Pelgrimage langs religieus
rijk verleden
8 dagen naar
de Bulgaarse
hoofdstad Sofia
voor f 527,-
KOM OVER DE
BRUG - 1972
Nederland mag niet
eenzijdig ontwapenen
Roomse beeldengalerij in „Preekstoel"
Kerk van
de grond
PRIESTER WERKT
AAN BIJBELINDEX
Minister De Koster:
BlqftU
gerust
nog maar
even
zoeken
naar
de beste
whisky.
Vat 69
wacht
wel...
„Laat gemeenten weer
op vrije markt lenen"
VERENIGING
VAN KERKEN
VRIJDAG 20 OKTOBER 1972
uiiumiMimm
Het vaderlandse museumwezen is een vrome en curieuze verzameling rijker nu de
Haarlemse Preekstoelbeweging zich heeft geïnstalleerd in een viertal ruimten in het
voormalige St. Elisabeth-gasthuis in Haarlem. Achter de oude ziekenhuismuren ligt se
dert een week de weemoedige schatkamer van het rijke roomse leven: een bonte
schare van apostelen, martelaren, heiligen en Maria's staat in eindeloze pelotons aan
getreden om ons te doen blijven beseffen hoe kleurig en devoot het leven onder Ro-
mes vleugels ooit is geweest.
In het ziekenhuis maakt men de
lelgrimage naar de decorstukken
ran een religeus verleden. Het vele
honderden koppige gezelschap heeft
in kerken, kloosters, kapellen en
roomse huiskamers zijn tijd voor
goed gehad: een stukje eeuwenoude
mltuur dat in Nederland ineens te
veel was en dat hard bezig was van
de aardbodem te verdwijnen.
De preekstoel
De lijmfabrikant, Nederlands onbe
twiste aanvoerder van het katholie
ke Jeugdsentiment, verzamelde en
kele Jaren geleden een groep van
tien apostelen om zich heen die
zijn zaak al evenzeer waren aange
daan. De vereniging werd gedoopt
als de Preekstoel, naar de eerste
jeeldenstorm leefden", aldus de
laarlemse lij mf abrikant Chris
Gart, de preekstoel-voorzitter die
zegt „smoorverliefd" te zijn op alle
>eelden, preekstoelen, priestergewa
den, rozenkransen en schilderijen die
onder de vernieuwingsdrang binnen
de Nederlandse kerkprovincie wer
den afgedankt.
overd.
Al gauw was Garts pakhuis tot aan
de nok toe vol met de heilige schare
die nog steeds uit het hele land
naar Haarlem toestroomt. „We heb
ben vooral veel supporters onder de
zusters van grote kloosters", zegt
Gart over het leegraken van de
roomse instituten, „als ze weer eens
Tijdens een nationale actie, die
door radio en televisie wordt bege
leid, zal Nederland op vrijdagavond
15 december financieel antwoord
moeten geven op de dringende op
roep van rooms-katholieke en pro
testantse kerken om vijftig miljoen
gulden beschikbaar te stellen voor
iet werk van de kerken overzee. Het
s in het kader van de landelijke ac
tie "Kom over de brug - 1972". Een
dergelijke actie bracht in 1968 -
maar toen zonder de R. K. Kerk -
bijna 29 miljoen gulden bijeen.
Vijftig miljoen gulden voor meer
dan zevenhonderd projekten in bijna
;achtig landen. Projekten van ker-
cen in de Derde Wereld. Gericht op
een projektenkrant verschenen - een
briefkaartje aan Postbus 7600 in
Oegstgeest en u krijgt de krant gra
tis toegestuurd - waarin uitvoerig
wordt ingegaan op de verdeling van
dit miljoenenbedrag per continent
en de projekten, waarvoor dit geld
is bestemd. De oud-minister van
CRM, dr. M. A. M. Klompé, die met
nog enkele anderen deze actie van
commentaar voorziet, schrijft daar
over "Het gaat niet alleen om het
opriepen van sentimenten in ver
band met grote armoede etc. maar
evenzeer om het onrecht, dat er is
in de niet-materiële sfeer en waar
voor ook projekten moeten worden
gefinancierd. Wanneer wij ons echt
verdiepen in de vraagstukken, die in
van het evangelie, de uitbreiding
van het dienstbetoon en de bevorde
ring van de gerechtigheid. Ter sti
mulering van deze actie is thans
dan heeft dat hopelijk het gunstig
bij-effekt, dat er in ons meer open
heid komt voor het onrecht, ook in
onze eigen samenleving".
wat tegenkomen bellen ze ons, vre
selijk blij,, meteen op. We hebben
auto's en een busje om de zaak dan
te transporteren".
