E DUC-THO WEER NAAR
ONDERHANDELING ST AFEL
STORTEN AFVAL IN ZEE AAN BANDEN
blksrepubliek China wil haar goede kanten tonen
LONDEN STUURT
GEEN AZIATEN
MEER TERUG
Het China van nu,
een impressie van
drs. Fr. van der Meer
ashington: meer gesprekken nodig
'jet-politie
rzoekt huis
»tr Jakir
Peron voor
terugkeer
naar Rome
Kapers hele leven
in Cubaans gevang
|Ao 14 NOVEMBER 1972
moeten ons horloge vijf uren
draaien als de Transsibe-
Iress van Moskou naar Pe-
j het verre Zabaikalsk de
tussen Rusland en China
rt, Maar dat is niet de etil-
,eurtenis die de grensover-
markeert. De trein wordt ge-
voorzien van
k smallere wielstellen; de
ders en de bagage worden
je Russen nauwkeurig gecon-
d, In de coupé naast die van
rordt een Noordvietnamees
trein gelicht, omdat er iets
t orde'schijnt met riln pas.
het papieren materiaal dat
.j mij heb. wordt nauwkeurig
'in en; nie^ aUeeh mijn boeken.
ook mijn agenda kijkt men
10fii|de voor bladzijde na. Een
QJet van 20 poolse zloty (on-
f 1,75) wordt me afgeno-
Het wordt op de Russische
bank gezet en ik krijg een
itie, waarmee ik het er bin-
e Jaar weer af mag halen,
-p oponthoud van tweeënhalf
pi ijden we verder. Russische
en met het geweer in de
g, zoeklichten, scihubtersput-
lan een poort over het spoor
het rood de letters CCCP
iks.il DOg een P°ort' ditmaal met
inese karakters voor de Volks
lék China; en dan plotseling
?stA en van het Volksbevrijdings-
die naar ons lachen en wui-
lab? io komt men van Siberië Chi-
i? men-
riendelijkhei'd is kenmerkend
het Chinese volk. Vanaf de
contacten met de handelsde
in Den Haag, tot en met
joment dat we over de brug
atta ngkong China verlaten, heb-
te maken met opgewekte
kpaifo die proberen het ons zo-
71 ïogelijk naar de zin te ma-
fooral op materlëel gebied;
hun weigering van bepaalde
ken met zoveel begrijpelijke
culii i omgeven, dat men eigen-
weet of ze het nu zelf
vinden of niet.
;omen naar China als toeris-
laar het toerisme in China
;n aparte dimensie. Om een
redenen. Vooreerst zijn de
•n trots op hun land en zijn
ts op datgene wat ze sinds
Itroepen van de Volksrepu-
Jjp 1 oktober 1949, sinds de
Kng zoals ze zelf zeggen,
gepresteerd. Ze doen niets
dan deze vooruitgang to-
de vreemdelingen ook al
zich bewust dat er nog veel
ïft^kt en zijn ze dankbaar
3. De Chineps
voor zijn land en leeft voor
Dat land hem afgeno-
5. eweest door de landlords en
pisd enlandse kapitalisten. Voor
zitter Mao heeft gezorgd dat hij
zijn rechtmatig bezit terug kreeg.
Arbeiders en lagere en midden
klas boeren werken nu voor zich
zelf en voor elkaar. Wat ze heb
ben opgebouwd, willen ze laten
zien. Het is van hen. meer mis
schien nog dan de beroemde mo
numenten die de geschiedenis In
China heeft achtergelaten, zoals
de Chinese muur en de Verboden
Keizerlijke Stad van Peking.
Vriendschap
Het tweede motief is wat Barba
ra Tuchman de nieuwe obsessie
van de vriendschap noemde. De
Chinezen willen niets liever dan
vrienden zijn van alle volken zelfs
van de Amerikanen. Bij de "kapi
talistische" volkenspreekt men
steevast over het feit dat de vol
ken goed zijn, maar de regerin
gen slecht. B. Tuchman heeft tij
dens haar 40-daags verblijf in Chi
na opgemerkt dat de woorden
vriendschap of vriend evenveel
werden gebruikt als de woorden
voorzitter Mao. Ze heeft ze zelfs ge
teld: bijna 5000 maafl, dat betekent
meer dan 100 keer per dag. Wij
hebben het niet geteld, maar we
verbazen ons niet over het aantal
dat Tuchman noemt. Het is opval
lend hoe vaak de Chinezen, wan
neer ze tegen onze groep praatten
in plaats van "u" spraken over
"onze vrienden".
