N FEITE AL MISLUKT Staat van beleg in Manilla ISRAËLISCHE EISEN AAN WASHINGTON Zuid-Jemen vreest inval Westduits parlement ontbonden Poging tot brandstichting in Willemstad Bijdrage onderhoud kanaal SABENASTOOT LIJNEN AF Minder stank in Rijnmond REFERENDUM OVER EXPORT WAPENS IN ZWITSERLAND in vogelvlucht in vogelvlucht SEPTEMBER 1972 MANILLA (AP) President Ferdinand Marcos van de Phi- Mppijnen heeft gisteren met ingang van 7 uur's avonds onze tijd de staat van beJeg voor zijn land afgekondigd. Dit is be kendgemaakt door brigade-ge neraal Alfredo Montoja, hoofd van de hoofdstedelijke politie. President Marcos zou een of ficiële verklaring afleggen. Intussen, aldus Montoja, had den soldaten alle radiostations en krantenredacties gesloten. De buitenlandse persbureaus mogen blijven werken, vooropgesteld dat ze het via de politie doen. Ge- uniformeerde Philippijnse poli tie bezette later het kantoor van Associated Press (AP) in Ma nilla. Ook het kantoor van Uni ted Press International (UP) in de Philippijnse hoofdstad werd door troepen omsingeld. Aangenomen ward dat ook de andere persbureaus moesten slui ten. Het optreden van de rege ring volgde zes uur nadat ge wapende mannen vergeefs pro beerden minister van Defensie Juan Ponce Enrile te vermoor den toen hy van het ministerie van Defensie naar huis ging. Enrelis auto werd zwaar be schadigd, maar de minister bleef ongedeerd omdat hij in een tweede wagen achter de officiële dienstauto zat. Montoja zei dat de staat van beleg was afgekondigd "omdat ons volk tucht moet worden by- gebracht". Hy maakte de aanhouding be kend van senator Benigno Aqui no van de oppositie, maar trad niet in details. Het is voor het eerst sinds zy onafhankelijk werden dat op de Philippinen de staat van beleg is afgekon- (Door onze correspondent) LONDEN De Britse minister voor Noord-Ierland, Wil liam Whitelaw, opent maandag de ronde tafelconferentie voor afgevaardigden van de Noordierse politieke partijen in Darlington. Het drukke marktplaatsje halverwege tusen Lon den en Belfast, ligt aan Engelands oostpunt in het graaf schap Durham. Het staat bekend als "de geboorteplaats van de spoorwegen" en Stephensons locomotief "de locomotion" is er te zien. Whitelaw en zijn gasten hebben echter andere dingen aan hun hoofd. Ze huizen in een pas geopend hotel jdat niet al te moeilijk te bewaken valt en de parlementariërs Iworden er met RAF-toestellen heengevlogen. Het staat nu al vast dat van de zeven uitgenodigde partijen er maar n de conferentie zullen deel nemen. Het wegblijven van de so ciaal-democratische en Labourpar- üj (SDLP) betekent in feite dat de conferentie al is mislukt voor zij begon. De SDLP vertegenwoor digt het grootste deel van de ka tholieke minderheid. De partij liep weg uit het welis- aar later door de Britse regering jeschorste Noordierse parlement, Stormont, omdat de toenalige pre- Faulkner interneringskampen >egon in te richten voor katholie- i die ervan werden verdacht dat deel van het IRA uitmaakten. Onder druk van de SDLP is de meerderheid van de katholieken die zonder vorm van proces werden op gesloten sinds februari, nu onder iet bewind van minister Whitelaw trijgelaten. Degenen die nu nog in iet kamp-Long Kesh zitten wor- en echter als onvervalste IRA-le- en beschouwd. Whitelaw voelt er dan ook weinig )or deze mannen zonder meer vrij laten. Doch was dit de enige oorwaarde waaronder de SDLP de conferentie van Darlington rilde meedoen, t een te elf der ure door de Brit regering bedacht plan om de zoppige katholieken toch aan de infererutietafel te krijgen, is even- is mislukt. Dit plan voorziet in oprichting van een speciaal ge rechtshof dat tot taak krijgt onder fiegenen die van terrorisme ver lacht worden recht te spreken, liermee