Ralph Nader; Man op een
zeepkist
Lood is niet weg te denken: het zit overal in
PTT EIST
GOEDE BUSSEN
DS7
Tweede
Kamer
moet gewoon
kantoor worden
Het boemerang-effect van manipulatie en beinvloeding
Jongetje
valt van
galerij
van
flat
Ben bank, die
er ookvoorwintervakanties is
PONDERDAQ 5 OKTOBER 1972
BINNENLAND
PAGINA 7
LAREN Ralph Nader is een man op een zeepkist. Hij gaat
op die zeepkist staan midden tussen een paar honderd miljoen
consumptiedolle Amerikanen. Hij zegt ze dat al dat slaafse ge-
consumeer niks waard is. Hij vertelt de bevolking van een land
met een autodichtheid van één op twee personen, dat een auto
de mens niet gelukkig maakt.
ADVERTENTIE
En er luisteren er waarachtig nog
zoveel naar hem, dat de regering in
Washington hem au sérieux neemt.
Dat hij diezelfde regering dezer da
gen hardop kon verwijten dat zij
zich aan de grote ondernemingen
verkoopt en lak heeft aan de kiezer,
dat bezorgt die regering maagpijn.
Waarom zeggen ze dan niet: die
vent zeurt maar wat, hij is een
querulant?
Door
L. Bakker
Omdat hij ze feiten op het hoofd
stapelt. Omdat hij meer parate
kennis heeft van hun doen en la-
j ten, dan zij zelf. Misschien in to-
taal ook niet zovéél, maar wel méér.
Héél even zette Nader gisteren zijn
zeepkist in Nederland neer. In de
Singer Concertzaal in Laren. Zijn
zeepkist was daar het keurige po
dium met overvloedige bloemstuk
ken en een verlicht bord waarop hij
in grote drukletters welkom werd
geheten. Een zaal vol met weldoor
voede heren en een minderheid aan
dames.
Allemaal betaald en bijeengebracht
door een bureau dat zijn best doet
om te zorgen dat er in Nederland
Biotex wordt verkocht en dat er
verderop in Europa Pernod wordt
gedronken.
Want Je kunt Ralph Nader afhu
ren. Hij vliegt dan over de Oceaan
naar Je toe, praat voor Je zaal met
inheemsen, incasseert daarvoor een
paar duizend gulden en rept zich
met dat geld naar Amerika terug
om er acties mee te gaan onderne
men.
Show
Hij geeft waar voor dat geld. Want
de kracht van Nader is toch ver
moedelijk wel voor zeker de helft
gelegen in de show die hij opbouwt.
Met een Amerikaans professionalis
me dat wij hier niet kennen.
Nou, laten we zeggen: zoiets als
Marcel van Dam in zijn eerste tele
visie-optreden, destijds, toen hij als
ARNHEM In een flat in Vee-
nendaal is gisteren een jongetje van
anderhalf jaar tussen de spijlen van
een balkonhek gekropen en doodge
vallen. Hij speelde zes hoog op het
balkon terwijl zijn ouders zich klaar
maakten om naar de markt te gaan.
Vorige maand kwam in Ede een
tweejarig Jongetje net zo om het le
ven. De gemeente in Ede had al op
de te grote openingen in de hekken
gewezen. Na het ongeluk zijn daar
verbeteringen toegezegd.
student goochem had uitgerekend
wie de verkiezingen zou winnen.
Maar niet de Marcel van nu, noch
de Bosboom van Koning Klant, of
wie ook. Niet dat zwaar in het vest
zittende vaderlijk-serieuze waar wij
Europeanen altijd wel heen afdrij-
Ralph Nader, nog Jonger lijkend
denkelijk door zijn wat slungelige
manier van lopen dan zijn 38
jaar en ook jonger dan op de foto's,
stapt onmiddellijk met een afgeme
ten tekst op zijn publiek in: „Ze
praten steeds maar over geboortebe
perking, ze moesten het eens heb
ben over autobeperking. Er worden
in Amerika drie auto's gemaakt op
elke baby die geboren wordt".
