Het taaie ongerief in de Leidse raad A
grote aantallen
studenten en scholieren
DRS. H.
VIS NAM AFSCHEID
Bosier
Leidato
SHOEPOST
Route van
de taptoe
Het bittere touwtrekken zal nog wel tot 1974 voortduren
ÏATERDAO 30 SEPTEMBER 1975
LEIDEN
Beroepingswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Benoemd door deputaten van de
geestelijke verzorging in het buiten
land tot predikant in Zwitserland, A.
C. Bronswijk, leraar godsdienstonder
wijs te Breda.
GEREFORMEERDE KERKEN
(vrijgemaakt buiten verband)
Beroepen te Kampen, J. H. Kamer
beek, te Apeldoorn, en W. J. van der
Linde, te Urk.
Gouden jubileum
H. W. Oudshoorn
LEIDEN De heer H. W. Ouds
hoorn, hoofd van de laboratorium-
en interne dienst van het Farmaceu
tisch Laboratorium in de Hugo de
Grootstraat, herdenkt maandag het
feit, dat hij vijftig Jaar geleden bij
dit laboratorium in dienst trad. Na
een huldiging in intieme kring vangt
die dag om 4.30 uur een receptie aan.
ADVERTENTIE
3 OKTOBER TOPPERS
van Uw
drankenadviseur
STEENSTR 8 TEL 21361
HERENSTR 6 - TEL. 3 00 69
HAARLSTR 204 TEL 21611
Maandag 2 oktober en dinsdag
3 oktober zijn al onze zaken
de gehele dag geopend.
ASA zoekt tot eind oktober
I die een of meer weken willen werken.
HOOG LOON! KOM SNEL
ALGEMENE STUDENTEN ARBEIDSVERLENING
Kaiserstraat 21 - Leiden Telefoon 32245
Naar aanleiding van de reactie
van de heer Van Zijp op het inge
zonden stuk van mêj. Swinkels wil
ik best geloven dat er geen corrup
tie op de Leidato is geweest. Maar.,
het ingezonden stuk van mej. Swin
kels kan ik niet als dom en dwaas
zien. Het is toch logisch als een
niet-ingewijde nr. 39.768 op zijn of
haar toegangsbiljet ziet staan dan
denkt dat hij of zij de 39.768ste be
zoek (st) er is.
De praktlijk leert verder dat Je
met informeren bij belanghebbende
deskundigen meestel niet ver komt.
Verder vraag ik me af waarom de
heer Van Zyp een Jaar geleden niet
op myn ingezonden stuk de toen
malige Leidato betreffende heeft ge
reageerd. Er was toen een hobby
hoek voor amateurs, van die ama
teurs waren er echter die hun pro-
dukten te koop aanboden en daar
door dus niet meer als amateurs
als Je het zuiver wilt houden ten
minste konden worden beschouwd.
Er was een kunstschilder, die zich
zelf amateur noemde, die een hele
stand met te verkopen werk had,
maar die zover ik me herinner
niet bij de standhouders in de Lei-
datokrant werd vermeld.
FRED VOS,
HAARLEMMERSTRAAT 301,
altijd voordeliger
LEIDEN In verband met het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd heeft drs. H. Vis gisteren af
scheid genomen als directeur van
het Leldse Slachthuis. Tijdens een
besloten, doch zeer druk bezochte
bijeenkomst in de Burgerzaal van
het Stadhuis, gaf wethouder Lij ten
een overzicht van het vele belang
rijke werk van de scheidende direc
teur en diens verdiensten voor het
slachthuiswezen en de volksgezond
heid.
In lovende woorden werd drs. Vis
verder toegesproken door de heren
S. R. Klarenbeek, veterinair inspec
teur voor de volksgezondheid in
Noord-Zuid-Holland, G. P. Bergers,
voorzitter van de Federatie van de
Slagerspatroonsvereniging in Leiden,
die de heer Vis een fiets aanbood
Ofoto Jan Holvast), de heer G. W
J. Wouters, voorzitter van de Ver
eniging van de directeuren van ge
meentelijke slachthuizen en de heer
Ten Napel, directeur van de Sociale
Dienst. In aansluiting op deze bij
eenkomst werd, eveneens in de Bur
gerzaal, een drukke receptie gehou
den. Vele geschenken werden hier
aangeboden.
