5AADER EN MEINHOF
OOR DUITSE RECHTER
ABN Spaarbiljet
1972/79
Zware jongens
de baas in het
gevang van
Massachusetts
Turkije wil geen onderzoek
commissie naar martelingen
TELLEN EN HERSTELLEN, MAAR FOUT
f 100,- groeit naar f150,-
R5
ron geenpresidents- kandidaat
Algemene Bank Nederland
;PAG 15 DECEMBER 1972
BUITENLAND
PAGINA 9
«Door onze correspondent)
BONN Rainer Barzel, de
oppositieleider, zat bevroren in
zijn Bondsdagbankje. Walter
Scheel, die voor hem langs liep
op weg naar de net herkozen
bondskanselier Brandt, riep iets
bemoedigends als „kop op kerel".
Iedereen verzamelde zich immers
rond de bank van Brandt, die
was gekomen met 289 stemmen,
maar liefst 18 meer dan de re
geringspartijen SPD en FDP sa
men konden opbrengen.
Barzel moet zich verraden
hebben gevoeld. Daar had hij
juist in een merkwaardige rede
alsof hij de hoofden van Le-
bak toesprak zijn CDU en
CSU verteld: „zeggen wij zonder
pijn ja tegen de oppositie. Pak
ken wij nu de koffers uit in de
ze woning. Mokken wij niet. Wie
nu moedeloos is of onder elkaar
strijdt, schiet te kort". En bij de
eerste de beste geleegnheid stem
men minstens 18 fractiegenoten
voor de man die in een verkie
zingscampagne te vuur en te
zwaard is bestreden. Barzel had
zich al eens eerder verkeken op
zijn aanhang, maar deze beleve
nis donderdag omstreeks het
middaguur was absurd.
Brandt triomfeerde, staande
achter een grote bos rode rozen.
In de lobby gaven afgevaardig
den van de regeringsfracties hun
eerste reacties: het kon wel eens
zijn dat het nu tot een overlopen
naar de andere kant gaat ko
men: van de oppositie naar
de regeringsbanken. Secretaris
generaal Flach van de FDP ver
stoutte zich zelfs om dat al in
een eerste radiocommentaartje te
beweren. In de CDU waren er
echter ook die van het begin ai
volhielden: dit is onmogelijk.
Die laatste kregen na ander
half uur gelijk. Men had geteld
en nog eens hersteld vanwege de
verrassende uitslag, maar niet
ontdekt dat een stapeltje nee-
stemmen aan de verkeerde kant
was terechtgekomen. Een nare
vergissing, waardoor Bondskan
selier Brandt toen de aap ten
slotte uit de mouw was geko
men twee stemmen minder
had dan hij zou kunnen hebben.
En een pijnlijke entree voor An-
nemarie Renger: kies Je voor het
eerst een vrouw als parlements-
president en ze blijkt niet eens
te kunnen tellen
ADVERTENTIE
Willy Brandt is gisteren ingezworen als de nieuwe Westduitse Bondskanselier. Pas daarna
i\t hij zijn ministers-ploeg gepresenteerd. Vanochtend om tien uur bleek dat de voornaamste
\ngingen in het kabinet twee nieuwe zetels voor de liberale regeringspartner van Brandts
de F PD. Hans Friderichs kreeg Economische Zaken en Werner Maihojer icerd minister
or Bijzondere Opdrachten. Op de joto Brandt met de nieuwe voorzitster van de Bondsdag.
art
OS AIRES (Reuter) De
Argentijnse dictator Juan
ïeefl gisteravond bekendge-
dat hij bij de verkiezingen
niet als kandidaat
presidentschap zal funge-
heeft het Argentijnse pers-
relam gemeld.
dedeling kwam vlak voor het
ffnn de 77-jarige ex-presiden.
Aires voor een reis naar
l Peru en Spanje (waar hij
ballingschap heeft doorge-
^Hij liet weten dat hij de
Iff D uur afwees die hem eerder
fck was aangeboden door het
Bralgheids-bevrijdingsfront',
kiezmgscoahtie van elf par
iet zijn eigen rechtvaardig-
feging aan het hoofd,
vertrok met enige vertra-
I enk^j b,,ord van een paraguyaans
naar Asuncion. Vier weken
kkrino I£
geleden was hij voor het eerst uit
ballingschap naar zijn land terugge
keerd voor een "missie van vrede en
nationale wederopbouw".
Arrestatie in Kaapstad De poli
tie in Kaapstad heeft een arrestatie
verricht in verband met de aanrij
ding van prof. Christiaan Barnard en
zijn vrouw, die woensdagavond door
een auto werden geschept. Het ver
moeden bestaat, dat het hier om een
aanslag ging. Er is ook een vracht
auto in beslag genomen die afkom
stig is uit Beaufort West waar Bar
nard is opgegroeid. Prof. Barnard
en zijn vrouw Barbara, die zwanger
is, zijn in het Groote Schuur-zieken-
huis opgenomen. Hun toestand wordt
bevredigend genoemd.
