e niiljardenciroom van NS
TERUGBLIK OP DE MATCH
SPASSKI-FISCHER
ZEGEL VOOR JUBILEUM
DEENSE TONEELGROEP
PSY
CHO
LOGIE
Kom er ACHT-er
ritische kanttekeningen van een oud spoorwegman
Kruiswoordraadsel
)AG 33 SEPTEMBER 19T3
match om de wereldtitel tussen Spasski en Fischer ten
if kunnen we enige interessante stellingen wat nader be-
Over het algemeen mag men stellen, afgaande op de
uitenlandse persverslagen, dat de inhoud der partijen
Eerstof bevat dan de matches na de tweede wereldoorlog
itwinnik-Smyslow (1958), Petrosian-Botwinnik (1963) en
an-Spasski (1966). Dat komt m.i. grotendeels door de
euwtjes die Fischer in de opening op het bord bracht.
este critici zijn het er over
Ski de eerste helft van
lamp zeer slecht heeft ge-
imeer fouten in dit gedeelte
aiaakt, dan in zijn gehele
jpbaan
lohr, rond 1935 kandidaat
wereldtitel, thans schaak-
schreef in Schach-Echo,
i match: „De maand juli
de schaakwereld niet zo
geten. Het begon goed voor
Haar verder kon hem niets
ukken. Spasski's buit na 3
1 rijd. in juli was zeer, zeer
4 jjn enige trofee was een lo-
Fischer in de eerste partij,
pJ zeggen „half inzette"
^Isheer in drie weken: een
!Q erlng buit voor een wereld-
Fischer kon over Juli te-
Jn. In de loop van twaalf
n Bobby geen party van
—finnen. En in de drie Reyk-
won hij er vier I De
partij reken ik natuurlijk
(IDfste „opmerkelijke" stelling
de zesde partij, waarover
Iféveh is in scliaakperiodie-
irtij liet zien dat Spasski
Spasski
Fischer
ver beneden zijn vorm speelde. Er
geschiedde vanuit de diagramstel
ling:
20d5-d4?
Dit kan niet goed zijn. Beter zijn de
voortzettingen 20Pf6 en 20.
de4:, door de meeste groot
meesters aangegeven. Ik heb in eerste
instantie gedacht dat 20c4
het beste was, maar na 21. De3!
wordt de zaak voor zwart toch uiterst
fnoeilijk.
Jammer genoeg wordt over deze mo
gelijkheid nergens gesproken! 21.
f2-f4 Df8-e7 22. e4-e5 Tc8-b8 23. Le2
-c4! Kg8-h8.
Speelt zwart 23Pb6 dan volgt
verrassend 24. Dc5:ü enz. Wit staat
nu duidelijk beter.
24. Da3 h3! Pd7-f8 25. b2-b3 a6-a5
De rest is u wel bekend. Er volgde
nog: 26. f5 ef5: 27. Tf5: Ph7 28. Tcfl
De8 29. Dg3 Te7 30. h4 Tbb7 31. e6
Tbc7 32. De5 De8 33. a4 Dd8 34. Tlf2
De8 35. T2f3 (Miihring tijdens ver
slag TELEAC-telvisie: „Dat doet ie
m.i. om Spasski te treiteren...!"
Euwe: „Zo zou ik het niet willen
noemen. Spasski kan immers niets
ondernemen!"
De mathematicus Euwe ten voeten
uiit! 35Dd8 36. Ld3 (Ook
direct Tf7 wint) 36De8 37.
De4 Pf6 38. Tf6: gf6: 39. Tf6: Kg8
40. Lc4 Kh8 41. Df4 en zwart gaf het
op. Fischer heeft deze partij na 20.
d4? uitstekend behandeld!
Na afloop van de match gaf de IJs
landse televisie een vraaggesprek.
Eerst met Spasski en later met Fi
scher. Spasski zei o.m. dat hij Fischer
in een revanchematch zou verslaan.
Volgens de laatste berichten zou
Euwe zijn toestemming hebben ge
geven voor een revanche van de Rus.
Fischer zei o.m. dat Spasski zijn
zwaarste tegenstander was. Ook hij
voelde wel wat voor een returnmatch
maar dan in de Verenigde Staten.
Er moest dan wel meer dollars op
tafel komen. De televisie mag de
match uitzenden
De tweede diagramstelling is uit
de 8e partij. Wederom zien we de we
reldkampioen een ernstige fout ma
ken. waarna Fischer een eenvoudige
winst boekt.
19... Pf6-d7??