De uitstalling het museum kan
aan beelden alleen al 500 exempla
ren tonen vond vanaf klooster-
zolders, stookkelders, slootkanten en
café-inboedels zijn weg naar de tien
vurige verzamelaars in Haarlem.
Via Garts pakhuis, een kraak-pand,
de ontsmettingsloods van de ge
meentereiniging en een landhuis is
de collectie nu gearriveerd in de
vrome wereld van het eigen mu
seum: een reddingskarwel zonder
weerga van een beeldenpark dat in
eens van zijn voetstuk viel.
De heer Gart, evenals ettelijke van
zijn medestanders niet eens van ka
tholieke huize, spreekt over zijn
ideële motieven op- bewogen wijze
naar zijn overtuiging zal het nage
slacht hem eens dankbaar zijn. „Al
les werd bij bosjes stukgeslagen Als
wij er niet bovenop waren gespron
gen was dit alles voorgoed wegge
weest. En ik denk dat iedereen daar
spijt van zou hebben. Uiteindelijk
leven we in een tijd dat men zich
de benen uit het lijf holt om een
koffiepotje van grootmoeder te
bemachtigen. Je merkt dat ook aan
Jezelf: hoe ouder je wordt hoe min
der toekomstbeelden je hebt, hoe
meer je gaat leunen op de beelden
uit het verleden".
De roomse beelden-galerijen die, in-
Voor de eerste keer zullen de ze
ven bisdommen in Nederland sa
menwerken bij een actie ter verho-
hoging van de periodieke bij
dragen van de r. katholieken aan
hun kerk. De actie die wordt gehou
den in januari 1973 krijgt als titel
„Kerk van de grond". Daaripee wordt
niet alleen bedoeld dat de kerk graag
verlost wil worden van de financiële
noden, maar ook dat de opbrengsten'
allereerst ten goede zullen komen
aan de plaatselijke parochie.
Deze actie is geen inzameling maar
een beroep om toegezegde bijdragen
te verhogen. Een nationale commis
sie van uitvoering heeft een pro
gramma opgesteld, dat is opgestuurd
aan alle pastoren en kerkbesturen in
Nederland. Naast de folders en af
fiches zullen brochures worden ver
vaardigd, die gebruikt kunnen wor
den in de liturgie.
Deze actie wordt tegelijk gevoerd
met die van de Hervormde en Ge-
reform. Kerken. Om de goede relatie
te onderstrepen heeft „Kerk van de
grond" het hervormd-gereformeerd
motto „Kerkappèl 73" als ondertitel
overgenomen.
De dorpskerk in Katwijk aan den Rijn. Het niet tot stand
komen van het zuiderkoor is er oorzaak vcm, dat de sacristie
(links met dak in dwarsrichtimglos staat van de kerk.
(Uit: Langs de oude Zuid-Hollandse kerken)
getogen en niet zelden uiterst kit
scherig, achter zijn. rug oprijzen
zijn er om die stelling ook letterlijk
waar te maken. In de ziekenhuis-
vertrekken zijn als een stenen en
gipsen nalatenschap van het Room
se leven de beelden opgebaard die
vorige generaties een leven vol ze
kerheid schonken.
„Het is een terugblik vol overden
king waard", zegt de heer Gart,
„vroeger wees een arme moeder in
de kerk haar kind naar een beeld
of een kruis en dan zei ze: hij
heeft het ook niet best gehad. De
mensen konden afschuiven. Dat
hielp. Er is ons wel iets ontnomen".
De Preekstoel-leider is er niet de
man naar om aan het succes van
de nosalgische en curieuze onderne
ming te twijfelen. „Ik denk er aan
om de grootste verzameling beelden
op religieus gebied ter wereld te
krijgen. Er is nog genoeg over. Van
veel mensen hoor Je dat het bij
hen toch maar staat te niksen".
BRUSSEL (AP) Geholpen door drie Benediktijner nonnen,
twee monniken en een Amerikaanse computer is een Belgische
priester bezig met het samenstellen van wat hij hoopt de nut
tigste index van de bijbel gaat worden. Pater Passalecq is
63 jaar oud en een kleinie, bijzonder energieke man. Slechts
een kwart van z'n werk verricht hij binnen de muren der abdij.
Waar hij dan wel het meest is?
Dat kan overal zijn, zowel in een
bank in Brussel waar hij de com
puter mag gebruiken, als in een sy
nagoge in Cleveland in de Ameri
kaanse staat Ohio.
Op het ogenblik zoekt de pater 'n
uitgever, die ervoor kan zorgen dat
zijn "analytische en analogische in-
van het Frans in het Engels
wordt vertaald. Zijn computer kan
dat niet en hijzelf ook niet ofschoon
hij Frans, Engels, Nederlands,
Duits, Italiaans, Latijns, Grieks en
Hebreeuws spreekt. Maar de verta
ling moet worden opgeleverd door
een deskundige die Engels als
moedertaal heeft, vindt hij terecht.
