)en Haag wil meer haast
net troepenvermindering apollo in
goede baan
naar maan
Heidelberg dicht: Duits universitair
onderwijs voor een moeilijke keuze
Ci
Dart sommige andere NAVO-partners
Eenbank
die iedere spaarder iels
le bieden heeft
VERVOLG VAN PAGINA I
ÏDEN VAN
UCHTE-
JGEN LANGS
OEVER VAN
JORDAAN
Allende verwacht
van
Moskou
meer
economische hulp
Parachutisten in
Ulster hebben er
helemaal tabak
van
ler
- ,- J
ÏJhatkist
tï
►NDERDAG 7 DECEMBER 1972
ADVERTENTIE
BONN (GPD) Niet stu-
dentencommando's, maar twee
honderd manschappen van de
politie houden sinds gisteroch
tend Duitslands oudste univer
siteit, in Heidelberg, bezet. Wil
helm Hahn, minister van Cul
tuur in Baden - Württemberg
heeft met die bezetting een eind
gemaakt een lang smeulend
conflict. De universiteit blijft de
rest van het Jaar gesloten.
Functioneren deed het uni
versitaire bedrijf in Heidelberg
sinds lang al heel moeilijk. Een
gevolg van de democratisering
was de verkiezing van de „her
vormingsgezinde" sociaal-demo-
oratische theoloog, prof. Rolf
Renditorff. als rector. Hij dankte
zijn functie aan studenten en
assistenten. Rendtorff probeerde
door overleg en verregaande to
lerantie tot een democratisch
leerprogramma te komen, maar
kwam knel te zitten tussen
enerzijds zijn conservatieve col
lega's, die zich toch al in hun
bestaan bedreigd voelen, en an
derzijds marxistische studenten.
Twee weken geleden trad Rend
torff af.
Hof
Juist deze week
Constitutionele Hof van de
Bondsrepubliek in Karlsruhe zich
over een klacht van 398 profes
soren uit de deelstaat Neder-
saksen, die wordt ondersteund
door 580 collega's uit andere
deelstaten. Zij verlangen van
het hof een principiële uitspraak
over de vraag of de democrati
sering op de universiteiten, die
in verschillende gevallen pariteit
bij het nemen van beslissingen
voorschrijven, niet in strijd zijn
met de grondwet, die vrijheid
van wetenschap en onderzoek
voorschrijft.
De uitspraak, van essentieel
belang voor de koers die de
Duitse hogescholen kunnen ne
men, zal enkele maanden op
zich laten wachten. De gebeur
tenis in Heidelberg is echter een
treffende illustratie voor de
hoogleraren in de strijd om het
behoud van hun posities.
De hoogleraren zowel in het
conservatieve Heidelberg als
voor het hof in Karlsruhe zijn
in meerderheid lid van de vier
duizend man sterke „Bond
Vrijheid der Wetenschap", in
1970 opgericht als een soort or
ganisatie voor zelfverdediging
van een zich bedreigd voelende
groep. Deze bond heeft eind vo
rige maand zijn positie weer
eens onderzocht, zijn bezorgd
heid over de Jeugd (waarvan
een belangrijk deel steeds vijan
diger tegenover de staat zou ko
men te staan) uitgesproken en
opgeroepen tot een eigen bij
drage aan de hervorming.
Zichtbare initiatieven bleven
echter uit. De bond zou trou
wens als eerste een poging tot
eenheid moeten ondernemen
met de tegenorganisatie die na
zijn oprichting ontstond: de
„Bond van Democratische We
tenschapsmensen". Hij zou bo
vendien toenadering moeten
zoeken tot de regering-Brandt,
die hij bij de verkiezingen van
19 november graag had zien
verdwijnen. Die regering, op
haar beurt, is vanwege de kabi
netsformatie voorlopig niet aan
acties toe.
USSEL (ANP) De minister van Defensie, H. J. de Koster,
rft gisteren laten doorschemeren dat Nederland meer haast
maken met wederzijdse en evenwichtige troepenverminde-
j in Centraal-Europa dan sommige andere landen van het
ordatlantisch bondgenootschap.
zei dit na afloop van een bij-
omst van het zgn. .Defence
ning Committee", dat wordt ge
ul door de ministers van Defen-
ran veertien der vijftien NAVO-
Frankrijk maakt geen deel
het geïntegreerde militaire
iraat van de NAVO.
