Banden Bonn-Israël naar een dieptepunt AMERIKA WEIGERT AKKOORD DIRECT TE ONDERTEKENEN Spanning aan Syrisch front (Chinese domino- politiek geldt ook voor Europa Ga af en toe eens door de knieën. Da's goed voor de gezondheid. Noord-Vietnam: nu of nooit DINSDAG 31 OKTOBER 1972 Sinds de recente bezoeken van de Japanse premier Kakuel Tana- ka en de Westduitse minister van Buitenlandse Zaken Walter Acheel aan Peking, onderhoudt China nu diplomatieke en handelsbetrekkin gen met 78 landen, waaronder alle belangrijke Industrielanden behal ve Australië en de Verenigde Sta ten. Met Amerika bestaan sedert het bezoek van Nixon in februari belangrijke indirecte politieke rela ties, met Australië handelsbetrek kingen welke aanzienlijk zijn uit gebreid sinds het bezoek van de Australische Labour-leider Gough Whitlam aan China in Juni 1971. Door Willem van Kemenade De obstakels voor de volledige normalisering van de betrekkingen met de VS zijn de oorlog in Viet nam en de Amerikaanse weigering om het verdrag met Taiwan zon der meer op te zeggen, een stap waar het naar een zelfstandige buitenlandse politiek koersende Ja pan wel toe bereid was. De belem mer in.vti in Australië moesten bij de conservatieve, door het ANZUS (Australia-New Zealand-United States) Pact aan Amerika gebon den regering en de anti-communis tische publieke opinie worden ge zocht. maar na de verkiezingen van 2 december a.s. zal Whitlam waarschijnlijk de nieuwe premier worden, waardoor de weg voor volledige diplomatieke erkenning van China eveneens zal worden vrijgemaakt. Spel De heropende dialoog tussen Chi na en Amerika zette als het ware een soort "domino-spel van ont spanning" in gang. Hij ging ge paard met gelijktijdige ontspan ning tussen de VS en de Sowwjet Unie, Japan volgde het voorbeeld van de Amerikaanse voogd en zocht toenadering tot China, maar ook tot Rusland, dat nog vier klei ne eilanden van de Koerillen-archi- pel bezet houdt en nog geen vre desverdrag met Japan gesloten heeft. 21 Oktober zijn de Russisch- Japanse besprekingen hervat. Mos kou zal uiteindelijk de Japannere waarschijnlijk een gunstig vredes verdrag en uitgebreide concessies voor de mede-exploratie van de immense natuurlijke hulpbronnen van Oost-Siberlë aanbieden. Het meest spectaculair in de "ontspanningsrace" is wel het be richt van 30 september van Dev Murartca, correspondent van de Londense Observer in Moskou, dat China en de SowJet Unie .op het punt staan een overeenkomst te te kenen die een eind moet makeD aan hun grensgeschillen. BUITENLAND De berichten zijn nog nauwelijks bevestigd, maar het snelle tempo waarin de Chinezen tot een rege ling zijn gekomen met Japan en de Bondsrepubliek (de vroegere As- mogendheden en belangrijkste vij anden van de SowJet-Unie) zou voor de Russen 'n aansporing zijn om ook tot een modus Vivendi met Peking te komen. Het is zeker geen toeval dat op het moment dat minister Scheel in Peking met zijn Chinese ambtge noot Tsji Peng-fei op de hereniging van Duitsland toastte, staatssecre taris Egon Bahr. de belangrijkste uitvoerder van de "Ost-politik" in Moskou besprekingen met partij leider Brezjnev voerde, Russische irritatie is voor Bonn één van de belangrijkste redenen geweeest om het aanknopen van betrekkingen met China zo lang uit te stellen. China heeft van meet af aan een, zij het. beperkte rol gespeeld in het conflict tussen de beide Duitslan- den. Reeds in 1955 wilde China na de normalisering van de Sowjet- Westduitse eveneens banden met de Bondsrepubliek. Bonn paste echter een kersverse Hallstein- Doctrine (niet geldig tegenover de SowJet-Unie) toe