Haag vandaag (NOS)
23.05 Journaal (NOS)
23.10 Spaanse les herh. (TELEAC)
NEDERLAND II
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
20.00
20.21
21.20
21.50
22.30
22.46
22.55
Journaal (NOS)
Goeie ouwe koffergrammofoon, muzikale show (NCRV)
Een show rond een aantal populaire liedjes van vóór
1950, gespeeld en gezongen door Rita Hovink, Theres"
Steinmetz, Marie-Cecile Moerdijk, Frits Lambrechts
Fiet Koster, Edwin Rutten, Jacco van Renesse, Karei
de Rooy en Peter de Jong.
Een tUd om vast te houden, TV-film (NCRV)
Hier en Nu (NCRV)
Den Haag vandaag (NOS)
Journaal (NOS)
De AVRO kwam maandag met
de zesde nationale rijtest. Ik
kreeg af en toe de indruk dat
die bestemd was voor de zesde
generatie die de vorige vijf na
tionale rijtesten gemist had,
want ik kan me nauwelijks
voorstellen dat de vraag hoe Je
bij een nat wegdek moet rem
men (pompend remmen met de
voetrem, u wist het dus ook),
in de eerste vijf nationale rij
testen niet ter sprake is geko
men.
Maar zulke essentiële handelin
gen kunnen natuurlijk niet
vaak genoeg herhaald worden,
zoals de dagelijkse lijst van
verkeersongelukken bewijst.
We hoorden verder onder meer
dat de Engelsen de raad krij
gen bij natte wegen niet har
der dan 110 km per uur te rij
den, natuurlijk moeten we bij
mist overdag groot licht aan
steken, maar nieuw voor mij
was (om de waarheid te zeg
gen), dat op de vraag: „Bij re
gen overdag groot licht?" het
antwoord luiden moest: „Ja,
dat is verplicht".
Van de vier panels (huisvrou
wen, Jongeren, vrijetijdsrijders
en beroepsrijders) hadden res
pectievelijk 0, 0, 1 en 2 leden
het antwoord goed, dus ik ben
zo vrij daaruit op te maken
dat dit antwoord een onthul
ling was van de AVRO.
Jammer was dat presentator C.
van Drongelen later weer over
dimlicht sprak hij regen. Is het
nu dimlicht of groot licht?
Er was nog een onduidelijk
heid. We kregen voorgerekend
dat iemand die 100 km per uur
rijdt, bij een of ander ongeluk
pas na een seconde reageert.
In die tijd heeft hij 27 meter
afgelegd. Daarna kost het hem
65 meter voordat hij zijn auto
•tot stilstand heeft gebracht, en
65 meter betekent: 15 auto's op
een rijtje. Met andere woor
den: Je moet bij een snelheid
van 100 km een tussenruimte
tot Je voorganger in acht ne
men van minstens 92 meter.
Als ik het tenminste goed be
grepen heb.
Vervolgens werd ons een vuist
regel aan de hand gedaan die
iedereen trouwens kent. Name
lijk, dat Je remweg in meters
de helft is van je snelheid in
kilometers. Met andere woor
den: wie 100 km per uur rijdt
moet op een remweg van 50
meter rekenen. Dat is ongeveer
de helft van wat we volgens
die eerdere berekening nodig
hebben.
Mijn vraag ls nu: wat willen
Jullie nu eigenlijk van me? Dat
ik 50 meter speling aanhoud,
of 92 meter? Twaalf auto's op
een rijtje, of 21? Die autotest
is een nuttig, zelfs bijzonder
nuittig programma, maar als er
dingen in voorkomen die voor
tweeerlei uitleg vatbaar zijn,
mankeert er toch nog iets aan.
dunkt me.
Ik heb verder met plezier, en
enig ontzag, gekeken naar het
bezoek dat de befaamde Engel
se reporter Allan Whicker aan
een klooster van Clarissen in
Engeland bracht. Een uiterst
strenge orde, wat overigens
niet te merken was aan de ge
sprekken met de nonnen, want
daar werd heel wat afgelachen
en gegiecheld op momenter
dat Whicker bijvoorbeeld vroeg
of de bevolking van zo'n kloos
ter beschouwd kan worden al?
„een vreemdelingenlegioen na
een ongelukkige liedfe".
Ik kan me eerlijk gezegd niet
voorstellen dat we de hele re
portage van Whicker te zien
kregen, ze deed wat onaf aan
Een der nonnen antwoordde op
de vraag wat zij dacht van de
mensen die bulten het klooster
leefden: „Zij zullen wel net zo
gek ziln als wij".
Wanhoop kwam Je in deze
reportage niet tegen, evenmin
trouwens als in het vroegere
programma dat Godfried Bo-
mans over zijn broer en diens
collega's in het klooster maak
te. De vraag is of zulke wan
hoop er niet is, of dat die
wanhoop in de betrekkelijk
korte ogenblikken dat een tv-
reporter in zo'n klooster ver
toeft, zich alleen niet manifes
teert.
NICO SCHEEPMAKER
Zwaardere taak
van de politie
beter beloond
DEN HAAG (ANP) De politie-
WOEXSDAG 20 DEC
HILV I. 402 m en FM-kanalen. 7.00
VARA. 7.54 VPRO. 8.00 VARA. 19.00 voor de hulsvrouw. 10.00 (S) Voor de 00.55-01.00 Nieuws.
platenprogramma met om 11.00
Nieuws. 12.00 Nieuws. 12.03 Radu-
tcurnaal. 12.06 Zet 'm op.