Verenigde Staten, Canada, En-
nd, West-Duitsland en de drie
Blux-landen d.wz. landen die
iet gebied waar de uitdunning
ts moet hebben, troepen hebben
hebben de Sowjet-Unie, Oost-
sland, Polen, Hongarije en Tsje-
Slowakije uitgenodigd eind ja-
i besprekingen te beginnen. Hoe
deze uitnodiging nog niet formeel
anvaard, zijn wel aanwijzingen
angen dat de besprekingen
rstwaarschijnlijk op de voorge
le datum in Genève zullen be
et geïntergreerde luchtafweersys-
van de Europese NAVO-landen,
keten van radarstations van de
•dkaop tot Oost-Turkije, zal om-
»ks juli volgend jaar geheel ge-
zo heeft generaal Jelke
Elastia
jgpand
Bof C>
RUZALEM Koning Hoessein
^Jordanië is volgens de gezagheb-
e Jerusalem Post van plan langs
iran de Jordaan een vijf
tal steden te vestigen die ieder
25.000 Inwoners zouden moe-
i herbergen. Volgens een be-
t uit Amman zou de Jordaanse
voor dit project experts uit
door Israël bezette Westoever
ben aangetrokken die een Jaar
deze plannen zouden hebben ge-
de bedoeling zijn de onge-
500000 vluchtelingen die Jorda-
nu herbergt in deze steden een
tieve woonplaats te verschaf -
e berichten Juist zijn,
kit het weer waarschijnlijker dat
kfspraken bestaan tussen Israël
prdanië over de toekomst van de
eiyke Jordaanoever. In het be-
week kwamen er uit
fël berichten dat vice-premier
i in Londen geheime besprekin-
had gevoerd met Jordaanse
Bosch, voorzitter van het beleidsor
gaan van „Hadge" (Nato Air Defen
ce Ground Environment) gisteren in
Brussel meegedeeld.
Operationeel
Van de 84 radarstations in Noor
wegen, Denemarken, West-Duitsland,
Nederland, België, Frankrijk, Italië,
Griekenland en Turkije, die via com
puters in de 35 grootste stations met
elkaar in verbinding staan zijn er
thans 78 operationeel.
Generaal Bosch, oud-commandant
van de basis Leeuwarden en door het
ministerie van Defensie uitgeleend
aan de NAVO, verklaarde dat Nieuw
Millingen nauw samenwerkt met de
burgerluchtvaartstations bij Maas
tricht en Schiphol. Ook in sommige
andere NAVO-landen werken mili
taire en burgerluchtvaart instanties
samen.
„Had~e" is opgezet h raison van
bijna een miljard gulden, door een
consortium van zes ondernemingen
waaronder de N.V. Hollandse Sig
naalapparaten. Het Nederlandse aan
deel in dit project heeft, krachtens
de verdeelsleutel die ln de Noordat-
lantisehe verdragsorganisatie wordt
toegepast, ca. vier procent bedragen
Bahama's onafhankelijk Het
Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft gisteren bekendge
maakt dat er plannen zijn gemaakt
om de Bahama-eilanden tegen de
komende zomer de onafhankelijk
heid te schenken. Hierover zal in
Londen op 12 december een confe
rentie beginnen die vermoedelijk niet
lang zal duren, het kan een zaak
zijn van slechts enige dagen. t)e
eilanden die liggen in de Caribische
Zee werden in 1492 door Columbus
ontdekt. De eerste Britten vestigden
zich er in 1649 en in 1729 werden
de eilanden een Britse kolonie.
Voorzitster Bondsdag De
Westduitse sociaaldemocratische par
tij heeft gisteren de 53-jarige Anne-
marie Renger gekozen tot voorzit
ster van de nieuwe bondsdag. Me
vrouw Renger is al 19 Jaar parle
mentslid. Zij volgt nu de christen
democraat Kal Uwe von Hassel op.