en weigerde in te gaan op de ouvertures van Peking, dat reeds in 1950 Oost-Duitsland erkend had. Chinp. verstevigde daarop de betrekkingen met het regime in Oost-Berlijn. In 1964, na de opzienbarende erkenning van "Communistisch" China door generaal de Gaulle, herleefde in Bonn het verlangen naar officiële betrekkingen met Peking. Na maandenlange onder handelingen verklaarde de toen malige bondskanselier Erhardt, tenslotte dat de Duits-Chinese con tacten geofferd moesten worden, op het altaar van de Duits-Ame rikaanse vriendschap. Hevig ver ontwaardigd verscherpte China daarop zijn standpunt inzake Ber lijn en verwachtte daarvoor te vergeefs overigens —steun van Ul- bricht in het nog Jonge ideologi sche conflict met Moskou. Toen Willy Brandt in oktober het ambt van bondskanselier ai vaardde was de topprioriteit in zijn buitenlandse politiek de toenade ring tot Oost-Europa, met name een verdrag met de SowJet-Unie, en een regeling voor Berlijn. Chi na reageerde op zijn beurt fel op de "Ost-Politik" en brandmerkte het Duits-Russische niet-aanvals verdrag van augustus 1970 als "ver raad van de D.DJt. aan het kapi talisme door de Sovjet-revisionis ten". Het leek er even op of Chi na in Oost-Berlijn een zelfde soort onthaal zou krijgen als het in Boekarest ten deel gevallen was. Oost-Berlijn bleef echter on wankelbaar in zijn trouw aan Mos kou. Pas na Nixon's bezoeken aan Pe king en Moskou was de weg hele maal vrij voor een nieuw gesprek tussen Peking en Bonn. Toch leg de China, voordat het overleg, met de zittende bondsregering be gon nog oontacten met de ster ker anti-Russische Christen-De mocratische oppositie. In Juli bracht n.l. de C.D.U.-scha- duw-xninlster van Buitenlandse Za ken Gerhard Schroder een bezoek aan China op uitnodiging van het Chinese "Volksinstituut voor Bui tenlandse Zaken". Schroder ver klaarde na terugkomst echter dat er geen geschillen tussen Duits land en China bestonden en dat de kwestie van het aanknopen van betrekkingen geen rol in de partij politiek mocht spelen. EEG Het onlangs afgesloten overleg, van minister Scheel met zijn Chi nese ambtgenoot Tsjl Peng-fei is moeiteloos verlopen. West-Duits land onderhield geen relaties met Taiwan en Bonn beschouwt be trekkingen met de DDR al lang niet meer als een belangrijk con flict-punt. China heeft zich begrij pelijkerwijze voorstander van de Duitse hereniging verklaard. Daardoor zou immers de door de Sowjet-Unie gedicteerde status quo in Oost-Europa gewijzigd worden. Belangrijk onderwerp van be spreking is ook de EEG geweest Peking hecht zeer veel waarde aan de Euromarkt, niet alleen om dat het een economisch blok met 250 miljoen mensen is dat China een sterkere onderhandelingsposi tie tegenover Japan geeft. China begroet de versterking van de Europese Gemeenschappen vooral omdat zf) bijdraagt tot de door Peking nagestreefde afbraak wn de Amerikaanse en Russische machtsmonopolies. Over de NAVO en met name over de Amerikaanse troepen in West-Duitsland is geen standpunt kenbaar gemaakt, maar aangeno men mag worden dat China voor lopig, d.wz. zolang de Sowjet-Unie militair superieur is aan West- Europa en de spanning aan de Russisch-Chinese grenzen nog be staat, voorstander blijft van ster ke militaire aanwezigheid van de Verenigde Staten in Europa. Een snelle terugtrekking van Ameri kaanse troepen zou de positie van de SowJet-Unie op de Europese Veiligheidsconferentie versterken en Moskou tot meer machtsvertoon tegenover China zeer welgezinde landen als Roemenië en Joegosla vië in staat stellen. Het is duidelijk dat de buiten landse politiek van