YNCH DENKT DAT IEREN
ENOEG HEBBEN VAN IRA
Ouders Joeri Galanskow eisen opheldering
HOESSEIN IN EEN WANKELE IVOREN TOREN
TV
mossel «versteege
O
kies voor eera
betere
maatschappij
LIJST
1
KIES P.v.d.A
Oorlogs
onder zoek
kost in
10 jaar
15 miljard
:q JSDAG 28 NOVEMBER 1972
MOSKOU (Reuter, AP) De
ouders van ae Russische dichter
Joeri Galanskow die op 4 no
vember op 33-Jarige leeftijd
een strafkamp aan buikvliesont>
steking overleed, hebben het mi
nisterie van Binnenlandse Za
ken in Moskou in een brief ge
vraagd om een officiële verkla
ring om de omstandigheden van
hun zoons dood.
In de brief waarvan kopieën
in handen kwamen van buiten
landse Journalisten, zeggen de
ouders van de dichter dat zy wil
len weten hoe het mogelijk is
geweest dat een Jonge man van
33, omringd door artsen die zes
Jaar lang verklaard hadden dat
zijn toestand niet ernstig was en
dat er geen gevaar voor zijn le
ven bestond, zo onverwachts aan
zijn einde is gekomen. „Als wij
geen uitvaerige, overtuigende en
officiële verklaring krijgen, aldus
de heer en mevrouw Galanskow,
zullen wij volhouden dat onze
zoon is vermoord".
Joeri Galanskow die stierf in
een strafkamp ten oosten van
Moskou, zat daar een straf van
7 jaar uit wegens opruiing te
gen de staat. De aanklacht was
gebaseerd op zyn medewerking,
aan t ondergrondse blad Phoe
nix, waarin kritiek werd uitge
oefend op de beperkingen die de
Russische auteurs zouden zijn
opgelegd.
De leiding van de medi
sche afdeling van het kamp, al
dus de brief der ouders, „had
enige malen voorgesteld om Joe
ri te opereren maar deze had ge
weigerd". De reden was geweest,
dat een kampchirurg Zaborow-
ïki geheten hem had gewaar
schuwd, dat hij een operatie niet
zou overleven wegens zijn li
chamelijke zwakte en omdat het
de kliniek ontbrak aan het nood
zakelijke dieetvoedsel dat na de
operatie nodig was".
Daarom zou de leiding van
het kamp door Galanskow zijn
gevraagd hem naar het gevan
genisziekenhuis in Leningrad te
brengen „waar de operatie zou
kunnen worden uitgevoerd on
der toepasselijke omstandig
heden". De heer en mevrouw Ga
lanskow zeggen herhaaldelijk
hetzelfde verzoek te hebben in
gediend bij de arts E. K. Sjach
van de MVD. Deze had hen of
ficieel laten weten dat hij de
noodzaak van een overbrengen
niet inzag omdat zijn "Joeri's"
toestand gunstig was en hij geen
speciale voeding nodig had. Op
het verzoek van de familie had
een Moskouse arts die met de
medische toestand van Joeri
bekend was, Popowski, dr. Sjach
gewaarschuwd dat het leven
van de gevangene gevaar liep
„Elk ogenblik", had hij gezegd
„kan de maagzweer perforeren
en dit zou gezien de toestanden
in gevangenschap noodlottige
gevolgen kunnen hebben".
Dr. Sjach had dr. Popowski
toen een „document, gedateerd
februari 1970", laten zien waarin
stond „dat het niet nodig was
dat Galanskow naar Leningrad
werd overgebracht en dat hij,
geen speciale hulp of speciale
voeding nodig had".
Op de avond van de 4de no
vember had een „militair" de
ouders van Galanskow in Mos
kou bezocht en gezegd dat hun
zoon ernstig ziek was. „Toen wij
de volgende morgen vroeg by 't
kamp aankwamen werd ons ver
teld dat onze zoon op 4 novem
ber was overleden na 'n operatie,
die op 18 oktober was uitge
voerd". Officieus wordt verno
men, dat de reden dat deze „mi
litair" het feit verzweeg dat Joe
ri al dood was diende om er ze
ker van te zijn dat de ouders van
de dichter 'rustig' naar 't kamp
zouden komen en dat het bericht
van de dood niet bekend werd,
voor de feestelijkheden voor de
partij op 7 november.
