abinet
sterk
Meer weerslag
van mentaliteit
dan bewnst politiek programma
'Centrum Milieubeheer'
gevormd in Zuid-Holland
ijze mannen' SER:
j
AKZO-top is
optimistisch
Vakcentrales willen
de gezondheidszorg
mammoetopzet voor
DEKEN WAARSCHUWT:
Problemen en gevaren
bedreigen advocatuur
Uitkering 4%
en 2.25% na
calculatie
Man steekt
ex-vrouw met
knip
mes neer
Liberaal Manifest
\G 22 SEPTEMBER 1972
BINNENLAND
PAGINA 7
(Van onze redactie economie) 'w'
N HAAG De door het kabinet-Biesheuvel voor
loonmatiging voor 1973 gaat te ver. Dit zeggen
:)Dlijze mannen' van de Sociaal-Economische Raad in
Noordeling van de economische stituatie voor ko-
jaar.
-deskundigen vinden dat
•lonen in het begin van het
Jaar met 3 tot 3,5 procent
kunnen, waarbij dan nog
lening is gehouden met la-
2j (Compensaties.
lering wil niet verder gaan
stijging van 1,5 tot 2 pro-
Bil r ge rs
visie van de experts leidt
loonsomstijging van 11 pro-
ren stijging van het vrij be
loon met 2 tot 2,5 procent
regeringsplan resp. 9 en
rat).
voorgestelde contract
ing van 3 tot 3,5 procent
begin van 1973 moeten dui-
fspraken tussen vakbeweging
evers worden gemaakt. Komt
geliike afspraak er niet,
!en de deskundigen een alge-
inmaatregel. die deze beper-
ringt, wenselijk.
commissie van des-
moet de prijsstijging ko-
worden beperkt tot cir-
ient (regeringsplan 5 pro-
yan ioodzakelijk is een strak
De commissie zou ook
instemmen met een algeme-
maatregel, die voorschrijft
winst per eenheid produkt
stijgen.
'lt1 tee mannen" hebben ook be-
'eeen de door het kabinet
1de verhoging van de BTW-
ZiJ vinden dat het lage ta-
de omzetbelasting op 4 pro-
worden gehandhaafd (in-
i een verhoging tot 5 pro-
it is mogelijk zonder extra
rerhoging wanneer de
ITO tr,t
ROTTERDAM Zuid-Hol
land heeft sinds gisteravond
een centrum voor milieubeheer.
Tijdens een vergadering in
Rotterdam werd een stichting
opgericht, die een overkoepelen
de orgaan zal vormen voor ac
tiegroepen, comité's, verenigin
gen en maatschappelijke instel
lingen die zich met het milieu
beheer en milieubehoud bezig
houden.
De kersverse voorzitter mr.
H. Versloot liet in zijn eerste
toespraak duidelijk blijken dat
de stichting de actiegroepen
(liet het werk uit handen gaat
nemen. Het centrum wil de
activiteiten coördineren, docu-
nentaitie op het milieugebied
verzamelen en gevraagd of on
gevraagd informatie verschaf
fen over milieuproblemen.
"We zien ons bovendien als
schakel tussen de plaatselijke
of regionale groepen en lande
lijke informatiecentra als het
Centrum Milieuzorg, de Con
tactcommissie voor Natuur- en
Landschapsbescherming en de
Raad voor Milieudefensie", al
dus mr. Versloot. Bovendien
opent de stichting de mogelijk
heid om subsidiegelden die de
stichting naar alle waarschijn
lijkheid van de provincie zal
ontvangen door te spelen naar
de actiegroepen.
"De actiegroepen blijven
daardoor geheel vrij van over
heidsinmenging en staan ook
financieel wat sterker tegenover
de andere maatschappelijke
krachten", aldus mr. Versloot. In
eerste opzet zal de stichting
Centrum Milieubeheer Zuid-
Holland zelf geen directe actie
voeren, maar dat overlaten aan
de actiegroepen.