(13.00 Nieuws). 14.00 Nieuws. 14.03
Een top-popprogramma. 15.00 Nieuws.
15.03 Cees van Zljtveld. (16 00
Nieuws). 17.00 Nieuws. 17.03 Radlo-
lournaal. 17.06 Verzoekplatenprogram-
ma 18.00 Nieuws. 18.02 Joost de
Draayer Show. 19.00 Nieuws. 19.02 De
Paul Meier Show. (20.00. 21.00, 22.00
en 23.00 Nieuws; 22.55 Mededeling' n).
24.00 Nieuws. 00.02 Metropole Orkest,
Nieuws 8.36 Gymnastiek lichte instrumentaal trio en solisten.
7.00 Nieuws. 7.02 (S) Gevarieerd pro
gramma met om 7.30 Nieuws; 7.41
Aktua; 8.P"
7.20 (S) Muziek bij het ontbijt. (7.25
Van de voorpagina). 7.54 Deze dag. 15 nn 's> c
8 00 Nieuws. 8.11 Dingen van de dag
8.23 (S) Dag woensdag - vervolg.
<8.35 Van alle markten thuis) 9.00
(S) Gevarieerd programma, met om
9.15 Koning Klant; 9.35 Waterstan
- - den; 10.45 voor de kleuters w*
ambteneren krijgen per 1 Januari een Nieuws. 12.00 Gjsprekken.^ 13.00 Nieuws.„lSOa^De sWm^van^jde^spire-
extra-salarisverhoging in verband
met de verzwaring van hun taak.
Het kabinet heeft salarisvoorstellen
gedaan die betrekking hebben op de Nieuws). l7.oi
ambtenarerf vanaf de rang van
wachtmeester d. rijkspolitie en agent iu*cl,u«i van uc lwuulo
van gemeentepolitie tot en met die thólïeke^Partij6 Ned.erlan cL 8*30 (S
11.00
Nieuws. 13.11 Dingen van de dag
13.25 (S) Licht vokaal en Instrumen
taal ensemble met zangsollsten. 13.45
Gesproken portret. 14.00 (S) Geva
rieerd programma. (16.00-16.02
(S) Moderne kamer
ambtenaren vanaf de rang van muziek. 17.55 Mededelingen. 18.00
Nieuws. 18.11 Dingen van de dag.
18.20 Uitzending van de Rooms Ka
tholieke Partij Nederland. 18.30
van dirigerend officier derde klasse VARA-dansorkest en solisten. 19.00
der rijkspolitie en hoofdinspecteur
van gemeentepolitie in de rang van
ambtenaar eerste klasse.
De maatregelen houden in eerste
(S) Kerkorgelconcert. 20.00 Studie en
Informatie 20.35 Gevarieerd program
ma. 21.30 (S) verzoekplatenprogram-
ma. 22.20 Aktua. 22.30 Nieuws. 22.40 mft>
kleuters. 10.30 Nieuws. 10.33 (S) Voor
de vrouw. 11.30 Aktua. 11.45 Bejaar-
11.55 Mededelingen
12.00 W(S) Gevarieerd programma
(12.26 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw; 12.30 Nieuws; 12.41-12.50
Echo; 13.0013.05 Raden maar
14.00 Een pastoraal gesprek. 14.10
Oude liedjes en balladen. 14.30 (S)
Aspekten van de kamermuziek. 15.30
kende minderheid. 17.00 Jazz uit de
laren 1935-1955. 17.20 Tekst en uit
leg; Gesprek met de heer O. C
Scnaap, hoofd bureau studievoorlich
ting van het ministerie van O. en W
17.30 Nieuws. 17.32 Hier en nu. 18.00
Informatie en muziek uit de Bonds
republiek. 18.30 Nieuws. 18.41 Pro
gramma voor blinden en slechtzien
den. 18.50 (S) Lichte grammofoon-
muziek. 19.00 Openbaar Kunstbezit
19.10 Fllmoogst. Spreker: H. Wlelek
19.50 Den Haag vandaag. 20.00
Nederland 1
NCRV: i7.00--17.35 (Kl Kindcip.
NOS: 18.45 (K) Tl-ta-tovenaar. 18.55
(K) Journaal. TROS: 19.05 (K) SJoko
Jeugdprogramma 19.50 Uitzending St.
Socutera. NOS: 20.00 (K) Journual.
uw gezondheid. NOS: 22.55 Den H..i g
vandaag. 23.0523.10 (K) Journaal.
Nederland U
vfuzlekmagazlne. (22.30-23.1
1932-1972), letterkundig
instantie een extra-verhoging in, (S) Nederlands kabaret op de plaat
van f 20 per maand. Na volledige (ge-
faseerde) invoering zullen de verho
gingen varieren van f 20 tot f 150 per j
maand.
m en FM-kanalen 7.0«
KRO. 14.10 NOS. 17.35
NCRV. 18.00 NOS.
(K) Meeleven
Journ:..
NCRV: 20.21 De slag om Stalingrad,
Franse documentaire film. 21.35 (K)
Hulsconcert: klassieke en moderne
tamermuzlek. IKOR/KRO/RKK 22.05
Kenmerk: De veertiendaagse lnfor-
7.00 Nieuws 7.02 Steevast. (8.00 matierubrlek over kerk en samenle-
Nleuws; 8.02-8.05 Radiojournaal). 9.00 ving. NOS: 22.50 (K) Journaal. TE-