De ouders van Galanskow en
ook de zuster van Joeri die was
meegekomen, mochten niet naar
Moskou terugkeren voor de 7de
november.
„Wij hebben geen me
disch rapport ontvangen waarin
staat waarom er een operatie,
was uitgevoerd onder de voor
waarden die Joeri al eerder had
afgewezen", aldus de brief. „Wij
eisen een officieel medisch rap
port..waarom de fatale ope
ratie is uitgevoerd" „Wij wensen
te weten wat de namen zyn van
degenen die de operatie tegen de
wil van Joeri en ons hebben uit
gevoerd, en verder de namen van
de artsen die hem in de periode
voor de operatie hebben geobser
veerd alsmede die van hen
welke met Joeri's dood te maken
hebben gehad.
Kr
)NDEN De regering van de Ierse republiek heeft in
aaiar nieuwe harde aanpak van het IRA een weg gekozen
larop geen terug meer mogelijk is. De voorzichtig ma-
>euvrerende premier Lynch is echter een man die pre-
s weet wanneer het getij gunstig is voor initiatief en
meent dat het merendeel van zijn landgenoten doodziek
van de heldendaden die MacStiofain en zijn aanhang
jri nuit Dublin in het noorden verricht hebben en nog ver-
hten.
vfl^eliswaar hebben zondagavond
4000 betogers voor het zieken-
rais om de vrijlating van MacStio-
n geroepen, waar de IRA-leider
rd verpleegd wegens complete uit-
vetting nadat hij zeven dagen niet
gegeten of gedronken. De re-
I Éing speculeert er echter op dat de
nende dagen deze beweging zich
Hd it zal uitbreiden.
heeft desodanks alle politie
hoven ingetrokken. Meer dan dui-
id man zijn opgeroepen voor
Door
Rudolph Bakke,
dienst in Dublin. Hoge regerings
functionarissen en buitenlandse di
plomaten zijn onder politie-bewa
king geplaatst om te voorkomen dat
het IRA iemand ontvoert om als
gijzelaar te gebruiken voor de vrij
lating van MacStiofain. Ook de vei-
ligheiasmaatregelen op de vliegvel
den in Engeland en Ierland zijn
verscherpt uit vrees voor mogelijke
kapingen.
Overigens is de stakingsoproep van
David O'Connell, die bekend staat
als de tweede man in de IRA-leiding,
niet op grote schaal opgevolgd. Hij
had opgeroepen tot een algemene
staking van een dag uit protest te
gen het gevangen houden van Mac
Stiofain.
Ziekenkamp
In Dublin was het gisteren ech
ter rustig. MacStiofain werd per heli-
likopter overgebracht naar een mi
litair ziekenhuis in Curragh op 50
km buiten de stad. Hier zal hij van-
I daag of morgen sterven als hij blijft
weigeren te eten of te drinken. Hij
i verkeert al in het stadium waarin
intraveneus voeden zijn dood zou
kunnen verhaasten.
In Curragh zitten nog 103 le-
j den van het Ierse Republikeinse le-
ger (IRA) gevangen. Negen van hen
I zouden ook in hongerstaking zijn.
MacStiofain is waarschijnlijk naar
Curragh overgevlogen omdat de au
toriteiten vreesden dat nieuwe po
gingen zouden worden ondernomen
om hem uit het ziekenhuis te be
vrijden.
Dublin heeft gisteren bij het par
lement haar plan ingediend dat een
harder optreden tegen leden van il
legale organisaties en dan natuur
lijk vooral het Ierse Republikeinse
Leger (IRA) beoogt.
Het wetsontwerp stelt ingrijpende
veranderingen voor in de wettelijke
bepalingen inzake de bewyslast en
voert hoge geldboeten en maximaal
vijf jaar gevangenisstraf, of beide,
voor inmenging in de loop van het
recht.