Hij gaat door met feiten en cijfers:
1 op elke 7 dollar wordt in de V.S.
vervoer uitgegeven; 1 op elke 2
Amerikanen wordt in de loop van
zijn leven van zeer licht tot dode
lijk gewond in het verkeer. Hij
slacht in tien minuten tijd de hele
auto-industrie af, stampt het
schroot wat er van overblijft tot
een pakje en schuift dat achteloos
de orkestbak in, om subiet over te
stappen op het gegeven dat warme
worstjes voor ongeveer de helft uit
afvalvlees bestaan.
Voorvechter
Hij is bepaald geen consumenten-
voorlichter. Hij is meer een voor
vechter en dan nog niet eens eentje
die zich voortdurend druk maakt
over de dagelijkse behoeften van de
consument. Daarmee houden zich in
Amerika heel anderen bezig, zoals
de Consumer Union met zijn twee
miljoen leden; en zoals plaatselijke
Ralph Nader tijdens de door een Nederlands reclamebureau georganiseerde discussie.
bureaus die persoonlijke klachten
behandelen.
Hij vecht met hulp alleen, en
hij heeft ook niet zo'n erg hoge pet
op van de regelingen die anderen
bedenken. Bijvoorbeeld niet van de
wetten waarmee de afzonderlijke
staten paal en perk zouden kunnen
stellen aan misstanden.
„Kijk eens naar de kleine staat De
laware, wat daar niet allemaal ge
vestigd is. ITT, Ford, GM, Chrysler,
en nog een hele hoop andere. Ze
hebben hun nederzettingen over de
hele wereld, maar als Je gaat kijken
waar ze officieel staan ingeschre
ven, is dat in het kleine Delaware".
„Omdat je Je, met de wetten die ze
daar hebben, tegenover niemand
hoeft te verantwoorden. Ze kunnen
daar doen wat ze willen. Een maat
schappij zoals GM zou heel Dela-
ware handje contantje kunnen ko
pen... als Dupont (het grote kunst-
garensconcern) het maar kwijt wil
de".
Onverslaanbaar
In die stijl is Nader onverslaan
baar:
„Ze adverteren met nieuwe auto
banden: 25 procent beter. Ik heb ze
gevraagd: beter dan wat? Dan krijg
je geen antwoord".
Voordat de slapende Federal
Trade Commission er wat tegen
had kunnen doen (wéér een trapje
andere ij veraars, nota bene de
hier vaak bewonderde commissie die
eist dat reclame-beweringen bewe-
wordem), was er al veel honde
brood van een bepaald merk ver
kocht op de slagzin: zes van de ze
ven honden vinden het 't lekkerst.
Ik vroeg ze hoe ze dat wisten. Ge
probeerd in een kennel, zei iemand
die bij hun speciaal chef was van
het hondehonger-onderzoek (onze
regering heeft niet eens iemand in
dienst voor mensenhonger-onder
zoek). Ik heb de concurrerende fa
brikant tegenover wiens hondebrood
DEN HAAG Binnen drie Jaar
moeten alle brievenbussen in ons
land voldoen aan de eisen van de
PTT. Bij huizen die meer dan tien
meter van de weg staan, moet een
buitenbus worden geplaatst.
Deze maatregelen van de PTT
steunen op de wijziging van de post-
wet van april 1971, waardoor het
mogelijk werd normen te stellen
voor de aflevering van poststukken.
Volgens de nieuwe regeling mogen
de gleuven van brievenbussen niet
lager dan 70 cm en niet hoger dan
1.70 m. boven de grond zijn. De in-
werpopening moet 26,5 cm breed en
3.2 cm hoog zijn.
De PTT ziet zich, gezien de fi
nanciële verliezen van de afgelopen
jaren genoodzaakt deze kostenbespa
rende maatregel te treffen. Zij wil
daarmee geenszins de serviceverle
ning beperken.
