Beter geringe
ooruitgang
lan niks
fTV
Parijs-Rome
Parijs-Londen
Parijs-Bonn
Parijs-Parijs
orbert Schmelzer en Tjerk Westerterp
rer Parijse topconferentie van EEG:
mossel oversteege
;arSPAG 18 OKTOBER 1972
Minister van Buitenlandse Zaken Norbert Schmelzer en zijn staatssecretaris drs. Tjerk Westerterp („een goed koppel", zoals ze zelf
jeggen) hebben in een exclusief gesprek met Loek Menschaar en onze Brusselse correspondent Henk Kolb, hun visie gegeven op de
tomende conferentie van regeringsleiders uit de straks tot negen landen vergrote EEG. De conferentie vindt, na een moeizame voorge-
jchiedenis vol politieke machinaties, morgen en vrijdag plaats in Parijs.
IHAAG „Wanneer wij er op deze conferentie in slagen om bij de verdere
likkeling van de economische en monetaire unie, het hele beleid dat daarmee op
jetair gebied en op conjunctuurpolitiekgebied samenhangt, in de gemeenschap te
iiporeren wanneer we er ook in slagen om de activiteiten ten aanzien van de regio-
politiek, de sociale politiek en het milieubeleid op een of andere wijze in de ge
nschap op te nemen en het voorts nog lukt enigszins een studie-opdracht van de
d te krijgen, die wat handen en voeten heeft, dat kunt u zeggendat is misschien
gematigde vooruitgang, maar het is o ok beter dan niks".
ilegt minister van Buitenlandse
d Schmelzer zijn verwachtin-
over een topconferentie,
Nederland nooit heeft ge-
die bedoeld was als ma-
itatie van vergrote Europese
t Menschaar
enk Kolb
eenschap en die tenslotte voor-
ilijk nog betekenis lijkt te heb-
Toorzover zij bruikbaar is in
Innenlandse politieke strijd, die
met name in Frankrijk en
iand aan de vooravond van
male verkiezingen afspeelt.
Nederlanders kunnen nauwe-
met overdreven optimisme
e top afreizen, waar premier
Biesheuvel als delegatie-
optreedt, maar daar toch
lerwoorden wat de bewindslie-
Buitenlandse Zaken in
idenlange moeizame voorbe
lg hebben uitgedacht.
;ren
aers, Nederland beschouwde
top aanvankelijk vooral als een
mheid om de EEG te demo-
sren en stevig te funderen in
elementaire controle, die de
in de EEG-landen met de
tnschap zou verbinden dan tot
het geval is. Die burgerij
in de EEG thans niet veel
dan een gigantisch technisch
sat, dat op onnaspeurbare
besluiten neemt. De EEG
fl heeft in het kanker-patroon
et publiek zo langzamerhand
»ats gekregen, die voorheen
werd toebedacht aan „de
ïaren in Den Haag" (hoe
ok, in negatieve zin wijst dat
geval op een gegroeid inter-
aal denken over de eigen
emen).
iu, het rapport dat Neder-
de voorbereidingen op
bracht ging zo ver, dat er
tte bijna niets van is overge-
Een vage mogelijkheid
Europese parlement uit te
zijn eigen rechtstreekse
tine voor te bereiden.dat
s. Misschien een besluit op
conferentie, dat de minister-
ran de EEG. Een lichaam
R Franse invloed een bijna
Se almacht is toegeschoven,
afzienbare tijd tot het hou-
in rechtstreekse verkiezingen
besluiten.
nt," zegt Schmelzer, „wij
in elk geval een denkpro-
gang gebracht en vooral het
toetredende Engeland met
enge democratische en par-
toe traditie, zal er al snel
ordrongen raken dat het met
beholpen kader van het ogen-
tet zijn zwakke democra-
controle, niet kan",
erterp: „Als we echt een
"scheen monetaire unie gaan
fen, dan gaat dat niet zon-
echt Europees parlement,
bijvoorbeeld de Nederlandse
ttegenwoordiging zoiets niet
"vaarden. Het is mij uit-
tjk gebleken dat men niet
Is om akkoord te gaan met
beperkingen van de natio-
Bvereiniteit zonder dat daar
tog van de parlementaire
op Europees terrein tegen
stoten. Rechtstreekss verkiezingen
nu zou een onhaalbare zaak zijn
technisch niet alleen, maar ook
in praktisch politieke zin, zolang
bijvoorbeeld in Groot-Brittannië
die verkiezingen zouden kunnen
worden misvormd tot een uit
spraak voor of tegen de EEG.