"De bijbel", zegt pater Passa
lecq, "is het woord Gods en wordt
door gelovige Joden en christenen
gebruikt als bron voor gebed en me
ditatie. Maar de bijbel is bok een
naslagwerk voor elke schrijver en
geleerde op de gebieden van ge
schiedenis, filosofie, theologie ethiek
antieke literatuur en zelfs sociolo
gie".
Pater Passalecq wil hun een me
thode verschaffen om snel elke pas
sage te kunnen vinden die zij zoe
ken. Het is niet de eerste maal,
dat er een computer wordt gebruikt
bij het samenstellen van een ge
leerd religieus werk, m:
delijk wel voor een godsdienstig
boek dat bestemd is voor algemeen
gebruik.
Er bestaan al veel bijbel-indexen
e men concordanties noemt. Zij
geven alle passages aan waarin een
bepaald woord voorkomt.
Meen het woord "misdaad". Dat
komt herhaalde malen voor maar
pater Passalecq wil ook "die pas
sages aangeven waarin sprake is
over een misdaad al wordt een an
der woord gebruikt, zoals de moord
op Abel, de verkrachting van Ta-
het overspel van koning Da-
en de samenzwering tegen Uria
de Hettiet
De pater had na 10 jaar 80.000 in
dex-kaarten klaar.
Als het boek in de herfst van
1973 in de Franse taal uitkomt zal
de index ongeveer 1.000 pagina's
tellen.
Het voltooien en vertalen van dat
grote werk houdt de pater thans 't
meest bezig. "Ik ben 63 jaar oud,
en zal er de rest van mijn leven nog
wel mee doende zijn".
Maar is hij eerder klaar dan
gaa thij het nog niet kalm aan doen,
want dan gaat hij werken aan een
meer" geleerde" editie er van die
elk woord en elke idee in de index
genoemd en behandeld ook zal
brengen in het oorspronkelijke
Grieks en Hebreeuws.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Minister H. J. de
Koster (Defensie) heeft gisteren tij
dens de begrotingsbehandeling van
Defensie in de Tweede Kamer ver
klaard dat wij niet mogen overgaan
tot eenzijdige ontwapening. De be
windsman deelde mee dat over de
aanschaf van het bataljons-anti-
tankwapen binnenkort een beslissing
wordt genomen. Hiermee is een be
drag van ongeveer 100 miljoen ge
moeid.
Over de aanstelling van een voor-
lichtingsdoorlichter zei minister De
Koster dat hij met een aantal des
kundigen, die hij van voor zijn ambts
periode kende, hierover heeft gedis
cussieerd. De aanstelling van mr. A.
C. A. Dake is gebeurd op grond van
diens kennis van de Oost-Westver-
houding, het Warschaupact plus zyn
journalistieke en t.v.-ervaring. De
minister is overigens van mening dat
de huidige voorlichtingsdienst goed
werkt. De voorlichting zal op het rap
port dat door de heer Dake moet
worden uitgebracht, haar commen
taar mogen leveren. De minister zal
dit jaar geen luchtafweertanks be
stellen, evenmn zal hij een beslissing
nemen over de vervanging van de
Hij heeft de commissie Dienst-
plichtbeleid opdracht gegeven op
korte termijn een rapport uit te bren
gen over de voorgestelde diensttijd-
verkorting tot 12 maanden. Minister
De Koster is bereid weer met de Ver
eniging van Dienstplichtige Militai
ren aan tafel te gaan zitten voor ver
der overleg. Hij merkte echter opdat
de liefde niet van één kant kan ko
men. Indien de breuk wordt hersteld
hoopt hij dat de WDM niet met
voortijdige publikaties of akties de
zaak weer bederft. Dinsdag zal over
de begroting worden gestemd.
DEN HAAG Afschaffing van
de centrale financiering voor ge
meenten en provincies en hernieuw
de toegang van deze lagere overhe
den tot de vije kapitaalmarkt. Dat
is gevraagd in een motie, door de
fractie van PvdA-PSP-PPR inge
diend in de provinciale staten van
Zuid-Holland.
De kapitaalmarkt is weer ruim ge
noeg om de gemeenten van de cen
trale financiering (via de Bank van
Nederlandsche Gemeenten) te ver
lossen, aldus deze voorgestelde uit
spraak. Een uitspraak, waarmee de
gedeputeerde G. van de Zande zich
kon verenigen. Hij wees er op,
dat het inter-provinciaal overleg
en de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten al een dergelijk verzoek
hebben gericht tot de ministers
van binnenlandse zaken en van fi
nanciën.