de Chinese Volksrepubliek in de eerste plaats bepaald wordt door de ver houding tot de Sowjet-Unie. Wan neer in de nabije toekomst een verdrag zal worden getekend dat de grenzen tussen Oost-Siberië en Chinees Blnnen-Mongolië en Mandsjoerije definitief vaststelt ia het gevaar voor een directe oor log geweken, maar de ideologd- sohe strijd en de wedloop om in vloed in de kleinere oommunisU- sche landen zal voortduren. ADVERTENTIE BONN/TEL AVIV/DAMASCUS (Reuter, UPI, AFP) Bij de terugkeer in West-Duitsland van de passagiers en beman ningsleden van de zondag gekaapte Boeing van de Lufthansa, is tussen de Bondsrepubliek en Israël een diplomatieke con troverse losgebroken over de prijs die de Duitsers voor de vrij lating hebben betaald. Over de uitlevering van de ka pers van het toestel van de drie Arabische extremisten die in Mün- chen gevangen zaten wegens het bloedbad in deze stad tijden^ de Olympische zomerspelen, verklaar de Israels minister van Buitenland se Zaken "dat er het internationale front tegen terreur door was ver zwakt en de nagedachtenis van de in Milnohen vermoorde Isra lische sportlieden geschonden". Conrad Ahlers, de Westduitse re geringswoordvoerder, noemde de Is raëlische verwijten "ongerechtvaar digd". Bondskanselier Willy Brandt ver klaarde ten overstaan van een par lementaire commissie dat zijn eer ste zorg de veiligheid van de West duitse en buitenlandse passagiers aan boord van het toestel had gegol den. Zij zaten in een Lufthansa-toe- sted en de verantwoordelijkheid voor hen berustte dus bij West-Duits land. De Westdtuitse oppositie viel de regering aan voor de wijze waarop ze extremistisch politiek geweld aan pakt. Men kreeg in Bonn de indruk dat Rainer Barzel, Zweedse rechter wijst beslag Chileens koper voorlopig af VAESTERAAS (Reuter) Een Zweedse rechtbank heeft vooralsnog een verzoek van de Amerikaanse maatschappij Kennecott afgewezen, beslag te laten leggen op een partij Chileens koper wanneer deze in de haven van Vaesteraas arrive, rt. Twee Russische schepen, de Pogo- din en de Krilenko, zijn met de vracht van 1500 ton onderweg naar Zweden. Het koper Is afkomstig uit Chi leense mijnen die vroeger door Ken necott werden geëxploiteerd maar nu door het bewind van president Allende zyn genationaliseerd. De Amerikaanse onderneming zegt dat het geld voor de partij haar toe komt. De rechtbank in Vaesteraas bepaalde na een zitting die de hele dag duurde, dat zij geen beslissing kan nemen voordat het koper in Zweden is aangekomen. Het is be stemd voor het bedrijf Graenges Es- sem maar de Chileense staatskoper- maatschappij heeft gezegd niet te zullen toestaan dat de lading in Zwe den wordt gelost alvorens ervoor be taald is. Nederlaag voor mevr. Gandhi De Congrespartdj van de Indiase premier Indira Gandhi heeft maan dag haar eerste belangrijke ver— zingsnederlaag sinds twee jaar ge leden. Bij een tussentijdse ver kiezing voor een parlementszetel in Achmedabad in de provincie Goe- jarat versloeg de opposltie-kanti- daat prof. Mavlankar de kandidaat van de Congrespartij, Palchiwala, met 112,026 tegen 86.576 stemmen Mavlankar, die zich presenteerde on der een onafhankelijk etiket, ge noot steun van alle rechtse partijen en de marxistische communistische partij (onafhankelijk van Moskou en Peking). de dhristenpdemocratische oppositie de affaire in zijn verkiezingscam pagne tegen Brandt wil gebruiken. De Westduitse kranten wijdden grote aandacht aan de zaak en schreven dat d)e Bondsrepubliek door de Arabieren was gechanteerd. Mi nister Scheel van Buitenlandse Za ken in Bonn wees de verwijten van Israël