(geschroefd taalgebruik
'Nederlandse' Janacek
\sn\aagse
agenda
13 NOVEMBER 1972
ra-vond in het Circus-
6 première van de Ne-
Jaüge versie van Janaceks
CTjjiteen dodenhuis" bezocht
j de ingang een enquete
r met vragen als „Acht u
j zinvo-l?" en „Hebt u
letterlijk kunnen ver-
J"De Nederlandse Opera-
neemt het vraagstuk van
i niet vertalen blijkbaar
•Hjk ook absurd om
jers een Duitse vertaling
Tsjechische opera te laten
fat bij voorbeeld het geval
opera van Janacek
werd opgevoerd.
ÏSd
ADVERTENTIE
fte hele fles Export Jonge
never o f Tom Mix Gin
ontvangt U een
HuDKAARTJE
5 PUNTEN
:epunten. Ze geven recht
rekkelijke geschenken,
•beeld in een folder,
ijgbaar bij Uw slijter,
ic folder ook aanvragen bij:
YPER -NEDERLAND B. V.
tbus 54, Schiedam.
©em duidelijk
merk DE KUYPER
eer u dronk bestelt
En het Is uiteraard onmogelijk
hier het origineel te laten in
studeren. Dus dan Janacek in het
Nederlands, ook al is Juist deze mu
ziek ais geen andere op de klank
van de eigen taal gecomponeerd en
is iedere vertaling om het heel
principieel te stellen eigenlijk
een aantasting van het notenbeeld.
Maar in dat opzicht was er bij de
première eigenlijk geen aanleiding
om daartegen stelling te nemen, ook
al was de tekst lang niet altijd te
verstaan, wat nu eenmaal een on-
overkomenlljk probleem blijft.
Een veel ernstiger euvel in deze
vertaling van Hobannes den Hertog
was echter de aard van de tekst in
relatie tot wat er in deze opera ei
genlijk aan de hand is. Een realis
tische opera als deze vraagt een
realistisch, dat wil zeggen literair
niet opgeschroefd taalgebruik fn dat
opzicht was deze versie niet helemaal
gelukkig.
zaterdag:
Kampong 05; HGC
g|K d S—4; Victoria Schaer-
3; Laren SCHC afg.;
va! 0HLJC 2—2.
•Ion
co: zondag:
Kieviten 30; Amster-
115IGC 1—1; SCHC Laren
lerweyde Victoria 1—1;
167 BMHC 2—1.
Dit was niet de taal van een geïso
leerde mannengemeenschap van ge-
detineerden, samengedreven ouder
de knoet vau de kampcommandant
en zijn helpers. Het was te weinig
een primair emotioneel taalgebruik.
Deze produiktie van „Uit een doden-
i huis" mogen we zeker homogeen van
actie (dramaturge Rhoda Levine) en
muziek (dirigent Hohumil Gregor)
Of de beklemming die uit het boek
van Dostojewski spreekt hier ook vol
ledig aanwezig was? Misschien niet
voor degene die bij zo'n onderwerp
een muziek van handenwringen en
knarsetanden verwacht, een muziek
die de luisteraar bij de keel grijpt.
De muziek van Janacek is niet ex
pressionistisch. Het is een muziek
die de handeling draagt, maar daar
nooit buiten treedt en geen zelfstan
dig leven leidt. Gregor dirigeerde
bijzonder stuwend het Radio Pil-
harmonisch Orkest, dat in deze
partituur al aardig op weg is, maar
net nog niet ver genoeg.
Binnen het prachtige in grijze tin
ten gehouden toneelbeeld van Erich
Peter vd. Bilt als een
van de gevangenen in
Janaceks opera "Aus
einem Totenhans".
Kondrak voltrok zich het navrante
optreden van de Russische gevange
nen. een proces van bekentenissen,
pesterijen en zowaar een vrolijk in
termezzo op een feestdag, wanneer
de gedetineerden met wat vodden
toneelstukjes opvoeren.