En voortdurend wezen zij er op
dat wanneer wij een beter begrip
kregen van het Chinese volk dit
een versteviging betekende van de
vriendschapsbanden tussen 't Chi
nese en het Nederlandse volk. Na
een ongeveer 20-jarlge isolatie is
er de laatste Jaren een duidelijke
opening naar het buitenland waar
neembaar en de Chinezen zijn
gaarne bereid om van hun ver
worvenheden kennis te laten ne
men en zo hun plaats in de wereld
te bevestigen. Hierbij dient wel
opgemerkt dat deze openheid
vooral de direct zichtbare organi
satie van de samenleving betreft.
Het is uitermate moeilijk exac
te informatie te krijgen over de or
ganisatie en het functioneren van
de Communistische Partij terwijl
de Partij juist de drijfveer en de
uiteindelijk beslissende factor is
binnen deze samenleving.
Het derde motief voor het aparte
soort toerisme in China ligt niet zo
zeer bij de Chinezen alswel bij ons:
wij zijn zelf meer geïnteresseerd
in de samenleving die sinds 1949
door een bamboegordijn is afge
sloten. dan in de culturele relicten
van Han- en Mingdynastie, of In
de schilderachtige landschapsbeel
den rond Hangohow of Canton.
Goede verzorging
Om al deze redenen heeft het pro
gramma van een vterweekse tocht
door China dan ook meer weg van
een werkbezoek dan van een "toe
ristische" rondrit. Men bezoekt
communes, scholen, fabrieken, ar
beiderswijken, ziekenhuizen e.d.,
en praat met vele mensen. Dat de
Chinezen vinden dat zij hun gas
ten een eersteklas materiële ver
zorging moeten geven, is een pret
tige bijkomstigheid. Zij slagen er
inderdaad in de "toeristen" het
gevoel te geven gast te zijn bij
vriendelijke en gastvrije gasthe
ren. Het is slechts jammer dat de
faciliteiten voor buitenlanders zo
als hotels, tolken- en gidsencorps
e.d. een beperking opleggen aan
het aantal bezoekers. Toerisme
Drs. Fr. van der Meer uit Hazersiooude bracht de afgelopen zomer,
van 28 juni tot 29 juli een bezoek aan de Volksrepubliek China. Hij
vroeg daarvoor een visum aan omdat hij op doorreis naar het
internationale Psychologie Congres in Tokio kennis wilde ne
men van de ontwikkeling en toepassing van de sociale wetenschap- Vreemdeling
pen in China, en daarnaast geïnteresseerd was in het sociale en
culturele leven in Cihna in het algemeen. Hij bezocht China in
groepsverband tezamen met 7 andere Nederlanders.
Drs. Fr. van der Meer legde in 1967 zijn doctoraal examen in de
psychologie af en is sindsdien als medewerker verbonden aan de
Rijksuniversiteit van Leidenvakgroep sociale psychologie.
heeft nog niet zo'n prioriteit dat
een snelle groei hiervan te ver
wachten is. Men ziet toerisme per
sé niet ais een industrie die devie
zen op kan brengen.
Het is een middel de vriendschap
tussen de volken te verstevigen en
erg veel geld zal men daar de toe
rist niet voor vragen. Ook in dit
opzicht zijn het vriendelijke men
sen.