Om te bepalen dat iemand lid
van een illegale organisatie is heeft
een rechtbank, als het voorstel van
de regering wordt aangenomen, voor
taan nog slechts de verklaring no
dig van een hoge politiefunctionaris,
waarin deze zegt te geloven dat de
verdachte lid van een dergelijke or-
DUBLIN Een Ierse soldaat loopt wacht achter de prikkeldraadversperring van het Curragh
legerkamp. Gisteravond is de IRA-leider Sean MacStiofain hierheen per helikopter overge
bracht uit het „Mater" ziekenhuis te Dublin.
Verklaringen of gedragingen, die i daag een nieuwe ronde van bespre- waarin MacStiofain zich door zijn
"leiden tot een redelijke gevolgtrek- kingen met verscheidene Noordierse hongerstaking heeft gebracht, kan
king" dat iemand lid van een ille- groeperingen. Voor het eerst heeft I menselijk medegevoel opwekken.
Het voorstel voorziet voorts in
nieuwe bevoegdheden voor de onder
vraging van verdachten. Alle open
bare verklaringen, bijeenkomsten of
demonstraties worden onwettig als
I zij de rechtsgang doorkruisen.
gale organisatie is, vormen voldoen
de bewijs dat hij inderdaad tot een
dergelijke beweging behoort.
Als het ontwerp tot wet wordt ver
heven zal het blote feit dat iemand
openbare verklaringen bijvoor
beeld berichten op of in de televisie,
radio of pers niet kan weerleg- den.
gen als bewijs van zijn lidmaatschap
worden aanvaard. Kind december wordt in de Ierse
Het staat wel vast dat het voorstel republiek nog een andere wet van
de woede in de Republikeinse be- kracht, die het deelnemen aan of
weging zowel in de Ierse republiek- zelfs het kijken naar IRA-demonstr
als in Noord-Ierland zal doen toene- ties strafbaar stelt met het
men. risico van een gevangenisstraf van
maximaal een jaar.
De IRA-aanhang begint onder deze
massieve dreiging van de zijde van
de regering zenuwachtig te worden
Ze beschuldigt de regering-Lynch
ervan dat ze de kant van de Griek
se kolonels op gaat. Het Britse dag
blad The Guardian schreef gisteren
de katholieke oppositiepartij, de "So- Maar het is geen reden om de re-
cial Democratie and Labour Party" gering van premier Lynch te be-
erin toegesteml met Whitelaw aan schuldigen, die de methoden van 'n
een tafel te gaan zitten. In het ver- j Gandhi niet kan goedkeuren als ze
leden stelde deze party steeds de aangewend worden voor de doelstel-
voorwaarde dat eerst alle geïnter- lingen van een Franco",
neerden vrijgelaten moeten wor-
STOCKHOLM (AFP) Over de
hele wereld is ln tien Jaar tijd
een bedrag van 15 tot 16 miljard
dollar (49 tot 52 miljard gulden)
uitgegeven aan wetenschappeiyk
onderzoek voor militaire doeleinden
en de ontwikkeling van nieuwe wa
pensystemen. Dit heeft het inter
nationale Instituut voor Vredeson
derzoek van Stockholm (Sipri);
bekendgemaakt.
Volgens een Siprï-studie komt 85
procent van deze uitgaven voor
rekening van de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie. De uitgaven van
de Volksrepubliek China, Groot-
Brittannië, Frankrijk en West-
Duitsland 'zijn ongeveer gelijk en
beslaan samen tien procent van het
totaaL Wat de overige landen be
treft, die dus een gezamenlijk aan
deel van vyf procent in de onder-
zoekkosten hebben, wijst het Sipri
op een snelle uitbreiding van de
programma's voor wapenontwikke
ling in Japan, Israël en India.
Het Sipri constateert dat het mi
litair speurwerk en de wapen-ont
wikkeling meer technici en geleer
den opslokken dan welk ander on
derzoeksterrein ook. Ondanks re
cente ontwikkelingen in de civiele
sector, zoals op het gebied van mi
lieu en vervoer, blijft het door de
staten gesubsidieerde onderzoek
grotendeels op militaire projecten
geconcentreerd. Als voorbeeld geeft
het instituut diverse percentages
die de verhouding weergeven tus
sen de overheidsuitgaven voor mi
litair onderzoek en die voor alle
speurwerk: Verenigde Staten 54
cent. Frankrijk 32 procent en Zwe
den 31 procent.