Dat laatste element ging in de
vorm van een door Rhoda Levine
werkelijk oostelijk geregisseerd
stukje bewegingskunst door het
Pantomine-theater Carroussel. Ook
voor het overige maakte d"eze regie
van de veelzijdige Amerikaanse dra
maturge een hijzonder vakbekwame
indruk hoewel sommige typeringen
er nog wat nadrukkelijk uitzagen.
Voor Individuele praal is dit geen
opera. Er staat een team van man
nen plus twee vrouwen op het po
dium en alleen enkele monolegen
met bittere herinneringen brengen
even vier gevangenen op de voor
grond, hier Johan van der Zalm,
René Claassen, Nico Boer en Pet-er
van der Bilt, alle vier voortreffelijk
voor hun partijen berekend. Bert
Btjnen was de (Hulstere kampcom
mandant. Zeggingskracht weegt hier
zwaarder dan fraai stemmaterlaal
en in dat opzicht kwam deze opera
hier zeker niet tekort. De voorstel
ling wordt dinsdagavond a.s. in het
Cirsustheater herhaald.
Aad van der Ven
iidse bioscopen
"Death in Venice", 14
7.00, 9.30 uur, do. ma. di.
"Summer cxf *42",
at. 22.30 uur.
Sens een dief", 14 jr.
7.00, 9.15 uur, zo. 2.30,
9.15 uur.
"De peetvader", 14 Jr.
8.00 uur.
"Erica", 18 Jr. dag. 2.30,
UUr, ZO. 2.15, 4.30, 7.00,
o: "Zeg maar Ja tegen
r, a.L dag. 2.30, 7.00, 9.15
115,4.30, 7.00, 9.15 uur.
[-toonstellingen
(Galerie-bibliotheek)
Mien Froweln en Jenny
J (schilderijen en tekenln-
2—5 en 79 uur nam., di.
uur voorm. 12.30 nam. en
aam. bovendien wo. en vr.
nam, za. 10 uur voorm.- 1
(t/m 2 december),
kenhal Jubileumtentoonstel-
Im Aamteurfotografenverenl-
1.10 uur voorm. 4 uur nam.
-4 uur nam. t/m 26 no
lle Anne Ötten-Schuffel<
men) Tosca van den Haak
en tekeningen) en Jan de
oaliies) ma t/m zat 10 uur
5 uur nam., ook dinsdag
-10 uur nam. (t/m 25 no-
Van der VI 1st (Botermarkt
Wtle Karei Wlggers (schilde,
nke Blankevoort (keramiek)
■kenhalExpositie Het Hol-
7e eeuwse landschap, dag. 10
>rm.4 uur nam., zon. 14
(t.em. 25 november).
Burgers (Burchsteeg 2a):
ten. texttelobjecten schilde,
aquarellen van Cllja Schep-
IBlommerde en Marijke v. d.
Museum voor Volkenkunde. Steen,
str. 1. Lelden: ,Fal la" zomerten-
toonstelllng over zeilen In de Stille
Zuidzee ma. t/m za. 10 uur
voorm.5 uur nam. Zon. 15 uur
nam, (t.ejn. 7 Januari).
Ned. Legermuseum: Geopend
maandag tot en met vrydag 9 uur
voorm.5 uur nam. Zon. en feest
dagen 15 uur.
Rijksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen: dag. 10
4 uur. zondag 14 uur
Rijksmuseum van Oudheden (Ra
penburg 28): Werkd. 10 uur voorm.
Cöt 5 uur nam,, zond. 15 uur nam.
Rijksmuseum voor Volkenkunde
(Steenstraat 1)Dag. 105 uur, zon.
dag 16 uur nam.
Bezoekuren Ziekenhuizen
Hersenen
met tomaten en
spinazie
Leg ongeveer 500 g kalfsherse-
nen hoogstens 10 minuten in
zacht kokend water met een
lepel azijn, een blaadje laurier
en wat zout. Kook inmiddels
500 g spinazie niet langer dan
5 minuten in het aanhangende
water. Snijd 4 tomaten en een
grote ui in plakken en fruit de
plakken ui even in water boter
licht goudgeel. Snijd de herse
nen in dikke plakken. Leg in
een goed beboterde schaal ach
tereenvolgens de helft van de
plakken tomaat, spinazie (goed
uitgelekt), plakken hersenen en
plakken ui. Schep er vervolgens
om en om de rest van tomaat,
spinazie, hersenen en ul op,
strooi er beschuitkruim over,
en leg hier en daar een klontje
boter. Zet de schaal ruim een
kwartier in een voorverwarmde,
hete oven.
