Gast
arbeiders
blijven in
discussie
Leids adres
Leiden vroeger en nu (49)
Jubileum
H. J. Maas
S ZATERDAG 2 DECEMBER 1972
Huisvesting buitenlanders
LEIDEN In een voorstel aan de
IguJ raad, waarin ze voorstellen het rap-
j port van de werkgroep huisvesting
[buitenlandse werknemers voor ken-
inisgeving aan te nemen, delen bur-
J gemeester en wethouders mee, dat de
stichting Migrantencentra nagaat
of verwezenlijking van een plan tot
inrichting van een bestaand pand
voor 150 bedden voor buitenlanders
mogelijk is. Wat eventuele nieuw
bouw betreft wordt samenwerking
gezocht met de woningbouwverenigin-
nt* g<?n-
De commissie voor maatschappelij
ke aangelegenheden uit de raad heeft
te kennen gegeven de ge
hele problematiek rondom de buiten
landse werknemers ter kennis te
brengen van de ministers van Sociale
Zaken, CRM, Volkshuisvesting en
Binnenlandse Zaken. Er is een adres
opgesteld, dat B en W o.a. met het
oog op de recente gebeurtenissen in
jRotterdam aanbevelen.
Voorgesteld wordt, dat de raad in
een adres de ministers vraagt om
maatregelen, waardoor:
f de gemeenten meer worden be
trokken bij het toelatingsbeleid van
buitenlandse werknemers, voorzover
het hun gemeente betreft;
de verantwoordelijkheid van de
werkgevers in het bijzonder t.a.v.
de huisvesting v.an de bij him be-
IdriJf werkende buitenlandse werkna-
J^pers wordt vergroot:
De landelijke stichting welzijn j
luitenlandse werknemers en de
ilaatselijke dan wel regionale stich
ten met dezelfde doelstelling in
it worden gesteld aan de voorlich-
de maatschappelijke begeleiding
de ontspanning van de buiten-
idse werknemers de nodige aan-
:ht te besteden:
Het ging om taalonderricht
deze werknemers wordt bevor
derd en het onderwijs aan hun kinde
ren wordt gerealiseerd,
liseerd.
Voorts dringt de raad, overwegende
I dat blijkt dat de huisvesting van
de buitenlandse werknemers in Lei
den nog steeds te wensen overlaat;
dat door de minister van Volks
huisvesting in circulaires rijksbijdra
gen t.b.v. de collectieve huisvesting
van buitenlandse werknemers in het
van buitenlandse werknemersin het
dat voor een oplossing op korte
termijn in Leiden slechts verbouwing
van bestaande panden in aanmerking
komt;
dat deze oplossing in Leiden geen
soelaas biedt, aangezien de gemeen
te Leiden, als noodlijdende gemeen
te, niet in staat is de vereiste ge
meentelijke bijdrage per bed te ver
lenen;
er bij de minister op aan de rijks
bij dragregeling los te koppelen var
de gemeentelijke bijdrage en zodanig
te wijzigen, dat de stichting Migran
tencentra in staat wordt gesteld op
korte termijn verbouw van panden te
doen uitvoeren, waar tegen een re
delijke prijs aan buitenlandse werk
nemers onderdak kan worden gebo
den.
LEIDEN Ook in Leiden en omgeving werken en leven
buitenlandse arbeiders. Niet zó veel, maar ze vallen met
rond duizend toch op in stad en streek. Dat opvallen word't
veroorzaakt doordat ze in discussie zijn. Er zijn moeilijk
heden over hun huisvesting. Bij een teruglopende econo
mische situatie vormt hun aanwezigheid hier een onder
werp van gesprek. Als er in het criminele vlak iets gebeurt,
wordt er altijd de nadruk op gelegd, dat het een buiten-
landeribetreft.
ADVERTENTIE
Termijn van Indiening T-biljet
voor teruggaaf loon- en/of
dividendbelasting over 1971
sluit op 31 december a.s.