De normalisering van de brieven
bussen vereenvoudigt het postbestel-
len, aldus de directie van de PTT.
Geen nodeloos wachten door aan
bellen voor grote stukken en ook geen
beschadiging meer. Door het plaat
sen van buitenbussen hoeft de post
bode niet meer door tuinen, via op
rijlanen en portiektrappen. Dat
scheelt de Nederlandse postbodes
achtduizend kilometer per dag.
Wanneer het hele project over
drie Jaar klaar is, zal de totale be
sparing 3 tot 4 miljoen gulden per
Jaar zijn.
Voor de buitenbussen, die de PTT
in eerste instantie gratis verstrekt
en brievenbussen in nog te bouwen
huizen is een overgangstermijn van
een Jaar gesteld. Voor het vervan
gen van de bestaande brievenbussen
geldt een termijn van drie Jaar.
De nieuwe maatregelen hebben
een dwingend karakter. „Als na het
verstrijken van de overgangsfasen
niet aan de eisen is voldaan, kun
nen de poststukken onbestelbaar
worden verklaard," deelt de directie
van de PTT mee.
De regels zullen overigens wel met
soepelheid worden gehanteerd voor
alleenwonende zieken, bejaarden
en gehandicapten.
Met de actie buitenbussen wordt
deze maand gestart in Friesland. De
PTT heeft dat deel van het land ge
kozen omdat daar al enige ervaring
werd opgedaan. Begin 1974 is Zuid-
Holland aan de beurt. In totaal zul
len 400.000 bussen worden geplaatst.
Studentenunie
Nijmegen wil
Duynstee niet
dat was uitgehaald, uitgenodigd
voor een eerlijke hondehonger-wed-
strijd met dat andere hondebrood.
Hij had ze allicht te schande ge
maakt, want waarom zouden zes
van de zeven honden elkaar gaan
verdringen bij één bak, en de ande
re laten staan? Maar hij weigerde.
Hij vocht het liever een andere
keer met tegen-misleiding over het
hoofd van de consument uit".
Levensgevaarlijk
Dat is Nader ten voeten uit. Een
Dick van Dyke (anderen zeggen:
Billy Graham) met betere tek
sten. Levensgevaarlijk voor wie hem
op zich af krijgt. Vooral gevaarlijk,
omdat hij wordt beschermd door de
men mag aannemen, ongevraag
de beschrijvingen die hem de
imago hebben gegeven van een
schuchtere jongeman die door boze
industriëlen wordt vervolgd.
Hij zal heus wel eens wat particu
liere detectives namens grote con
cerns in zijn spoor vinden. Maar
hij hanteert dan ook meedogenloos
dat punt uit het Amerikaanse recht,
dat het mogelijk maakt enorme
vergoedingen te eisen voor schade
door fouten of nalatigheid.
Zoals hij zelf zegt: „Als een postor
derbedrijf elke klant twee-en-een-
halve dollar teveel laat betalen,
krijg Je geen rechter zo gek om
zich met de klacht van één man te
bemoeien. Maar als Je stelt dat die
postorderzaak zo'n vijf miljoen
klanten heeft afgezet, dan gaat het
ineens om twaalf-en-een-half mil
joen dollar".
Nee, Nader is niet
NIJMEGEN De Unie van
Studenten te Nijmegen heeft zich
fel gekeerd tegen een eventuele be- consumenten-man. Hij is meer een
noeming van prof. mr. F. J. F. M. man die zich keert tegen manipula-
Duynstee tot rector-magnificus tie en beïnvloeding van de massa
van de katholieke universiteit in j en daarbij komt hij zowel fabrikan-
deze stad. Dinsdag heeft de uni- ten als regeringen tegen. Hij heeft
versiteitsraadsvergadering de voor- ontdekt dat alles zijn boemerang-
dracht van de faculteitsvoorzitters effect kan hebben, ook manipulatie
om prof Duynstee tot rector magni-
ficus te benoemen aanvaard. De i ,ze^"}Ve.
nende hand. Al die producenten en
autoriteiten zijn als de dood om ln
hun hemd te komen staan". Maar
De j Hij zegt: „We geraken aan de win-
Unie van Studenten zegt daarover in
verklaring hierover hoogst
ontwaardigd te zijn.