over capitulatie" door West- Duitsland van de hand met te ver wijzen naar een "Israëlisch prece dent". Israël stemde in 1968 in met de vrijlating van een aantal gevan genen na de kaping van een Israë lisch lijnvliegtuig naar Algerije ver klaarde hij. De Palestijnen hebben zich vol gens de passagiers en bemanningsle den aan boord van de gekaapte Boeing "als heren" gedragen. Ge zagvoerder Walter Klausen verklaar de dat hij er niettemin van overtuigd was dat zij het toestel en zijn inzit tenden zouden hebben opgeblazen, als Bonn niet in vrijlating van de drie Palestijnse gedetineerden in Mtinchen had toegestemd. Onderzoek De Westduitse regeringswoordvoer der Riidiger von Weohmar verklaar de dat de verantwoordelijke depar tementen in Bonn en in de Beierse deelstaatshoofdstad Münohen, een diepgaand onderzoek naar de om standigheden waaronder de drie Ara bieren in Beierse gevangenissen werden vrijgelaten, instellen. 'Tot hun bevindingen rond zijn kunnen geen gedetailleerde mede delingen worden gedaan", zei Von Wechmar. Over de protesten van Israëlische zijde wil Bonn zich niet uitlaten voordat het een diepgaand rapport heeft ontvangen. Von Wechmar wees wel het pro test van minister Eban van Israël aan de Westduitse ambassadeur van de hand, dat Bonn voor de eisen van de kapers bezweken was. "De regering is niet bezweken. Zij had de voor alles geldende plicht de levens van de passagiers te be schermen". zei hij. Hij ontkende ge ruchten dat de regering van tevo ren voor de kaping gewaarschuwd was. "Noch de regering noch de Lufthansa had voorkennis" verklaar de hij. Echt niet door die extra lichaamsbeweging die u dan krijgt, maar omdat u zo op de hoogte blijft van de toestand van uw banden. Omdat u dan ziet hoever het profiel van uw banden versleten is,en u bijtijds nieuwe kunt kopen vóór de oude gevaarlijk worden. Zo hebt u meer kans op een lang en gezond le ven. Bent u aan nieuwe banden toe? Neem dan meteen de beste: Michelin radiaalbanden. michelin m x-maal beter ~L,Del Fundamenteel Verenigde Staten zullen het vredes- akkoord voor Vietnam niet tekenen voordat de nog resterende problemen in een nieuwe zitting met de Noord- vietnamezen zijn opgelost. Met deze bekendmaking maakte de woord' De Zuidvletnamese minister van Buitenlandse Zaken Tran Van-lam zei gisteren dat er wel enkele mis verstanden, maar geen fundamentele !geschillen bestaan tussen Saigon en voerder van het Witte Huis, Ronald IWnchi„^A„ Ziegler, duidelijk dat de Verenigde Staten vandaag nog niet hun hand tekening zouden zetten, zoals Noord Vietn: vorige dat nog drie ét vier dagen van on tie bij het vredesoverleg in Parijs, heeft op eon persconferentie gezegd dat de Verenigde Staten een over tuigend bewijs van him onbetrouw baarheid geleverd zullen hebben als ze het akkoord met Hanoi van daag niet willen ondertekenen. Dat zou het prestige van de regering- Nixon een enzware slag toebrengen, schmen^versie^van de__Eng_eUo het akkoord op 31 oktober onderte- heeft geëist. Mxons advi-IVietnamese tekst inger, die vorige week zei., chlna Noord-Vietnam en het NEDERLAAG VOOR PARTU VANTRUDEAU OTTAWA (UPI) De Liberale par tij van premier Pierre Trudeau van Canada heeft haar absolute meer derheid in het Huis van Afgevaardig den verloren. Met nog een paar onbekende uit slagen hadden de Liberalen 109 ze tels gewonnen of zo goed als zeker gewonnen, tegen de Conservatieven 107. In het oude Huis van Afgevaar digden hadden de Liberalen' 147 ze tels en de Conservatieven 73. Het huis telt 264 zetels. Twee liberale ministers hebben hun zetel verloren: de minister van Handel Pepin in