Het ministerie van Financiën
vestigt er de aandacht op dat
de T-biljetten ter verkrijging
van teruggaaf loon- en/of
dividendbelasting over 1971,
vóór 1 januari a.s. dienen te
zijn ingeleverd bij de Inspec
teur der directe belastingen
van de plaats waar belang
hebbenden op 31 december
1971 woonden.
Het zijn maar enkele voorbeelden.
Leiderdorper Rinus Penninx schudt
ze zo uit de mouw. Hij kan er uren
over praten. Hij heeft bijzondere be
langstelling voor de gastarbeiders,
wat zich manifesteert in zijn studie
(culturele antropologie) en In zijn
lidmaatschap van de Leidse werk
groep buitenlandse arbeiders.
Door
Hans Melkert
Foto's
Jan Holvast
Penninx vindt de begeleiding van
de buitenlandse arbeiders zacht ge
zegd te gering. „Wie komt op voor
him belangen?" Daarom is hij lid
van de actiegroep, die de buitenlan
ders helpt met de Nederlandse pa-
perassenwinkel en met cursussen in
onze taal. Het zijn enkele taken.
Verder worden onderwerpen aange
sneden en naar buiten gebracht,
waarover de leden van de werkgroep
zich zorgen maken. „Dat komt vaak
over als schoppen, maar wat)moe
ten we anders?" zegt Penninx.
Hij heeft vele contacten onder
de buitenlanders en is vaak te gast
in de „casa" in de Doezastraat (fo
to links boven) en het kamp in Lei
derdorp (foto rechts). Hij heeft ver
der het milieu bestudeerd, waaruit
de gastarbeiders komen, tijdens een
reis in Noord-Afrika en tijdens een
studie van vijf manden in Tunesië.
Met die kennis in het achterhoofd
kan de Leiderdorper zich stoten aan
uitspraken als bijv. de Leidse politie
onlangs deed naar aanleiding van
het neerschieten van een Turk door
een veertienjarige landgenoot nabij
het station. „Het is gewoon niet
waar. dat buitenlanders bijna alle
maal een wapen bezitten", zegt hij
fel.
Hij probeert als Nederlander de daad
van de Jongen te begrijpen. Die moet
worden gezien tegen de cultuur,
waarin de buitenlanders leven en die
totaal verschilt van de onze. „Een
Nederlandse jongen zal niet gemak
kelijk de minnaar van zijn moeder
neerschieten. Een Turkse jongen met
een zieke vader doet dat wel, om
dat hij de plaatsvervanger van zijn
vader is". In een artikel op deze
pagina zet hy de culturele ach
tergrond uiteen.
Hoe kan de begeleiding, de be
langenbehartiging van de buiten-
buditenlandse arbeider beter worden?
Penninx ziet dit als een taak van
de vakbonden. Niet met uitspraken
aan de top, zoals nu gebeurt, maar
met daadwerkelijke steun. Na zijn
afstuderen komend jaar zou de
Leiderdorper zich een functie wen
sen in die richting. Wat hij anders
met zijn studie moet, weet hij niet
LEIDEN Tijdens een geani
meerde receptie, met daarop aan
sluitend diner, is gisteren in de kring
van „De Nederlandsche Spaarkas"
te Amsterdam het zilveren jubileum
gevierd van de heer H. J. Maas,
hoofdinspecteur van deze spaarkas.
De jubilaris, die in Leiden woonach
tig is, zat daarvoor reeds tien Jaar
in het verzekeringsvak.
Gastarbeiders komen uit landen,
die anders zijn dan Nederland. De
mensen uit die landen hebben an
dere gewoonten, gedragen zich an
ders en ze hebben vaak een ande
re godsdienst, taal enz. We willen
daar kort op ingaan, niet om de
culturele achtergronden „even"
uit de doeken te doen. Dat is on
mogelijk. We willen hier alleen een
paar misverstanden tussen Neder
landers en buitenlanders uit de weg
ruimen.