Geen uitlevering Cuba heeft
geweigerd aan Mexico negen lucht-
piraten die vorige maand een vlieg
tuig kaapten, uit de leveren, maar
heeft voorgesteld een tweezijdig ak
koord te sluiten over de te nemen
maatregelen om kapingen tegen te
gaan.
Spionage In Brazilië zijn acht
leden van de communistische partij
gearresteerd op beschuldiging van
het verstrekken van economische en
militaire gegevens aan de ambassa
des van de Sowjet-Unie en andere
Oosteuropese landen.
BRUSSEL NAVO-secretaris-generaal rrvr. Luns hamert hier de vergadering open van de NAVO-
landen, die in het hoofdkwartier van de organisatie een bijeenkomst van een dag houden. Links
de plaatsvervangend secretaris-generaal de Italiaan Pansa Cedronio.
MOSKOU (Reuter) President i
Allende van Chili is gisteren in Mos-1
kou aangekomen. Op het vliegveld
Wnoebkawow bij Moskou werd hij be-
groet door president Pod gom i en pre-
mier Kosigin.
De Sowjet-Unie heeft de Chileense 1
president krachtig gesteund nadat hij
twee jaar geleden aan de macht
kwam. Men verwacht dat hij de lei
ders in het Kremlin meer economi
sche hulp en morele steun zal vra
gen in zijn strijd tegen de buiten
landse maatschappijen.
Morgen gaat Allende naar Kiew en
zaterdag vertrekt hU naar Cuba. De
Prawda. het blad van de Sowjetrus-
slscfhe communistische partij, bracht
gisteren op de voorpagina een biogra
fie en een foto van de Chileense pre
sident en schreef onder meer dat "het
Sowjetrussisohe volk ervan overtuigd
is dat het bezoek van Allende aan
de Sowjet-Unie zal leiden tot ver
sterking van de vriendschappelijke
betrekkingen en samenwerking tus
sen Chili en de Sowjet-Unie".
Het bezoek aan Moskou is het be
langrijkste van de buitenlandse reis
in het kader waarvan Allende reeds
bezoeken heeft afgelegd aan Mexico,
het hoofdkwartier van de Verenigde
Naties in New York en Algerije.
LONDEN AP) Meer dan 30
leden van het Britse onderdeel para
chutisten dat thans is ingezet in
Noord-Ierland hebben er genoeg van
en willen niet terugkeren naar
Noord-Ierland voor een nieuwe
dienstperiode van vier maanden.
Een deel van deze parachutisten,
behorend tot het tweede bataljon
van hun regiment, bestaat uit onder
officieren.
Ztf hebben by hun commandant
gevraagd „zichzelf te mogen uit
kopen" voor de verdere duur van hun
diensttijd.
In Groot-Brittannië kent men geen
militaire dienstplicht.
Namens het ministerie van Defen
sie is al gezegd dat het niet gemak
kelijk zal zijn voor hen opvolgers te
vinden.
KAAP KENNEDY Om kwart
over zes vanochtend kwam het ver
lossende bericht uit Houston, dat men
een oplossing had gevonden voor het
probleem dat de lancering van de
Apollo in de weg stond. Men besloot
langs een ander circuit de zuurstof
tank eerder onder druk te brengen
en de hoofdcomputer te „vertellen"
dat de zaak in orde was voordat het
kritieke tijdstip van 30 seconden voor
de start was aangebroken. Dit facet
van de aftelprocedure zou daarmee
voor de computer niet interessant
meer zijn en stomweg worden ge
negeerd. De oplossing was uitgewerkt
in het Marshall-centrum in Alaba-
Het aftellen van de laaitste acht
minuten verliep zondetr hapering en
om 06.33 uur verhief de Apollo zich
onder daverend gebulder. Bij dit af
tellen ging er in Houston een ge-
Juich op. toen het kritieke moment
van T-30 seconden <30 seconden voor
Take-off) passeerde en het aftellen
gewoon doorging. De mens was de i
computer toch de baas geworden!
Drie minuten na de start weird dp I
eerste trap afgeworpen. In die korte
tijd had de Saturnus al een snelheid
van 8500 km per uur. De tweede trap I
ontbrandde op het juiste tijdstip en 1
Joeg de snelheid op tot 23.544 kilo- j
meter per seconde.