Hoe bestaat 't! Na 19. Le6 had
zwart een pion voor de kwaliteit,
maar kon daarna nog ten strijde
trekken. De tekstzet is dubbel fout,
omdat Lc4 ongedekt staat. Enkele
dagbladen schreven dat Fischer zijn
tegenstander hypnotiseerde. Enige
Spasski
Fischer
maanden voor de match zou hij on
derricht van een hypnotiseur heb
ben gekregen. Hij zou o.m. hebben
kunnen bewerkstelligen dat Spasski
na een bepaald aantal zetten „ge
dwongen" zou zijn om op te staan
en over het toneel „moest" lopen!
M.i berust deze berichtgeving op on
waarheid, want was dit wel het ge
val, dan zou Fischer de match stel
lig met 240 hebben gewonnen
20. Pc3-d5! Da5xd2 21. Pd5xe7
Kg'8-f8 22. Tdlxd2 Kf8xe7 23. Tclxc4
Tb8-bl+ 24. Lg2-fl Pd7-c5 25. Kgl-
Deg2 a6-a5 26. e2-e4 Lg7-al 27. f2-
f4 f7-f6.
De rest is een kwestie van tech
niek. Spasski gaf op na de 37e zet.
BISHOP
STUDIO 7
vaSE WEEK EEN BLOEM-
uit de "verzamelde werken
ifopese posterijen".
- Acht jonge toneel-
linfichtten 250 Jaar geleden
Deense toneelgroep op,
et een schouwburg. Op
iber 1722 debuteerde men
Ironnegade (Kopenhagen)
Vrek" Van Molière. Enige
?r kwam "Een ketellapper
Iticus" van Holberg op de
De Deense posterijen ga
elegenheid van dit toneel
zegel van 70 öre uit,
uit het stuk van Hol-
In Denemarken Ver-
rder nog een zegel van 2
e opening van het nieuwe
m de Wereldgezondheids-
der Verenigde Naties
Kopenhagen en de jaar-
2|f van het Europese
iité.
gres, day in Wenen werd gehouden,
gaf de Oostenrijkse PTT een zegel
van 2.50 sch uit. De door prof Car
los Riefél ontworpen zegel toont
een bloeiende tak met vruchten.
Polen De Poolse posterijen gaven
naar aanleiding van de Proletari
sche partij een zegel van 60 gr met
'n samenhangend vignet uit. Deze
zegel toont het portret van L. Wa-
rynski, de oprichter van de partij.
Op het vignet is een pagina van
het partijblad afgebeeld. Bewoners
van Poolse dierentuinen zijn afge
beeld op 'n serie van negen zegels.
Het zijn: Jachtluipaard (20 gr), gi
raf (40 gr), toekan (60 gr), chim
pansee (1.35 zl) gibbonaapje (1.65)
krokodil (3.40 zl), kangoeroe (4.00
zl), tijger (4.50 zl) en zebra (7.00
21).
Portugal Op 1 maart 1290 werd
in Lissabon de Portugese universi
teit gesticht, die in 1537 tijdens de
regering van koning Jacobus II
naar Coimbra werd overgebracht
Op initiatief van de toenmalige
premier markies Van Pombal, werd
in 1772 het hoger onderwijs geheel
gemoderniseerd Ter herdenking
hiervan kwam een serie van drie
zegels uit met waarden van 1. 2 en
8 escudos.
Roemenië Zelfportretten van
schilders zijn afgebeeld op een serie
van vier zegels: Popescu (55 bani),
Bancila (1.75 lei), Petrascu (2.90
lei). Andrescu (6.50 lei). Lucht
vaartpioniers zijn te vinden op twee
luchtpostzegels. Aurel Vlaico staat
op een zegel van 60 bani. Traian
Vuia op 3 lei. Ter gelegenheid van
het eeuwfeest van de Roemeense
postzegeldrukkerij werd een zegel
van 55 bani in omloop gebracht.
San Maricno Vetaranen der fila
telie is 't motief van een zegel van
25 lire. Afgebeeld is een gouden
medaille, die in het miniatuurrepu-
bliekje aan verdienstelijke filatelis
ten werd uitgereikt. Er kwamen ook
twee zegels (50 en 90 lire) uit, ge
wijd an de wereldhartmaand.
Tsjecho-Slowakije Een serie van
vijf zegels met afbeeldingen van
voorwerpen van gevlochten ijzer-
draad, die vroeger werden gmaakt
door rondreizende kunstenaars,
kwam vorige maand uit. De waar
den van de zegels zijn 20 heller, 60
heller, 80 heller, 1 kr. en 2.60 kr.
