Noord-Vietnam: kwestie
aog lang niet geregeld
NIEUWE JiABELJAU W"- CRISIS
Russische
top-drie
naar Cairo
ALLENDE DOET CONCESSIES
Fraude in de EEG met olijf olies teun
hiitsers
ïi Athene
erecht
Diplomatiek succes Egypte
qKPERDAG 19 OKTOBER 1972
(Door onze correspondent)
LONDEN In de koude
diepe wateren rondom IJs
land is de wekenlang sluime
rende visserij oorlog opnieuw
opgelaaid. IJslandse kanon
neerboten zoeken nu recht
streeks confrontaties met
voornamelijk Britse en West-
duitse trawlers, die binnen de
50-mijlszone rondom 't eiland
him netten willen uitwerpen.
IJsland heeft ter bescherming
van haar visserij dit gebied tot
eigen territorium verklaard en
wil nu de vissersvloten van an
dere nationaliteiten weren.
Al eerder is het tot ernstige
conflicten gekomen Ofschoon
IJsland zowel met de Duitsers
als met de Engelsen intensie
ve onderhandelingen heeft ge
voerd, is het nimmer tot een
oplossing gekomen. Omdat er
de laatste weken geen inciden
ten meer werden gemeld, leek
het alsof de hele affaire in de
doofpot werd gestopt.
Inmiddels echter kwam de
IJslandse bevolking, voor wie
de visserij de voornaamste bron
van inkomsten is, in het geweer
en onder druk van de publie
ke opinie is de regering van
het eiland weer in het offen
sief gegaan en heeft de IJs
landse marine ingeschakeld
Britse trawlers, die zich bin
nen de nu vastgestelde 50-
mijlszone ophielden, kregen
schoten voor de boeg van IJs
landse kanonneerboten, bij
sommige van hen werden de
netten doorgesneden en blij
kens de verwarde verhalen is
er ook intensief geramd, waar
bij de Britten en de IJslanders
elkaar over en weer beschuldi
gen. De Britse regering heeft
in Londen onmiddellijk de IJs
landse ambassadeur laten op
draven en via hem een krach
tig protest ingediend.
Alles wijst op een nieuwe cri
sis in wat men hier ook wel de
"kabeljauwoorlog" pleegt te
noemen. IJsland houdt vol dat
er in de overigens visrijke wa
teren rond IJsland van overbe-
vissing sprake is en dat zij wel
genoodzaakt is om beschermen
de maatregelen te nemen. Da
lende cijfers in de nationale
vangsten worden daarbij als
bewijzen aangevoerd en aan
gezien het hier gaat om de be
langrijkste broodwinning voor
de IJslanders is deze crisis in
hun nationale politiek beslist
meer dan een hete aardappel
geworden.
Ondertussen wordt in Enge
land gepraat over intensieve
marinebescherming voor de
Britse trawlers, die sinds Jaai
en dag rondom IJsland hun net
ten uitwerpen. Reders uit En
gelse visserijkringen spreken
van een open-zeeoorlog, die
door de IJslanders wordt aange
wakkerd. De schipper van de
Britse trawler Aldershot uit
Grimsby meldde bijvoorbeeld,
dat hij door een IJslandse ka
nonneerboot in volle zee is ge
ramd. terwijl hij zijn netten
binnen boord had. De IJslan
ders daarentegen beweren dat
de trawler erop uit was om hun
kanonneerboot in de flank te
treffen.
Kortom, de verhoudingen in de
zilte omgeving ter plaatse zijn
uiterst gespannen en opnieuw
is er van druk diplomatiek
overleg sprake om tenminste
te proberen een oplossing voor
het geschil te vinden.
PARIJS (UPI/AFP) Het geheime overleg met Nixons
omaamste adviseur Kissinger heeft nog niet geleid tot een
lorbraak. Dit heeft een woordvoerder van de Noordvietna-
se delegatie in Parijs, Ngoejen Thanh-le, verklaard. „Zoals
ii er vandaag voorstaan moeten wij zeggen dat de rege-
g-Nixon weigert haar aanvalsoorlog te beëindigen en haar
te staken aan de verrader Ngoejen Van-thioe", aldus Le.
ifgens hem houdt de Amerikaanse regering vast aan haar
iverzoenlijke standpunt ten aanzien van zowel militaire en
litieke kwesties".