zou aan internering-zon- ier-proces een eind komen. In feite ger alleen minister Whitelaw aan hand van de ter beschikking ïangene wordt vrijgelaten, maar het plan van het gerechts- i aantal gekwalificeerde per- |nI ionen die taak zullen overnemen ,iie meer tyd kunnen besteden aan iijzonderheden. De SDLP verklaarde gisteren dat ™i] zich niet in de luren laat leg gen. Deze houding van de kleine ?artij met haar onmiskenbare sleu telpositie wordt zeer betreurd door Ie premier van de regering van de Mierse republiek in Dublin, Lynch. heeft al zijn pogingen aange rekend de halsstarrigen alsnog naar dwjDarlmgton te krijgen. Ook de Britse oppositieleider Ha- fold Wilson, de leider van de La- leï iourpartij, probeert tot het laatste ment de heren van de SDLP fwejffvan te overtuigen dat hun komst Darlington de zaak alleen naar goed kan doen. Deze pogin- varen echter van het begin af tot mislukken gedoemd. Wel jing de partij ertoe ovèr de voor tellen te publiceren die ze op de -Jonferentie zou hebben voorgelegd lit maakt het in Darlington mo- elijk de SDLP uit de verte bij het 5 esprek te betrekken. De plannen voorzien in een ge- amenlijke Brits-Ierse souvereini- /er Ulster met een lokaal toordiers parlement en een natio- ale senaat die tot taak heeft de etiword'ing van het eiland voor te «reiden. Intussen zou de Britse gering dienen te verklaren dat zij Ierse eenheid wenst, en die za! «vorderen. die wel naar de conferentie komt opdagen is die der unionisten van oud-premier Faulkner. Dit is de massa-partij van de protestanten. Faulkner had ook William Craig geïnviteerd deel van zijn delegatie uit te maken, maar de leider van de Vanguard-beweging heeft het af laten weten. Waarom wilde Craig niet zeggen, al heeft Vanguard wel verklaard dat ze de conferentie een farce vindt. Craig heeft overigens bijgedra gen tot het formuleren van het unionistenprogram voor de confe rentie. Het voorziet weliswaar in een iets rechtvaardiger representa tie van de katholieke minderheid in een nieuw te vormen parlement, de katholieken van hun kant zullen nooit aanvaarden, dat het nieuwe Noordierse regionale gezag ook de verantwoordelijkheid over de inter ne veiligheid zal dragen, wat Faulk ner in zijn plan eist. Dan keert in de ogen van de katholieken het Stormont weer in een ande.e ge daante terug. Nog een farce De mededeling dat Faulkner en de zijnen in de toekomstige rege ring waarin zy onvermydelyk weer de sterkste party zouden zyn nooit meer zouden overgaan tot 't instellen van interneringskampen en dan eerder denken aan het in stellen van sociale erechitshoven heeft op de katholieken geen en kele indruk gemaakt. Dat noemen zij dan weer een farce. Zo 'begint maandag de drie dagen durende conferentie als een gesprek over vrede zonder dat de strijden de partijen het IRA en Van guard aanwezig zijn. Hun aan wezigheid zou naar men algemeen aanneemt ook de oplossing niet na der bij hebben gebracht. Het dag blad The Guard'ian merkte dezer dagen op: als iedereen er was g- weest was wellicht duidelijk gewor- dn of er nu al een mogelijkheid tot compromis bestaat dan wel dat er eerst een nieuwe fase van ge weld moet komen voor het zover is. Daar de harde werkelijkheid is aldus het blad dat de po litieke oplossing hopeloos verward is geraakt in de mate van het ge weld dat wordt aangewend, terwijl de politieke leiders de schaakstuk ken zijn geworden van de ge beurtenissen in de straten. (Van onze oorrespondent) TEL AVTV De Israëlische mi nister van Buitenlandse Zaken Abba Eban heeft met zyn Amerikaanse collega William Rogers gesproken over de politieke toestand in het Midden-Oosten. Minister Eban heeft Rogers gezegd dat Israël als voor- (Door onze correspondent) BONN President Heinemann heeft gisteravond