Gezien de anti-democratische ge
zindheid van prof. Duynstee moet
men volgens de Studentenunie wel
vrezen voor een verdere centralisa
tie van de machtsposities van het
universiteitsbestuur.
Daardoor zal volgens de stu
ring van de plannen om de uni
versiteitsraad tot een beter democra
tisch fungerend orgaan te maken
worden bemoeilijkt. Het college van
curatoren zal nog een beslissing over
de benoeming moeten nemen.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Een wintervakantie
boeken is een kwestie van
vertrouwen. Verstandige
mensen doen dat tegen
woordig bij hun bank, de
NMB. Omdat je daar meteen
alle kaarten in één hand
hebt Niet alleen deskundig
advies voor 'n reis, waar
solide organisaties als Hotel
plan en Fit achter staan.
Ook nuttige en nodige
dingen als vreemd geld
voor onderweg. Reischeques
voor als-je-er-bent Een reis
verzekering en annulerings
verzekering, voor de zeker
heid. Of de huur van 'n
safe, om kostbaarheden een
veilig onderdak te geven.
Prettige wintervakantie!
DEN HAAG De Tweede Kamer
moet teruggebracht worden tot 100
leden en de Eerste Kamer moet wor
den opgeneven. Dit zijn twee pun
ten uit het werkprogramma van
DS'70.
Dr. W. Drees, oud-minister van
Verkeer en Waterstaat, thans Twee
de Kamerlid en lid van de Verkle-
zingscomimissie.
„Ons streven is om primair tot een
goede bewerktuiging van de Tweede
Kamerleden te komen. Zo moet er
voor ieder een secretaresse zijn of
een wetenschappelijk medewerker;
een goede kamer en voldoende do
cumentatie. Als dit te verwezenlij
ken is dan zal het aantal Kamerle
den van 150 tot 100 kunnen worden
teruggebracht. Er is namelijk sinds
1956, toen de Kamer op haar huidi
ge ledental werd gebracht veel ver
anderd. Kamerleden die nog erva
ring hebben van voor dat jaar ge
ven zelf ook toe dat het met 100
man prettiger werken was.
Staf
In 1956 dacht men alleen aan Ka
merleden. Nu houdt men ook reke
ning met een staf, zodat de Leden
wat minder belast hoeven te wor
den met allerlei bijkomstige werk
zaamheden. Daarbij is de functie
van de spreekbeurten in het land
ADVERTENTIE
Sommige
charmante dingen
van vroeger zijn
er nog steeds.
voor een deel voor de t.v. overgeno-
In feite moet de Kamer gaan func
tioneren als een normaal kantoor,
zoals in Duitsland. Persoonlijk ben
ik voor: maandagochtend fractie
vergadering en dan 's middags plus
dinsdag, woensdag en donderdag
overdag de algemene vergaderingen.
De avonden kunnen dan eventueel
nog gebruikt worden voor commis
sievergaderingen of uitlopende Alge
mene Vergaderingen. De vrijdag
kan dan vrij blijven vóór de minis
terraad.
DS '70 pleit voor minder Kamerle
den om het lidmaatschap weer wat
meer reliëf te geven en ook om in
de zeer grote partijen de vorming
van „vleugels" te voorkomen. Men
vergadert het prettigst met zo'n
20 tot 25 man. De laatste Ud
val nogal eens op dat men op
weigeringen stuit voor het Ka
merlidmaatschap. Indien het getal
wordt teruggebracht, wordt het
werk weer eervoller en belangrijker.