WINA BORN
Dlaconessenhui8: le klasse dagelijks
11.00—12.00 uur. 13.15—14.00 uur,
18.45—19.30 uur; 2e en 3e klasse: da.
gelijks 13.15—14.00 uur en 18.45
19.30 uur Kinderafdeling: dagelijks
14.4515.30 uur maandag, woens
dag. en vrijdagavond 18.3019.00 u.
Ellsabethzlekenhuls 3e klasse: da.
gelijks van 14.00—15.00 en van 18.45
19.30 u. 2e klasse: dagelijks van
11.3012.00 van 14.0015.00 en van
18.4519.30 uur; te klasse: dagelijks
v.a. 11.30 uur. Kraamafdellng: 3e
klasse 1516 en van 18.4519.30 u..
2e klasse: 11.3012.00 (alleen va
ders), 15.0016.00 en van 18.45
19.30 uur
Kinderafdelingen Al en B4: dage
lijks van 14.3018.45 uur
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13
14.30, "s zondags 1112 en 1415 u.
Eerste klasse: de gehele dag.
Annakllniek: dag. 13.3014.30 en
1819 uur.
Academisch Ziekenhuis: Klasse 1
en 2 dag. 10.30—11.30. 14.30—16.00
en 19.20 uur; klasse 3 dag. behalve
dinsdag van 1919.45, dlns. v. 13
14 uur. zat. en zon. tevens van 14.30
15.30 uur, kliniek kldnergenees-
kunde (zaal 22, 23 en 24: ouders dag.
10.30—11.30. 14.30—15.30 en 18.15—
19 uur. overige bezoekers maandag
tot vrij. 18.1519 uur. zat. en zon.
14.3015.30 uur (zaal 50) alle be
zoekers maandag tot vrij 18.1519
uur, zat. en zon 14.3015.30 uur
(zaal 51 babyzaal) alleen voor ouders
dag. vanaf 10.30 uur. Kinderzaal keel.
neus- en oorheelkunde dag behalve
dinsdag 18.1519.00 uur, dinsdag
13.14 uur, zat. en zon. tevens 14.30
15.30 uur. Gynnacologle en voor
zwangeren dagelijks van 10.0011.30
uur en van 15.0020.00 uur behalve
op dinsdag. Op die dag ls er geen be
zoek behalve voor patiënten die op
woensdag geopereerd worden. Voor
deze patiënten ls er een extra be
zoekuur van 19.0020.00 uur
De bezoektijden voor de afdeling
Verloskunde (kraamvrouwen) zijn
mede ln verband met de voedingstij
den als volgt vastgesteld: dagelijks v.
15.30—17.00 uur en van 18.3020.00
uur. Kinderen tot 12 Jaar kunnen
wegens mogelijke lnfectlegevaax he
laas niet op bezoek komen
Het avondbezoek ls uitsluitend be
stemd voor de echtgenoten. Alleen
staande moeders en moeders waarvan
d® echtgenoot ln het. buitenland ver-
Op dinsdag is er geen bezoek be
den d» volgende bezoekuren: (alleen
voor ouders): maandag, woensdag en
zondag 15.3015.45 uur.