het Westduitse parlement ontbonden. Op 19 novem ber zullen vervroegde verkiezingen plaatshebben. De stemming over de vertrouwensvraag, die woensdag door Bondskanselier Brandt in de Bonds dag was gesteld om de weg naar ver kiezingen vry te maken, had vroeg in de avond de noodzakelyke neder laag voor de regering opgeleverd. By de stemming over de vertrou wensvraag kreeg Bondskanselier Brandt de steun van 233 volledig stemgerechtigde afgevaardigden en van 12 Westberlyners. Tegen stemde de totale oppositie: 248 uit de Bondsrepubliek en 10 uit Berlyn. Dit kwam geheel overeen met de voorpeilingen, omdat men wist dat de regeringsleden (in diit land lid van het parlement) zich van stem ming zouden onthouden. Brandt wenste, zoals het officieel heette, niet door een „toevalsmeerderheid" te worden gedwongen om onder de huidige verhoudingen verder te rege- SONG VE Een invalideeen voormalige soldaat van het leger van het regime Thioe probeert hier te vluchten uit het plaatsje Song Ve. Het Bevrijdingsfront slaagde er gisteren in Song Ve voor een belangrijk deel te veroveren en daarmee hoofdweg 1 langs de kust naar het noor den in de provincie Quang Ngai af te snijden. BEIROET (AP) Premier Ali delijk invallen gedaan in Zuid-Je- Nasser Mohammed van Zuid-Je- men. heeft in een vraaggesprek met "Het doel van deze invallen proef- het Libanese dagblad An Naliar ver- i boringen te verhinderen van de poging mislukte. Alleen de bal- klaard dat Saoedi-Arabië een oorlog j Zuid-Jeminitisch—Algerijnse maat- lustrade van een balkon verbrandde. DEN HAAG Sinds 67 jaar be staat er een overeenkomst tussen het Ryk, de provincies Noord- en Zuid- Holland en het Heemraadschap van de Amstel en Nieuwer-Amstel over WILLEMSTAD (ANP) Onbe- j de onderhoudskosten van het Aar- kenden hebben geprobeerd brand te stichten in het gebouw nisterie van Financiën van de Ne derlandse Antillen in Willemstad. De niomsten Dit plan van de SDLP is even einig realiseerbaar als 't plan dat |t een totaal andere hoek komt, kmelijk uit de koker van domi- Paisley, leider van de „demo- - -latische unionisten". Ook deze ooirf artij is in Darlington afwezig. 'Ie? 'aisley is boos op minister White- de 'W omdat deze geen onderzoek au «eft laten instellen kerffoodschieten van twee leden Ulster Defence Association, •aarschynlyk door Britse Autisten, enige weken geleden dat klfast. Paisley's program is kort lelijkhij wil dat Ulster met hui haar deel van Engeland als Schotland en Wales d l;zl3n. en zonder enige bij: (Van onze correspondent) BRUSSEL De Belgische lucht vaartmaatschappij Sabena, waarvan de exploitatiecyfers ook diit jaar zware verliezen vertonen, gaat ge- leidelyfc Europese luchtlynen af schaffen om zich weer te concen treren op de transatlantische ver bindingen. Precieze gegevens over deze om schakeling wilde Sabena niet geven maar allerlei aanwyzingen wettigen de xeronderstelling aat, nadat reeds de lijn Antwerpen-Londen is ge schorst, de Sabena ook verder haar Europese net afbreekt en het laat. bedienen door luchtvaartmaatschap- pyen waarmee „pool"-overeenkom- sten zyn gesloten. Het ziet er naar uit dat de reor ganisatieplannen van de Sabena maar in beperkte mate zullen leiden r.ot ontslagen. Het oudere personeel niet worden vervangen en ver- v^s •.'de pensioensmogeiykheden zou den de problemen oplossen van een sigen vertegenwoordiging in Belfast 2000 leden van het Sabena-perso- Verreweg de belangrijkste partij I neel diat eigenlijk overtollig is. wil beginnen tegen Zuid-Jemen ook de socialistische opstand in het buurland Oman wil neerslaan. De Verenigde Staten, aldus de premier, "steunen Saoedi-Arabië in zijn plannen om de Amerikaanse controle op de grote olie-voorraden op het Arabische schiereiland te verzekeren. Het