Op dat moment, waarop de twee
de trap was afgestoten, heerste er
grote spanning in Houston: zou dp
derde raket, waarin de omstreden he- j
liumdruk aanwezig moest zijn, goed
functioneren? Het ging allemaal
perfect en korte tijd later was de
Apollo, nog verbonden aan de derde
rakettrap, in een „parkeerbaan" om
de aarde op een hoogte van ongeveer i
173 kilometer.
Na twee omwentelingen om de
aarde in drie uur moest de derde
trap opnieuw ontstoken worden om
de Apollo uit de parkeerbaan te sto
ten in een baan naar de maan. De
snelheid moest daarvoor opgevoerd
worden tot bijna 40.000 km per uur.
eerste taak van de bemanning, de
Apollo te ontkoppelen en daarna met
de neus in de maanlander te
drukken, die nog aan de derde raket-
trap was bevestigd, om deze daarna
uit de raket te trekken. In deze con
figuratie gaat de Apollo naar de
maan.
Het uitstel van de lancering zal
geen vertraging in de operaties bij
en op de maan meebrengen. De
verloren tijd wordt tijdens de reis
naar de maan ingehaald.
ADVERTENTIE
0%
Feilloos
Deze operatie werd feilloos uitge
voerd om kwart voor tien. Ook dit
bevestigde, dat het uitstel van de lan
cering niet aan een mankement ln
het druksysteem had gelegen maar
ofwel aan de automatische telecom
municatie tussen raket en grond-
computer ofwel aan een computer-
fout. Het onderzoek naar de werke
lijke oorzaak zal nog wel enige tijd
duren.
In de baan naar de maan was de
Kinderen willen plotse
ling trambestuurder, ver
pleegster of vader worden.
Of pianist. t.i
Ook dit laatste ver- j
neemt u met enige arg- j
waan, temeer omdat bij de 1
voorbereidingen een piano j
niet gemist kan worden.
Bender- K D-die in i j
zijn ruim 120-jarig be- ij
staan wel weet dat niet elk
kind een Rubinstein wordt 3
-weet hier raad op. U krijgt 3
een piano thuis en de mu- 13
zikale proeftijd van uw !j
kind begint.
Blijft het na enige tijd
bij Moeder-d'r-ligt-een-kip-
in-'t-water, dan geeft u de 1
piano terug en betaalt u f
alleen de huurprijs. Zijn de
resultaten welluidender, 'i
dan betaalt u de koopsom
onder aftrek van de reeds m
betaalde huur. Het is maar W
een van die vele adviezen
waarmee we altijd voor u "tj
klaarstaan....
kettnerSCduwaer
deskundig in klank
Leiden: Hogewoerd 90
abon vol
p^>ede moed
er Afrika
aar bodem
iuA
>mt bloot
De Portugezen hebben nog niets be
kendgemaakt over een nieuw offen
sief, dat nationalisten in hun Afri
kaans gebied Mozambique hebben
geopend op hun koloniale troepen.
Copyrigt
AD/LD-Observer
Frelimo, het bevrijdingsfront voor
Mozambique, is acht Jaar geleden
met zijn strijd begonnen. Sindsdien
is het doorgedrongen in drie gebie
den: Cabo Delgado, Niassa en Tete
waar het in de bedoeling ligt van
het front de bouw van de Cabora
Bassa-dam te verhinderen.
De nieuwe aanvalslinie ligt in Ma-
nica-Sofala. in de vrij nauwe strook
van Mozambique tussen de zee en
de grens met Rhodesië. Daar liggen
de haven Beira en de oliepijplijn
naar Oemtali, net binnen Rhodesië.
Het aantal doden en gewonden in
Mozambique is half zo groot als dat
in Angola, aan de andere kant van
Afrika, waar de Portugezen ook met
een rebellie te kampen hebben.
In Lissabon is men bezorgd en dat
blijkt uit het besluit om nog eens
met een jaar de ambtstermijn te
verlengen van de stoere, onverzette
lijke opperbevelhebber in Mozambi
que, generaal Kaulza de Arriaga.