Cultuur, waarover wij hier pra
ten, betekent: het gedrag, de ge
woonten, de manier van denken en
leven, inclusief de godsdienst, die
een bepaald volk heeft. Ieder volk
heeft zijn eigen cultuur (gedrag,
gewoonten enz.) en de kinderen wor
den in die cultuur opgevoed; dat
wil zeggen: ze leren leven op de
bepaalde manier van die cultuur,
zoals hun ouders leven. Als u in
een Arabisch land geboren was, dan
was u door uw Arabische moeder
opgevoed om te leven en te den
ken, zoals Je ouders en omgeving
leven. U bent echter in Nederland
geboren, dus ook op zijn Neder
lands opgevoed.
Dit punt is zo belangrijk om te
begrijpen, omdat opvoeding in 'n
bepaalde cultuur (voor ons de Ne
derlandse) tot gevolg heeft, dat wij
alles wat wij niet doen of zouden
doen, alles wat wij niet denken of
geloven, als vreemd, gek of abnor
maal voorkomt. Zo kunnen wij ver
baasd of afkeurend staan tegen
over iets wat een buitenlander doet.
En omgekeerd komt onze manier
van leven en onze wereld de Ara
bier zeer vreemd voor: hij zou het
zo niet doen.
Het is duidelijk dat hier een
basis ligt voor langdurige misver
standen. Zolang wij er niet probe
ren -achter te komen, hoe iemand
uit een bepaalde cultuur leeft en
denkt, kunnen wij niet goed met
hem omgaan, begrijpen wij hem
neit. En zolang wij onze manier
van leven als ideaal, als de enige
ware beschouwen, zullen we nooit
de moeite nemen om erachter te
komen, hoe iemand uit een andere
cultuur leeft.
Omvang en werken met mensen
uit een andere cultuur is niet zo
gemakkelijk als we meestal denken.
Om het begrip cultuur wat duide
lijker te maken, zullen we hier kort
ingaan op een klein voorbeeld: fa
milierelaties (wat we hierover zeg
gen geldt voor Noord-Afrika: Ma
rokko, Tunesië).
De familiegetondenheid van
de Noord-Afrikaan is veel groter
van die van de gemiddelde Neder
lander. Bloedverwanten spelen in
alle situaties de belangrijkste rol.
De bloedband is de basis voor al
lerlei vormen van samenwerking en
onderling hulpverlening; het is
de verzekering in tijden van nood.
Niet te veel
accent leggen
op verschillen
Op het platteland ziet men vaak.
dat een grote familie samen een
landbouwbedrijf bewerkt, dus ook
samenwoont en de opbrengsten sa
men deelt. De bloedband geeft rech
ten en plichten, waaraan men zich
iriet ongestraft kan onttrekken;
een verwant is betrouwbaarder dan
een vriend.
De man is in het gezin sterk over
heersend. De man is de autori
teit en de vrouw is ondergeschikt,
gehoorzaam. Het gezag in het ge
zin wordt niet door man en vrouw
samen uitgeoefend, zoals vaak bij
ons, maar door de man alleen. In
veel gezinnen eet de man alleen of
met zijn mannelijke gasten, ver
zorgd door de vrouw; vrouw en kin
deren eten apart. Voor de kinde
ren is de vader de man. waarvoor
je altijd respekt moet hebben: als
hij er is, mag Je niet roken (ook
niet als Je volwassen bent), Je mag
niet luidruchtig zijn of Je mengen
in het gesprek enz.
De oudste zoon is de plaatsver
vanger van zijn vader. Hij heeft veel
gezag: zijn moeder, broers en zus
sen moeten hem gehoorzamen. Maai
hij heeft niet alleen de rechten
van zijn vader, maar ook de plich
ten: Jongere broers en zussen kun
nen hem v»agen om hulp of raad
Hij moet als een vader voor zijn
Jongere broers en zussen zorgen.