gaat in feite om het grote olieveld dat de Amerikaanse oliemaatschappij Aramco heeft ont dekt in de Saoedische woestijn, on geveer 40 kilometer ten noorden van de grens met Jemen. "Exploratie heeft aangetoond dat dit veld zich tot diep in de Zuid-Je- menistische provincie Hadra- maut uitstrekt", aldus Mohammed. "De Saoedis willen het hele gebied waaronder het olieveld ligt beheer sen voor zij tot exploitatie over gaan". Mohammed zei niet wanneer het veld was ontdekt maar zei dat het grootste nog niet aangeboorde veld ter wereld was. Aramco is eigendom van Stan- dard Oil of New Yersey, Standard Oil of California, Texaco en Mobil I Oil. De maatschappij produceert vrijwel alle olie die uit Saoedi-Ara bië komt. Volgens Mohammed hebben d( Verenigde Staten en Saoedi-Arabië verleden jaar een huurleger van ongeveer 4000 militairen gerecru- teerd. Dit leger heeft onder de naam Nationaal Bevrijdingsleger herhaal- ROTTERDAM (ANP) Dank zij e?n zwakke wind uit noord-west is de luchtverontreiniging in het Rijn mondgebied in de loop van vrijdag middag minder geworden. De voor gisteravond aangekondigde waar schuwingsfase drie kon daar door achterwege blijven. Fase twee blijft voor alle zekerheid gehand haafd. Het aantal klachten is sterk te ruggelopen. Vrijdagmorgen warei 80 klachten over stank bij de een trale meld- en regelkamer vai Rijnmond binnengekomen. Vrij dagmiddag hebben slechts twee mensen gebeld. hun werk de buurt minister Amstelkanaal. Hierin gekomen, dat het Ryk ieder jaar een bydrage van f 15.990 verleent aan ae provincie Zuid-Holland voor het onderhoud van het kanaal, voor zo ver dat in deze provincie is gelegen De hoofdingenieur-directeur van c!e Rykswaterstaat heeft nu van de Verkeer en Waterstaat toestemming verkregen, deze jaar- schappij bij Rob el Chali in Had- Ambtenaren die nas ramaut, aldus Mohammed. gingen, roken toen zij Hij beschuldigde SaoediArabië van hun kantoor kwamen een door- er ook van de Noord-Jemen op te dringende benzinegeur. Men ontdekte ïyfcse bijdrage af te kopen. Het stoken tot oorlog tegen Zuid-Jemen dat een balkon met benzine was over- j hierbij om door conflicten aan te wakkeren j goten. De recherche neemt aan dat van f319. tussen die in het grensgebied va waarde voor een politiek vergelijk met de Arabische landen, en Egypte in het bijzonder, stelt dat de activi teit envan de Palestynse organisa ties moet worden gestaakt De Israëlische politiek is gebaseerd op drie principes; vrijheid van actie tegen de Fatach in de Libanon, ef fectieve maatregelen tegen de Pa- lestynen in Europa en bulten de wet stellen van buitenlandse kanto ren van de Palestynse organisaties. Vooral het kantoor van de Pales tijnse bevrijdingsorganisatie in Lon den is Israël een doorn in het oog. De Engelse regering staat op het standpunt dat zy niet over de wet telijke middelen beschikt om opening van het kantoor te verbieden, maar in Israël is men van mening dat hier eerder sprake is van onwil dan van onmacht. De Britse politie heeft gisteren een onderzoek ingesteld naar aanleiding van een bericht in een Londense krant waarin vrijdag werd gezegd dat leden van de Palestynse organi satie „Zwarte September" in Enge land zijn aangekomen met het plan een lid van de Israëlitische ambas sade in Londen te vermoorden. Europese inlichtingendiensten heb ben de Israëlische autoriteiten ge waarschuwd dat Arabische guerrilla strijders van plan zyn Israëlische kinderen in het buitenland te ont voeren. Veiligheidsdiensten in Israël werken druk aan nieuwe plannen voor de bescherming van Israëlische burgers en instellingen in het bui tenland. GENEVE (DPA/AFP) De Zwit sers zullen zich morgen in een refe rendum kunnen uitspreken over de vraag of de wapenfabrieken in dit land hun