Op het grensstation Manchuria
staan de douanebeambten in het
gelid te wachten als de trein bin
nenkomt. Schetterende muziek
door de luidsprekers. De trein zit
weliswaar vol met Noordvietname-
zen, maar wij zijn de enige bui
tenlanders uit een "kapitalistisch"
land en als zodanig worden we
apart ontvangen in een wachtka
mer met diepe fauteuils. Terwijl
een Chinees meisje, met het ken
merkende kort geknipte haar, ons
thee schenkt, en thee in blijft
schenken telkens wanneer wij een
slok genomen hebben, leggen wij
uit wat wij komen doen. Een per
fect Engels sprekende douanier
fungeert als tolk. Men zegt ons dat
zij Peking zullen waarschuwen dat
wij er aankomen. De reis naar
Peking duurt altijd nog 36 uur,
maar we hebben het gevoel dat we
al haast "thuis" zijn, nu we reeds
5 volle dagen in de trein achter de
rug hebben.
Literatuur
In Peking staan drie heren van
het toeristenbureau ons op te
wadhten. Het perron is helemaal
leeg als onze trein arriveert. Ook
op de stations in Mandsjoerije,
waar we stopten, waren de perrons
leeg en stonden de Chinezen met
hun neus tegen de ruiten gedrukt
te kijken naar onze internatiohale
trein. De stationsdeuren waren
dicht en een soldaat stond er bij
op wacht. Voor de binnenlandss
treinen blijkt de controle nader
hand aanzienlijk minder streng.
We worden opnieuw ontvangen
met thee, ditmaal witte thee, d.w.
z. warm water, in een hoek van de
grote ontvangsfchail voor buitenlan
ders. Er staan meerdere rekken
met literatuur over China om mee
te nemen, theoretische werken,
maar ook tijdschriften met foto's
en artikelen over China, in taal
variërend van Engels tot Oeurdu
en van Japans tot Swahili. Deze
rekken staan niet alleen hier,
maar overal waar maar enige bui
tenlanders te verwachten zijn.
Warm welcome to Holland friends. Dat is de overheersende sfeer bij al onze bezoeken. Hier le
den van het Revolutionaire Comité van Middenschool nr. 15 in Peking
Per taxi rijden we naar het Na
tionaliteiten-hotel. Eén van de ho
tels in Peking waar de buitenlan
ders worden geconcentreerd. Door
deze hotels voor uitsluitend buiten
landers vindt er een scheiding
plaats van het gewone Chinese
!80,
volle. Dat is jammer. Soms staan
er soldaten voor het hotel op
wacht. Auto's of bussen die met
buitenlanders van het hotel ver
trekken of er aankomen hebben
absolute voorrang. Voor ons hotel
in Peking drommen groepjes Chi
nezen samen om zich te vergapen
aan deze vreemdelingen. Het is ver
velend; men voelt zich een oude
koloniaal. Elders worden weer de
mensen vrij bruut weggejaagd
Een buitenlander blijft voorlopig
een opmerkelijk verschijnsel in
China en het gewone volk kan er
haast geen genoeg van krijgen de
ze mensen te bekijken. Dat is niet
alleen op het platteland zo; dat is
ook, zij het in mindere mate, in
Peking het geval.
Gidsen
Vanaf het moment dat we in Pe
king cp het station arriveren, wor
den we voorbdurend begeleid door
meerdere gidsen en tolken. Eén
gids vergezelt ons de hele reis
door China, maar in ieder? Pleis
terplaats krijigen we er drie of
vier begeleiders bij.
In de steden zelf zijn we vrij om
te gaan en te staan waar we wil
len. We zijn echter niet vrij om op
eigen initiatief door het land te
reizen. Het eerste wat geschiedt
na de aankomst in het Nationali
teiten-hotel is dan ook een bespre
king met onze gidsen over onze
reis door China. In Den Haag heb
ben we reeds een voorstel inge
diend, maar we krijgen niet de in
druk dat dat in Peking erg diep
gaand is bestudeerd. Men heeft
een eigen voorstel voor onze reis
door China en daar valt weinig
aan te tornen. We blijven 6 dagen
in Peking en reizen dan per trein
naar het Zuiden, globaal tmnomen
langs de lijn Nanking Shanghai
Tsjhangsja - Kanton. Onderweg
zullen we eöhter nog versohillende
kleinere steden en tiiorpen aan
doen.