ADVE^, ENTIE
in zes jaar en vier maanden
dank zij de samengestelde interest van 6,6% per jaar!
bovendien verschuift uw inkomstenbelasting,
wat fiscaal voordeel kan opleveren
en u krijgt, als u meedoet met het Algemeen Premie
Spaarplan, een extra premie
elk kantoor van de ABN kan u alle inlichtingen
verstrekken over de financiële voordelen van het ABN
Spaarbiljet 1972/79.
(Door onze correspondent
BONN "Bent u bereid de waarheid en niets dan de waar
heid de getuige: "Ik spreek altijd de waarheid. Liegen is
jullie stijl". Het is donderdagochtend. De getuige is Ulrike
Meinhof. per chartervliegtuig van haar Düsseldorfse gevan
genis overgebracht naar West-Berlijn om als getuige a de
charge op te treden in het proces tegen Horst Mahler.
Woensdag was Manfred Grashof
Dagblad-staking De sectie Fleet
Street van de Britse bond van tech
nisch personeel staakt maandag aan
staande uit protest tegen de boete
van 50.000 pond sterling die de recht
bank voor de industriële betrekkin
gen wegens minachting voor de Jus
titie aan de bond heeft opgelegd.
De eendagsstaking betekent dat
Engeland maandag verstoken zal
blijven van de landelijke dagbladen.
Onderzoek gevraagd De secre
taris-generaal van de Gereformeer
de Wereldbond, ds. Perret, heeft de
Portugese autoriteiten en internatio
nale instanties gevraagd een onder
zoek in te stellen naar de dood van
ds. Manganhela, leider van de
Presbyteriaanse kerk in Mozambi
que. Deze heeft onlangs na zes
maanden eenzame opsluiting en on
dervraging zelfmoord gepleegd.
Dat proces loopt al geruime tijd
en zal nog maanden duren. Mah
ler, de briljante Jonge advocaat van
de buitenparlementaire oppositie in
Berlijn, is aangeklaagd als rad
draaier, oprichter van een crimine
le vereniging en bankrovers. Het
gaat er de rechtbank vooral om
Door
Wim Timmers
aan te tonen dat hij inderdaad de
geestelijke vader is van de Baader-
Meinhof-groep, die Duitsland
maandenlang in spanning heeft
gehouden.
Het proces is het begin van een
reeks processen tegen de geweldda
dige groep anarchisten, de komst
van Ulrike Meinhof in de rechtzaal
met zijn om veiligheidsoverwegin
gen dichtgemetselde ramen en
uitermate zware beveiliging was
met spanning afgewacht, omdat
andere "kernleden" al als getuigen
hetzelfde hadden gereageerd.
Vorige week waren het Gudrun
Ensslin en Andreas Baader. Deze
laatste, heel lang de schrik van de
Duitse burger, maakte een nogal
povere indruk. Hij noemde zijn
rechters „ratten", iets pittiger dan
Ulrike Meinhof, die het over "ma
rionetten" en "varkens" zou heb
ben. Veel uitdagender gedroeg zich
echter Gudrun Ensslin, die als
eerste weigerde in de kogelvrije kooi
voor getuigen plaats te nemen, en
daarom dicht genoeg langs Mahler
moest worden gevoerd om hem on
verwacht te kunnen omhelzen.
Tien meter
Gudrun Ensslin wilde ook geen
politiemannen dichter dan tien me
ter In de buurt hebben ("ik heb
klinisch zuivere lucht nodig"). En
toen ze haar zin kreeg, deed ze een
niet geheel geslaagde poging om
een openbare aanklager een oorvijg
te geven. Ze kreeg een ordestraf
van drie dagen, aangezien ze eerst
niets wilde zeggen, vervolgens op
de vermanende woorden van de
rechtbankvoorzitter reageerde met
"ach, hou Je smoel, ik heb het dui
delijk genoeg gezegd" en tenslotte
—toen de rechter met straf dreig
de uitriep: "doe dat dan... le
vend lijk". Voor Gudrun Ensslin is
de verhouding tot haar rechters
duidelijk: "uw taak ls het mij te
vernietigen: mijn plicht is het u
te vernietigen".
In het algemeen is er grote over
eenkomst tussen het optreden van
de leden der Baader-Meinhof-kern.
Zij zijn alleen bereid te antwoor
den op vragen van de verdediging,
en aangezien die het vraagrecht on
middellijk doorgeeft aan Mahler.