Men realiseert zich dat een
snelle en doeltreffende actie
onmogelijk is omdat de stich
ting dan eerst de goedkeuring
zou moeten hebben van alle
aangesloten groepen. De stich
ting is bijzonder ruim van op
zet en stelt zich open voor elke
actiegroep, vereniging of comi
té
Tot dusver hebben zich naast
typische milieugroepen als het
Instituut voor Natuurbescher
mingseducatie, de stichting
Zuidhollands Landschap, de
Vereniging voor Milieube
heer in en om het Waterweg
gebied en de Leidse Werkgroep
Milieubeheer ook andere maat
schappelijke groeperingen bij
de stichting aangesloten.
Daartoe behoren de Ned.
Hervormde en R.K. Kerk, de
drie vakcentrales NW, NKV en
CNV en agrarische groepen als
de Stichting Landbouwbelang
en de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen.
Het Zuidhollandse milieu
centrum zal worden gehuisvest
in het gebouw van het Zuid-
hollands Landschap in Rotter
dam en geregeld informatie
bulletins uitgeven over actuele
milieuzaken in de provincie
Van het gisteravond gekozeD
stichtingsbestuur maken naasi
voorzitter mr. Versloot deel uit:
mr. P. A. Tromp (Zuidhol
lands Landschap), prof. ir. H.
Pouderoyen (Leefbare Delta)
mevr. G. Bravenboer-Beeken-
kamp (Nederlandse Bond voor
Plattelandsvrouwen), paer C.
Braun (bisdom Rotterdam), W.
A. Vijg (overlegorgaan vakcen
trales) en K. Schutter (Cen
trale Actiegroep Rijnmond).
tot een uitgavenverruiming
'tats van 5 procent komt
steding
scherpe loonmatiging als
d? wil kan de kiem leggen
hernieuwde overbesteding,
de buitenlandse con-
snel aantrekt, menen de
[en. Vermeden moet wor-
ipnieuw schaarste op de ar-
kt ontstaat met als gevolg
ostijgingen.
missie vindt het regerings-
Kaf' van beperkingen in de
(tor (zoals het niet verdeT
van de kinderbijslag voor
en het tweede kind en in
>an een eigen risico in de
Isverzekering) erg zwaar
Üigen achten een geleide-
toering wenselijk.
)on
niixche experts gaan er-
kt in het door hen voorge-
ügingsplan de rendements-
»n de ondernemingen niet
verslechtert. Mocht de ar-
eidef activiteit méér stijgen dan
I dan moet deze extra
i de werknemers ten goe-
in een vorm van niet-
loon, bijvoorbeeld spaar-
daarover moeten vakbe-
werkgevers afspraken ma-
compensatie van prijsstij-
octen de prijseffecten van
torheidstarieven en geste
kte belastingen warden uit-
wi tft scherpe matigingsplan
"Sering is economisch
onvoldoende aanleiding,
ook in de praktijk vrij-
jSfM toet haalbaar zou blijken"
tommissie, geleid door prof.
Schouten. „De huidige
Wjsinflatie is duidelijk een
to^al probleem, dat dan ook
in internationaal verbond
#Plossing kan worden ge-
&At
Vreugdevolle taferelen speelden zich gistermiddag in Breda bij Enka af nadat bekend ivas ge
worden dat de leiding van het AKZO-concern had beslist het structuurplan in te trekken.
Echtgenoten van de "bezetters" toonden zij het hek vol trots de krantekoppen die melding van
hun overwinning maakten.
ARNHEM (ANP) "Ik zie de
zaak niet te somber in", deelde de
voorzitter van de Raad van Bestuur
van AKZO, ïhr. G. Kraijenhof, gis
teravond tegen middernacht mee na
afloop van het gesprek met de
vakbonden.
Bij het gesprek waren ook de mi
nister Boersma (Sociale Zaken) en
Langman (Econ. Zaken) aanwezig.
Zij zeiden de indruk te hebben dat
de partijen nader tot elkaar komen
Het gesprek werd gevoerd in hotel
Groot Warnsberg op het gelijkna
mige landgoed bij Arnhem.