Ie Noordvietnamese woordvoer-
zei geen bevestiging be kunnen
a van een bericht in het Franse
munistische partijblad „LUu-
nité" uit Hanoi, dat Kissingers
rleg in Parijs tot enige vooruit-
"t geleid.
Iet Witte Huis reageerde terug
zend op de verklaring van de
MÜvietnamese delegatie in Pa-
Woordvoerder Ziegler merkte
lat Washington nooit van een
rbraak heeft gesproken en ook
en dergelijke ontwikkeling
H gezinspeeld. Opnieuw waar-
iwde hij voor speculaties over
verloop van de onderhandelin-
bige dagen geleden had het Wit-
;n uitspraak van de Noord-
aamese tegenspeler van Kissin-
Le Duc-tho, dat er nog veel
blemen moeten worden opgelost,
rükkelijfc niet in twijfel getrok-
leary Kissinger, is gisteravond in
jon aangekomen waar een cri-
(eer heerst die doet denken aan
rHENE (DPA) Westduitse ski-
zijn vanochtend in alle vroeg-
Athene veroordeeld tot gevange-
ïaffen variërend van zes tot
Kien maanden wegens een poging
«n door de politie gezochte vrouw
Griekenland te smokkelen,
beklaagden, drie jongens en een
lie, hadden ontkend dat ze de
mevrouw Edith Economoe
ten Westduitse die met een Griek
ehuwd clandestien mee naar
Bondsrepubliek hadden willen
Mevrouw Economoe werd ge
it wegens agitatie tegen het hui-
bewind in Athene.
hoofdbeklaagdede 32-jarige
t Ludwig Zorer uit Stuttgart,
achttien maanden gevangenis-
Aangezien door een krijgsraad
is gewezen, is hoger beroep
Bloten.
itie tegen fabriek Het be-
van de Belgische gemeente
enderlo in de Kempen heeft Ge
lieerde Staten gevraagd de bin-
War grenzen gevestigde Lim-
pe vinyl-maatschappij tijdelijk
fluiten wegens ernstige overlast,
nieuwe bedrijf stootte enige
1 geleden een regen van ko-
Üfaat uit die veel schade aan-
enkele dagen geleden
lapte uit de fabriek een regen
®it poeder dat zoutzuur bevatte,
bedrijf zelf liet toen weten dat
ouders er beter aan deden hun
i, in een straal van 500 meter
liet bedrijf, weg te halen. Het
Kntebestuur wil dat Gedepu-
le Staten de vergunning voor 't
Ut tijdelijk opschorten.
rkiezingen in Hessen In de
elkaar grenzende Westduit-
klstaten Hessen en Neder-Sak-
*orden zondag a.s. plaatselijke
lezingen gehouden. Vier weken
de bondsdag-verkiezingen van
Gember gaan 8,1 miljoen stem-
tttlgden of circa 15 procent van
Wale bevolking aan de bonds-
Miek naar de stembus. Het ligt
voor de hand aan de uit
eer dan regionale betekenis
eind 1968. Toen bereidde president
Johnson zich voor om de totale
stopzetting van de bombardementen
op Noord-Vietnam aan te kondigen
Aan de komst van Kissinger ging
in de ochtend die van generaal
Creighton Abramas vooraf, die com
mandant van de Amerikaanse
strijdkrachten in Zuid-Vietnam is
geweest en die benoemd is tot staf
chef van het Amerikaanse leger. Hij
komt voor een bestudering van de
militaire situatie en de vorderingen
van de vietnamisering.