Traditioneel wordt het huwelijk
geregeld door de ouders. De ouder»
van de Jongen zoeken een passende
vrouw en doen aan haar ouders het
voorstel tot het huwelijk. Nu ge
ven veel jongens hun voorkeur aan
hun ouders te kennen en deze re
gelen de zaak dan verder. Traditio
neel zagen de twee elkaar echter
niet vóór hun verloving. In de ver
lovingstijd zagen zij elkaar weinig
en altijd onder begeleiding, maar
ze troffen voorbereidingen voor het
trouwen. Maagdelijkheid van de
bruid is zeer belangrijk. In de om
gang tussen man en vrouw is het
aspect van vriendschap en erotiek,
zoaks wij dat kennen, vaak afwe
zig; het kan groeien na een aan
tal jaren huwelijk.
Daarbij komt dat er een strikte
scheiding van activiteiten is tus
sen man en vrouw. De man werkt
zoekt andere mannen op in café's
en is weinig thuis buiten zijn
slaaptijd. De vrouw heeft als do
mein het huis en het erf, waar zij
het huishouden doet, haar vrien
dinnen ontvangt, kinderen ver
zorgt enzovoort. Als zij buiten
haar huis komt, is zij meestal ge
sluierd.
Wat ik nu beschreven heb. be
gint de laatste jaren onder invloed
van Europa te veranderen. Deze
veranderingen zijn vaak echter al
leen maar uiterlijk.
Na dit kleine voorbeeldje te
het duidelijk dat „in een andere
cultuur opgevoed zijn" een diepe
betekenis heeft. Er zijn veel ver
schillen. Maar te veel accent leg
gen op de verschillen kan de
overeenkomsten verdoezelen. Als.
mensen en als arbeiders hebben we
veel gemeen.
R PENNINX
ADVERTENTIE
KLOKKEN
Friese Staart en Stoeltjes,
Zaanse- en Sallanders. Echte
antieke Franse en Comtolse
klokken, enz.
Uw specialist met vak-service
v. d. Water
Haarlemmerstr. 181 - Leiden
'"•r/i
hh
S»
In 1648 moest de kerk worden vergroot en werd.
ook het laatste overblijfsel van het oude Lokhorst
daartoe aangekocht. De Vlaamse Doopsgezinden
die aanvankelijk vergaderden in een gebouw, dat
gelegen ivas aan de Boomgaardsteegvoegden
zich in 1701 bij de zuster gemeente. De kerk staat
er heden ten dage nog en dient sinds korte tijd
ook als onderkomen van de Remonstrantse Broe
derschap. Gezamenlijk worden er Doopsgezinde/
Remonstrantse diensten gehouden.
Verdwenen uit deze omgeving is ook de open
bare school, die grensde aan de Doopsgezinde
kerk en waar tientallen jaren lang wij gaan in
gedachten nu terug tot aan de laatste eeuwwis
seling de heer PA. Hibma de scepter zivaaide.
Als avondschool herbergde het schoolgebouw ook
vele jaren het genootschap „Kennis Is Macht".
Nu staan er de auto's rijtje aan rijtje.
In fraaie staat hersteld is het hoekhuis (rechts
op foto Holvast), 'tHuys in den Houc, dat vele
jaren door de familie Metselaar als studentenhuis
werd geëxploiteerd en thans door het Leidse
raadslid Oosterman „in betere staat wordt her
steld". Het plaveisel herinnert op beide foto's nog
aan de toestand van iveleer.
SAM PLATTEEL
Men vestigt er onze aandacht op, dat het
monumentale toegangshek van de buitenplaats
Rhijnstroomaan de Hoge Rijndijk (no. 48 in
deze serie) indertijd werd overgebracht naar het
tehuis voor „oud-kol walen", welk gebouw thans
bij Imenexco in gebruik is.