De bewindslieden wilden verder
alleen nog zeggen: "We zullen moe
ten wachten op een definitieve be
slissing, die vanmiddag is te ver
wachten, na de besprekingen in
Breda tussen bezetters en vakbon
den".
UTRECHT De vakcentrales willen
een soort mammoet-opzet voor de
gezondheidszorg in Nederland. Zij
staan een totale reorganisatie voor,
waarin o.a. klinieken worden ge
vormd met huisartsen, wijkverpleeg
ster, maatschappelijke werksters,
vroedvrouwen, diëtisten, apothekers,
doktersassistentes, enz.
Alle huidige vormen van ziektekos
tenverzekering zouden moeten wor
den afgeschaft, om plaats te maken
voor één volksverzekering waaraan
iedereen een percentage premie van
zijn inkomen betaalt. Iedereen
krijgt dan ook dezelfde gezond
heidszorg. Veel artsen en anderen
zullen in dienst moeten treden van
gezondheidscentra.
Dit staat in het rapport van een
studie, die de vakcentrales hebben
gemaakt voor een commissie uit de
Sociaal-Economische Raad, die be
zig is aan een advies over de ge
zondheidscentra
Dit staat in het rapport van een
studie, die de vakcentrales hebben
gemaakt voor een commissie uit de
Sociaal-Economisohe Raad, die be
zig is aan een advies over de ge
zondheidszorg.
Afgezien van hun wens voor een
volksverzekering, noemen de opstel
lers van het rapport het een „zaak
van allerhoogste prioriteit, dat een
wettelijke regeling voor alle Neder
landers wordt ingevoerd, waaraan
allen in gelijke mate rechten kun
nen ontlenen".
De vakcentrales vinden dat een
volksverzekering de beste waarbor
gen schept voor een evenwichtige
gezondheidszorg. Volgens hen is er
thans sprake van een scheve en
onevenwichtige ontwikkeling, waarin
met name de preventieve zorg dui-
Zaterdag beginnen
tenniskampioen
schappen Z'woude
ZOETERWOUDE Zaterdag zul
len in het sportpark Haasbroek de
clubkampioenschappen van de Zoe-
terwoudse Tennis Club beginnen. Het
aantal deelnemers is zo groot dat er
twee weekeinden moet worden ge
speeld. De voorrondes worden het
eerste weekeind gespeeld, de verdere
rondes en finales worden in het
weekeind van 30 september gespeeld.
Hulp voor Ameland Het Natio
naal Rampenfonds zal f 50.000 over
maken naar het comité dat geld in
zamelt voor de gedupeerden van de
windhoos in Ameland, zo heeft mi
nister Geertsema (Binnenlandse Za
ken) van het Rampenfonds ver
nomen.
delijk achter blijft, terwijl er in
andere sectoren „schier ongekende
mogelijkheden worden geboden".
Zij zeggen in hun rapport: „Indien
de situatie niet verandert, kan van
kostenbeheersing of zelfs maar van
kostenbegeleiding geen sprake zijn.
„Zij willen dan ook eveneens de
ziekenhuizen strak indelen naar de
behoeften.
De vakcentrales wijzen de toepas
sing van een eigen risico in de
volksverzekering af. Zij vinden dit
strijdig met het uitgangspunt van
premie-naar-draagkracht.
Bovendien zou men er financieel
pas iets mee opschieten, als men
zo'n eigen risico zó hoog maakte,
dat dan intussen het peil van de
volksgezondheid werd bedreigd.
De toeneming van het aantal on
vermogende rechtzoekenden vormt
een nijpend probleem dat in sommige
arrondissementen nu al de krachten
van de advocatuur te boven gaat. De
oplossing zal gezocht moeten worden
in een organistievorm die is geba
seerd op een aantal in loondienst
werkende advocaten.
