LEIDSCH
DAGBLAD
.V.D. EN P.P.R. GROTE WINNAARS
Oude Vijf komen maar net aan meerderheid
MT WAS DE KEUS VAN
NEDERLAND
en
LEIDEN
1
OOK WINST VOOR
AJAX EN TWENTE
SKODA
Verlies D'66 rem op
winst progressieven
[EEL WIND
V
AARDVERSCHUIVINGEN
PERSOONLIJK
POLARISATIE-TENDENS
PERSOONLIJK
BONT
LEIDSCH DAGBLAD
Ipgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1972
EXTRA-EDITIE
No. 33878
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 85,90 per kwartaal (postabmnementer f 88,30). f 8,76 per maand (by vooruitbetaling). giro 57055. losse nummers f 0,35
Witte Singel l. Leiden - reL: 25041, Redactie: 21507
Na bezorging tot 20 uur, tel 30500 (zat. 18 uur)
Winnaar Wiegel (VVD)
Verliezer Andriessen (KVP)
DEN HAAG Een onverwacht grote winst voor de WD
en de PPR en een zwaar verlies voor de KVP hebben van
de tussentijdse kamerverkiezing een „politieke aardver
schuiving gemaakt. De drie confessionele partijen zagen
hun zeteltal afbrokkelen van 58 tot 48.
Met de oude coalitiepartners VVD en DS'70 zouden KVP,
ARP en CHU tcrt de kleinst mogelijke meerderheid in de
Tweede Kamer kunnen komen namelijk 76.
e Bilt verwacht tot vanavond:
bewolking met plaatselijk regen,
ar vandaag.ook enkele opklarin-
Vrij krachtige tot'harde, aan de
af en toe stormachtige zuid-
teijlke wind. Minima omstreeks
raden, maxima morgen ongeveer
raden.
(Opgemaakt om 12.40 uur)
Autobedrijf Jongeleen
SINTERKLAZEN
op naar
Corry Hagoort
DOEZASTRAAT 14 - LEIDEN
De linkse leiders Den Uyl,
Van Mierlo en De Qaay
Fortman bespreken de re
sultaten van de gehouden
kamerverkiezing. Natuur
lijk overheerste ook bij hen
de vraag: wat nu?
Als het aan 37 procent van
de Nederlandse kiezers ligt
wordt Den Uyl premier.
Dat heeft Marcel van Dam
geconcludeerd uit een on
derzoek in 24 stembureaus
Bij de jonge kiezers was
dat percentage 40. Andere
voorkeuren: 25 pet. voor
Biesheuvel, 16 pet. mor
Andriessen en 11 pet. voor
Wiegel.
ZETELS
PROCENTEN
STEMMEN
PROCENTEN
1971
1972
1971
1972
1971
1972
1971
1972
39
43
24.6
27.4
PvdA
16270
20213
32.0
34.1
33
27
21.8
17.7
KVP
6707
5683
13.2
9.6
16
22
10.4
14.4
VVD
5946
8426
11.7
14.2
13
14
8.6
8.8
ARP
3166
3705
6.2
6.3
II
6
6.8
4.2
D'66
4052
2785
8.0
4.7
10
7
6.3
4.8
CHU
3051
2535
6.0
4.3
8
6
5.3
4.1
DS'70
3727
3821
7.4
6.4
6
7
3.9
4.5
CPN
2429
3800
4.8
6.4
3
3
2.4
2.2
SGP
582
502
1.2
0.8
2
7
1.8
4.8
PPR
992
4000
2.0
6.7
2
2
1.6
1.8
GPV
526
699
1.0
1.2
2
2
1.4
1.5
PSP
1420
1460
2.8
2.5
1
0
0.9
0.6
DMP
322
296
0.6
0.5
1
0
1.5
0.4
NMP
676
143
1.3
0.2
1
3
1.1
1.9
BP
259
539
0.5
0.9
1
0.9
RKPN
652
1.1
0
0.0
Stam
0
0.0
AWA
0
0
0.0
0.0
PvhR
36
0.1
0
0
0.4
0.0
NRP
0
1.2
Overige
665
1.3
150
150 78.5
82.9
Tot./opk.
50790
59295
77.2
82.6
Een eventueel te vormen progres-
sièf minderheidskabinet zou kunnen
rekenen op 56 zetels in de Kamer,
een winst van vier ten opzichte van
1971. Zowel regeringspartijen als op
positie, voorzien door de keuze van
7.390.843 stemgerechtigden die giste
ren naar da stembus gingen, dat er
een moeilijke kabinetsformatie in het
verschiet ligt.
Voor een van de grote winnaars.
