e kunt beter niet
oud worden
irief aan Ad Langebent
LEZERS SCHRIJVEN
PIERROT
Iedere
iatient
ie
doodgaat
raag je
jiet je
Spierdijk: „Wat versta Je nou ei
genlijk onder overlijden aan een
anaestesiefout? Je krijgt dikwijls ge
vallen die ongetwijfeld in overlijden
zullen eindigen als Je niet opereert.
Als je wel opereert gaat de patiënt
misschien ook dood. Is dat dan een
anaesthesiefout? Daarvan kun Je
toch niet spreken in zo'n geval. Wat
het bewakingmateriaal betreft kan
er gewoonweg niets misgaan. De di
rectie van dit ziekenhuis is ervan
overtuigd dat de anaesthesie van le
vensbelang is en verschaft me alle
apparaten die ik nodig heb."
Om zijn beweringen te staven
neemt de hoogleraar ons mee in ver
schillende operatiekamers, waar ope
raties aan de gang zijn. Daar staat
voor een kapitaal aan bewakingsap
paratuur, het materiaal waarmee de
anaesthesist werkt. Een operatieka
mer inrichten kost zo'n honderd
duizend gulden.
De patiënt zit gekoppeld aan ver
schillende apparaten, die precies
aangeven hoe ^het met de hartslag, de
bloeddruk, de temperatuur en de
ademhaling zit, of de pols regelmatig
klopt, of de stofwisseling in orde is.
Als een van die zaken ook maar even
afwijkt piept er een alarmseintje en
de anaesthesist kan onmiddellijk in
grijpen.
Zelfs bij de eenvoudigste operaties
in het AZ te Leiden zijn minstens
één anaesthesist en een assistent
aanwezig. Bij de moeilijke operaties,
een open hartoperatie bijvoorbeeld,:
staan drie of vier anaesthesisten
rondom de opererende chirurgen.
Fouten
Prof. Spierdijk: „De fouten die wel
eens de oorzaak van overlijden zijn
kunnen in dit ziekenhuis helemaal
niet voorkomen. De apparaten zijn
Door
Ronny Vink
optimaal beveiilgd. Vroeger werd bij
narcose met de kap (dit ter onder
scheid van een injectie-narcose) wel
eens per ongeluk lachgas op de zuur
stofkraan aangesloten. Lachgas móet
samen met zuurstof wordèn toege
diend, anders is het dodelijk. Bij
deze apparatuur kan de ene fles niet
op de andere sluiting worden aange
sloten omdat de kranen niet passen.
Als een van de twee flessen leeg-
raakt slaat de andere automatisch
ook dicht.
Nog een fout die wel eens overlij
den tot gevolg had is de pijp, die al
tijd in de luchtpijp wordt geschoven
om de luchtweg vrij te houden tij
dens de operatie. Als die slang vaak
wordt gebruikt wordt het materiaal1
moe en wil hij, bij het omdraaien
van de patiënt, wel eens knakken.
Dat kan hier niet gebeuren. Iedere
slang wordt onmiddellijk na gebruik
weggegooid".
Spierdijk wil de kundigheid van de
anaesthesisten in Nederland niet in
twijfel trekken: „Na de artsopleiding
krijgt de anaesthesist een opleiding
van drie-en-een-half jaar. Genoeg
om een technisch goed geschoold
vakman te krijgen. Tekort echter
om een stevige wetenschappelijke
basiskennis aan te leggen. De Neder
landse vereniging van anaesthesisten
zou hem graag verlengd zien tot vijf
jaar, maar het ministerie is nog niet
erg bereid".
Lange dagen
Over het tekort aan anaesthesisten
in Nederland zegt de hoogleraar:
„Dat is waarschijnlijk een gevolg
van het impopulaire image dat het j
vak heeft. Wij moeten lange dagen I
Drie aneasthesisten en verschillende apparaten (zoals het apparaat op de vow grond) waken
voor het leven van de patiënt. (Foto Jan Holvast)
maken in een ziekenhuis, en alle eer
gaat naar de snijdende arts. Toch
kunnen zonder ons de operaties niet
doorgaan dus dat wordt wel eens
overwerken. We proberen ons zoveel
CARMEN
Haarkrulset
J Het ideale kado voor uw
J vrouw. 17 rollers in een
oogwenk weer goed gekapt.