Het Sipri is een internationaal
onafhankelijk instituut, in 1966 op
gericht door het Zweedse parlemnt
dat zorg draagt voor de financiering
maar zich volgens de statuten niet
met de programma's bemoeit. Deze
worden vastgesteld door een be
stuursraad van mensen uit ver
schillende landen onder voorzitter
schap van de Zweedse prof. Gun
nar Myrdal. Directeur van het in
stituut is dr. Frank Barnaby uit
Engeland.
Gesprek
In Noord-Ierland is onmiddellijk
door het protestantse en rooms-ka
tholieke leiders, zij het uit verschil
lende overwegingen, kritiek op het
wetsontwerp geleverd.
De Britse staatssecretaris voor Ul
ster, William Whitelaw, is daar van- in een hoofdartikel: "De toestand
ADVERTENTIE
POSTERS KADO
Bij aankoop van uw Sint inkopen
EEN RACEPOSTER KADO.
Drogisterij „DE PIONIER"
GEVERSSTRAAT 53
OEGSTGEEST
Drog. „DE HOGEWOERD"
HOGEWOERD 189
LEIDEN
AMMAN De nu nog droge
toestij nwind die bij het naderen
an de winter ai krachtiger over
iver de zeven heuvels van Amman
taait doet ook dit najaar de hatta
wapperen, de Arabische hoofd
doek, van Hoesseins bedoeïnensol-
iaten. Deze vallen daardoor in het
wakke licht van de lantaarns ook
avonds laat nog op in de Jor-
iaanse hoofdstad. Dat de zwaarbe
wapende bedoeïnen sluipend, slen-
terend en ook ontspannen hun pa-
rouilles uitvoeren, is tegelijk de
uiting van zelfvertrouwen tegen
over de Palestijnse commando's
vrees dat die commando's on
danks de strenge controle aan de
[renzen en bij posten op de toe-
Sangswegen toch kans zien de rust
verstoren.
Vooral in het noorden van het
land is de greep van het leger al
lesbeheersend. Barricades worden
kortdurend van plaats verwisseld
tn 's avonds zijn alle kruisingen
fan wegen bewaakt met tanks en
Pantserwagens. Het leger is con
stant bezig met troepenverplaat
singen, inclusief, zwaar materiaal,
om te voorkomen dat de Pales-
tijnen en de Syiïërs nauwkeurig de
sterkte en de plaats van de stellin
gen kunnen bepalen, voor de plan
ning van eventuele acties.
rees
Gerekend met puur militaire
factoren hebben de Palestijnse
commando's zeer weinig kan sop
winst bij een enigszins groot
scheeps gevecht met het leger van
Hoessein. Maar dat is ook al lang,
juli 1971, niet meer het punt
De aandacht richt zich vooral op
maatregelen om acties van de Pa-
nse commando's tegen Jorda
nië te voorkomen. Er bestaat gro
te vrees dat de Palestijnen erin
erin zullen slagen een echte onder
grondse organisatie op te bouwen
zodat zij met sabotage het huidige
besef van veiligheid onder de ge
wone burgers gaan ondermijnen
en ook Hoessein verhinderen zijn
politieke greep op Jordanië te ver
stevigen. Hierdoor wordt nog
steeds de opdracht aan leger en
politie gehandhaafd om zonder
vorm van proces en waarschuwing
iemand neer te schieten die in het
bezit van een vuurwapen is.
Dat deze maatregel vrij effec
tief is bij de bestrijding van het
„particuliere" wapenbezit in Am
man komt wellicht het sterkst tot
uiting in de nog steeds dalende
prijs van wapens op de zwarte
markt. Vóór de burgeroorlog kost
te het halfautomatische geweer, de
de Kalasjnikow, zeker 600 gulden.