export van wapens en mu nitie mogen voortzetten. Het verzet tegen deze wapenhandel door het traditioneel neutrale Zwit serland kwam vier Jaar geleden op gang toen aan het licht kwam dat de grootste wapenfabriek van Zwitser land, het bedryf Buhrle in Zürich, schiettuig en munitie leverde aan verscheidene landen waartegen de Zwitserse regering een wapenembar go had uitgevaardigd. Dat waren Zuid-Afrika, Saoedi-Arabië, Egypte, Israël, Libanon en Nigerië, waar toen een bloedige burgeroorlog woedde. Daarby bleek dat Buhrle uitvoerdo- cumenten had vervalst door op te geven dat de wapens naar landen gingen waarvoor het embargo niet gold. 1970 veroordeelde een federale rechtbank de president-directeur van het bedryf, Diter Buhrle en vyf van zyn voornaamste medewerkers tot De zaak was hiermee evenwel niet gesust en verscheidene religieuze groeperingen en de linkse politieke partijen bleven aandringen op alge hele stopzetting van de wapenexport. Zy staan sterk met hun argument dat Zwitserland, hoofdzetel van het eenmalige uitkering j Internationale Rode Kruis en steeds Provinciale Staten by humanitaire hulp betrokken, geen De brute Dolitiek van Oeganda's president Amin treft niet alleen de Aziaten, die op zyn bevel het land moeten verlaten, maar raakt ook de omringende staten, met name Tan- zanië. Daar wacht Amins voorganger Obote sinds een kleine twee jaar op de gelegenheid uit zyn ballingschap naar Kampala terug te keren. Maar hy zal dan wel eerst Amin terzyde moeten schuiven, die nu, door het uitwijzingsbevel tegen de Aziaten, juist veel sympathie onder de Oegandezen heeft verworven. Niet temin werkt de tyd in het voordeel van de bannelingen. Obote verwacht immers, en niet ten onrechte, dat de gevolgen van het uitschakelen van de Indiërs zich spoedig zullen doen gevoelen. Het gaat hier immers om een bevolkingsgroep, die door harde arbeid, spaarzaamheid en bekwaam heid een sterke greep op handel en bedryf had verkregen. Jaagt men zo'n groep het land uit zonder dat er voldoende bekwame leden van de zwarte bevolking gereed staan de opengevallen plaatsen in te nemen, dan ontstaat er een vacuüm. En zo'n vacuüm kan rampzalige gevolgen hebben voor de achterbiyvenden. Uit de nogal verwarde berichten is af geleid, dat de verbannen leider Obote, met behulp van Tanzaniaan- se troepen, een invasielegertje over de grens had gestuurd, waarop Amin antwoordde met het bombarderen van een Tanzaniaanse stad aan het Victoriameer. Sommige bronnen be- twyfelen deze lezing van de inciden ten en zeggen, dat het Amin, even als vorig jaar, te doen is om af te rekenen met zyn tegenstanders in militaire kringen, omdat die Obote welgezind zyn. Hoe dan ook, de toe stand in Oeganda is allerminst door zichtig. Droevig is, dat allerlei hulp krachten in Oeganda in het gedrang dreigen te komen, die in dit dood arme Afrikaanse land met zyn acht miljoen inwoners de onderontwikkel de bevolking de helpende hand bie den, zoals de vrywilligers van het Amerikaanse „Vredeskorps" en leden van andere hulpdiensten. Dat dit een verlammende invloed op hun activiteit heeft, ligt voor de hand, waardoor de bevolking ook die steun moet missen. Tegelykertyd poogde de bemoeizuchtige president Gaddafi van Libië zich in deze affaire te mengen door het zenden van vyf vliegtuigen met vierhonderd man als steun voor Amin. Soedan echter (waar die toestellen overheen wilden vliegen) greep bytyds in en maakte een eind aan deze gevaariyke in menging. De Libanese president zal dat de Soedanese leider generaal Ni- meiri wel niet in dank hebben afge nomen, want juist een jaar geleden kon laatstgenoemde een communis tische staatsgreep verhinderen dank- zy de hulp van zyn Libische collega. Hoe dit zy, voor het ogenblik is het ergste gevaar