De verdere uitbouw van de eco
nomische en monetaire unie staat
als punt een op de agenda van de
regeringsleiders, maar alle beslui-
Ten daartoe zijn inmiddels door de
vakministers al genomen. Parijs
zal op dit punt niet veel meer
brengen dan een wat versierde be
vestiging der feiiten en plannen:
kortom, t die economische en mo
netaire unie alleen rechtvaardigt
het omstandig samenstromen in
de Franse hoofdstad geenszins.
"Men kan zeggen", bespiegelt
Westerterp, "dat het feit van de
komende topconferentie de be
sluitvorming min of meer heeft
bespoedigd de ministers van
Financiën hadden anders niet zo
onder druk gestaan om een be
sluit te nemen".
Algeheel
In die visie kan over de top
worden gezegd, dat zij haar groot
ste nut al heeft gehad voordat zij
was begonnen. Maar dit blijft een
wat dunne appreciatie en onder
streept in feite de overbodigheid.
Er is echter een punt dat de be
windvoerders op Buitenlandse Za
ken van groot belang achten. Wes
terterp: "Wij hebben altijd gesteld
een monetaire unie op zichzelf
is niet mogelijk. Er moet dan ook
een coördinatie zijn van de eco
nomische politiek, die zijn uitwer
king heeft op het monetaire be
leid. In dit opzicht hebben wij voor
het eerst, naar ons gevoel, veel
meer vooruitgang geboekt, of lie
ver, gaan we veel meer vooruit
gang boeken, dan tot nu toe het
geval is geweest".
"Tot nu toe", dat wil zeggen: de
Fransen hebben hun verzet tegen
een nauwe binding van economi
sche en monetaire politiek laten
vallen, tijdens de voorbereidingen
al. Maar wanneer straks met veel
tam-tam ln Parijs zal worden be
kendgemaakt dat de regeringen
van de negen EEG-landen heb
ben besloten tot de oprichting van
een Europees fonds voor monetai
re samenwerking, zo'n fonds dal
essentieel is bij het uitbalanceren
van de verhoudingen tussen de
muntsoorten onderling en straks
helemaal niet meer kan worden
gemist als er <teen Europese munt
moet komen, dan is dat in feite
niet veel meer dan een hergroe
pering van alles wat er al was. Als
daar echter besloten zou worden
om bijvoorbeeld kredieten op mid
dellange termijn te gaan geven,
dan moeten er instellingen zijn
die daarover beslissen. Het gaat
thans om automatische korte-ter-
mijnkredieten, die nu al beschik
baar zijn, alleen het wordt alle
maal samengevoegd, administra
tief, keurig.
Waar kan de grote winst liggen,
die in Parijs nog kan worden
bevochten op de barricades, die
de heer Pompidou voornamelijk
volgens zijn particuliere strate
gische visie heeft gereedgezet?
Schmelzer: „U moet zich realise
ren wat het gevaar was dat ons be
dreigde (en nu misschien nog wel
bedreigt) wanneer zulke zaken als
het sociale beleid, de regionale poli
tiek. het milieubeheer buiten het
gemeenschapskader zouden zijn ge
plaatst. Het is al een winstpunt
wanneer je die sectoren duidelijk
binnen de Gemeenschap onder
brengt, dan heb je dat vast binnen"
Twistpunten
Maar als je zonder versterkte
instellingen over zulke belangrijke
projecten moet gaan beslissen
straks, haal je dan daarmee niet te
vens een aantal twistpunten in
huis. dat op den duur belemmerend
zal werken?
„Ik zie het niet als een belemme
ring - op den lange duur is het
bijzonder belangrijk. Het volgende
punt is: hoe ga Je dit alles in de
institutionele sfeer bewerktuigen,
Daar zijn we inderdaad nog niet
uit, maar daar zal straks de erva
ring, die de toetredende landen op
doen, gaan meespelen". Westerterp:
„Voor het eerst zal nu in Parijs
edit aandacht worden besteed aan
de sociale component, die een eco
nomische en monetaire unie moet
vergezellen, een component die
noodzakelijk is wanneer het natio
nale beleidspatroon wordt beperkt.
Dat is wel in beginsel aanvaard,
maar de eigenlijke uitwerking moet
in Parijs nog plaatsvinden".
Tweede agendapunt voor de top:
de externe betrekkingen van de Ge
meenschap. Van Nederlandse kant
wordt het van belang geacht om
overeenstemming te bereiken over
de grote lijnen van de betrekkingen
tussen de EEG en bijvoorbeeld de
belangrijkste geïndustrialiseerde
handelspartners - het zou belang
rijk zijn om de onvermijdelijke dia
loog tussen de VS en de EEG te in
stitutionaliseren.