Turkije Vijftig Jaar geleden
in 1922 begonnen de Turkse na
tionalistische legers van Moestafa
Kemal Pasja hun grote offensief
tegen de Brits-Griekse strijdkrach
ten, dat leidde tot de verdrijving
van de geallieerden, het einde van
het Osmaase sultanaat en de procla
matie op 1 november 1922 van de
Turkse republiek. N.a.v. hiervan
werden zegels uitgegeven van 100 en
110 kurus.
IJsland Op IJsland verscheen
een serie van drie zegels (waarden
8, 12 en 40 kr) gewijd aan de kas-
sencultuur op het eiland.
PIETER TAFFIJN
In deze deling is slechts één cijfer
gegeven, de overige zijn vervangen
door stippen. Niettemin is het mo
gelijk door logisch redeneren de vol
ledige deling te reconstrueren. Er is
slechts één oplosing mogelijk. En
die oplosisng is echt niet zo moeilijk
te vinden. Het kan met wat eenvou
dig hoofdreken-werk: een papiertje
en potlood hebt U niet nodig!
Hoe luidt die
Geen oplossingen inzenden, want
voor deze puzzel loven wij geen prij
zen uit. De oplosing van de vorige
puzzel luidde als volgt:
Uit de verse begroting van
sn Waterstaat: „De NS
miljoen als compensatie
hdabel personenvervoer",
irlandse Spoorwegen schat-
ferlies van dit jaar op 150
Ka aftrek van de rijksbij
compensatie,
lend uit een EEG-verorde-
itzagwekkende getallen
ru its voorboden i
el-
w<;
P®lreeg de toenmalige spoor-
ectie een boekje onder
Iggt de titel „Oorzaak spoor-
Mftrde de schrijver, dr. A. M.
_^»ven hem een hoge positie,
)Qdde in de functie hoofd
onomische sector en zag
laar later weer vertrekken,
hopeloze ruzie met de hele
zoals hij nu zegt. Zijn vi-
NS-toekomst vond men
onverantwoord.
vaa! if lijkt de man, die na de
n vele jaren een topfunc-
Verenigde Naties bekleed-
ter wereld, het gelijk aan
te hebben.
teister villa zegt dr. Groot
y.Z&el impopulairder worden
de 4eSen..De NS is een zeer
vindingrijk apparaat met
holistische instelling met
tot de verkeersvoorzie-
ohgelimiteerde financiële
de overheid, wordt, ook
billies al tot een kwart mil-
gestegen, doorge
ver miljarden-investerin-
tendenzen.
„Je kunt", zegt hij, „de NS vergelij
ken met de fabrikant van een in
courant produkt als insuline, die
steeds maar nieuwe tubes ontwik
kelt".
De econoom, die tegen zoveel sche
nen schopte in zijn tijd bij de
spoorwegen, doet meer dan alleen
maar fulmineren.
Nieuwe wegen
Hij heeft wegen gezocht, die zouden
kunnen worden bewandeld. Dr.
Groot is een bewonderaar van prof.
Jean Fourastié. die de economische
gemeenschap verdeelt in 3 secties:
de sectie landbouw -f veeteelt, de
sectie industrie en de derde sectie
waarin 67 van alle werknemers
uiteindelijk hun brood zullen ver
dienen. Die dienstverlenende sectie
groeit niet in produktiviteit. En de
NS is een typisch voorbeeld van
een dienstverlenend bedrijf.
Trouwens, de NS weet dat zelf ook.
Uit brochure „Spoor naar '75": „In
tussen stijgen aan de kostenkant de
lonen, waartegenover geen evenredi
ge produktiviteitsgroei meer kan
worden bereikt. De verliessituatie
van NS is niet konjunktureel, maar
struktureel van aard. Zeker in de
tegenwoordige omvang is voortzet
ting van de onderneming bedrijfs
economisch niet langer verantwoord
Om maatschappelijke redenen moet
worden doorgegaan"
Maar vindt dr. Groot, dan moet de
NS wel rekening houden met de
mensen, die via een omweg toch de
verliezen betalen en moet ze zich
niet zo autoritair opstellen. Zoals
bekend zal op 1 oktober 10 procent
verhoging van de treintarieven een
feit worden. En er is gesuggereerd
dat er voor volgende Jaar april nog 'n
houdt de NS maar 7 procent
over, omdat minder mensen met de
trein gaan als het kaartje duurder
wordt.
Herziening
„De spoorwegen zullen de tarieven
grondig moeten herzien. Wanneer
er wordt bereikt, dat elke maand 1
procent maar reizigers 1 procent
meer kilometers aflegt, dan is men
in drie jaar uit de puree", stelt dr.
Groot.