Quebec en de mi nister van Arbeid O'Connell in Onta rio. De liberale regering van Trudeau, die na de verkiezingen van 1968 werd gevormd, was de eerste meer derheidsregering in Canada in acht Ijaar tijd. FRANKFORT Passagiers en bemanning van de gekaapte Lufthansa Boeing werden bij hun terugkeer in West-Duits land in de bloemetjes gezet. De drie punten waarop het on derzoek door Bonn en München zich concentreert, zijn: waarem trok het chartervliegtuig dat de vrijge laten Palestijnen uit München naar Zagreb bracht, zich niets aan van de order om het Duitse luchtruim niet te verlaten vooraleer de pas sagiers in de Boeing vrijgelaten wa ren. wie de opdracht gaf om de vrijgelaten Palestijnen over te dragen voor dat de passagiers hun vrijheid teruggekregen hadden, hoe het mogelijk was dat de kapers van de Lufthansa-Boeing in Beiroet in Libanon aan boord van het Duitse lijntoestel konden komen. Controle De Libanese minister derhandeungen mrt de N^vl'ëlna- j mp7pn nnriicr -riin nm dp nnc he- 0™* uitoefenen op Washington c mezen noaig zijn om ae nog oe- Aa u staande moeilijkheden bevredigend op te lossen, was gisteren nog steeds in het Witte Huis in Washing ton. Ziegler wilde niet zeggen wan neer Kissinger naar Parijs zou ver trekken. Volgens welingelichte kringen In Washington wil de Amerikaanse re- I gering na een laatste gespreksronde tenlandse Zaken, Chalil Aboehamad, iBiet de Noordvietnamezen nog een heeft naar aanleiding van het feit I reeks besprekingen met Zuid-Vietnam dat de kapers van het Lufthansa- I houden, alvorens het vredesakkoord toestel in Beiroet zijn ingestapt,te ondertekenen. Saigon heeft met verklaard dat de vliegtuigen van de 1™™= Lufthansa altijd onder bijzondere vSH bescherming en strenge oontro- n de m. le staan. Passagiers en bagage wor- yan „raad yan natlona. den volgens hem op wapens gefouil- le ver20enlng en eendracht", waar- i a ln het hmdlge Zuidvletnamese leerd, respectievelijk doorzocht. de ondertekening van het akkoord niet uit te stellen. De Chinese regering heeft gisteren ln een officiële verklaring een be roep gedaan op de VS het vredesak koord zo spoedig mogelijk te onder tekenen. Peking beschuldigt de Ame rikanen ervan nieuwe hindernissen op te werpen voor ondertekening, van het akkoord, onder het kend worden, en zal 24 uur daarna 'n bestand van kracht worden, zodat de vrede in Vietnam zal zijn her steld," aldus mevrouw Blnh. Volgens Hanoi en het Bevrijdingo- front is met Washington overeenge komen het akkoord op 31 oktober te ondertekenen, maar Kissinger ont kent dat en zegt dat er nog een aan tal zaken opgehelderd moeten wor den. Hierover zei mevrouw Binh dat „Kissinger bepaalde dingen in het akkoord wil veranderen waarover overeenstemming hebben bereikt. Als wendsel dat het in Saigon op moei- de regering-Nixon blijft volharden lijkheden is gestuit. "De hele we- in het instand houden van een oor- reld weet dat de kliek van Ngoejen logszuchtige regime in Saigon zal da Van-thieo door de VS in het zadel i Zuidvletnamese bevolking haar strijd wordt gehouden en welke verhouding om onafhankelijkheid voortzetten.'