Twijfel
n
Afrika
over
oeweringen president Amin
mtöxwMmtjmaiïtiMm
tëS&T.
VERANDERING
TACTIEK IRA
De generaals hadden oorlog
Israël meer geschrokken van moord
op Ophir dan bloedbad in München
Nyerere
laar-
chuwt
Imin
BRANDT STELT
VERTROUWENS
KWESTIE
Geldschieters schieten te kort
BUD£
AMROBANK
y^P.
MINI-BOEKJES
VOORNIX
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1972
(Door onze correspondent)
PARIJS Tallah Khaled Adu
Ajad, die het brein was achter de
moordpartij op de Israëlische
sportlieden in München, weet
DAR-ES-SALAAM De stad Mb ar ar a in zuid-west Oeganda,
waarvan Kampala gisteren de herovering meldde, was ook in
Je loop van 1971 enkele keren het toneel van gevechten. Vol
gens Amin ging het toen om een strijd tussen Oegandese rege
ringstroepen en in Tanzanië en Soedan opgeleide aanhangers
ran ex-president Obote. Ook meldde hij toen gevechten met
eregelde Tanzaniaanse en Soedanese troepen. Daarbij zouden
i het eerste halfjaar na de staatsgreep 1200 Oegandese rege-
ingstroepen zijn gesneuveld.
;ens het Engelse zondagsblad
Observer was er toen echter
rake van muiterij in het leger in
termeer de plaatsen Mbarara,
Door
Frank Onnen
vandaag dat ook hij op zijn beurt
nu door de dood op de hielen wordt
gezeten. Geen twee opeenvolgende
nachten slaapt hij dan ook meer
in hetzelfde bed. Die verzekering
staat in een uitvoerige en gedocu
menteerde doch anonieme reporta
ge te lezen over de Palestijnse or
ganisatie Zwarte September, die het
bekende Franse linkse weekblad
Nouvel Observateur in zijn laatste
nummer publiceert.
Ajad wordt in het artikel ook
ontmaskerd als één der twee Ara
bieren die op zondag 10 september
in het hartje van Brussel in een
café de Israëliër diplomaat Zadok
Ophir met vijf revolverschoten
doodden. Ophir was één van de
voornaamste leiders van de ver
maarde Israëlische spionagedienst,
de Mossad. Na de zesdaagse oorlog
en de diplomatieke verwijdering tus
sen Frankrijk en Israël, die gene
raal De Gaulle toen bewerkstellig
de, werd het Westerse filiaal van
Mossad op bevel van Jeruzalem van
Parijs naar Brussel overgebracht.
De moord op Zadok Ophir in
Brussel heeft, volgens de Nouvel
Observateur, op de Israëlische re
gering nog veel meer indruk ge
maakt dan het bloedbad van Mün
chen. Gevreesd wordt dat de Pales
tijnse contra-spionage de eigen ge
heime diensten nu over het hoofd
kan zijn gegroeid. De reputatie
van de Mossad en van andere Israë
lische geheime diensten wordt, zegt
Nouvel Observateur, ver overschat.
Die reputatie was vooral gevestigd
door de Israëlische bliksemover-
winning in de zesdaagse oorlog en
door enkele huzarenstukjes als de
ontvoering van Eichmann en de
installatie van Elie Cohen in, Da
mascus, die als spion toen bijna tot
Syrisch minister werd benoemd.
Even voor die benoeming werd hij
door de Syrische contra-spionage
echter ontmaskerd en in '67 vond
hij de dood op het schavot.
Het Parijse weekblad verzekert
dat de Israëliërs zich tegenover de
nieuwe terreurmethoden
standigheid van optreden, waardoor
hun organisatie bijna onmogelijk
zal kunnen worden opgerold. In
het land waar ze hun slag moeten
slaan, kunnen ze echter rekenen
op de actieve medewerking van de
ultra-linkse of gauchistische groe
pen en groepjes, die zonder uit
zondering de Arabische terroristen
steunen.
Niettemin beweert Nouvel Ob
servateur te weten dat Tel Aviv nu
vastbesloten is bijzonder fel te
genoffensief op de Zwarte septem-
bermannen te openen, waarbij hun
opperste leider, Adoe Ajad, tot
voornaamste schietschijf is uitge
roepen. Tegen hem moet, zegt Nou-
Palestijnse Zwarte-september
ganisatie vrijwel machteloos achten.