Men hoopt dat met het aandraaien
van de duimschroeven het aantal
automobilisten kan worden beperkt,
Men zegt, de auto is een moorde
naar, een vervuiler, een vreselijk
kostbaar ding. Maar dat dringt niet
tot de mensen door.
Beseft men wel, dat nu de grote
golf Jonge vrouwen op ons afkomt,
die zal willen beschikken over een
tweede auto.
Die auto blijft, dat is duidelijk!
Trouwens ik weet dat zelfs al zou
de NS-directie 24 uur per dag be
schikking hebben over de snelste
„sprinters" (treinen), ze zelf nog de
auto zou pakken. Zo is het nu een
maal en men moet zich daarop in
stellen".
Krankzinnig
Er wordt gepraat over nieuwe lij
nen, bijvoorbeeld die nieuwe Schip-
hol-lijn, krankzinnig, over nieuwe
stations en andere miljoenen inves
teringen. Laat men eens luisteren
naar een econoom als Pareto. Zijn
wet zegt, dat 80 procent van de op
brengsten wordt geleverd door 20
procent van de produkten. Die ver
houding klopt overal. Tachtig pro
cent van het vervoer per trein ge
beurt op twintig procent van de re
laties (verbinding tussen twee pun
ten). Ik heb in mijn NS-tiJd door
een statistisch onderzoek uitgevlooid
of dat klopte voor de NS. Ja!
De NS moet de veertig tot vijftig
Intercity-stations aanhouden en
binnen een straal van 20 tot 25 ki
lometer van elk de zakeil goed or
ganiseren. De aan- en afvoer met
autobussen, mini-bussen en bilstap-
taxis.
Die bijstaptaxi, met vaste opstap
punten maar volledige vrijheid van
afstappen worden op veel plaatsen
in de wereld gebruikt. En met groot
succes. Een goeie busvervoerorgani-
satie in particuliere handen is in
Nederland nooit van de grond geko
men. Door de knoet van de NS.
Het goederenvervoer zou moeten
worden afgestoten, dat werkt alleen
maar verliesgevend".
Het komt erop neer dat volgens dr.
Groot, de NS nooit heeft beseft tot
welke gevolgen de maatschappijver
nieuwing zou leiden. De ontwikke
ling in de „derde sectie" is al tien
tallen Jaren onderschat, evenals de
achterblijvende groei van de pro
duktiviteit daarin.
Voor de tarieven heeft dr. Groot
onder meer het volgende plan. „In
het management van de spoorwegen
zou men eens moeten beseffen, dat
de kantoor- en fabrieksman buiten
zijn wil om in een situatie is ge
raakt, waarin hij afstanden per
trein van huis naar werk en terug
moet maken. Hij is het slachtoffer
van onder meer veranderde planolo
gische opvattingen.
De overspannen spoorwegtarieven,
inflatoir gestegen moeten worden
verlaagd.
Voorlopig zit de directie van de
spoorwegen aan te hikken tegen
een voortdurend teruglopen van de
bezettingsgraad, omdat de tariefs
verhogingen vervoersafstotend wer
ken.
In 1971 was die bezettingsgraad 36
procent. Dat zou 54 procent moeten
zijn met de tegenwoordige tarieven,
't Is duidelijk dat overal de duister
nis gaapt.
Dr. Groot: „Het is typerend dat ze
de jongste uitgave „Waar moet dit
heen?" hebben genoemd. Ze moes
ten zich eens af vragen, „Waar
kwam het vandaan". Trouwens wie
geeft als zwaar verliezend bedrijf in
godsnaam zo'n duur boekje uit?
Oplossing
vorige puzzel
amauüUHiDEKQaiRHQ
Qöouüm itiaiaQUEiDitin
HUIGJE aaraxntaauii Se
rauuiaHurauij;:uaiJULJ
GjHfcJBi 'i llGJUIÏUUHWia
QEHUBKKHISSCHHBH
Lil'JIJRIML'.IZJLiiJ y UlJUlS
EK'VA. ICJLM. MUCaDBnEf
Euaanou mnnL.Tini.iuc!
wmwMvmwmmwo
auBmaiiBHai Baujnn
ar Bi ai 'ii?i •ufHunyB
ISBBSOi/QUL1UB1I1BPJT3
De eerste prijs van f10.werd toe
gekend aan de heer M. Zwaan, Rijn-
zichtweg 112 te Oegstgeest, de tweede
prUs van f7.50 aan mevr. J. W. Cos-
see-v. d. Stel, Tib. Siegenbeekstraat
7 te Leiden. De twee prijzen van
f 5.— gaan naar de heer S. J. van
Wijk, Mendelweg 197 te Boskoop en
naar de heer K. Loosbroek, Ruige
De prijzen warden de winnaars toe
gezonden.