van internationale ver wikkelingen wat verminderd. Intus sen probeert de Somalische minister van Buitenlandse Zaken Ghaleb Oeganda en Tanzanië tot elkaar te brengen. Hy bevindt zich thans in Kampala voor besprekingen met Amin. En verder tracht de secreta ris-generaal van de OAE (Organi satie van Afrikaanse Eenheid)Ekan- gaki, ook president Kenjatta van Kenia over te halen tot een bemid delingspoging tussen Oeganda en Tanzanië. Er wordt dus wel hard gewerkt om deze gevaariyke Afri kaanse wryving niet verder uit de hand te laten lopen. De toenadering tussen Washington en Peking heeft ook in Korea haar invloed doen gelden. Eindeiyk zyn er tussen noord en zuid besprekingen begonnen over het humanitaire vraagstuk van contacten tussen fami lies, die na het einde van de oorlog tussen beide gebieden (1953) letter- lyk niets meer van elkaar hebben gehoord. En dat het hier niet om een paar honderd of duizend fami lies gaat, bewyst het cyfer van tien miljoen, want zóveel Koreanen aan beide zyden van de grens zullen by de mogelykheid van verbeterde con tacten betrokken zyn. Men herin nert zie, dat de scheiding tussen Noord- en Zuid-Korea zich in 1945 voltrok, toen er een eind aan de Japanse bezetting kwam. Het noor den werd toen bezet door de Russen, het zuiden kreeg de volledige steun van de Amerikanen. Van Juni 1950 tot juli 1953 woedde een bloedige oorlog tussen de Koreaanse broeder- staten, nadat het noordeiyke regime een gewelddadige poging had onder nomen het zuidelijke gebied in zyn macht te krijgen. In laatstgenoemd Jaar kwam er in Panmoendjom een wapenstilstand uit de bus, die sinds dien aan de 38-ste breedtegraad door VN-troepen wordt gewaarborgd. Die scheiding van grondgebied betekende tevens veel mensehjk leed door het ontbreken van contacten over en weer. Beide staten zyn nadien hun eigen weg gegaan, zoals West- en Oost-Duitsland in Europa. Jarenlang hebben de noordeiyken gepoogd door infiltraties toch nog een communis tische omwenteling in het zuiden te bewerkstelligen, maar zonder suc ces. En toen eenmaal besloten was tot verbeterde contacten probeerden de communisten die nog afhankelyk te stellen van de oplossing van de politieke kwestie, waardoor zy langs een omweg alsnog hun fanatieke doeleinden trachtten te verwezenhj- ken. Tenslotte hebben zy die eis laten vallen door te berusten in be handeling van deze kant van de zaak In een commissie, waarin beide rege ringen vertegenwoordigid zyn. Intus sen betekent de toenadering op Rode- Kruisniveau allerminst, dat beide partyen elkaar wenend in de armen zyn gevallen. De Zuidkoreanen we ten maar al te goed, dat voor de starre noordeiyken maar één naam geldt, die van „vader" Kim Il-soeng, de communistische partychef en pre mier in Pjongjang, aan wie alle wel daden worden toegeschreven, inclu sief het leggen van meer eieren door de kippen. Vandaar dat de zuideiy- ken, by het recente bezoek van een noordelyke delegatie aan Seoel, on willekeurig het gevoel kregen als wereldwyze stedelingen een primi tieve familietak te mogen ontvan gen, zoals een Westerse waarnemer het uitdrukte. Toch begrypen de zuidelyken wel, dat zy de harde kern van de communistische over tuiging der noordelyken niet moe ten onderschatten. Maar in elk ge val is het gesprek nu op gang, over het zoeken naar vermisten, het uit wisselen van correspondentie, de mogelykheid van wederzydse bezoe ken en de eventuele hereniging van gescheiden levende families. Op 24 oktober gaan de zuidelyken op be zoek in Pjongjang, waar het gesprek over genoemde onderwerpen voort gezet kan worden. Beide partyen voelen het als een avontuur, omdat op dit ogenblik niemand kan zeggen waarop dit tenslotte zal uitlopen. RL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 11