WD-lijsttrekker Hans Wiegel, lag de
oplossing duidelijk voor de hand:
„Er moet een meerderheidskabinet
komen. De in Juli uit elkaar gevallen
combinatie zal weer hersteld moeten
worden. Ik heb nu de indruk dat
dat kan".
De uitslagen van de verkiezingen
overziend constateerde hij„De WD
heeft de vruchten geplukt van haar
duidelijke uitspraken. Recht voor zi.in
raap. Ook de ARP heeft daarvan de
voordelen ondervonden. KVP-lijst-
trekker Andriessen daarentegen
heeft dat niet gedaan en het resul
taat ligt op tafel".
^elfmoord
PvdA-lijsttrekker Den Uyl zag met
de zetelverdeling van gisteravond het
herstel van de breuk met DS'70 niet
direct zitten. „Dat betekent zelf-
I moord voor de confessionele partijen,
want zij weten hoe het gaat met een
I voortgezette samenwerking met de
VVD en DS'70." De kans op een pro-
gressief minderheidskabinet neemt
sterk toe", aldus Den Uyl die overi
gens de 56 zetels wel wat aan de
krappe kant vond. „Maar een con
fessionele minderheidsregering zon
der WD en DS'70 heeft helemaal
geen been om op te staan".
Over de WD zei de oppositielei-
Literfles echte Schiedamse
CITROEN
BRANDEWIJN
geen 6,95
NI) 5,95
Originele Franse cognac
NAPOLEON
Very old. géén 17,95, géén 11,95
NU 9,95
Natuurlijk alléén bij
SLIJTERIJ - WIJNHANDEL
- TE1. 42836
Bevrijdingsplein 19 - Tel. 33561
Leiden Z.W.
der: „Wij hebben nu duidelijk een
grote rechtse concentratie gekregen,
en dat vind ik op zichzelf een bij
dragen tot duidelijkheid".
Ook KVP—voorzitter ir. De Zeeuw
ziet weinig in een formatie van een
vijfpartijenkabinet. „De polarisatie
wordt alleen maar in de hand ge
werkt als DS'70 nu weer wordt bin
nengehaald. De Zeeuw denkt voor de
komende jaren aan een extra-parle
mentair kabinet.
In de ogen van minister-president
Biesheuvel blijft de KVP ondanks
het verlies van acht zetels een be
langrijke partij. Uit de teruggang van
DS'70 leidde hij af dat de kiezers de
beslissing om uit het kabinet-Bies
heuvel te stappen hebben afgekeurd.
Te duur
Over de progressieve drie zei de
premier, tevens lijsttrekker voor de
ARP: „Hun programma is niet te
betalen, en daar heeft de verkie
zingsuitslag niets aan kunnen ver
anderen". D'66 noemde hij: ..Fen
als een komeet omhoog geschoten
partij, die nu heeft te lijden onder
het „eendagsvliegverschijnsel" Ook
Biesheuvel verwacht dat de kabinets
formatie een zeer moeilijke zaak zal
worden.
Lijsttrekker van DS70, oud-minis
ter Drees zei vannacht wel enig ver
lies voor zijn partij te hebben ver
wacht ..Vorig jaar hebben we ge
boft dat we een nieuwe party waren.
We hebben onmiddellijk de rege
ringsverantwoordelijkheid aanvaard
en dat hebben andere partijen in het
algemeen niet gedaan.
Veel is er niet opgelost met de verkiezingen van gisteren. Dat viel
ook niet te verwachten. Desondanks heeft toch niemand voorzien,
dat er naar Nederlandse begrippen ware aardverschuivingen in de
politieke kaleidoscoop zouden plaatsvinden. Toch hebben de pro
gressieve drie als geheel met een zetel winst van vier nauwelijks
hun oppositie, hun alternatief, te gelde kunnen maken.
Veel wijst erop dat de PPR in haar opzienbarende winst voor een
goed deel van het bordje gegeten heeft van D'66. Aan de winst die
de progressieve drie dan toch in de gezamenlijkheid geboekt heb
ben, is voor Den Uyl geen overtuigend regeermandaat te ontlenen.
Voor de huidige regeringscoalitie is er nog veel minder reden om
aan de uitslag een vertrouwensvotum op te hangen: men is nog
weer eens met vier zetels verder teruggezakt in de minderheid.
Dat kan ook de opzienbarende winst van de WD niet rechtbreien.
Wil de KVP haar gehavende positie consolideren dan is het waar
schijnlijk nauwelijks aan te raden om op de oude voet door te
gaan. Een belangrijk deel van het verlies is naar de linkse par
tijen gegaan. Men mag aannemen dat dat vooral katholieke arbei
ders zijn geweest. Weer deelnemen aan een coalitie zou de KVP-
aanhang nog verder kunnen doen afkalven.