Niet alles
Het verblijf in een stad begint
steeds met een bespreking met
gidsen van het Toeristenbureau
over het programma dat men in
die stad wil volgen. Behalve wij,
hebben ook de Chinezen enige
ideeën hoe de dagen te vullen, zo
dat de bespreking het karakter
krijgt van een onderhandeling
waarbij beide partijen iets geven
en nemen. In de loop van onze reis
zullen we leren dat als de Chine
zen in dit eerste stadium zeggen:
"we zullen zien" of "we zullen het
aan de bevoegde instanties voor
leggen", dit haast zeker een afwij
zing van ons verzoek inhoudt Over
het waarom van de weigering tast
men in het duister, of men twijfelt
aan de redenen die worden opge
geven. We hebben moeite te be
grijpen dat een partijkader het te
druk heeft om ons te ontvangen,
terwijl we in een hospitaal worden
ontvangen door meerdere artsen
tegelijk, waarvan het overduide
lijk is dat ze een meer dan bezette
praktijk hebben. We verbazen ons
er over dat de gids vol blijft hou
den dat er in een bepaalde stad
geen ziekenhuis voor geesteszie
ken is, terwijl ons informatie ten
dienste staat die het tegendeel be
weert en terwijl een arts eerder
tijdens onze reis in het bijzijn van
de gids naar dit ziekenhuis ver
wees. Het is een van de negatieve
punten van ons bezoek: enerzijds
een open, meewerkende houding
van de Chinezen, graag bereid het
goede van hun land te tonen;
anderzijds een afsluitende houding
van dezelfde mensen ten aanzien
van bepaalde aspecten, daarmee
de buitenlander met een groot
aantal vragen achterlatend.
Wordt vervolgd
IGKONG (Reuter) Het Noordvietnamese politburo- I Witte Huis wilde geen commentaar
Duc-tho is gisteren uit Hanoi naar Parijs vertrokken teyeren °P berichten, als zou Kis-
'1 tejiemen aan een nieuwe ronde van vredesonderhan-
en met de Verenigde Staten, zo meldt radio-Hanoi.
■Vietnam geeft hiermee volgens de radio „eens te meer
'an zijn oprechtheid en ernst ten aanzien van vredeson-
idelingen".
/of
«Jrtiszal X ean Thuy, de
ian de Noordvietnamese de-
naar de vredesconferentie,
Tho voegen. Ook de Zuid-
ese delegatieleider, oud-ml-
Buitenlandse Zaken
tong-lam, zou gisteren
naar Parijs terugkeren,
afgezant Henry Kissinger
'gisteravond in Camp David
;ton nog het gesprek bij
yfeoo De Russische poltie
•sieren de woning in Moskou
non-conformistenleider Pjotr
J[| f* die zelf gevangen zit ge-
6 acht uur doorzocht en zijn
B schoonzoon ter ondervra-
togenomen, aldus hebben dis-
bkringen bekendgemaakt.
•jarige Jakir werd op 21 juni
ouden omdat h41 inlichtingen
dio Vrij Europa en Radio
;\z zou hebben doorgegeven.
ffas niet de eerste keer dat
[woning werd doorzocht. Het
"e al eerder in januari en mei,
te gelegenheden boeken en
jju «ten in beslaggenomen werden.
r heeft zeventien jaar gevan-
osf^n in een stalinistisch kamp.
Sowjet-autoriteiten na de
van Stalin bijlven beschuldi
gen stalinistische onderdruk
te brug er lij ke vrijheden.
dat zijn voornaamste medewerker
generaal Haig bij terugkeer uit Sai
gon had met de Amerikaanse presi
dent. Haig bracht Nixon verslag uit
van zijn besprekingen met presi
dent Thioe van Zuid-Vietnam.
Gisteravond nog had het Witte
Huis in Washington in tegenstel
ling tot eerdere optimlstlsohe ver
klaringen duidelijk gemaakt dat er
voor de tot standkoming van een
definitief bestandsakkoord voor
Vietnam nog meer dan één gespreks
ronde met Noord-Vietnam in Parijs
noodzakelijk zou zijn. Tot dusver
had de Amerikaanse regering in
navolging van Kissinger verzekerd
dat voor het uit de weg ruimen van
de nog bestaande moeilijkheden nog
maar één gespreksronde van drie of
vier dagen nodig zou zijn.