Lammenschans-
plein worclt
geasfalteerd
LEIDEN In de komende week
(dinsdag, woensdag en donderdag)
gaat Provinciale Waterstaat de ver-
keersrotonde van t Lammenschans-
plein asfalteren.
Vooral op dinsdag zal dit voor het
wegverkeer enige hinder opleveren.
Tussen 7 en 12.30 uur zullen die dag
achtereenvolgens de volgende vier
ryridhtinigen voor periodes van on
geveer anderhalf uur tijdelijk zijn
afgesloten: van rotonde naar Euro
pa weg; van Kanaalweg naar roton
de; van rotonde naar Kanaalweg;
en van rotonde naar Voorschoter-
weg.
Tijdens de afsluitingen zijn om
leidingsroutes duidelijk aangegeven.
Woensdag en donderdag volgt as
faltering van de andere rijbanen,
waarvoor echter geen afsluitingen
nodiig zijn. Wel moet met filevor
ming en vertraging rekening worden
gehouden.
Tijdens het werk zal het open
baar vervoer en het bijzonder ver
voer <EHD, brandweer, politie) tus
sen het werk door worden geloodst.
Het asfalteringswerk kan niet
worden uitgevoerd bij regenval van
enige omvang. Hierdoor kan dus
enige vertraging ontstaan.
LEIDEN De taptoe, die maan
dagavond om half acht van de
Kaasmarkt vertrekt, zal de volgende
route volgen: Kaasmarkt Peli
kaanstraat Haarlemmerstraat
Prinsessekade - Kort Rapenburg
Breestraat Korevaarstraat Le
vendaal Oranjeboomstraat Ge-
regracht (défilé bij het Jan van
KLOKKEN
Friese Staart en Stoeltjes,
Zaanse- en Sallanders. Echte
antieke Franse en Comtoise
klokken, enz.
Uw specialist met vak-service
v. d. Water
Haarlemmerstr. 181 - Leiden
Houtmonument) Jan van Hout
kade Doezastraat Van der
Werf park Garenmarkt (ontbin
ding van de stoet via Steenschuur-
Langebrug).
LEIDEN Er is een tijd geweest - nog niet eens zo lang
geleden - dat de vergaderingen van de Leidse gemeenteraad op
een toeschouwer dezelfde uitwerking hadden als een slaap
tablet. Aan het stuur van de gemeente zat een collectie ach
tenswaardige heren, op wier woordkeus, vergader- en om
gangsmanieren niets aan te merken viel. Hun opperste ziel- en
zaligheid was een sluitende begroting en voor de structurele
problemen van de stad sloten zij haastig de ogen. Of misschien
zagen zij ze gewoon niet. Woede, bitterheidstekend onbehagen
- ze zullen er ook in die jaren wel zijn geweest, maar de leden
van de gemeenteraad slikten ze in de meeste gevallen waardig
door.
We weten het: de oude raad
stierf in 1970 en nam veel wat tot
zijn levenssfeer hoorde mee in het
graf. De gezapigheid maakte plaats
voor polarisatie. Het nieuwe colle
ge van B. en W. was geen afspie
gelingscollege, zoals het altijd was
geweest, maar een minderheidscol
lege. In de raad kleunden
twee blokken op en tegen elkaar:
het oppositionele PAK waaruit zich
later de PSP weer zou losmaken)
en de liberaal-confessionele groepe
ring. Met daartussen van links naar
Door
Ruud Paauw
recrhts manoeuvrerend DS '70.
en twee dusdanig verburgerlijkte,
communisten dat Je je afvraagt of
de kameraden in Felix Meritis
daarvan wel op de hoogte zijn.
Waartoe de nieuwe situatie leidde
is ook bekend: harde knoestige
debatten, marathonzittingen, vaak
„patstellingen" steeds moeilijker
besluitvorming.
En dat in een stad die van zor
gen op zijn grondvesten kreunt.
Ziektebeeld
De raadsvergadering van maan
dag bevatte het complete ziekte
beeld van de plaatselijke politiek:
ordedebatten, patstellingen, wijdlo
pige discussies, dit alles gelardeerd
met kreten van de publieke tribu
ne als "verrajers", "moordenaars"
en "we zullen Je straks wel effe
overrije". Toen het bedtijd werd,
nam het geheel de vorm aan van
een klucht. Die lieverd van een Ger-
kema, de man uit kabouterland,
had dat op zijn geweten door bij
een motie over de herstelwerkzaam
heden van de burgemeesterswoning
zijn stembeurt per ongeluk over te
slaan. Waarbij de ene club met het
reglement in de hand eiste dat de
kabouter alsnog stemde. En de an
dere club dat Juist tegenhield even
eens op basis van het reglement.