Door
Sybe Stamm
Het zou voor de hand liggen dat de
beloning voor die advocaten van de
Staat komt. Maar anderzijds zijn het
juist bij uitstek de niet-bemiddelde
rechtzoekenden die bijstand tegen de
gevestigde machten behoeven. En dan
rijst de vraag of zij die bijstand wel
zullen krijgen als zij daartoe een be
roep moeten doen op advocaten die
in dienst zijn van dezelfde overheid
waartegen zij zich moeten keren.
Met deze acutuele probleemstelling
opende vanmorgen de deken van de
Nederlandse orde van advocaten jhr.
mr. P. J. W. de Bauw de jaarverga
dering in het Kurhaus ter gelegen
heid van het 20-jarig bestaan van
de orde.
BEDUCHT
Mr. De Brauw ziet nog geen pas
klare oplossing voor de na te streven
organisatievorm. Wel liet hij een ern
stige waarschuwing horen. De onaf
hankelijkheid van de advocaat mag
in geen geval worden aangetast.
"De mogelijkheid dat er een be
lemmering ontstaat in het ongehin
derd optreden van advocaten tegen
de gevestigde machten, is een gevaar
waarvoor wü voortdurend beducht
moeten zijn. Andere landen zijn het
voorbeeld dat dit gevaar altijd aan
wezig is", benadrukt mr. De Brauw.
Verworvenheden van de burgerlijke
macht: vast salaris, waardevast pen
sioen en door onafzetbaarheid gega
randeerde volstrekte onafhankelijk
heid, staan hoog genoteerd op het
verlanglijstje van de balie.
Maar de rechterlijke macht kan die
bevoorrechte positie alleen maar
hebben omdat zij een geselecteerde
groep is, waarvan de omvang bij de
wet is vastgesteld en waarbinnen een
eigen hiërarchie bestaat. Voor de ba
lie acht mr. De Brauw dit een on
aanvaardbare situatie.
„Als niet ieder, die zich daartoe
geroepen voelt, zou kunnen toetre
den, zal de selectie onze onafhanke
lijkheid breken, juist waar het de
overheid zelf is" die als geldgever in
vloed op die selectie zal willen uit
oefenen", zei de deken.
OFFERS
Om wille van de kostbare onaf
hankelijkheid van de balie zal dan
ook een organisatievorm in eigen
kring moeten worden gevonden, zo
nodig ten koste van grote offers, al
dus mr. De Brauw, die meent dat
daarmee tevens een wapen is gevon
den tegen het ergste euvel van het
huidige systeem van bijstand aan on-
vermogendcn: het ontbreken van de
vrije advocatenkeuze.
Vooralsnog dient volgens mr. De
Brauw echter te worden voorkomen
dat het werk van de balie ten dele
wordt overgenomen door mensen die
andere taken te verrichten hebben.
Dat gevaar dreigt zowel waar het
gaat om de typisch sociale taak die
op de balie rust, als daar waar wordt
aanbevolen dat de balie zal worden
uitgebreid tot andere juristen die
niets met rechtsbedeling uitstaande
hebben.
Voor ambtenaren:
DEN HAAG (ANP) In de cen
trale commissie voor georganiseerd
overleg in ambtenarenzaken is gis
teren overeenstemming bereikt over
het bedrag der zgn. nacalculatie
1972 voor het gehele overheidsper
soneel: 2.25 procent.
Dit betekent dat het kabinet beslo
ten heeft bij het vaststellen van het
percentage van deze nacalculatie
geen rekening te houden met de uit
komsten van het zeer recent ver
schenen rapport van het loonbureau
van het ministerie van Sociale Zaken
over salarismatiging in de hogere in
komensgroepen.
Het kabinet is tot dat besluit ge
komen omdat dit zou leiden tot een
onaanvaardbare cumulatie met de
(reeds eerder vastgestelde) wijziging
(verhoging» van het verhalen van
de pensioenbijdrage.
Gelijktijdig zal aan het overheids
personeel en aan de gepensioneerden
een uitkering ineens van vier pro
cent (over de maanden augustus tot
en met december 1972) worden ge
daan. Dit is in overeenstemming met
de geraamde gemiddelde loonstijging
gedurende het tweede halfjaar van
1972.
zijn woonplaats zijn ex-vrouw met
een knipmes aangevallen.