I Bij de opheffing van de Eerste Ka
mer hebben wij vooral gedacht aan
de toch wel zware procedure, waar
aan de wetsontwerpen thans onder
hevig zijn. De vervroegde Prinsjes
dag op de derde dinsdag van au
gustus werd helaas door de Eerste
Kamer verworpen. Nu heb Je alleen
maar tijd van de derde dinsdag in
september tot 1 Januari, waarop
alle wetten van kracht moeten wor
den.
In deze procedure werkt een Eerste
Kamer vertragend. Trouwens veel
wetsontwerpen worden al „voorge
kookt" in de EEG, Beneluxverband
of de SER. Dan is de functie van
de Eerste Kamer al bijna die van
een derde Kamer aan het worden."
Loodvergiftiging kan nare din
gen met zich mee brengen: hevi
ge buikpijn, hoofdpijn, verstop
ping, gebrek aan eetlust, ver
moeidheid, bloedarmoede, ze
nuwverlamming, en zelfs blijven
de beschadiging van de hersenen.
En lood zit overal in. In verf. In
uitlaatgassen. In sigarettenrook.
In voedsel. In aardewerk. Lood
zet zich vast in organen en been-
dergestel, lever en in ribben
vooral. Men merkt er doorgaans
alleen de schadelijke gevolgen
van, als men er lange tijd veel
van binnen krijgt. En vaak ziet
men de symptonen van loodver
giftiging aan voor die van andere
ziekten.
Klantenrubriek
door L. Bakker
Al dat lood dat overal in zit, ls
gevaarlijk. Meestal niet van al
die dingen apart, maar wel van
alles bij elkaar. Het kwaad dat
lood doet is erkend: bijna vijf
honderd geleerden uit
twintig landen vergaderen er
deze week over in Amsterdam.
In deze rubriek vraag ik nog eens
speciaal aandacht voor enige van
die lood-feiten waarmee de con
sument dagelijks te maken heeft.
Zoals deze:
Loodvergiftiging bij kinderen
wordt vrijwel altijd veroorzaakt
door het opeten van schilfers
loodhoudende verf. Bij 'n waren
onderzoek door de consumen
tenorganisaties in ons land bleek
eind vorig Jaar dat erg veel mer
ken verf giftig loodchromaat be
vatten. Men vindt dit in verf met
de kleuren geel en groen (of
kleuren die daar tegenaan lig
gen). Slechts zelden staat er een
waarschuwing op de bus.
De meeste kinderen die aan lood
vergiftiging lijden, zijn tussen
één en drie Jaar oud. Doordat zij
in die leeftijd vaak ziek zijn, ziet
men hun kwaal dikwijls voor een
andere aan, en komen de ernsti
ge verschijnselen pas later naar
buiten.
Dankzij nieuwe geneesmiddelen
zijn er nu bijna geen sterfgeval
len meer tengevolge van hersen
beschadiging door lood. Vroeger
stierf 70 procent van die kinde
ren; nu nog 5 procent. Maar vele
anderen blijven invalide. Onder
zoekingen ln Australië hebben
aangetoond dat het lood soms
pas na tien tot veertig Jaar toe
slaat.
De brochure over het verfonder-
zoek Is nog verkrijgbaar bij de
Stichting Vergelijkend Warenon
derzoek, Men kan hem kopen
door storting van 1,75 OP GIRO
1477321 op naam van Stichting
VWO, Leeuwendaallaan 10, Rijs
wijk (Z-H) Op de girokaart zet
ten „brochure verf".
Zuren
Vooral levensmiddelen waar zu
ren ln zitten, kunnen lood vrij
maken uit lepels, pannen, scha
len en ook uit aardewerk. Som
mige geleerden geloven dat het
gebruik van loodhoudend keu
kengerei door de Romeinse hoge
re klassen lndlrekt heeft bijge
dragen tot de val van het oude
Rome.
Dit mag dan een aardig grapje
zijn voor geschiedvorsers, een feit
ls het dat ook vandaag de dag
nog het ene aardewerkprodukt
veel meer schadelijk lood bevat
dan het andere. Dat blijkt uit
een recent onderzoek van de Ne
derlandse Consumentenbond naar
lood in eetgerei.