De fracties van de PvdA, PSP en
D '66 hebben een motie ingediend
Kinderen pogen blinde
winkelier te beroven
AMSTERDAM Twee kinderen,
vermoedelijk vijftien Jaar oud, heb
ben vergeefs geprobeerd een blinde
sigarenwinkelier van zijn geld te be-
Zij bestelden een pakje sigaretten
en toen de man zijn kassa opende
om wisselgeld terug te geven voelde
hij een hand langs de zijne in de
lade gaan. Toen hij de hand probeer
de te grijpen sloegen de beide kinde
ren op de vlucht.
over de doeluitkeringen van l
rijk aan de gemeenten voor de kos
ten van het onderwijs. In deze m
tie wordt gevraagd verhoging v
de rijksuitkeringen voor onderwijs
aan de gemeenten, afstemming van
de regerling op de realiteit, open
baarheid van alle basisgegevens,
voor de regeling en het scheppen
van recht van beroep.
Achtergrond van de motie is de
overtuiging dat een groeiend aan
tal gemeenten als gevolg van onvol
doende onderwijsuitkeringen van 't
rijk met ernstige financiële moei
lijkheden heeft te kampen en dreigt
te vervallen tot de categorie van
"tekortgemeenten".
LONDEN De congregationalis-
tische kerk van Engeland en Wales
en de Presbyteriaanse Kerk van En
geland hebben zich na negen jaar
van overleg, verenigd. De naam van
de nieuwe kerk luidt United Refor
med Church (verenigde herv. kerk).
De congregationalistische kerk
van Engeland en Wales telt 180.000
leden en de Presbyteriaanse Kerk
van Engeland 65.000.
Acht dagen kennis maken met een geheel andere wereld. Wist
u b v. dat een Bulgaar nee schudt wanneer hij ja bedoelt en
ja knikt wanneer hij nee wil zeggen? Een folklore-avond
meevieren. Een bezoek brengen aan de Staatsopera van
Sofia.
Het reisbureau Vernu NV Amsterdam presenteerde onze krant:
Wat krijgt u hiervoor?
Een vliegreis SchipholSofia per Balkan Airlines v.v. (nor
male prijs f 960,
Verblijf in het eerste klas hotel „Balkan" in het centrum van
Sofia (2-persoonskamer met bad of douche). Toeslag 1-
persoonskamer f 56,p.p.;
Vol pension (de Bulgaarse keuken Is voortreffelijk);
Vervoer van en naar hotel en vliegveld in Bulgarije;
Rondritten en excursies door de stad per autobus, met be
zoek aaii de belangrijkste bezienswaardigneden;
Diners in het typische Bulgaarse restaurant „Bojansko
Chantsje" en in hotel „Stazliveza" in het Vitosha-gebergte;
Dagexcursie naar Borovez;
Afscheidsavond in een restaurant van luxe klasse;
Wijnproeven;
Bezoek aan een voorstelling van de Staatsopera van Sofia;
Hiernaast bestaat de mogelijkheid om (met een minimum
van 6 personen) tegen geringe vergoedingeen ex
cursie naar Plovdiv en/of het Rila-klooster te maken.
In de reissom is óók begrepen:
Luchthavenbelasting van 16,
Reisverzekering plus poliskostén;
Annuleringskostenverzekering plus poliskostén;
Visum is niet nodig.
Vertrek Schiphol 16.20 uur. Vertrek Sofia 12.00 uur.
De reizen worden gemaakt op DINSDAG
7 en 14 NOVEMBER.
LET OP: Het aantal plaatsen voor deze reizen is BEPERKT!
Aanmelden via onderstaande bon en zenden aan:
óf
óf
Leidsch Dagblad Alphens Dagblad
Witte Singel 1 Julianastraat 19
Leiden. Alphen aan den Rijn.
U krijgt daarna snel bericht van Vernu-reizen NV.
Inlichtingen over deze reizen geeft ALLEEN het reisbureau
Vernu, Utrechtsestraat 48, Amsterdam, tel. 020—220073,
020—67408 of 020—224060.
BON
Ondergetekende,
Naam:
Voornaam:
Adres:
Woonplaats:
wenst deel te nemen aan de achtdaagse reis (zeven overnach
tingen) naar Sofia:
van 7 november14 november
van 14 november21 november
(Doorstrepen wat u NIET wenst)
De reissom van f 527,heb ik overgemaakt per postgiro/
postwissel aan Vernu-reizen NV Amsterdam op postgiro
449859.
Wanneer de reis waarop ik heb ingeschreven, mocht zijn vol
geboekt, zou ik willen deelnemen aan de reis van
Handtekening,
t
INMMtMHtMtOfMNMHtNtNMNMmMftmHI