Mahler laat zijn vrienden en vnen-
(zelf aangeklaagd wegens moord op
een politieman) opgetreden. Hij ge
bruikte de kans om te schilderen
hoe men hem indertijd graag op
straat had laten doodbloeden, hoe
men hem nu in Berlijn de kans zou
hebben geboden om zich "op de
vlucht te laten neerschieten".
Toen de rechter naar zijn naam
vroeg .luidde de tegenvraag: "Hoe
heet u eigenlijk?" en daarop de me
dedeling: "Verder antwoord ik alleen
op vragen van de heer Mahler". Zo
ging het met allen. Gudrun Ensslin
schold alleen, Gerhard Müller (sa
men met Ulrike Meinhof indertijd in
Hannover opgepakt) noemde als
naam "eenvoudig soldaat van de
wereldrevolutie", Ulrike Meinhof zei
"anti-fascist". Op de formele vraag
of ze geen familie was van de ge
tuige, antwoordde zij: "hij is mijn
broeder".
Ulrike Meinhof vergeleek de Jacht
op "Baader-Meinhof" met het anti
semitisme van de nazi-tijd. Ze ver
kondigde met Mao dat de macht uit
het geweer komt, en bejubelde de
„Zwarte September", verantwoor
delijk voor de moordpartij bij de
Olympische Spelen. Haar activitei
ten hadden niet helemaal tot het ge
wenste doel geleid, zo gaf ze toe,
maar in elk geval was "het bla-bla
van de anti-autoritaire linksen door
broken en waren anderen tot actie
aangespoord". Ulruke Meinhof wens
te zich overigens te beperken tot 't
beantwoorden van 'n paar van Mah-
lers vragen. Ze kon Mahler daarna
kort omhelzen en werd uit de rechts
zaal geleid. Het proces werd tot
maandag verdaagd.
Dit rechtszaaltheater, waarin in to
taal meer dan 300 getuigen zullen
worden verhoord, zal de rechters
voor kolossale problemen stellen.
Niet alleen zijn de doorgaans zeer
intelligente getuigen in staat een
uiterst verwarrend beeld van hun be
weging te schetsen, bovendien komen
in dit proces zaken aan de orde die
ook de gewone Duitser niet lust. Vo
rige week getuigde bijvoorbeeld As-
trid Proll, een meisje dat al sinds
mei 1971 eenzaam opgesloten zit en
als getuige alleen al daarom weinig
geschikt is. "Een moderne vorm van
foltering", noemde Mahler die een
zame opsluiting van de nog op haar
proces wacntende Astrid.
Schouwspel
Voorts ontkomt de politie niet aan
een naar schouwspel. Alle getuigen
moeten tussen potige bewakers ver
voerd worden. Ze worden vastgehou
den, de armen moeten worden ver
draaid. Er wordt een monsterproces
opgevoerd rond Margrit Schiller, die
gelijktijdig met Mahler terechtstaat,
dinnen uitleggen dat hij niet de lei- maar in Hamburg, en tegen wie de
der is geweest van wat officieel de 1ste aanklacht van medeplichtigheid
RAF (de Rode Armee Fractie)
heette. Hij moedigde bijvoorbeeld
Baader aan om "niet de rechtbank,
maar de kameraden achter in de
zaal" uit te leggen wat de doelein
den van de revolutionaire beweging
waren. Hij wilde Baader bovendien
een recent RAF-document laten
voorlezen. Daar stak de voorzitter,
die naar de naam Zelle (cel) luis
tert, een stokje voor. Gisteren kreeg
echter Ulrike Meinhof wel de kans
om uit dit stuk te citeren.
aan moord op een politieman intus
sen moest worden geschrapt, zodat
verboden wapenbezit als één van de
voornaamste aanklachten overbleef.
En ten slotte is de enige die voluit
praatte Ruhland, een minder-intelli-
gente figuur, wiens verklaringen
steeds weer afwijken van die der an
deren. Nu al is het dat dit Mahler-
proces de rechters het overzicht over
de affaire laat verliezen, pas het be
gin is van een langdurige behande
ling der Baader-Meinhof-activiteiten.
Breestraat 165/167 - Leiden
WALPOLE (AP) Beruchte misda
digers hebben bijna helemaal het
bestuur van de "zwaarste gevange
nissen" in de Amerikaanse staat
Massachusetts overgenomen en ge
ven zelfs bevel tot executies.
Meer dan 30 gevangenen zijn dit
laar met messen gestoken in de
Walpole-gevangenis en de nabijgele
gen staatsgevangenis in Norfolk.
Een twaalftal van hen kwam om
het leven, vaak door wat functiona
rissen noemden executies uit wraak
Het laatste slachtoffer, Robert
Bennett, die in zijn cel vijftig keer
met een mes gestoken werd schreef
drie dagen voor zijn dood aan zijn
moeder dat hij gedood zou worden
en zei verder: "ik heb degene die dit
heeft bevolen geen kwaad gedaan."