Geen verklaring
Kissinger legde bij zijn aankomst
geen enkele verklaring af. Maar ui
terlijke tekenen de dagelijkse
bijeenkomsten op het paleis tussen
president Thieu en zijn belangrijkste
medewerkers, het ontbieden van de
ambassadeur in Washington en het
hoofd van de Zuidvietnamese dele
gatie in Parijs, het nieuw onver
wachte bezoek van Kissinger en de
komst van generaal Abrams heb
ben de waarnemers er niet alleen
van overtuigd dat de onderhande
lingen een beslissend moment heb
ben bereikt, maar dat in Saigon
moeilijkheden zijn ontstaan.
Bezoek
Henry Kissinger is vanochtend op
bezoek gegaan bij dictator Ngoejen
Van-thioe.
De straten in de büurt van diens
paleis waren sohoongeveegt toen
Kissingers door jeeps met gewapen
de soldaten geëscorteerde auto naar
Thioe's residentie reed.
Het onderhoud over de oorlog en
hangende vredesvoorstellen duurde
drie en een half uur. Het werd bij
gewoond door de Amerikaanse am
bassadeur in Saigon, Ellsworth Bun
ker.
Een Amerikaanse ambassade
woordvoerder kon niet zeggen wat
voor plannen Kissinger voor de rest
van de dag had en of hij Van
Thioe nog een keer zou ontmoeten.
De nige officiële mededeling was
afkomstig van het presidentiële pa
leis en volstond met te zeggen dat
Van Thioe en Kissinger „het ver
loop van de oorlog en het vredes
overleg in Parijs' hadden bespro
ken.
SAIGON Terwijl de Vietnamese besprekingen in een kritiek stadium zijn geraakt zijn de ge
vechten rond Saigon opnieuw opgelaaid. Langs weg nummer 13 naar het noorden hebben vluch
telingen uit de dorpjes op een afstand van twintig kilometer van de hoofdstad met hun vee
hun tenten opgeslagen.
premier Sidky van Egypte in 1
kou met de hoogste Russische lei
ders zijn een diplomatiek succes
de eerste orde geworden. Dat valt af
te leiden uit de mededeling in
slotcommuniqué dat de drie hoogste
Brezjnew, president Podgorni
premier Kiesinger, spoedig 'n bezoek
aan de Egyptische hoofdstad Cairo
zullen brengen.
Welingelichte kringen in Cairo
zeggen dat voor volgende week
Egyptisch-Russische topconferen
tie zou beginnen. Hoewel niets v/erd
gezegd over de samenstelling va
delegatie naar de topontmoeting
werd gezegd dat de leider van
Russische delegatie in rang hoog
genoeg zou zijn om met president
Sadat te spreken. Daaruit kan i
genomen worden dat het bezoek
Brezjnew c.s. samen zal vallen met
de topconferentie.
Hoewel gisteren nog werd gespe
culeerd dat het bezoek van Sidky
aan Moskou een teleurstellend ver
loop had gehad schreef het gezag
hebbende Egyptische dagblad Al
Achram in zijn avondeditie (nog
voor de publikatie van het slotcom
muniqué) dat de besprekingen suc
cesvol waren geweest. Het Beiroet-
se dagblad An Nahar berichtte in
diplomatieke kringen te hebben
nomen dat Sidky en zijn delegatie
geen militaire onderwerpen ter
sprake hebben gebracht, maar zich
uitsluitend hebben bezig gehouden
met het herstel van het ver
trouwen tussen beide landen.
In het Moskouse slotcommuniqué
wordt verklaard, dat de Arabische
staten volkomen het recht hebben
hun gebieden te bevrijden met alle
middelen die stroken met de be
palingen van het handvest der VN
en met het legitieme recht van de
staten hun vrijheid te verdedigen.
De Sowjet-Unie verklaart ook dat
J voortaan haar uiterste best zal
doen de terugtrekking van de Isra-
e troepen uit de bezette Ara
bische gebieden te bewerkstelligen
de rechten van de Arabischs
volkeren te verdedigen.