Door gebrek aan belangstelling en
levensgevaar voor de bezitter
brengt het vroegere sieraad van de
commando's in Jordanië nu weinig
meer op dan 50 gulden.
Hoewel er enige twijfel bestaat
over de betrouwbaarheid van het
officiële bericht enkele weken ge
leden dat El Fatah een auto met
explosieven naar Amman had ge
smokkeld, komen incidenten toch
wel voor. Wanneer 's avonds een
ontploffing in de benedenstad
wordt gehoord, schrikt mijn offi
ciële gesprekspartner op, kijkt
verstoord in de richting van het
geluid, maar gaat even later toch
gewoon door met praten. De vol
gende morgen vertellen Palestij
nen grinnikend dat zij in een
groenteauto explosieven naar de
markt hadden gesmokkeld. Er
zouden vier gewonden zijn geval
len. Het verhaal van de Palestij
nen werd later min of meer beves
tigd door een bericht in de kran
ten.
Dit soort gebeurtenissen moet
ook de verklaring geven voor de
schuwheid waarmee Hoessein zich
in Amman beweegt. Uit veilig
heidsoverwegingen is zijn paleis in
de stad nog steeds onbewoond en
wanneer hij er toch eens heen
moet. maakt hij de trip vermomd
als Bedoeïn, gewoon soldaat, of
burger.
Het tijdstip van een reis van Hoes
sein geldt in Amman nog steeds
als het best bewaakte geheim.
De gewonnen strijd tegen de
commando's heeft in Jordanië wel
JORDANIË ANNO 1972
De afgelopen diagen hebben Libanese bladen bijzonderheden
onthuld ever een aanslag op Koning Hoessein, georganiseerd
door de Palestijnen met hulp van Egypte, Syrië en Libië. Koning
Hoessein verwaardigde zich zelfs om in een interview met het
Libanese blad Al Nahar de gebeurtenissen toe te lichten. Onze
correspondent in Beiroet Herman Rolf es, verbleef de afgelopen
weken in de Jordaanse hoofdstad. In een tweetal artikelen, waar
van wij vandaag het eerste publiceren gaat hij nader in op de
achtergronden van de huidige situatie in het land van de hasje-
mitische vorst.
een grote politieke kater opgele
verd. Buiten de directe omgeving
van Hoessein wordt in gesprekken
voortdurend gezocht naar citaten
van de koning met de kennelijke
bedoeling zichzelf voor misschien
wel gevaarlijke uitspraken te dek
ken. In de persoonlijke onzekerheid
worden alle beslissingen overgela
ten aan Hoessein» die daardoor
nog meer het karakter van een
verre god krijgt.
Hoewel iedereen, ook de Pales
tijnse vluchtelingen, verklaart dat
het beter gaat in Jordanië, breken
Palestijnen die vroegere contacten
met de commando-organisaties
hadden het gesprek af wanneer
politie passeert. Politiek is voor de
gewone burgers iets levensgevaar
lijks. maar waar de ontwikkelden
toch niet buiten kunnen en dat
geeft dan aanleiding tot het stieke
me gegniffel over zelfs gewone za
ken die in relatie tot de politiek
staan.
Aldus zit Hoessein wel in een
smalle en zeer hoge to
ren. Dat Is des te gevaarlijker,
omdat beneden op de grond men
sen in leidinggevende posities zijn
begonnen elkaar de loef af te ste
ken in hun steun aan de abstracte
Hoessein, met de bedoeling de ei
gen positie ten koste van de ander
te verbeteren. In de sfeer van haat
en vrees voor de toekomst is dat
ook de aanwijzing voor het op
gang komen van een harde politie
ke strijd.