Het is opmerkelijk dat de boze wind die voor KVP en CHU waaide,
aan het behouden huis van de AR voorbijging. Waarschijnlijk
door het Biesheuvel-effect, zoals er ook een Wiegel-effect, een
De Gaay Fortmann - en in mindere mate - een Den Uyl-effect heeft
gewerkt.
Dat is een illustratie van een ontwikkeling die in Amerika en Enge
land al veel eerder is op gang gekomen: een polarisatie naar
personen. Een groeiend deel van het kiezersvolk geeft zijn ver
trouwen liever aan een persoon dan aan een partij.
Partijen die een personality-show om hun lijsttrekker bouwden,
zaten gisteren in de winst. Vooral de grote ongewisse groep van
jonge kiezers heeft op Wiegel gestemd en dan pas op de WD,
op De Gaay Fortmann en dan ook nog op de PPR. Deze tendens
heeft vanzelfsprekend de consequentie in de toekomst dat de
„floating vote", de niet traditioneel gebonden kiezers, steeds groter
zal worden. Als het nieuwe eraf is, staat het verlies op de drempel.
D'66 en DS'70 hebben dat nu ervaren. De winnaars van vandaag
staat een dergelijke rappe wisseling van de gunst ongetwijfeld
ook sneller te wachten dan de politieke coryfeeën van weleer.
In alle bescheidenheid mag herhaald worden wat dinsdag op deze
plaats is geschreven. De verkiezingen zijn beslist door de polari
satietendens en door het uitgesproken stelling nemen van de
jonge kiezers naar links en naar rechts. Een meerderheidskabinet
op de basis van de oude vijf, met het gehavende DS'70, als de
eisen stellende sluitpost, zal de cirkel weer dichten, die deze zomer
in de roemruchte nacht op het Catshuis geopend is. Maar met
zo'n wankele basis van 76 op de 150 kan men de stembussen beter
maar bij de hand houden. Een progressief minderheidskabinet is
zo mogelijk nog brozer, behalve misschien met een KVP als wel
willende claque in de coulissen.
In de verkiezingsnacht heeft het minder zin te speculeren over een
nieuwe regeringscombinatie dan vast te stellen dat de dichte mist
over deze lage landen is blijven hangen. Wie rijdt er in de komende
dagen met groot licht op het Binnenhof?
Ajax met twee en FC Twente met
één been in de volgende ronde van
het cupvoetbal.
Televisiekijkers en radioluisteraars
konden tussen een lawine van ver-
kiezingscijfers door gisteravond
zien en horen hoe beide ploegen
tot een 30 zege kwamen.
Een oppermachtig Ajax had nauwe
lijks moeite met CSKA. De Bul
garen werden door twee doelpun
ten van Johan Cruijff en één van I
Blankenburg lijnrecht naar het
einde van hun cupillusies gespeeld,
zo ze die na hun 31 nederlaag I
in Sofia nog zouden hebben ge
koesterd.
FC Twente kan welgemoed de tweede
wedstrijd tegen Las Palmas over
veertien dagen op de Canarische
Eilanden tegemoet zien. De Twen
tenaren kregen al vrij vlot een
stevige steun in de rug, toen een
Spaanse achterspeler een voorzet
van Jan Jeuring in eigen net
werkte. Op eigen kracht namen de
mannen uit het oosten daarna
door Willy van der Kerkhof en
Pahlplatz ruime afstand (30). De
volgende ronde om de UEFA-cup
lijkt wel verzekerd.
Zie verder pag. 9 en 11
T~YAN E(iMONl)
BREESTRAAT
INTERNATIONALE
BONTMODE
BREESTRAAT 173
TEL. 01710-23337 LEIDEN
Lid Stichting Bontwaarborg.
PLEZIER
Dansles zien, meemaken en be
leven dat kunt u bij dans
instituut v. d. „MOEZEL".
Moderne, latin, discotheek, pop
en oude dansen.
Eerstbeginnenden - Gevorder
den - Vergevorderden en
wedstrijdclubs.
Geheel aparte clubs voor
ouderen (echtparen).
Dansles puur plezier by
DANSINSTITUUT
v. d. „MOEZEL"
FIJN VOOR U AL JAREN
Vraag prospectus en fees tag enda
Zaalbergstraat 13 en 13r
ALPHEN AAN DEN RIJN,
TEL. 01720—72509
Ter kennismaking: het
4 weken voor de halve prijs
n Ik word abonnee per 14 dec. 1972 en ontveng
de krant reeds vanaf heden.
Q Stuur mij 4 weken het Leldech Dagblad voor
half geld en noteer mij aansluitend als abonnee.
naam:
adres:
plaats:
gironummer:
Hok|e zwart maken, bon Invullen In open envelop (zonder
postzegel) sturen aan Leldsch Dagblad, antwoordnummer
214, Lelden.