Nederland is van mening dat de
Gemeenschap de grootste, de be
langrijkste handelspartner in de
wereld wordt en het is van groot
belang dat die Europese gemeen
schap in goede verhouding blijft
met andere geïndustrialiseerde
landen. Daarbij speelt natuurlijk de
VS om politieke redenen een be
langrijke rol. Het is bekend dat de
Amerikaanse regering zo'n overleg
procedure graag geïnstitutionali
seerd zou zien. Nederland is daar
ook voor. maar het is de vraag of
er een definitief besluit kan worden
genomen. In elk geval: de Fransen
zijn huiverig. Ze vrezen een soort
„Doit de regard", een recht op toe
zicht dat de Amerikanen dan op
Europa zouden uitoefenen
Ook ten aanzien van de Oostblok
landen moet Iets gezegd worden.
Op dit punt zal de topconferentie
slechts vage paden uitzetten - wen
sen uitspreken dat die handel moet
worden uitgebreid. Maar 'n zo be
langrijk punt als de Europese vei
ligheidsconferentie komt in Parijs
niet aan de orde. Wel mag worden
verwacht dat de Gemeenschap daar
straks op handels-politiek gebied
als eenheid optreedt.
Bestaat er niet het gevaar dat het
institutionaliseren van een dialoog
met de VS, in de lijn-van de Fran
se vrees, neekomt op een Europa
dat aan de handvan de VS blijft
dat aan de hand van de VS blijft
lopen? Een standpunt dat uw voor
ganger bij elke gelegenheid ver
kondigt: een Europa zonder duide
lijke bindingen met de VS op alle
punten is niet mogelijk. Terwijl het
toch ook denkbaar is dat het Ge
meenschappelijk Europa waar
naar wij streven, pas werkelijk
identiteit krijgt en dan niet alleen
als economisch bouwsel, doch ook
in politieke zin, wanneer het zioh
enigszins van de Amerikanen af
wendt. Dat is een historisch ver
schijnsel: inkeer na een revolutie.
Schmelzer: "Ik ben pefsoonlijk
toch geneigd in de lijn van mijn
voorganger te denken. Niet in die
zin dat wij aan de hand van de
VS zouden moeten lopen, doch
omdat wij ons in de wereld waarin
wij leven, niet kunnen veroorlo
ven tegenover landen waarmee we
ons politiek en cultureel verbon
den voelen en waarmee een sterke
onderlinge afhankelijkheid be
staat, een controversiële ontwik
keling in gang te zetten. Dat is
niet alleen economisch een onge
wenste toestand. Je zou dan een
situatie krijgen waarin de con
tacten tussen de Russen en de
VS worden versterkt, terwijl die
tussen Amerika en de Europese
gemeenschap, waag ik te etwlj-
felen".
Politiek is een ontwikkeling in
ADVERTENTIE
W.
Ibaar
oriëntatie: in 1980 moet die
toche en monetaire unie
2ijn tot rechtstreekse
togen van het parlement in
toirg zal tenminste enige
tevoren moeten worden be-
MALSE UIIILAPPLN
500gram
150 gram
GEKOOKTE
GELDERSE WORÏ
150 gram
ADVERTENTIE
zoekt U
een voortreffelijk muziekinstrument
Stap dan eens binnen bij Mossel Versteeg©... het
gerenommeerde adres met de grootste collectie
piano's, vleugels, orgels, etc. En profiteer van de
unieke voordelen van onze muziekscholen.
Zoutmanstraat 18-20 en 53d
Den Haag, tel.: 070-333970
Winkelcentrum Leldsohag®
Leldschendam, tet.:01761—4583C
Filialen t«
Groningen. He«r
•n Middelburg
ROME Italië wil op de Parijse
topconferentie een voorstel lance
ren, waarbij een studiecommissie
wordt ingesteld om de politieke en
economische toekomst van de uit
gebreide EEG te gaan bestuderen.
De commissie zou onder leiding
moeten staan van de voormalig
premier, Emilio Colombo, thans
minister voor VN-zaken. Italië wil
dat het Europees parlement wordt
versterkt, maar is tegen recht
streekse verkiezingen daarvoor.
In het algemeen is men ln ItaïiS
wat bevreesd dat de gemeenschap
pelijke markt een te sterk Noord-
europees accent zal krijgen. Daar
om wil men een goede en als het
kan trouwe pawner van Frankwijk
blijven. Aan de andere kant wil
men de toekomst van de politieke
en economische samenwerking niet
afremmen: vandaar dat men nu
om een snelle studie vraagt van de
nieuwe realiteiten binnen de uitge
breide EEG.