Kom er achter
1. vierkantje, 2.
pan, 4. zak Jas i
knop deur, 3. rook
lan, 5. lepel pan, 6.
O
In één opzicht waren de wedstrjden
om het Europese Juniorenkampioen
schap te Delft zeker aantrekkelijker
dan menige wedstrijd van senioren:
de jeugd waagde meer, met alle on
gelukken vandien maar vaak ook
met geweldig resultaat. In de wed
strijd Italië-Ierland viel er veel x«
beleven. Eerst zag men een Ita
liaanse speler een kwetsbaar volg-
bod doen met alleen AHV6 van
schoppen. De tegenpartij (allebei
drie kleine schoppens) dorst nu niet
meer naar drie SA te gaan en bleef
in vier klaver steken. Aan de an
dere tafel werd zonder dat volg-
bod de drie Sans vlot geboden
en gemaakt.
In dit volgende spel waagde een
Italiaan opnieuw zijn Jonge bridge-
leven. Dit was het decor:
A H 7 5
C AV973
O AH 8
8
5? 10 5
O V 9 7 3
A V 10 8 7 3
N V 10 9 4
w 0 (?HB84J
8 5 7 1 4 2
Het getal 142857 is het repetentge
tal van 1/7. Ook vele andere repe-
te gaan of dit een repetentgetal is,
schijnselen. Wanneer men puzzels
tegenkomt waarin van getallen spra
ke is met dezelfde cijfers in gelijke
volgorde met een wisselend begin-
cijfer doet men er goed aan even na
te gaan of dit een repetentgetal, is
hetgeen op eenvoudige wijze kan ge
schieden.
Oost gever, niemand kwetsbaar.
Oost en zuid begonnen met passen
waarna west in de derde hand
opende metéén harten! Dit wa«
een psychologisch bod Je om de te
genstanders weg te bluffen. Tech
nisch een slechte actie want west
heeft een aardig spel voor de verde
diging. Droge technische argumen
ten telden hier echter niet mee
noord doubleerde (informatiedou
blet, waarop zuid moet bieden)
oost bood toen drie harten en west
kreeg al pijn in zijn buik. U zult
het niet geloven maar zuid dou
bleerde, ondanks zijn éne hartent Ja.
Dat was geen straf doublet, maar een
zogenaamde "responsive double" dia
aangeeft, dat men in diverse kleu
ren buiten harten enige kracht
heeft.
West zag de bul al aankomen (hot
gekke is, dat van alle slechte con
tracten voor OW drie harten nog
het minst slechte is: het gaat bij
goed spel maar drie down), dus
bood west vier klaver.
U zult het niet geloven, maar noord
bood nu vier schoppen, mocht dat
spelen en ging «elf twee down.
Noord had best eens op vier klaver
kunnen passen of die gewoon maar
zelf moeten doubleren: hij barst
van de azen en heren, terwijl zuid
zeker wel enige klaverlengte moet
hebben.
Moedige west verdiende niet veel
aan het spel: zijn teamgenoten aan
de andere tafel boden In NZ ook
vier schoppen en gingen ook twee
down. Maar de "psycholoog" kon na
afloop tenminste wel zeggen, dat hij
spannende ogenblikken had beleefd!
H. W. FILARSKI
HORIZONTAAL
1. vloeistof, 6. zalfachtige massa, 9.
archipel, 10. schoof, 12. rustvorm
van bacil, 14. cycloon, 18, inwendig
orgaan, 20. uit de weg, 22. gebaren
spel, 23. scherprechter, 24. dun
vliesje, 25. stand, 26. bijbelse figuur.
27. vulkanische stof, 29. bijwoord.
30. teelaarde, 31. leerjaar, 33. keu
kengerei, 36. onbestendig, 41. vreemd
handelsgewicht, 42. half volwassene,
43. ophouden te oranden, 44. op die
wijze, 45. roeiriem.
VERTIKAAL
1. durven, 2. graansoort, 3. deel van
een schip, 4. toespraak. 5. plant, 6.
vreemde munt, 7. afgeknot, 8.
scheepsschade, 11. verzetten. 13. mo
delboerderij, 15. gevonden kind, 16.
salonheld, 17. vlag, 19. oneffen. 21.
van ter zijde. 28. oiaat? in Frank
rijk, 31. betaalplaats 32. deel van
de dag, 34. welpenleidster, 35. onbe
bouwde ruimte, 37. gigant. 38. ge
neesheer, 39. voorgebergte, 40. deel
van het oog.