185,—.
I KOETSIER
J COIFFURES
J HOGEWOERD 21, TEL. 20560
mogelijk aan de diensten te houden,
maar je kunt niet een patiënt drie
dagen laten liggen omdat je geen
uitgeruste anaesthesist hebt".
Kan er nooit iets misgaan door de
vermoeidheid van de anaesthesist?
„Ik kan niet zeggen, er worden
nooit fouten gemaakt. Ieder mens
maakt fouten en we proberen de
kans op fouten minimaal te maken.
Ik geloof niet dat, als er fouten wor
den gemaakt, die door oververmoeid
heid ontstaan. Jtt moet wel uiterst
attent zijn. lede» patiënt die dood
gaat op de operatietafel voel je. Je
neemt het mee naar huis."
Over het verborgen houden van
feiten bij ongevallen, waarop prof.
Smalhout doelde zegt Spierdijk: „Ik
kan niet geloven dat er dingen on
der tafel worden geveegd. Alles wat i
tijdens de operatie gebeurt wordt
door de machine geregistreerd en i
kan worden nagekeken achteraf. We
zijn altijd wel enorm blij als we,
na een overlijdensgeval op de opera
tietafel een autopsie (onderzoek
naar de doodsoorzaak) mogen hou
den van de familie. Daarmee kun
nen we andere levens misschien weer
redden".
Voor
GOUDEN
Blijft Uw adres Juwelier
v. d. Water
vele Leidenaars bekend
it het Minnehuis aan de
timakerstraat in het voor-
n 1973 wordt gesloten.
1 is er aan de hand? Enkele
Si geleden is ons tehuis afge-
omdat het niet meer aan
voldeed. Daarvoor in de
is nu de Lorentzhof gebouwd
;lijk met de sluiting van het
huis geopend gaat worden,
la tenminste de bedoeling.
zou dus voor de hand liggen
met z'n allen zouden ver-
naar het nieuwe gebouw,
at is nu juist niet het ge-
'e worden straks allemaal ge
en wie niet meer goed is komt
i aanmerking voor het nieu-
is. Dat betekent in de prak-
ït wij als groep uit elkaar
getrokken. Er zijn mensen
is die ruim 28 Jaar in het
tonen en die straks als oude
ls worden verspreid over de
diverse bejaardencentra die ons
misschien nog wel willen opnemen.
Ja, zo gaat dat hier in Leiden.
Misschien heeft u wel eens het boek
"De negerhut van Oom Tom" gele
zen. Daarin zien we hoe in de vori
ge eeuw negerfamilies op de markt
werden gekeurd en daarna als vee
werden verkocht aan de rijke ka-
'toenplanters. Hele families werden
op die manier uit elkaar gerukt.
Met ons is het net zo. We zyn voor
het grootste deel afhankelijk van
de algemene bijstandwet die de ver-
pleegkosten voor ons betaalt. We
mogen dus al blij zijn en voor de
(rest worden er geen praatjes van
ions verwacht. En verder gaat de
vergelijking ook goed op. Want ook
wij vormen één grote familie van 56
'oude mensen. De jongste is 65, de
oudste is 98 jaar. Straks worden wij
Idoor de GGD gekeurd en worden
jde meesten van ons weggemoffeld
j als afgeschreven machines: wie
biedt er nog iets voor een 89-Jari-
ge? I
De meesten van ons zijn afkom
stig uit de arbeidersklasse van
Leiden. Achter ons ligt een moei- J
I lijk en zwaar leven van zorgen en j
armoede die in deze tijd onvoorstel
baar is. Wij hebben twee oorlogen
meegemaakt afgewisseld door cri-
sesellende.
Wij dachten onze levensavond
idoor te brengen in de Kaarsemaker-
straat (waar wij overigens een uit-
j stekende verzorging hebben). En
J nu worden wij uit elkaar g erukt.