(Door onze correspondent)
PARIJS/LONDEN De Britten
zullen als debutanten op de ko
mende EEG-conferentie voorname
lijk de kat uit de boom kijken. De
formulering van hun politieke koers
bepaling ligt nog niet vast. Het is
ook 'n feit dat zij met 't zwevende
pond neg niet in lijn zijn met de
monetaire wensen van vooral Frank
rijk en aangezien nog steeds niet is
beslist of 't pond op 1 januari een
vaste wisselkoers krijgt, mag worden
aangenomen dat dit punt straks in
Parijs wel ter sprake zal komen.
Verder ligt het voor de hand dat
de Britten zich vooral naast de Ita
lianen zullen opstellen als het gaat
om voorstellen voor de regionale
politiek van de gemeenschap: een
onderdeel waarbij de Engelsen, net
als de Italianen, veel belang heb
ben en waarover premier Heath
tijdens zijn recente bezoek aan
Italië ook uitvoerige bespreknigen
heeft gevoerd.
Ook kan worden aangenomen dat
premier Heath en de zijnen zullen
meewerken aan de versterking van
de positie van het Europese parle
ment in de Gemeenschap, al staat
het op dit moment nog niet vast of
Labour er in dit stadium wel aan
zal meedoen en haar afgevaardig
de voor dit parlement aanwijzen.
Oppositieleider Wilson heeft aange
kondigd dat Labours parlementa
riërs zich daarover binnenkort zul
len uitspreken. Een sterke gemeen
schap met een eigen stem in de
wereld blijft de basis van de Britse
doelstelling, zoals die voortdurend
door de Europeaan Heath wordt
uitgedragen.
de richting van een Amerikaans
silationisme bijzonder ongunstig.
Als de VS met ons in een hecht
defensieverbond verenigd moeten
blijven, en daartoe dus een geloof
waardig aantal troepen op het
vasteland willen handhaven, dan
mogen wij die VS niet van ons
vervreemden. Westerop: "Juist het
contact op hoog niveau zal de
Gemeenschap kunnen dwingen
zich rekenschap van te geven wat
zij nu eigenlijk tegenover Amerika
naar voren willen brengen. Nu
doen de lidstaten dat nog voor
zichzelf. In Amerika bestaat een
grote onwetendheid over wat de
EEG doet, betekent en wil".
De verhouding tot de onder
ontwikkelde landen en dan met
name de verantwoordelijkheid
die het verenigd Europa ten op
zichte van die landen wenst te
dragen, zal in Parijs ook onder
woorden moeten worden ge
bracht. Maar wordt het Mans-
holts antwoord op Santiago?
Geenszins vermoedelijk. Een pas
ingestelde werkgroep zal richtlij
nen van de top gaan uitwerken,
maar er een serie vormvaste uit
spraken meer dus dan fraai
geformuleerde Intenties men
mag er niet te zeer op rekenen.
En dan de instellingen ver
sterkt, niet versterkt. Den Haag
blijft er nog wel wat in zien. Er
zullen geen beslissingen worden
genomen die negatief werken op
de ontwikkelingen van de gemeen
schap, zoals de vestiging van een
politiek secretariaat te Parijs, in
plaats van te Brussel. Dat is een
veer die Pompidou heeft moeten
laten.
Vraag: De topconferentie wordt
gebruikt voor binnenlandse poli
tieke doeleinden in lidstaten. Hoe
vindt u dat als verschijnsel van
Europese integratie? "Menselijk",
zegt Schmelzer.
In elk geval: de topconferentie
in Den Haag was er een van ver
strekkende en historische beteke
nis. Die in Parijs, is niet noodza
kelijk, maar wel onvermijdelijk.
(Door onze correspondent)
BONN Bondskanselier Brandt
heeft er, midden in een verkiezings
strijd, waarin de economische ont
wikkelingen van de laatste jaren
zo'n grote rol spelen, alle belang
bij om vooral op dit punt in Parijs
iets concreets te bereiken. Brandt
en Pompidou zijn het erover eens
dat gemeenschappelijk maatrege
len moeten worden genomen tegen
de prijsstijgingen hetgeen naar het
oordeel van regeringsfunctionaris
sen in Bonn een gunstig uitgangs
punt is.
Brandt spreekt al over een „sta-
biliteits-gemeensohap". De maatre
gelen die daarvoor in Parijs zouden
moeten worden genomen, beperken
zich niet tot het monetaire fonds.