Woordvoerder Ziegler van het
hoofdstad reizen voor verder
overleg met de Le Duc-tho.
Niet definitief
Het bezoek van generaal Haig aan
Saigon heeft tot niets definitiefs ge
leid. Het tekenen van een vredesak
koord is derhalve nog niet in zicht.
Dit schrijft het semi-officiële Zuid-
vietnamese blad Iin Song.
Het blad citeert in zijn bericht
een hoge functionaris van de uit
voerende raad van Zuid-Vietnam
die zei: "De recente onderhandelin
gen met generaal Haig hebben niet
tot een stap voorwaarts geleid. De
Amerikaans-Zuidvietnamese be
sprekingen hebben niets definitiefs
opgeleverd". Het bericht wordt ge
zien als een laatste bevestiging dat
Saigon zijn taaie verzet handhaaft
tegen het voorgestelde vredesplan
dat Hanoi en Washington hebben
bereikt.
Problemen
nog steeds problemen zijn tussen
Saigon en Washington die moeten
worden gladgestreken en dat Zuid-
MADRID (AP) Oud-president
Juan Peron zou morgen voor een
tweedaags particulier bezoek naar
Rome reizen. Op 17 november wil hij
terugkeren naar Argentinië.
Daarmee zou een einde komen aan
zijn ballingschap van 17 jaar.
Volgens peronistische kringen in
Madrid zal Peron in Rome door Paus
Paulus VI en president Leone in
audiëntie worden ontvangen. De pre
sident wordt op zijn reis vergezeld
door zijn derde vrouw, Isabel Mar
tinez en enkele medewerkers.
Vietnam blijft aandringen op ver-
verschillende voorwaarden. Een
groep Zuidvietnamese journalisten
kreeg zondagavond te horen
president Thioe zich nog steeds
I blijft verzetten tegen de voorgestel
de raad van drie partijen met
oommunisten en de neutralisten die
nieuwe verkiezingen moet organise
ren. Saigon vTaagt ook de terugtrek
king van zogenaamde Noordvietna
mese militairen uit het zuiden en
wil dat het volledige karakter van
de gedemilitariseerde zone tussen
de twee Vletnams wordt hersteld.
Minister van Buitenlandse Zaken
Tran Van-lam zei gisteravond in
een toespraak eveneens dat Sai
gon nog steeds tegen sommige pun
ten van het vredesontwerp tussen
Hanoi en Washington is.
Sommige bijzonderheden van
het akkoord moeten eerst nog wor
den uitgewerkt alvorens Zuid-Viet
nam zou kunnen tekenen.
Volgens Lam betekent de overeen
komst in de huidige vorm "een stil
zwijgende overgave aan de commu
nisten aan de conferentietafel van
wat zij op het slagveld niet hebben
kunnen winnen".
NEW YORK (Reuter) De Cubaanse premier Fidel Castro
heeft de gezagvoerder van het dit weekeinde gekaapte vlieg
tuig van „Southern Airways" meegedeeld dat de drie kapers
de rest van hun leven op Cuba in de gevangenis zullen door
brengen.
Dit heeft een woordvoerder van het Amerikaanse Federale
Bureau voor de Luchtvaart (FAA) verklaard. Gezagvoerder
Bob Haas had na zijn terugkeer de FAA verslag uitgebracht
van zijn gesprek met Castro.
LONDEN (Reuter) Engeland
heeft toegezegd voortaan geen Azia
ten, die Engeland illegaal zijn bin
nengekomen, meer terug te sturen
naar Oeganda. Minister van Binnen
landse Zaken Robert Carr heeft dit
gisteren meegedeeld ln het Lagerhuis.
Er was ln Engeland nogal wat op
schudding ontstaan over een kran
tenbericht dat Engeland „gevluchte
Aziaten, die Oegandees staatsburger
zijn, in het geheim heeft gedepor
teerd naar Oeganda".