ALPHEN AAN DE NRLTN
Rijnoord: le en 2e klasse 10.30—
11.00, 14.00—14.45 en 18.00—19.00 u.,
3e klasse 14.00—14.45 en 18.00—19.00
uur. Kraamafdellng 16.0017.00 uur,
alleen voor echtgenoten 19.0020.00
uur. Kinderafdeling 15.0015.30 uur
alleen voor ouders 18.0018.30 uur.
ud ?ïlte
teuws
mdaag honderd jaar gele-
kn stond in de krant:
Er wordt thans van Tri-
M via Malta naar Konstan-
mpel op vrij groote schaal
kvenhandel gedreven. Vo-
J9e week is in laatstgenoem-
0 k stad een Engelsch vaar-
tul9 net 20 slaven aangeko-
ten.
fri de Amerikaansche
jtad Boston heeft 25 uren
"7 een zware brand ge
il. Het verlies bedraagt
mihoen dollars. Tal van
magazijnen met wol, leder
en andere artikelen zijn ver
woest. De Beurs is van bin
nen uitgebrand. Ook het
postbureau is vernield. De
troepen waken voor de eigen
dommen, Een aantal perso
nen is gedood en velen zijn
gewond.
Vandaag 50 jaar geleden:
Zaterdag werden van uit
Heerlen 134 Duitschers die
zonder papieren waren aan
getroffen, door de Heerlen-
sche politie naar Herzo-
genraht gebracht en over de
grens gezet, 's Middags waren
al weer 110 Duitschers, on
der wie verschillenden die des
morgens over de grens gezet
waren, op Hollandsch grond
gebied. die allen werden aan
gehouden. Onder dezen wa
ren enkele fiestendieven en
bedrijvers van verschillende
kleine inbraken.
In den naoht van Vrijdag
op Zaterdag is over geheel
Zuid-Amerika een hevige
aardschok gevoeld. De groot
ste schade werd aangericht in
de Noordelijke districten van
Chili, waarmede thans alle
verbindingen verbroken zijn.
Het aantal dooden wordt op
verscheidene duizenden ge
schat. Duizenden zijn dak
loos geworden. Op sommige
plaatsen overstroomde de zee
het land over vijfhonderd
meter.
BRAMMET JE FOK
2507. Bram praatte aan één stuk door. Hij gaf de man
geen enkele kans om iets in te brengen. „Meneer", zei Bram,
„u kunt het geloven of niet, maar deze papegaai zal u optil
len". De mfn keek eerder angstig dan ongelovig toen Bram hem
in een leren tuig hees. Hij schraapte zijn keel en wilde iets
zeggen. Maar Bram was hem weer vóór. flames en heren",
sprak hij met stemverheffing, „nu gaat het gebeuren".
Tutu vloog langzaam op de lus aan het tuig af, die Bram
voor hem omhoog hield. Toen klemde de vogel het leer stevig
tussen zijn snavel en klapte zo hard met zijn vleugels, dat het
zaagsel opstoof. De riem spande zich en even stond Tutu stil
in de lucht, maar toen won de krant van zijn vleugels het.
Langzaam kwam de man los van de grond en nog even later
zweefde Tutu en zijn passagier een paar meter boven de piste.
PANDA EN DE MEESTER—ERFGENAAM
54117. Karei Kleindienst schoot zijn koetsiers-kostuum
aan en draafde naar de woonkamer toe. Daar ontwaarde hij
een droevig tafereeltje; Panda was door Pleuke Poesjer in een
nekgreep genomen en werd streng door de heer Schraap on
dervraagd.
„Wat deed je daar in mijn schoorsteen?riep de rijkaard
met schrille stem. „Was je soms bezig om een aanslag op mij
te plegen?! Vertel op! Lelijke inbreker!"
„Laat me los!" antwoordde Panda benauwd. ,fllljf van me
af! Zet me neer!"
,JHj heeft nog praatjes ook!" schreeuwde Hebbes Schraap.
Maar tegenover de politie zal hij wel anders piepen. Haal de
veldwachter, Poesjer! Deze misdadiger moet streng onder
vraagd worden. Misschien zit hij wel in een komplot tegen mij.
Vooruit hollen! En jij past op dat hij niet ontsnapt, Klein
dienst!"
Hij wachtte tot iedereen de woonkamer uit was, en toen kwam
er een zorgelijke trek op zijn gelaat.
„Ik vraag me af mompelde hij, „zou dat kereltje mijn fa-
miliering hebben ontdekt, die ik achterin de schouw heb ver
stopt
Buiier met
kunst
vandoor
LONDEN Scotland
Yard zoekt een butler, die
is verdwenen met kunst
schatten, die worden ver
mist uit een van Enge-
land's grote landhuizen.