Begrafenis
TEL AVIV De militaire gou-
jrneur van de door Israël bezet
te Westelijke Jordaanoever heeft
geweigerd toestemming te geven
voor het overbrengen van het lijk
man, die maandag door onbeken*
den werd doodgeschoten, is in Na
bloes geboren. De Arabische burge
meester van die plaats had om do
toestemming gevraagd. De militair#
gouverneur, generaal Rafael Var-
dl, gaf geen reden voor de welga*
ring.
Waarschuwing
De Israëlische minister zonder
portefeuille Galili heeft woensdag
op een persconferentie gezegd dat
Israël zal optreden wanneer Liba
non de Palestijnse guerrillastrijden
niet tot zwijgen brengt en hen ver
hindert doelen in Israël aan te val
len.
Israël zal dan op eigen verant
woordelijkheid aanvallen met do
troepen en de middelen waarover
het beschikt, op een zelf gekozen
tijdstip.
Betogers vrijgesproken Het
hooggerechtshof van de Zuidafri-
kaanse Kaapprovincie heeft giste
ren de vonnissen vernietigd, die een
lagere rechtbank had opgelegd,
aan veertien personen ln verband
met de betogingen van Juni en de
daaruit voortvloeiende botsingen tua-
studenten en politie.
ADVERTENTIE
de panty die
tegen een stootje kan
(in de groene verpakking)
SANTIAGO Reuter, UP, EFE)
De regering-Allende in Chili heeft
de eisen ingewilligd van de busonder
nemingen, die nu hun staking heb
ben afgelast. In het akkoord met de
busondernemingen belooft de rege
ring wettelijk te zullen vastleggen dat
wegvervoer van personen en vracht
in particuliere handen zal blijven en
niet door de staat zal worden over
genomen.
Deze toezegging was ook geëist door
de vrachteigenaars, die al een week
in staking zijn uit protest tegen een
regeringsvoornemen een staatsver-
voersbedrijf op te richten in Zuid-
Chili. Hun staking duurt echter voort.
De staking van de vrachtwagen-be
drijven heeft geleid tot ernstige te
korten aan voedsel en brandstof in de
grote steden. Maar de staking was
ook aanleiding tot de felste confron
tatie tussen voor- en tegenstanders
van de regering-Allende sinds de
Volksfrontregering in Chili aan de
macht kwam. Later voegden ook win
keliers en zakenlieden zich bij de sta
king.
Als gevolg van de vrachtwagen-sta
king is in 19 van de 25 provincies van
Chili de noodtoestand afgekondigd en
zijn de 155 radiostations verplicht al
leen officieel nieuws over de crisiis uit
te zenden. 400 vrachtwagenchauf
feurs zijn gearresteerd. President Al-
lende, die verklaarde dat het land
op de rand van een burgeroorlog
staat, heeft gisteren overlegd met de
chef-staf van het leger, generaal Car
los Prats en minister van Defensie
Jose Toha. In Santiago is een uit
gaansverbod voor de nacht afgekon
digd.
Nationaliteit
De minister van Arbeid Mireya
Haltra heeft verklaard dat alle sta
kende ondernemingen genationali
seerd zullen worden. Hij zei dat de
regering hierover overeenstemming
had bereikt met de Chileense vak
centrale CUT.
De Chileense minister van Bui
tenlandse Zaken Clodomiro Almeyda
Altamirano vindt het zeer waar
schijnlijk dat "buitenlandse belangen
die in het buitenland tegen Chili age
ren, een akkoord hebben gesloten met
krachten in Chili die nu een offensief
tegen de regering-Allende hebben
ontketend". HU zei dit tijdens een
tussenlanding in Colombia, op weg
naar Mexico.
De voorzitter van de Chileense As
sociatie van Beroepsorganisaties, Mi
guel Jacob, die door president Allende
om bemiddeling in het conflict met
de stakers was gevraagd, is gister
avond ernstig gewond door stenen,
die door de voorruit van zijn auto
werden gegooid. Allende had Jacob
gevraagd een formule voor een rege
ling met de vrachtwagenbedrij ven uit
te werken.