Na een leven van sloven en zwoe-
'gen laten ze ons nog niet met rust.
'Handelt men ook zo met oud-bur-
jgemeester Van Kinschot en ex-mi-
nister Romme die zich beiden voor
jveel geld in het peperdure Crone-
steyn hebben ingekocht?
Op het ogenblik is het zo dat som-
migen van ons maar liever dood
(willen zijn zodat ze de verhuizing
niet hoeven mee te maken. Wij wü- worden voorgedragen, zou de minis-
len dat ons Minnehuis blijft be-Iter kunnen stellen, dat een lid, dat
staan en dat het pas gesloten wordt 'blanco stemt, niet aan de stemming
als we dood zijn; de meesten van deelneemt en dat het desbetreffende
ons zijn immers toch al diep in de j reglement van orde niet duidelijk
tachtig of nog ouder. Wat in ieder een stemplicht kent.
geval niet mag gebeuren is een Ook strijd met het algemeen bedang
verspreide overplaatsing. Wij ho- i zal niet altijd aantoonbaar zijn.
pen in ieder geval dat er reactiesHieruit blijkt volgens mij, dat een
komen op onze noodkreet en dat er besluit dat tot stand is gekomen
mensen opstaan die ons in be- dankzij het feit dat een of meer
scherming willen nemen. raadsleden „blanco" stemden
Alle bejaarden van het Minne- zal worden vernietigd,
huis en ook de zusters Verhoog en Het verheffen van "blanco stem-
schte heer Langebent,
woonwagenbewoonster sta ik
(ritisch tegenover het tv-pro-
i over woonwagenbewoners
zaterdag 11 november is uit-
tien.
zit zeker wei een goede kant
ie zaak. Ik ben er u en de heer
dankbaar voor dat u voor ons
at. Maar toch is de zaak te
(dig belicht. Ook heb ik er be
tegen dat alleen de heer Buis
irecteur van het Landelijk Ka-
Woonwagenwerk is opgetre-
Us vertegenwoordiger van het
tfagenwerk. Ik had liever gezien
te werkers op woonwagencentra
woonwagenbewoners zelf aan
toord waren gekomen.
zelf had bijvoorbeeld graag
oord willen geven op de vragen
zaal. De man die vraagt „Kun
dan niet laten werken" heeft
jds gelijk, anderzijds moet de
vrij aijn om een beroep te kie-
Koopman is ook een erkend be
roep. Uit deze vraag blijkt weer hóe
weinig men op de hoogte is van de
beroepen die woonwagenbewoners
uitoefenen (sloper, koopman, stoe-
lenmatter, muzikant etc.).
De tweede vragensteller vroeg of
„deze mensen niet verplicht zouden
moeten worden om in huizen te
gaan wonen?" Ik zou met een weder
vraag hebben geantwoord: „Hoe zou
u het vinden om gedwongen te wor
den in een woonwagen te gaan wo
nen?"
Vraagsteller nummer drie, een da
me, deed wel een goed voorstel om
een actie te gaan voeren ten be
hoeve van woonwagenbewoners. Ik
waardeer haar voorstel, maar ik
ben het wel eens met het antwoord
van de, heer Buis. De overheid heeft
wetten gemaakt voor woonwagenbe
woners en zij heeft ook de verant
woordelijkheid om voor voorzienin
gen te zorgen. Volgens mij houdt de
overheid zelf de ontwikkeling tegen.
Actie zal goed zijn, niet om materiële
steun, maar actie die tegen de over
heid gericht is om druk uit te oefe
nen, opdat de overheid haar ver
plichtingen Jegens de woonwagenbe
woners nakomt.
Als er een programma ovw woon
wagenbewoners wordt uitgezonden,
zou het prettig zijn als dat van te
voren aan de woonwagenbewoners
zou worden gezegd, dan kunnen zij
aanwezig zijn. Ik ben ertoe gekomen
om dit op papier te zetten, dankzij
de reacties van mijn schoonouders
die zelf „burger" zijn. Gaarne zou
ik reactie van u ontvangen.