De 63 jaar oude butler
Anthony Collingwood
wordt vermist. Onder zijn
bed in het huis eigendom
van de onroerend-goed-
magnaat Robert Clarke,
werden elf lege schilderij
lijsten aangetroffen.
Bij een inventarisatie
bleeQc, dat ook 12 stuks
kostbaar Meissen porse
lein zdjn verdwenen.
De totale waarde van
de vermiste kunstschatten
wordt geraamd op
165.000 pond sterling. De
schilderijen "Madon
na met kind" van Hans
Meling en „Het Voorstel"
van Jan Steen behoren
tot de verdwenen werken.
FREB BASSET I
het Nederlands Balletorkest oJ.v.
André Pressor en solisten Ekatarina
Maxlmova en Wladimlr Waslljev
van het Bolshol Ballet Moskou ln
„Giselle".
DINSDAG 14 NOVEMBER
Kon. Schouwburg: 20.15 uur:
„Liefde op papier' van Fr. Mar-
Congresgebouw (Toneelzaal):
).15 uur: „Hay forever" van Noel
Coward door The Anglo American
MAANDAG 13 NOVEMBER
Congresgebouw: 20.15 uur: The
Theatre Group.
Dlllgentla: „Twee op de wip".
Circustheater: 20.00: .Aus ei
nem Torenhaus", opera.
Hot: 20.30 uur: Rotterdams Daais-
centrum„Oog op dans".
WOENSDAG 15 NOVEMBER
Kon. Schouwburg: 20.15 uur:
Première Amsterdams Toneel: „De
vlaloenen van Simone Machard".
Congresgebouw Toneelzaal
20.15 uur: „Hay forever" van Noel
Coward door The Anglo American
Theatre Group.
Dlllgentla: 20.15 uur: „Twee op de
wip".
Circustheater: 20.00 uur: Toon
Hermans.
Frank Kooman Poppentheater:
14.30 uur: „Manus de vogelver
schrikker".
DONDERDAG 16 NOVEMBER
Kcxn. Schouwburg: 20.16 uur:
„De drie zustere van Anton
Ï^Jechov".
x: Quintette
Congresgebouw toneelzaal
20.15 uur: Rockmusloal .Godspell'.
Congresgebouw (toneelzaal)
Theater Pepijn: 20.30 uur: Cabaret
Gerrit.
Hoe is het ontstaan?
Dit woord: BENIEUWD
Twee woorden die in betekenis
heel weinig verschillen zijn: be
nieuwd en nieuwsgierig. Het laat
ste duldt evenwel meer op een ka
raktereigenschap, terwijl benieuwd
betrekking heeft op een afzonder
lijk geval. Natuurlijk is benieuwd
het deelwoord van het werkwoord
benieuwen dat op zijn beurt weer
een afleiding is van nieuw. De be
tekenis van benieuwen ls als tets
nieuws treffen, verbaasd doen
staan, verwonderen. Gewoon is
ook thans nog de zegswijze: het
eal mij benieuwen ofvoor: ik
ben er nieuwsgierig naar. Dit
woord nieuwsgierig wil natuurlijk
zeggen: gierig, dat wil zeggen be
gerig naar nieuws.
I ARM AN/, WE VLIEGEN AL l
UREN EN WE HEBBEN NOG
STEEDS GEEN MENS AAN A
Lboorp GEZIEN
WELKOM AFWAN EN ILVA l IK DANK
JULLIE HARTELIJK DATJULLIE METEEN
NA ONS TELEFOONGESPREK MAR ONS
LANCEER-WELD GEGAAN ZJJNZCALG i
IK JULLIE HEB GEVRAAGD. KOMEN
JULLIE NU MAR DE GALON? DAN
i KUNNEN WE -EINDELIJK- KENNIS
L MAKEN, w k w V
IK GELOOF^m
DAT WE M
WEL 0AUWN
IETS VAN ONZE
GASTHEER Z
ZULLEN
HOREN y
WE KOMEN N
NU BUITEN
COMMUNICATIE-
BEREIK VAN DE.
BAARDE A