Uit solidariteit met de stakende
vrachtwagen-ondernemers zijn giste
ren ook de Chileense artsen in sta
king gegaan. Volgens de voorzitter
van hun organisatie heeft driekwart
van de artsen ln Santiago het sta
kingsparool opgevolgd.
Ander personeel in de gezondheids
zorg blUft wel normaal aan het werk
en heeft maatregelen getroffen om
in noodgevallen te kunnen helpen.
In de Chileense havenstad Valpa
raiso is gisteren, in de uren van het
uitgaansverbod, een burger door een
patrauille van de marine doodge
schoten. Dit is door de chef-marine
staf in Santiago bekendgemaakt.
Het slachtoffer zat met twee an
deren in een auto die tot stoppen
werd gesommeerd. De bestuurder
trapte echter op het gaspedaal en
probeerde op de patrouille in te Tij
den. De matrozen openden het vuur.
De twee ongedeerde inzittenden
van de auto zUn gearresteerd.
De geschiedenis van het EEG-frau-
de-schandaal, waardoor het moge
lijk werd dat in vijf jaar tijd meer
dan een half miljard Nederlandse
guldens ten laste van de Europese
belastingbetaler ten onrechte als
„steun" werd uitgekeerd, is lang.
Het gaat terug naar het (Olijven)
seizoen 1966/1967 toen voor het
eerst werd besloten een gericht Eu
ropees olijfoliebeleid te gaan begin
nen.
Ter bescherming van de olijvenboer
werden toen verordeningen vastge
steld. Het opzetten van een be
schermend „EEG-beleid" betekende
wel dat jaarlijks in Brussel een
„marktrichtprijs" (die de consument
moet betalen) zou moeten worden
vastgesteld. De Italianen verklaar
den dat hun voormalige prijs, de
productenprUs, duidelijk hoger
lag. Daarom werd toen vastgesteld
dat het verschil van die twee prij-
voortaan als .steun" in de
van een consumenten-subsidie
de Italiaanse en Zuidfranse
boer zou worden uitbetaald.
Om fraude te voorkomen werden
twee controle-maatregelen ingesteld.
Ten eerste moesten de boeren aan
het begin van het seizoen een „teelt
aangifte" inleveren. Na he teinde
van de oogst moesten zij dan, tege
lijk met de steun-aanvrage, de wer
kelijk geproduceerde hoeveelheid
olijven opgeven.
De in de aanvraag om steun opge
geven hoeveelheid werd daarna ge
controleerd met de hoeveelheid olie,
die wordt genoemd in de boekhou
ding van de olieslagerijen.
De grote problemen van deze con
trole-middelen kwamen kort na het
instellen van de verordeningen al
aan het licht.
Lek
Niet alleen was de controle „zo lek
als een mandje", maar daarnaast
duurde het vele maanden voordat
men pas kon uitbetalen. De uiterste
datum voor het indienen van een
steunaanvrage ligt aan het einde
van de oogst. Het onderzoek van de
aanvragen, en dus ook de controle,
kan daardoor pas beginnen in de
loop van de maand na het einde
van de oogst. De geproduceerde olie
is meestal al verbruikt of allang in
de handel gebracht.
Dat er werkelijk iets mis was. ont
dekte men pas toen men de jaar
lijkse consumptie van olijfolie bin
nen de EEG eens onder de loupe
Aanvankelijk was men ervan uitge
gaan dat men deze hoeveelheid ge
makkelijk kon berekenen door de
eindvoorraad van de som van be-
ginvoorraad plus de netto-invoer en
de produktie af te trekken.
Een tweede mogelijkheid om de
consumptie te berekenen was echter
om het totale vetverbruik (zaadolia
én olijfolie) te nemen van het be-
gin-jaar 1966/1967. Daarbij telde
men een wetenschappelijk berekend
percentage van vetverbruikstijging
op. Het zaadolie-verbruik is gemak
kelijk te berekenen omdat Italië
een uiterst geringe eigen produktie
heeft en omdat de invoer precies te
berekenen is op grond van invoer-
certificaten.