Bonn denkt o.a. ook aan ge
meenschappelijke maatregelen om
het geldvolume in te dammen en
het kredietplafond te begrenzen.
En wat het vooral door Frans toe
doen naar voren geschoven monetai
re fonds betreft: Bonn is vastbeslo
ten ervoor te zorgen dat de mone
taire en de economische unie zich
parallel kunnen ontwikkelen de
economische coördinatie mag niet
achterop raken.
De Westduitsers rekenen erop
dat. in samenhang met de econo
mische en monetaire ontwikkeling,
pogingen worden gedaan om ook
de sociale component te versterken.
Daarbij wordt onder meer gedacht
aan het werkgelegenheidsbeleid,
medezeggenschap in de bedrijven
en de milieubescherming.
Nu het politieke secretariaat vrij
wel zeker geen onderwerp van ge
sprek kan zijn (Bonn heeft zich
met nadruk voor Brussel als zetel
uitgesproken), hoopt de regering-
Brandt dat het efficiënt functione
ren van de vergrote gemeenschap
met andere besluiten kan worden
bevorderd. Bonn pleit voor de be
noeming van staatssecretarissen
voor Europese Zaken ministers
is niet haalbaar die als leden
van de raad veel Intensiever het
beleid in Brussel zouden kunnen
begeleiden en tot een continue sa
menwerking met de commissie
zouden kunnen komen.
Wat het buitenlandse beleid be
treft, bestaat in Bonn het optimis
me dat de laatste besprekingen tus
sen Brandt en Pompidou de Fran
se houding tegenover Amerika heb
ben veranderd. Ook de Fransen
zouden erkenen dat het organiseren
van een regelmatige dialoog tussen
de Europese Gemeenschap en de
Verenigde Staten niet het gevaar
voor te grote Amerikaanse in
vloed hoeft mee te brengen.
Het zullen overigenss, daar be
staat in Bonn geen twijfel over,
bepaald geen opzienbarende beslui
ten zijn, die in Parijs worden ge
nomen. Voor een vergelijking met
,Den Haag" voelt de regering-
Brandt niet, omdat deze keer een
gemeenschap-in-beweging eerder
een 'feeks strategische besluiten
moet nemen. Die zouden onder
onder meer vanwege de grote in
ternationale onderhandelingen van
het komende jaar niet mogen blij
ven liggen.
U vindt alle andere VIVO-aanbiedingen op pagina 2en3vanUwdarp.esblad vandezeweek
(Door onze correspondent)
PARIJS De Fransen gaan
naar de. topconferentie met in elk
geval een duidelijke bedoeling:
geen versterking van de Europese
instellingen, zo mogelijk voortgang
in de richting van rechtstreekse
verkiezingen van het Europese
parlement, meer bevoegdheden
voor de ministerraad dan voor de
Europese Commissie. Dat lijken
uitsluitend negatieve zaken, maar
het is een opvatting die past In
het gaullistische beeld van het
grote zelfstandige met atoomwa
pens zo sterke Frankrijk, dat in
Europa een eigenzinnige, maai
gedegen onafhankelijke rol wenst
te spelen.
Wanneer president Pompi
dou morgen zijn gasten ontvangi
in het met veel pluche aangekle
de conferentiecentrum aan de
Avenue Kleber, waar tot nu toe
de officiële Vietnam-onderhande-
lingen hebben plaats gevonden, zal
hij dat echter niet doen als "de
ongekroonde keizer van Europa".
Weliswaar had de Franse presi
dent zichzelf deze rol reeds tijdens
de prille voorbereidingen van de
topconferentie toebedacht, maar
tijdens de maandenlange voorbe
reidingen in de Europese minister
raden is -hem eens en vooral dui
delijk gemaakt: de EEG-lldstaten
zijn niet bereid een situatie te ac
cepteren waarin de Franse presi
dent 'alle belangrijke Europese be
slissingen voor het Elysée mono
poliseert.
Daarom dus zal er geen politiek
secretariaat in Parijs komen.
Daarom ook zullen monetaire ont
wikkelingen in tegenstelling tot de
Franse visie ten nauwste verbon
den moeten blijven met de Econo
mische Integratie. Kortom, Frank
rijk heeft zijn plannen niet waar
kunnen maken en beschouwt de
topconferentie nu nog slechts als
een welkome gelegenheid voor
Pompidou om zijde te spinnen
voor het Ingewikkelde haakwerk
dat zijn gaullisten in de Franse
binnenlandse politiek als doekje
voor het bloeden willen gaan ge
bruiken.