Er is veel en hard gelachen, maar
de kater na afloop was groot. Wet
houder Kret (Prot. Chr.) bij het
naar huis gaan: "Weer zo'n avond
waarop we niets gedaan heb
ben". En Amptmeyer (PSP), die
de vertrouwelijke kwestie van de
burgemeesterswoning aan het rol
len bracht: 'Tk voelde me zeer ge
deprimeerd".
De vraag is: waar gaat het met
Leiden op deze manier naar toe.
wat betekent het allemaal voor de
bestuurbaarheid van deze stad,
voor het beeld van Leiden zoals dat
overkomt bij de bevolking (in 1070
stemde maar 59%) en in "Den
Haag"?
Een tochtje langs een aantal
raadsleden levert geen afgeronde
antwoorden op deze vragen op. Wat
je aan die serie gesprekken wel
overhoudt is een gevoel van uit
zichtloosheid. Het gehakketak zal
nog wel twee Jaar voortduren, tot
de verkiezingen van 1974, want dan
pas kan het PAK met goed fatsoen
van zijn wethoudersclausule af. Ten
minste, als de linkervleugel van de
PvdA, die zo'n grote affectie toont
voor de PSP-er Amptmeyer, het
ook wil. Maar misschien is tegen
die tijd ook daar het inzicht doorge
broken dat er nog iets ergers be
staat dan in minderheid deel uit
maken van B. en W. En dat is: er
hélemaal geen deel van uit maken.
Driessen (KVP) gelooft overigens,
dat er een draai ten goede kan ko
men als de PvdA eind dit Jaar in
de regering zou stappen- "Want
dan zou in elk geval dat schoppen
tegen Den Haag moeten ophouden".
Hieronder een serie citaten uit
gesprekken. Uit de context gelicht,
dat zeg ik er maar even bij. Ge
poogd is iets van de sfeer weer te
geven, waarmee de verschillende
raadsleden tegen hun eigen raads-
gevechten zitten aan te kijken.
Burgemeester Vis: "Ik blijf bij
wat ik destijds in mijn installatie-re
de heb gezegd: we beleven in Lei
den een formeel niet-juiste situatie,
met een blok partijen dat geen zit
ting neemt in het Qollege en zich
als oppositie opstelt. Dat is formeel
onjuist omdat de gemeenteraad
als-geheel bestuur is en geen parle
ment. Het is niet onwettig wat hier
Het stadhuis de rust is weg
gebeurt, maar het is duidelijk niet.
de bedoeling geweest van de wet
gever".
"In de moeilijke situatie waarin
Leiden verkeert, hebben we voor
alles eenheid nodig. Alleen dan
kunnen we onze zaken bij de rijks
overheid met kracht en overtuiging
bepleiten. Als we in Den Haag ko
men mag het niet voorkomen, dat
men daar vraagt: wat zegt de an
dere helft van de raad ervan? En
dat is iets wat nu dreigt".
Gevolgen
Wethouder Harmsen (Prot. Chr.)
"Zoals het nu in de raad toegaat
Spreken we niet meer met elkaar,
maar tegen elkaar en op verschil
lende golflengten. Dat heeft zijn
weerslag op anderen. De gevolgen
zijn merkbaar in bijv. het gewest,
in de ambtenarenvoorziening, in de
industrie-vestiging".
De Jong (VVD)"In de Leidse
raad komt van wezenlijke demo
cratie niets terecht. Het beeld dat
van onze stad naar buiten komt is
ronduit belachelijk. Op de bestuurs-
school van de provincie Zuid-Hol
land wordt Leiden als voorbeeld
aangehaald van hoe het niet moet".
Driessen (KVP)"Als de raad op
deze wijze doorgaat met vergaderen
maakt hij zich volslagen 'machte
loos. En kan dus niet meer meebe
sturen. Ik neem aan dat een meer
derheid in de raad nu meer dan ooit
heeft gemerkt hoe frustrerend een
dergelijke werkwijze is. Er wordt
nergens zo vaak, zo zwaar en zo
ongeordend vergaderd als hier".