* er bestaat tussen hen en de VS. Als I Niettemin zal de Bevrijdingsfront- de VS werkelijk het probleem willen delegatie deel nemen aan de 165e oplossen moet het niet moeilijk zijn zitting van het vredesoverleg in deze hindernissen uit de weg te rui- j Parijs van komende donderdag. Aboehamad venties over de veiligheid vliegtuigen en hun passagiers, van Tokio, Den Haag en Montreal. erop dat zijn wind, het Nationale Bevrijdingsfront verklarin8- n", aldus de Chinese regerings- Volgens diplomatieke kringen in Londen zijn zowel China als de Sow Jet-Unie bereid een rol te spelen bij het waarborgen van de vrede in Eerder had gisteren het Chinese Vietnam, waarnemers verwachten Cambodja en tegen het feit dat on- partijdagblad, het Volksdagblad, al dat sP°©dlB aa ondertekening van der het akkoord alleen de handteke- gewaarschuwd voor pogingen het akkoord en conferentie over Het is echter volgens hem niet I ningen van Noord-Vietnam en de vredesakkoord te saboteren en ge-1 Indo-China ln Parijs zal worden mogelijk, ondanks de meest ge- [v.S. komen en niet die van Zuid- zegd dat deze kans op vrede niet Behouden met de Franse regering als tegen het ontbreken van bepalin- die |gen voor een bestand in Laos en in perfectioneerde technische middelen Vietnam. Thioe probeert steun voor gemist mag worden, alle vliegtuigkapingen bij voorbaat zijn standpunt te krijgen bij de VS I Mevrouw Ngoejen Thi-Bin, leid uit te sluiten. I en een aantal Aziatische landen. I ster van de Bevrijdlngsfront-delega- (Door onze correspondent) JERUZALEM Nadat Israëlische vliegtuigen gistermorgen vier bases Door Jaap van Weesel van Palestijnse commando's in Syrië hadden aangevallen, ondernam het Syrische leger ln de middag een ver geldingsactie in de vorm van een half uur durend artilleriebombarde ment op de Golan-hoogte, waarbij volgens een woordvoerder in Jeruza lem een Israëlische soldaat werd ge wond. Het was voor het eerst sinds Jaren dat de Syriërs een artillerie- bombardement uitvoerden. Direct daarop beantwoordden de Israëliërs deze actie met een luchtaanval op Syrische stellingen. Het Syrische front is daarmee zeer explosief geworden, te meer daar in Israëlische militaire kringen al lang een verlangen heerst om, zoals dat wordt aangeduid, Syrië 'n gevoe lige afstraffing te geven. Volgens de opperbevelhebber, generaal Ellazar. stond de aanval op de Fatach-ba- ses in Syrië niet in direct verband met de kaping van het Lufthansa- vliegtuig. Het was een van de ac ties die het Israëlische leger onder neemt in zijn voortdurende strijd tegen het. Palestijnse verzet, aldus ge neraal Ellazar. Mogelijk stond het bombardement al op het programma, maar is het door de gebeurtenissen van zondag zeker vervroegd. Generaal Ellazar zei verder dat volgens waarnemingen van piloten alleen Fatach-bases wer den getroffen. HIJ wilde zich niet uit laten over verdere Initiatieven van het Israëlische leger, met name niet of ook Lybië nu op het lijstje van de Israëlische vergeldingsacties staat. Technisch moet het mogelijk zijn voor de Israëlische luchtmacht om militaire bases in Lybië te treffen, daar dp vliegtuigen in de lucht kun nen worden bijgetankt. gastheer en als mogelijke deelnemers de VB., Noord- en Zuid-Vietnam, de SowJet-Unie,China, Engeland en mogelijk Laos en Cambodja. China zou er wel zeker van willen zijn dat de SowJet-Unie geen speciale rol krijgt toebedeeld in Zuid-Oost Azië, zoals bij de conventie van Genève van 1954 waar de Sowjet-Unie en Engeland samen voorzitter waren. Intussen wordt in Vietnam nog hevig gevoohtern.De Amerikaanse luchtmacht heeft mannHng vier Noordvietnamese provincies ten zuiden van ie 20ste breedtegraad en de stad Dong Hoi gebombardeerd. Troepen van Saigon heroverden de basis bij Dak To in de centrale hoogvlakte maar moesten het der tig kilometer noordelijker gelegen Dak Seang opgeven. Volgens een re geringswoordvoerder in Saigon zijn nog zes van de eenentwintig dorpen rond Saigon, waar BevriJdingsfront- troepen het afgelopen weekeinde doordrongen in handen van de te-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 9