Carr zei in het Lagerhuis dat tot
(Door onze correspondent)
LONDEN Voor het eerst sinds de
milieuconferentie in Stockholm is
een aantal staten tot een concrete
Door
Rudolph Bakker
afspraak over het tegengaan van
vervuiling van de zee gekomen.
Eenennegentig landen, waai-onder
de Sowjet-Unie, ondertekenden gis
teren in Londen het slotcommuni
qué. De afspraak, die na 14 dagen die zijn geproduceerd voor biologi-
praten in Londen tot stand kwam,
komt erop neer dat de toekomstige
verdragspartners zich moeten hou
den aan een drietal lijsten van goe
deren waarvan het dumpen in zee
aan banden is gelegd.
De zogenaamde zwarte lijst bevat
een aantal stoffen die onder geen
voorwaarde mogen worden ge
dumpt. Hieronder vallen onder meer
plastics (zoals bijvoorbeeld netten
en kabels die blijven drijven en de
visserij kunnen belemmeren), alle
mogelijke vormen van olie, radioac
tieve afvalprodukten en materialen
sche en chemische oorlogsvoering.
De artikelen op de tweede - de zo
genaamde grijze lijst kunnen wor
den gedumpt wanneer daartoe eerst
een speciale vergunning is afgege
ven. Hieronder vallen bijvoorbeeld
arsenicum, lood, koper, zink en pesti
ciden. Ook zal een vergunning nodig
zijn voor het dumpen van containers
en grotere voorwerpen die naar de
bodem van de zee zinken en daar de
visserij of de navigatie kunnen hin
deren.
Op de derde en witte lijst komen
stoffen voor die met een algemene
vergunning kunnen worden ge
dumpt. De vergunningen zullen door
de eigen regeringen worden afgege
ven.
Het systeem van de drie lijsten
bouwt voort op hetgeen op een der
gelijke conferentie in Oslo het afge
lopen voorjaar werd bereikt. Deze
conferentie had echter betrekking
op alleen 't noordoostelijk deel van
de Atlantische Oceaan. De lijsten in
Londen werden aanzienlijk uitgebreid
en het wordt als een opvallende ge
beurtenis beschouwd dat niet min
der dan 91 landen bereid bleken hun
handtekening onder het slotcommu
niqué te zetten.
De Sowjet-Unie had aanvankelijk
gedreigd niet te zullen verschijnen
zolang de DDR niet werd uitgeno
digd. Aangezien de DDR toch niet
werd gevraagd was de komst van
de Russen een verrassing. Hun initia
tief dient te worden gezien in het
licht van het opvallende feit dat de
Opperste Sowjet kort geleden haar
gehele vergadering aan het milieu
heeft gewijd. Ook communistisch
China toonde belangstelling voor de
conferentie. Ze nam er niet aan
deel, maar verzocht om toezending
van alle stukken.
dusver tien Oegande«e Aziaten naar
Oeganda zijn teruggestuurd. Naar
schatting zouden nog 40 Aziaten voor
deportatie in aanmerking komen.
Hun terugzending zou echter twee
maanden worden uitgesteld in af
wachting van internationaal overleg
over hun toekomst. De Britse rege
ring overlegt nu met de Hoge Com
missaris voor de Vluchtelingen van
de VN, Prins Sadroeddin Khan. Deze
zou hebben voorgesteld de niet-Britse
Aziaten, die met deportatie worden
bedreigd, over te brengen naar de
opvongcentra op het Europese vaste
land
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken "heeft meegedeeld, dat geen
Britse of statenloze Aziaten zijn te
ruggestuurd, alleen Oegandese Azia
ten, die Engeland zonder de nodige
inreispa pieren waren binnengekomen.
Niemand zal worden teruggestuurd
al blijkt dat hij in Oeganda groot
gevaar loopt: Volgens deze bekend
making zijn er in Engeland ongeveer
120 statenloze Aziaten gearresteerd
bij een poging Engeland illegaal bin
nen te komen.
Groot hotel In Johannesburg,
Zuid-Afrika, is het grootste hotel van
het zuidelijk halfrond geopend. Het
Carlton-hotel telt 603 kamers en 58
suites, alsmede drie restaurants en
vijf bars.