"Het belangrijkste werk van een
raadslid is de voorbereiding van het
commissiewerk. Maar dat ziet het
publiek niet. Dat ziet alleen het mi-
serabelste wat we hebben: de raads
vergadering".
"Als vertegenwoordiger van zo'n
kleine partij heeft Amptmeyer een
onevenredig grote stem in com
missie en raad. Hij heeft ook een
ander beeld van de democratie dan
j de rest. Hij is een voorstander van
;de directe democratie, het mobilise-
ren van mensen op ^straat enz. Dat
is moeilijk te verzoenen met de
partijdemocratie die de anderen
voorstaan".
Elsgeest (Prot. Chr.)"Ik aarzel
niet om de stad op dit moment
[onbestuurbaar te noemen. Om de
eenvoudige reden dat geen enkele
beleidsman meer weet welke kant
hij op moet. Of hij nu links- of
rechts-af slaat, hij krijgt de kritiek
over zich heen. De raad bemoeit
!zich met allerlei detailpunten, van-
J daar dat er zo ellenlang vergaderd
moet worden. Er is geen vertrou
wen meer en dat is het ergste
van alles".
„Het beeld dat van ons naar bui
ten komt, is slecht. Er zijn kranten
en kranteknipsels en men kan er
van verzekerd zijn dat ze in Den
Haag worden gelezen. De manier
waarop de laatste keren is vergaderd
doet afbreuk aan onze langzaam
weer gegroeide goodwill ln Den
Haag".
„Van sommige PAK-leden denk ik
wel eens: kennen jullie de stad nou,
of redeneren jullie alleen maar van
theorieën?"
(Foto Holvast)
Ander geluid
Ter linkerzijde komen uiteraard
andere geluiden naar buiten.
In 't Veld (PvdA)„Er is een groot
aantal factoren op te noemen
waarom het hier ln Leiden zo hard
toegaat. 1) de spelregels in de raad
2) de ongelijke intensiteit waarmee
de fracties het raadswerk doen. De
een besteedt er veel meer tijd aan
dan de ander. 3) de niet goed ge-
structueerde beleidsvorming. De raad
moet praten over hoofdpunten, maar
B. en W. volgen een dusdanig sys
teem dat het veel te veel opbesluit-
vorming op details aankomt. 4) de
kwaliteit van de beleidsevoorberei-
ding en de beleidsuitvoering laat te
wensen over. 5) de ellendige finan
ciële situatie van Leiden verscherpt
alles nog eens extra. Als we hier een
Oegstgeester toestand hadden, ach,
dan kom je gemakkelijker tot el
kaar".
„Er is in het Leidse raadswerk heel
wat beroering, maar 20 erg Is dat
niet. Je treft dat ook in andere ge
meenten aan. We zijn geen uitzon
dering. Mijn ervaring is dat in Lei
den op dit moment veel meer aan
de oppervlakte komt dan elders. In
sommige gemeenten worden bepaal
de feiten met de mantel der liefde
(nou ja liefde) bedekt. Dat is bij ons
niet het geval".
Tot slot de Grote Boze Wolf, de
PSP-er Amptmeyer. „De Leidse
raad maakt een leerproces door. Het
is altijd een duf zootje geweest. Nu,
als reactie, slaat de balans de an
dere kant uit. Je kunt Je afvragen:
moet het allemaal zo. Moet je mee
gaan met die eindeloze ordedebatten.
Het antwoord is ja. Want de erva
ring heeft geleerd dat wanneer je
het niet doet je onder de voet wordt
gelopen".
„Er wordt op het ogenblik in de
meeste gemeenten hard gevochten.
Kijk maar om je heen. Nu kan er
wel worden gezegd dat een minder
heidscollege en oppositie in de
raad nooit de bedoeling van de
wetgever zjjn geweest, maar we heb
ben doodeenvoudig te maken met de
realiteit. En de gemeentewet stamt
uit de vorige eeuw. Die moet nodig
worden aangepast. Er zijn meer
dingen anders dan vroeger. Je staat
als raad niet meer alleen. Je hebt te
maken met een hele hoop mensen
er om heen Leiden Is daar een sterk
voorbeeld van".
„De oorzaak van veel wrijving en
trammelant in de raad is hét uitblij
ven van èen fundamentele bijdrage
van de rechtse partijen. Ze zwijgen.