Volle moskeeën
In Amman is de gewone reactie
merkbaar van mensen in onzeker
heid tijdens en na het doorstaan
van een ernstige crisis. Het gezeg
de in onze christelijke wereld in
tijden van oorlog en ziekte zijn de
kerken vol" gaat ook voor Jorda
nië op, met als enige variant voor
een moslemland dat het niet om
volle kerken gaat. maar om volle
moskeeën. De islamitische sjeiks
achten hun prestige gestegen en
zij geloven dat Hoessein heeft ge
wonnen, vooral danzij hun aanval
len met de koran op het commu
nisme van de commando's. De
wijsheid van de sjeiks moet nu
meer de toekomst van Jordanië
bepalen. De islam krijgt van Hoes
sein enigszins de vry e hand. Ty-
dens de vastenmaand Ramadan
bijvoorbeeld was het dit jaar voor
het eerst verboden ook 's avonds,
na het einde van de dagelijkse
vastentijd dus enigerlei alcoholi
sche dranken te drinken, terwijl
de politie opdracht had erop toe te
zien dat gedurende de dag niet
werd gerookt, gegeten of zelfs wa
ter gedronken.
Met dit toegeven aan de sjeiks
stelt Hoessein veel in de waag
schaal. Niet alleen omdat Hoessein
voor de islam veel te pro-westers
is. maar ook omdat Jordanië met
de Palestijnen en hun Westerse op
leiding weinig geschikt is voor een
leven volgens de strenge islamiti
sche wetten. Bovendien predikt
Hoesseins grote vijand, kolonel
Gaddafi van Libië, een terugkeer
naar de islam, wat op een andere
manier zijn positie kan gaan be
dreigen.
Sluw en slim
Het terugdringen van de sjeiks
echter zou op het moment vrijwel
zeker een ernstige kortsluiting met
zijn stevige achterban, de bedoeï
nen, veroorzaken. Aan openlijke
crises heeft Hoessein nu helemaal
geen behoefte. Om de sjeiks toch
in bedwang te houden is hij begon
nen met een nieuw slim en sluw
spel. Tegenover de directe invloed
van de sjeiks op het gewone dage
lijkse leven worden op regerings
niveau voormalige politieke tegen
standers aangesteld. Vroegere
Nasseristen, Baaginsten of zelfs
communisten hebben nu leidende
posities.
Zelfs de uitvoerders van de mis
lukte staatsgreep van 1956 zijn in
ere hersteld. Niet alleen is de lei
der ervan, Aboe Noeaar, nu ambas
sadeur van Jordanië in Parijs,
maar zijn broer is de pas benoem
de minister van Informatie. Gene
raal Nadier Rasjled, die in 1956
verkondigde dat hij het hoofd van
Hoessein door de straten van Am
man zou sleuren, is op het moment
zelfs directeur-generaal van de in
lichtingendienst. terwijl de gebroe
ders Sallah en Sadek el Sjari'a mi
nister van Binnenlandse Zaken en
gouverneur van het noordelijke ge
bied Irbid zijn. De vroegere minis
ter van Informatie, Adnan Aboe
Odeh, dié is gepromoveerd tot se
cretaris-generaal van de nieuwe po
litieke partij, de Arabische Natio
nale Unie, staat bekend als een
voormalig lid van de communisti
sche partij.
Hoewel deze mensen nu loyaal
zijn tegenover Hoessein en hun ide
ologie hebben gewijzigd, blijven
zij tegenstanders van een Jorda
nië onder de strenge islamitische
wetten.
Het handhaven van het voorlo
pig evenwicht tussen de conserva
tieve moslems en de voorstandera
van een open Jordanië lijkt na de
commando's het grote acute pro
bleem te zijn van Hoessein in zijn
smalle hoge toren. Of hij daarin
slaagt, bepaalt niet alleen of er in
Jordanië in de nabije toekomst een
nieuwe crisis te verwachten is,
maar ook of de vrees voor politie
ke ambities van het leger reëel is.
Wordt vervolgd
ADVERTENTIE
zoekt U
een voortreffelijk muziekinstrument
Stap dan eens binnen bij Mossel Versteege... het
gerenommeerde adres met de grootste collectie
piano's, vleugels, orgels, etc. En profiteer van da
unieke voordelen van onze muziekscholen,
7nn(m«n«;(rant 1R-90 «n 53H rt.iu
Zoutmanstraat 18-20 en 53d
Den Haag, tel. 070-333970
Weigelia 14
Leidschendam, tel» 01761-4583
Vestigingen te Delft,
Groningen, Heerlen
en Middelburg