Door het oprollen van een groot
aantal bendes zijn tientallen figuren
uit de onderwereld van Boston in de
Walpole-gevangenis terecht geko
men.
In Walpole wordt de gevangenis
geregeerd door 10 zware Jongens en
die heersen door middel van een
systeem van vrees en beloningen,
aldus Edward Harrington, een func
tionaris van de federale politie.
Sommige van de moorden, aldus
Harrington, worden in opdracht ge
daan - het zijn betaalde moorden
waartoe opdracht wordt gegeven
door onderwereldfiguren die het
slachtoffer voor zijn veroordeling
last heeft bezorgd.
"Het is makkelijker iemand bin
nen de gevangenis te vermoorden
dan daarbuiten", zo zei hij.
Veel van de moorden worden uit
gevoerd door een "hechte groep van
criminele figuren", aldus Harrington
Deze 10 mannen hebben "grote in
vloed door hun reputatie van ge
welddadigheid. Zij proberen alle ac-
Harrington zei niet wie de mannen
waren. In geen van de gevallen van
moord is een aanklacht ingediend.
Volgens de openbare aanklager
van Norfolk, George Burke, zijn ook
de bewakers bang voor de machtige
gevangenen.
Als een gevangene een misdaad
begaat, zo zei Burfce dan "zullen de
bewakers niet meteen de gevangenis
binnengaan om hem weg te halen,
omdat zij de zaak rustig willen hou
den. Zij wachten tot iedereen 's-
nachts in zijn cel is opgesloten. Het
is te gevaarlijk voor een bewaker
om overdag zonder speciale bewa
king de gevangenis binnen te gaan.
Problemen
wegbereiders
Veiligheids-
conferentie
HELSINKI (DPA) Verschillen
van opvating tussen West- en Oost-
Europa hebben de conferentie van
Helsinki die de weg voor een Euro
pese veiligheidsconferentie moet
bereiden, in moeilijkheden gebracht,
één dag voor een onderbreking van
vier weken in verband met Kerstmis
en nieuwjaar.
Twee vergaderingen van samen vijf
uur brachten de diplomatieke missies
die de voorbereidingsconferentie van
een agenda moeten voorzien, niet na
der tot elkaar.
PARIJS (ANP) Turkije is niet
bereid, een missie van de Raad van
Europa in Turkije zelf te laten on
derzoeken of de rechten van de mens.
o.a. door het martelen van gevange
nen, worden geschonden.
De Turkse minister van Buiten
landse Zaken Haluek Bayuelken ver
klaarde donderdag op een perscon
ferentie in Parijs dat „geen land ter
wereld een commissie van onderzoek
zou willen ontvangen op basis van
beschuldigingen die het ongegrond
acht".
Het tweedekamerlid P. Dankert
(PvdA) die gisteren in de politieke
commissie van de raad minister Ba
yuelken verklaringen heeft voorge
legd van Turken die zeggen te zijn
gemarteld acht de kans dat de com
missie zal besluiten een commissie,
van onderzoek in te stellen voorals
nog vrij klein. Hij verwacht wel,
dat de comissie zich meer dan voor
heen zal gaan verdiepen in de vraag,
in hoeverre de in 1971 gewijzigde
Turkse grondwet in overeenstemming
is met de Conventie van de Rechten
van de Mens, en of deze conventie
niet wordt geschonden door de mi
litaire tribunalen, die vonnissien uit
spreken op grond van wetten, die
nog niet van kracht waren op het
tijdstip dat het zogenaamde strafba
re feit zou zijn begaan.
Recht
Niemand, aldus minister Bayuelken,
heeft het recht de plaats van de
Turkse autoriteiten in te nemen. Al
le beschuldigingen van martelingen
door „Amnesty International" zijn
meermalen onderzocht en ongegrond
bevonden. Allen die zeggen te zijn
gemarteld zijn onderzocht door artsen
onder wie psychiaters, die tot de
conclusie kwamen dat hun aantij
gingen niet Juist waren.
Ook in de toekomst zullen klachten
over martelingen worden onderzocht,
en zou blijken dat zij Juist zijn dan
zullen de schuldigen streng worden
bestraft. (Overigens is minister Ba
yuelken, volgens het tweedekamerlid
niet ingegaan op de verklaringen die
hem in de politieke commissie van de
Raad van Europa zijn voorgelegd).
In de vergadering van het minis
terscomité der zeventien landen van
de Raad van Europa, gisteren in Pa
rijs. zijn volgens minister Bayuelken
de berichten over martelingen met
geen woord besproken.