Van de 21 merken (en merklo-
ze) aardewerken kopjes, die men
onderzocht, bevatten er 4 meer
lood dan er ln mag zitten volgens
de normen die ln diverse landen
van kracht zijn.
Van de 25 soepkommen had
den er 3 te veel lood.
In één van de 9 onderzochte
merken fondueborden zat teveel
lood.
Toch kan het ook helemaal
zonder lood: van de 96 onder
zochte kopjes, bekers, soepkom
men, soepborden, fondueborden
en schalen waren er 17 loodvrij.
Alleen, ln ons eigen land bestaan
geen duidelijke voorschriften
over de ontoelaatbaarheid van
bepaalde loodgehalten in aarde
werk. En dat, terwijl er toch heel
wat kans is dat wij van het lood
iets naar binnen krijgen. Want
het kan worden opgelost en in
eten of drinken meegevoerd door
azijn, vruchtensappen, thee. vet
en melk.
Wie een aantal merken wil we
ten die geen of slechts een ge
ring loodgehalte hebben, kan dat
vernemen uit de laatst verschenen
Consumentengids. Te bestellen
door storting van 2 gulden op
giro 27874 van de Consumenten
bond, Leeghwaterplein 26, Den
Haag, Op de girokaart zetten:
„Gids nr. 10, oktober 1972, toe
zenden s.v.p."
Het is nog altijd erg moeilijk na
te gaan in welke verschijnings
vormen wij lood het meest moe
ten wantrouwen. In verf, waarop
kinderen sabbelen is het erg ge
vaarlijk. dat staat vast: genezen
kinderen worden als zij in hun
huis terugkomen vaak weer, en
dan veel erger, ziek.
Maar lood in melk, die uit sterk
vervuilde streken komt, blijkt
toch maar zo weinig te zijn, dat
het niet schadelijk is. Bij sigaret
tenrokers blijft het loodgehalte
ln het bloed binnen de normale
grenzen, maar men vermoedt dat
er wel lood in hun ribben wordt
opgeslagen.
Vastgesteld is (in Amerika) dat
stadslucht vijf tot vijftig keer zo
veel lood kan bevatten dan de
lucht op het platteland. En ook
ls vastgesteld dat de looddeeltjes
van uitlaatgassen zo klein zijn,
dat ze makkelijk diep in de lon
gen kunnen doordringen. Alleen,
ook daar kan men ze niet terug
vinden. omdat ze in de longen
zelf niet worden opgeslagen,
maar doorgegeven worden aan
het bloed. Een deel ervan ver
dwijnt weer via de urine, maar
hoeveel blijft er zitten?
Dat het er zit, blijkt meestal pas
ais de mens zwakker of ziek
wordt. In Amerika, bijvoor
beeld, kregen vrouwen die veel
whisky dronken, miskramen en
kinderen met afwijkingen. Door
het alcoholmisbruik? Nee: door
dat de whisky Illegaal was ge
stookt Je Uetels, die waren ge
maakt van oude, met lood bekle
de autoradiatoren.
Deze zomer gekocht: een tube
scheercrème van Palmolive voor
ƒ2,50 (er had eerst 2,45 op het
prijsje gestaan).
Nu gekocht: een tube scheercrè-*
me van Palmolive met als prijs
„van 2,60 voor 2,35".
De doos van de nieuwe tube ls
met veel oranje strepen versierd;
de oude was dat niet. We hebben
toch wel dezelfde tube? Dozen
naast elkaar gehouden: Ja hoor,
ze zijn even groot, net zoals de
tubes trouwens.
En dan, heel toevallig, zien we
het staan: op het flapje van de
oude doos „130 gram" en op het
flapje van de nieuwe doos „112".
Het verschil tussen 130 gram en
113 gram ls zo'n 14 procent.
Minder, wel te verstaan.