Bij vergelijking van de eindresulta
ten van deze op twee manieren be
rekende consumptiehoeveelheden,
kwamen grote verschillen aan de
dag. De verschillen tussen deze
„mogelijke consumptie" en „ge
schatte consumptie" waren dus hoe
veelheden olijven die nooit bestaan
hebben. Maar die wel onder de
"EEG-steunregeling" zUn gevallen.
Een simpel rekensommetje toont
aan op deze wijze in de afgelopen
Jaren ongeveer 140 miljoen Ameri
kaanse dollars teveel aan steun la
uitbetaald.
Uit de cUfers blUkt dat 't verbruik
van olijfolie per hoofd van de be
volking tussen 1966/1967
1970/1971 gestegen is met 35 pro
cent.
Zoals het verslag opmerkt: „Een
dergeüjke toeneming van hi
bruik lijkt niet bijzonder
lijk, want zij is niet te rijmen met
de economische gegevens over het
marktverloop".
Systeem
De Europese Commissie geeft dit
teven verder in het verslag ronduit
toe en wijt dit aan het gekozen sy
steem inzake toekenning van en
controle op de steun voor olijfolie.
Men zegt verder dat hieruit de no
dige conclusies zullen worden ge
trokken en dat daarmee rekening
zal worden gehouden ln de voorstel
len voor het seizoen 1972/1973.
Dat is inderdaad gebeurd, maar ook
hier rijst weer de vraag of deze
wijzigingen in de controle afdoende
zijn. Van de twee controle-middde-
len wordt er een gewipt, namelijk
de controle op de boekhouding van
de olieslagerijen. „Daartegen dient"
men te steunen op de teeltaangiften
en de standaardopbrengsten" (de
laatsten worden overigens door
technici als onbruikbaar afgewezen)
zegt het verslag, „De Juistheid van
de teeltaangiften kan immers nage
gaan worden ook na het indienen
Dank zij deze vereenvoudiging is
een vluggere uitbetaling mogelijk
zodat aan de van Italiaanse zijde
gekomen klacht dat allemaal
lang duurt, tegemoet kan worden
gekomen.
De mogelijkheid van fraude is hier
door eerder groter dan kleiner ge
worden.
Niet mogelijk
Want hoewel men in Italië toegeeft
dat de controle op de ongeveer
12.000 olieslagerijen niet mogelijk is
(dat kan overigens leuk worden als
volgend Jaar ook in Italië BTW
wordt ingevoerd), is deze controle
niet het enige zwakke punt in de
schakel.
Ook bij de andere controle-mogelijk
held kan n.l. druk worden gefrau
deerd, Juist omdat de controle door
het ontbreken van een kadaster on
voldoende kan worden uitgeweid.
Het ziet er dus voorlopig niet naar
uit dat aan dit „smijten met EEG-
gelden" binnen afzienbare tijd een
einde zal komen. Deze gedachte
wordt nog versterkt als men weet
dat Juist de controle van Italiaanse
zijde moet komen en dat dat Juist
het einige land is waar men voor-,
deel van deze „extraatjes heeft.
EEG-Insiders menen daarentegen
dat de enige oplossing het wijzigen
van het gehele controle systeem ia.
Van Nederlandse zUde is altUd al
gesteld dat de marktriohtprijs, die
op basis van de wereld-zaadolieprlja
in een verhouding van 1:2,2 werd
vastgesteld, te laag is, verhoging
van de marktrichtprijs zou het ver
schil met de produktieprijs, en dus
ook de steun, kleiner maken.
Een dergelijke oplossing zou kunnen
worden bereikt als men de prijs
van olijfolie in verhouding tot die
van zaadolie (is thans 1:2,2) zou
wijzigen.
Dit zou niet zo gek zijn, temeer ook
omdat de consumptie van olijf oils
blijft stijgen. Wat ook alweer voor
delig is voor de Italiaanse boer.
Voorlopig Is er een half miljard
gulden te veel uitbetaald.
Een fout die misschien niet goed te
praten is, maar in leder geval wel
goed te maken. Maar voorlopig zit
dat er niet in