De vrouw werd zwaar gewond
met steekwonden in de borst, de
schouders en een pols naar een zie
kenhuis gebracht. Enkele chauf
feurs van het gemeentelijk vervoer
bedrijf overmeesterden de man.
H. zag de vrouw zitten op een
bankje. Het motief van de steekpar
tij zou een reisje zijn dat de vrouw
onlangs met een andere man naar
Spanje maakte.
„Optimisten aller beroepen verenigt
U, gij hebt niets te verliezen dan
de U aangeprate wanhoop".
Met. deze zin eindigt de beginselver
klaring van het vandaag verschenen
Liberaal Manifest. Zowel de bena
ming van dit werkstuk van een
door de VVD ingestelde stuurgroep
als de vorm van de slotzin doen
denken aan de oude heer Marx.
Een functionele associatie voor zo
ver zij de gedachte ondersteunt, dat
wij hier te maken hebben met
zoiets als het tegendeel van wat
Marx en zijn vriend Engels in 1848
in het Communistisch Manifest be
loofden.
I geren. Brood en spelen. Door de
I overheid geregeld. Als wij op de
huidige weg de perfectie bereiken,
hebben wij onszelf teruggebracht
tot nummers in de statistiek, „bits"
in de informatieoverdracht, consu
menten van gesubsidieerde ver
strooiing. Maar wij zullen die per
fectie niet bereiken. Voordien zal
onze agressie uitbarsten in revolutie
of kernoorlog. Al was het alleen
maar uit zucht naar avontuur. Tus
sen het „Moskou" van de verveling
en het „Musset" van het instinct
móet een weg zijn".
Door
Peter Riemersma
De inhoud van het Liberale stuk
doet vermoeden, dat de inspiratie
voor de gekozen vorm in de tijd ge
meten, dichter bij ligt: bij het rap
port van de Club van Rome, het
door de progressieve club van PvdA,
D'66 en PPR daarop geënte rapport
van de commissie-ManshoIt en de
uitroep van naamgever Mansholt
van de commissie „dat er 'n nieuwe
Marx moet Komen".
Het Liberaal Manifest is eerder de
weerslag van een mentaliteit, dan
van een concreet politiek program
ma. De mens als zelfbewust indivi
du staat erin centraal.
„Het kan en mag niet waar zijn,
dat er voor de mens niets anders is
dan produceren en instinctief rea-
Tussenweg
Een tussenweg derhalve. Het Libe
raal Manifest is bedoeld om ook
anderen dan WD-ers te inspireren
tot een bundeling van krachten in
het politieke midden. De huidige
partijstructuur noemt het Manifest
„volstrekt" verouderd.
Opmerkelijk is, dat als stap op weg
naar vernieuwing wordt gegrepen
naar het middel dat ook de club
van Mansholt propageert: stembus
afspraken voor de verkiezingen.
Het Manifest ziet daarbij twee
groepen die de meerderheid kunnen
halen tegenover elkaar staan. „De
enen met de nadruk op de vernieu
wende kracht van de persoonlijke
vrijheid, zij het het met besef van
de collectieve verantwoordelijkheid;
de andere met de nadruk op het
collectief, zij het hopelijk met besef
van de noodzaak wat vrijheid over
te houden".
De stuurgroep poneert dan dat de
WD „graag een stoot wil geven tot
de vorming van die eerste groep.
Zij appelleert daartoe aan allen in
de confessionele partijen, DS'70,
D'66 en PvdA, die de scheidslijn
van vandaag van dezelfde kant be
kijken".
Met enige tegenzin verklaart de
stuurgroep zich dan bereid om „te
praten met hen, die een wijziging
in de partijstructuur slechts haal
baar achten door ingrepen in het
kiesstelsel".