N. B.: afschrift van deze brief is
verzonden als ingezonden stuk naar
o.m. de Volkskrant, Trouw, het Pa
rool, Algemeen Dagblad, N. R. C.-
Handelsblad, Leidsch Dagblad/ Al
phens Dagblad.
Mevr. T. Kuyer
Regionaal Woonwagencentrum
Haarlemmertrekvaart
Leiden
Psychische
afwezigheid
Wat betreft de psychische afwezig
heid van raadsleden het volgende:
Thorbecke achtte de onthouding
aan een stemming waar het niet zijn
persoon geldt, strijdig met "de
eerste plichten" van een lid van een
vertegenwoordigend lichaam. Deel
neming aan de beraadslaging en
stemming zijn in die mate in gewe
ven in het m andaat, 'hetwelk een
raadsel ontvangt, dat het bij de wet
gever zelfs niet opkwam de onthou
ding te onderstellen.
Graag wil ik erop wijzen, dat de
leden van de raad ook een publiek
rechtelijke taak hebben te vervullen
en dat in het publieke recht iedere
bevoegdheid tevens plicht is.
Intussen bestaat er geen enkel
middel om een raadslid, dat zich van
stemming wenst te onthouden, te
dwingen zijn stem uit te brengen.
Terecht wijst mr. C. J. Vogel op
een uitspraak van de Kroon over een
raadsbesluit van Millingen van 4-11-
69. Ik wil hierbij aantekenen, dat het
hierbij ging om het vastleggen van
het blanco-stemmen over zaken in
in het reglement van orde. In het
reglement van orde voor de raads
vergaderingen van de gemeente Lei
den is bepaald, dat de ter vergade
ring aanwezige leden, die zich niet
van medestemming moeten onthou
den, stemmen met de woorden
"voor" of "tegen".
Wanneer 't omstreden raadsbesluit
men" tot een in het reglement van
orde gelegaliseerde methode in het
door mr. Vogel aangehaalde geval
van Millingen is iets anders.
Juist het legaliseren lijkt mij in
stryd met het algemeen belang en
derhalve vernietigbaar.
A. GROENENDIJK
Arendshorst 161
Leiden.
W oningstichting
Al een paar maal heb ik in uw
blad ingezonden stukken gelezen
waarin aanvallen op de Gemeente
lijke Woningstichting worden ge
daan in verband met de wijze
waarop deze stichting haar huizen on
derhoudlt. Volgens de schrijvers wor-
niet i den de huizen verwaarloosd. Hoewel
ik mij niet geroepen voel om huls
eigenaren in bescherming te nemen,
wil ik de GWS hier toch geven waar
zij volgens mijn ondervindingen
recht op heeft.
Et heb 3% Jaar in de Opaalstraat
gewoond. Een maand geleden heb ik
geruild, en nu zit ik in een huis
in de Sophiastraat. Beide huizen wa
ren eigendom van de Gemeentelijke
Woningstichting. Over beide huizen
heb ik schriftelijk enkele klachten
ingdiend, en die zijn snel en op
een manier waarover ik zeer te
vreden ben opgelost.
Mijn mening is, dat de mensen die
de stichting aanvallen niet weten
welke reparaties voor rekening van
de huiseigenaar en welke voor eigen
rekening zijn. Als dat het geval ia,
moeten ze bdj zichzelf te rade gaan.
Ze zullen dan tot de slotsom komen
dat de fout niet bij de Gemeentelij
ke Woningstichting ligt, maar bij
henzelf. Mijn ondervoindingen zijn
zeer goed. Daarom dit stukje vóór
de Gemeentelijke Woningstichting.
F. VELTHUYSEN,
Sophiastraat,
Ledden.
Haarlemmerstraat 181 hoek Hooglandse Kerksteeg) is het adres van juwelier-horloger
v. d. Water, waar U de grootste collectie in de beste merken vindt en zoals U weet ..altijd voor
deliger". Gouden sieraden - horloges - klokken - Gero cassettes - brülant Eigen ateliers.
by de Kroon ter vernietiging zou I waardoor prima vakservice. Doet er uw voordeel mee. Ook met de a.s. feestdagen.