Onverbeterlijk optimist, als hij is
zei hij onlangs: ,De oorlog is ge
wonnen, maar men kan nog geen
datum bepalen- voor zijn einde". Hij
voegde hier evenwel aan toe, dat de
situatie zou kunnen verslechteren
als Chinese en Tanzaniaanse troe
pen Mozambique zouden aanvallen.
Hij gaf het advies, dat Portugal
zich zou voorbereiden op een derge
lijke eventualiteit.
Portugal verwachtte al enkele
maanden geleden een nieuwe golf
van verzet in Mozambique. In het
zuiden van de kolonie werden 4n
het midden van dit Jaar ongeveer
1800 agenten van Frelimo gearres
teerd bij een gigantische zuiverings
actie door de geheime politie.
Deze zogenaamde vijfde colonne
was doorgedrongen in het ambtena
ren-apparaat, de ziekenhuizen en de
particuliere ondernemingen, met in
begrip vap de suikerplantages waar
zij tot taak had de plaatselijke be
volking voor te bereiden op nieuwe
activiteiten. De 1800 gearresteerden
werden gezonden naar wat de Por
tugezen eufemistisch landbouwkolo
nies noemden.
Portugal heeft destijds toegegeven
dat er ongeveer 120.000 Afrikanen
welwillend stonden ten opzichte van
Frelimo. Dit aantal zou nu hoger
kunnen zijn. De 1800 nieuwe arres
tanten compenseren voor hen ruim
schoots de 1500 vroegere guerrilla
strijders, die in Jul1 onder een am-
In Mozambique zijn „veiligheids
maatregelen" ingevoerd voor politie
ke gevangenen. Onder toenemende
druk van Zamco, het internationale
consortium, dat het Cabora Bassa-
complex bouwt, doet Portugal alle
mogelijke moeite om een einde te
maken aan sabotagedaden. Guerril
la- aanvallen op spoorlijnen waren
zo ernstig dat er thans gepatrouil
leerd wordt door een nieuw ge
vormd militair detachement. Freli
mo is zich ervan bewust, dat het
nooit de dam zelf kan verwoesten
en daarom houdt het zijn aanvallen
gericht op de verbindingswegen en
op de troepen die de dam bescher-
Dieren
Zamco staat erop zijn doel te berei
ken en tegen 1975 elektriciteit aan
Pretoria te leveren. Men gebruikt
dagelijks 400 ton beton om de dam
te bouwen, terwijl een operatie, Ark
van Noach genaamd, wilde dieren
laat evacueren uit een 2700 vierkan
te kilometer groot gebied, dat als
gevolg van de aanleg van de dam
overstroomd zal raken.
De hervestiging van de inheemse
bevolking in aldeamentos of dor
pen, waar de militairen een wakend
oog op deze mensen kunnen hou
den, blijkt een hachelijker onderne
ming te zijn. De Portugezen be
schuldigen op hun beurt Frelimo
van het gebruiken van ontblade-
ringsmiddelen en weidegronden
rond Tete. En aangezien deze stof
fen niet van de lucht uit kunnen
worden verspreid, omdat Frelimo
geen vliegtuigen heeft, geven de
Portugezen hiermee stilzwijgend toe,
dat de guerrillastrijders zich in dat
gebied hebben gevestigd.
Andere aanwijzingen dat niet alles
zo goed gaat voor de Portugezen in
Mozambique vormen de geweren uit
de Eerse Wereldoorlog die gevonden
zijn onder de wapens die Frelimo
op de Portugezen heeft buitgemaakt.
De Juistheid van het bericht werd
bevestigd door waarnemers uit Lon
den, die de strijdkrachten van Fre
limo in augustus over de grens tus
sen Tanzania en Mozambique verge
zelden en 100 kilometer ln het ge
bied van Tete binnendrongen, op
twee derde van de afstand naar de
Zambezi.
Nu de defensiekosten jaarlijks ge
stegen zijn tot 1888 miljoen gulden
olgens het Jornal do Comercio te
Lissabon, en er een record- tekort
op de handelsbalans is van 2616
miljoen gulden lijkt het wel dat
Portugal op de bodem van de schat
kist is beland.
Observer-Dieost