Na verkiezingen
Op dit moment moet de lezer we
ten, dat het Liberaal Manifest niet
een stuk van de VVD is, maar van
enkele VVD-ers en dat het niet be
doeld is om een rol te spelen bij en
vlak na de tweede-kamerverkiezin
gen van 29 november.Na de verkie
zingen komt het Manifest ter dis
cussie in de VVD en naar samen
stellers en VVD-hoofdbestuur hopen
ook bü andere partijen en mensen
Zij gelieven zich dan te buigen over
deze probleemstelling: „De grens
tussen de particuliere en de publie
ke sector vervaagt. De overheid be
moeit zich steeds meer met ons.
Maar het wordt steeds moeilijker
vast te stellen aan wie of wat wij
in concrete gevallen die bemoeienis
te danken of te wijten hebben. Hoe
en op welke gronden zij haar be
sluiten nam of liet nemen. Open
baarheid helpt op dat punt wel iets.
Maar als het besluitvormingsproces
niet helder is, wordt het dat door
openbaarmaking niet vanzelf weL
Hoe is het zover gekomen?"
Het Liberaal Manifest noemt na de
verouderde partijstructuur, de infla
tie („op zichzelf al een gevolg van
de machteloosheid van de over
heid"), het feit dat de regeerders
waren getekend door de angst voor
een herhaling van de economische
crisis van de jaren dertig en het
achterlopen van de overheid bij het
invoeren van nieuwe beslissings-
stechnieken, aangepast aan de snel
heid waarmee de maatschappij ver
andert en de ingewikkeldheid van de
problemen.
De inflatie wil het Liberaal Mani
fest aanpakken door de overheid
meer kostenbewust te maken. Met
de angst voor de crisis wil het Ma
nifest een deel van de sociale voor
zieningen doen verdwijnen.
Beslissingstechnieken, ontleend aan
het moderne bedrijfsleven, kunnen
voorkomen dat de de overheid „bij
bezuinigingen te vaak het domme,
rode potlood hanteert, omdat zij
niets beters heeft".
In de meer concrete uitwerking van
de beginselverklaring komt het Li
beraal Manifest met opvattingen
kritische toetsing van overheids
taken om een einde te maken aan
de ongeremde groei van het ambte
lijk bestel; daarvoor is nodig een
flexibele ambtenaar, die voor meer
dan één taak ingeschakeld moet
kunnen worden. Veelvuldige over
plaatsingen, taakveranderingen, in
voegen in andere teams zijn daar
toe gewenst;
minder buitenlandse arbeids
krachten; het ongeschoolde of min
der prettige werk kan ook voor Ne
derlanders aantrekkelijk worden ge
maakt door betere werkmethoden,
een in verhouding tot ander werk
hogere beloning of kortere werktijd;
strenge boetes voor burgers die
hun leefomgeving niet schoon hou
den;
de ontwikkeling van milieuvrien
delijke processen en producten
(schone industrie) dient te worden
bevorderd, evenals de mogelijkheid
om afvalstoffen weer in de kring
loop op te nemen;
geografisch natuurlijke spreiding
van industrie en nijverheid over ons
land door verschillen in salariëring
en verschillen in de grondprijs tot
hun recht te laten komen;
bij de verdeling van het natio
naal inkomen is uitsluitende be
stemming van de toeneming van
het reële inkomen voor de collectie
ve sector en sociale voorzieningen
een standpunt ingegeven door een
op collectivering en nivellering ge
richt a priori;
te overwegen zou zijn elk kind
te voorzien van een „onderwijste-
goedbon"; het recht op het volgen
van onderwijs zou langs die weg
worden voorgeflnanciëerd door de
overheidhet door de overheid in
het kind geïnvesteerde kapitaal zou
door de gebruiker van de tegoedbon
in een latere levensfase kunnen
worden terugbetaald.
1( De stuurgroep bestaat uit dr. L.
Ginjaar, drs. L. Hilarides H. A. M.
Hoefnagels, mevrouw drs. N. Smit-
Kroes, ir. E. M. Storm en prof. dr.
G. Zoutendijk.