In de verwachting dat alles wel op
zijn pootjes terecht zal komen".
Afgekeurd
De door Amptmeyer geschonden
vertrouwelijkheid inzake de stuk
ken over de herstelwerkzaamheden
aan de burgemeesterswoning wordt
door alle in dit stuk voorkomende
raadsleden afgekeurd. De Jong noemt
het zelfs „een vorm van geestelijke
terreur".
Wethouder Harmsen: „Het was
ons bekend dat de heer Amptmeyer
geen vertrouwelijkheid erkent, maar
in zulke gevallen reken je dan maar
op het goede ln de mens".
Iedereen is het er over eens dat
Amptmeyer de zaak ook normaal
naar buiten had kunnen brengen
door daartoe een verzoek aan de
raad te doen. Was de meerderheid
er voor geweest dan had hij ook zijn
interpellatie kunnen houden.
Amptmeyer: 'Tk ben bereid ge
heimhouding te accepteren als het
om de privacy van mensen gaat of
als de gbmeente schade zou kunnen
lijden (bijv. bij dreigende grond-
speculaties). Het College heeft dat
ook als gedragslijn. Van het een noch
het ander was hier sprake. Die hele
kwestie was ten onrechte vertrou-
lijk. Vaak genoeg heb ik om
openbaarheid verzocht, de
commissie had er zich trouwens ook
voor uitgesproken. Daarop heefit de
wethouder de zaak ingetrokken. De
heren moeten nu toch weten dat ik
me niet laat inkapselen. Ik heb mijn
plicht gedaan".
Publiek
Wat ook veel verbolging heeft ge
wekt bij sommige raadsleden is de
houding de laatste paar keer, van
de publieke tribune. Inderdaad rol
den er termen naar beneden die nu
niet direct op de Gouden School
voor Meisjes worden gebezigd. Els-
geest: "Er werden woorden gebruikt
als oplichter, verrader, Januskop.
Het optreden van de publieke tri
bune verdient de grootste af
keuring. Ik schaam me er voor. Het
mag niet langer getolereerd wor
den".
In t Veld wil een oud plan uit de
mottenballen halen om de "frustra
tie op de publieke tribune te mini
maliseren". Dat plan behelst een
Mr. R. J. In 't Veld
vragen kwartiertje aan het begin
of halverwege de raadszitting.
Amptmeyer zou gaarne een inter
ruptie- microfoon op de publieke
tribune geplaatst zien die vanuit
de raadszaal kan worden bediend.
"Vele mensen zitten op die tribune
in machteloze woede. Ze horen din
gen waarvan ze weten dat ze niet
waar zijn. Dat wekt agressie op. En
dan gebruik je geen mooie volzin,
maar dan- valt een woord als
rader. Je lost niets op door alles
der meer te verbieden. Onvrede
werk Je niet weg door het bestaan
er van te negeren".
Burgemeester Vis (met vakantie
toen de incidenten zich voordeden]
"De zaak is al punt van overleg ge
weest op haar verzoek met de
commissie van Algemene Bestuur
lijke aangelegenheden. Zoals bekend
is de hantering van het reglement
van orde een bevoegdheid van
voorzitter van de vergadering. Mijn
manier van wei-ken daarmee is tot
dusver geweest: er mag wel wat, als
de vergadering maar kan doorgaan
en niet wordt gestoord. Tegen span
doeken had ik geen bezwaar, tegen
wat boe geroep of een applausje als
een raadslid zijn toespraak beëin
digd had, ook niet. Maar nu bij het
overleg heb ik gemerkt dat sommi
gen spandoeken toch wel als 'n
storing of beïnvloeding ervaren
dat sommigen myn interpretatie
op het andere punt ook wat te ruim
vinden. We zullen de zaken nog
eens nader bekijken. Beïnvloeding
van het raadsdebat mag natuurlijk plr
nimmer plaatsvinden".
Voor mensen die hun bpekje toch
ver te buiten gaan, zou de liberale pitl
kolonel b.d. Wessels, eigenlijk de
strafmaat moeten bepalen. Zoals hij
dat deed toen hij nog in dienst was.
Want dat worden straffen als een
retourtje- Katwijk in volle bepak
king. Of nog mooier: e>en half uur
oefenen met de ketting- poep-stap.
Wat dat ook mag betekenen.