>AG 29 NOVEMBER 1972
Voorlichting
over financiën
LEIDEN —Teneinde de burgerij ln
de komende begrotingsmaand te be
trekken bij de stedelijke financiën
wordt 7 december in de Burgerzaal
van het stadhuis een voorlichtingsa
vond gehouden. De directeur van de
dienst financiën, de heer H. A. Vis
ser, zal deze avond (8 uur) enkele
financiële aspecten belichten en o.
m. ingaan op de structurele tekort
positie van Leiden. Aangezien deze
avond een informatief karakter
draagt, zal niet worden ingegaan op
de politieke inhoud van het financië
le beleid.
Bloemschikken
65-plussers
LEIDEN Nu de kersttijd met ras
se schreden nadert organiseren de
dienstencentra in Leiden een bloem
schikcursus (drie lessen), voor 65
plussers, waarbij speciaal aandacht
zal worden geschonken aan het ma
ken van kerststukjes. Op de volgen
de data vinden deze cursussen
plaats: centrum binnenstad. Gerecht
10 op 4, 11 en 18 december om 2 uur,
centrum De Kooi (Driftstraat 49a)
op 5, 12 en 19 december (2 uur),
centrum Morskwartier (Dijkstraat
2a) op 5, 12 en 19 december (10 uur)
en centrum Zeeheldenwyk (Ons Ei
land) op 7.14 en 21 december (10
uur). In verband met het aanschaf
fen van materiaal moeten deelneem
sters aan deze cursussen zich vooraf
opgeven.
Bouw van flat
is begonnen
LEIDEN Menens Aannemers Be
drijf is begonnen met het uitzetten
van het bouwterrein voor een toren
flat langs de Schuttersveldweg. Met
ingang van vandaag kan er op dit
terrein niet meer worden geparkeerd.
LEIDEN ,,Ik zou eigenlijk wel eens een onderzoek in
gesteld willen zien naar het waarom. Waarom heeft de
anaesthesist zo'n slechte naam? We werken van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat om het leven van de patiënt te be
schermen. Niet alleen heeft het publiek weinig vertrou
wen in de man of vrouw die hen onder narcose brengt,
ook onder artsen is weinig animo om zich in deze richting
te specialiseren.
Prof. dr. Joh. Spierdijk, de Leidse hoogleraar in de anaes
thesie aan het academisch ziekenhuis, heeft met teleurstel
ling kennis genomen van de rede die zijn Utrechtse collega
Smalhout maandag heeft gehouden. „Juist door dit soort
publiciteit maken we de patiënten banger dan nodig is. Ik
begrijp niet waarom hij dat heeft gedaan".
Prof. Smalhout vertelde in zijn rede, dat jaarlijks tweehon
derd patiënten sterven door fouten bij de narcose-toedie-
ning. Hij betreurde het, dat hij over dat gegeven geen ze
kerheid kon krijgen, omdat „zelfs een onpersoonlijk me
disch wetenschappelijk informeren naar anaesthesie-onge-
vallen altijd eindigt in 'n ondoordringbaar rookgordijn van
onvolledige of verwarde mededelingen".
Spierdijk nodigde ons, naar aanleiding van die rede uit,
om eens op de operatiekamer te gaan kijken hoe weinig ge
vaar een patiënt loopt bij de narcose. Daarbij moet wel
worden vermeld, dat het Leidse academisch ziekenhuis zeer
kwetsbare patiënten heeft. Spierdijk: „het moeilijkste pa
tiëntenmateriaal in Nederland. In Leiden worden vele open
hartoperaties en niertranspantaties uitgevoerd en het ge
vaar van overlijden op de operatierafel is daarbij natuur
lijk veel groter dan bij eenvoudige ingrepen als teenope-
JUWELIER - HORLOGER
MAARSMANSTEEG 21
LEIDEN
en