De Palestijnen hebben hun terreur
organisatie op een geheel nieuwe
grondslag opgebouwd. Hun agen
ten genieten een zeer ruime zelf
de vel Observateur, nu een klopjacht
zijn geopend, waarvoor honderden
Israëlische geheime agenten en
voormalige vrijwilligers uit de
Stern-groep en de Irgoen-com-
mando's door de regering in Tel
Aviv zijn gemobüiseerd.
fn de barakken van de garni-
s Mbarara braken gevech-
uit, waarbij minstens 250 officie
manschappen werden gedood,
gevechten breidden zich uit naar
gelegen barakken, waar een groter
militairen omkwam", zo
oreef The Observer in augustus
De Amerikaanse journalist Ni-
Kilas Stroh. die toen in gezelschap
een Amerikaanse zendeling Mba-
bezocht om de berichten over
massaslachting te onderzoeken,
evenals zijn metgezel door
«gandese troepen vermoord. Een
die gebeurtenissen gaf de
jering in Kampala toe dat de twee
aerikamen door „onbekende officie-
t het Oegandese leger" waren
odgeschoten. Ditmaal zijn bij de
lechten bij Mbarara een medewer-
i 't Amerikaanse vredeskorps
nog onbekende Europese on-
rwijzer omgekomen.
Evenals nu weersprak de Tanzani-
president Julius Nyerere ook
1971 Amins aantijgingen over
nse deelneming aan de ge-
rhten. Hy zei dat Amins beschul
digen moesten dienen om de
oord op 1000 officieren en man-
happen van het Oegandese leger
verdoezelen, Amin had hen laten
ibrengen omdat ze Obote trouw
gebleven, aldus Nyerere. Vol-
The Observer ontstond de mui
In het Oegandese leger in 197
ontevredenheid over het promo
ibeleid, waarbij Amin een vriend
DAR ES SALAAM (Reuter, AFP)
De Tanzaniaanse president Julius
ürere heeft gewaarschuwd dat de
landese bombardementen op
tien in Noord-Tanzanië een „reële
ernstig gevaar voor de vrede" be
nnen. Dergelijke moordende aan-
ïen kunnen niet zonder gevolgen
Sven, aldus Nyerere.
De Tanzaniaanse president die be
ad staat om zijn vredelievende
tóing, sprak deze waarschuwing
Q een boodschap aan de hui
voorzitter van de Organisatie
Afrikaanse Eenheid, Koning
san van Marokko en de secre-
is-generaal van de OEA Nzo
"«aki. Hij vraagt de OAE een
toe van waarnemers te sturen om
tonnen constateren dat Tanzanië
betrokken is bij de gevechten in
sanda. Nyerere herhaalde dat de
id in Oeganda zich afspeelt tus-?
tegenstanders en aanhangers
generaal Amin, maar dat deze
töjgingen over Tanzaniaanse in-
aging gebruikt als voorwendsel
bombardementen op Tanzani-
8teden.
kn Oegandese militaire woord
eer heeft verklaard, dat de in-
kmacht die zondag vanuit Tan-
5 het Oegandese grondgebied
binnengetrokken, geheel is Ver-
Sl
voorraden der invasietroepen,
vonder wapens en voertuigen,
1 in beslag genomen, zo zei de
ïdvoerder in een verklaring die
radio Oeganda werd uitgezon-
correspondent van UPI in Tan-
meldde gisteren dat een inva-
kht van 1.000 man zich in Oe-
6 dicht by de grens met Tan-
heeft ingegraven. De macht,
^nvankeiyk bestond uit 700 Oe-
*se ballingen die ex-president
naar Tanzanië volgden, werd
^dagnacht met nog 300 Oegan-
ballingen versterkt, zy werden
Afraad en kregen munitie
wapens.
jespolitiek zou volgen, door het feit
dat een deel van het leger trouw
bleef aan Obote en door stammen
tegenstellingen.
Militairen van de Langi en Acho-
listam werden op grote schaal ver
moord of gearresteerd. Veel overle
venden vluchtten, toen het bevel
kwam hen te ontwapenen, met hun
wapens de oerwouden in. of ontkwa-
naar Soedan of Tanzanië aldus
de Observer.
De Zambia Daily Mail, eigendom
van de regering, voorziet de moge-
lükheid van een gewelddadige dood
de Oegandese leider, generaal
Jadi Amin. Het blad veroordeelt de
Oegandese bomaanval op Tanzanië
;egt „dat de tyd niet ver is dat
generaal Amin en zijn collega's hun
loT onder ogen zullen moeten zien
de oneer, moord en plundering
•in zy hun land hebben gestort.
Him werk is het werk van demago
gen die sinds zy aan de macht kwa-
Oeganda niet in gezonde geest
hebben bestuurd. Hun razernij heeft
de dood van onschuldige Tanza-
niamen tot gevolg gehad.
y staan ana de kant van Tanza
nië. Amin is krankzinnig. Maar hoe
zal de zogenaamde gezonde wereld
toestaan dat deze racistische, impe
rialistische agent de vrije hand zal
houden meer wreedheden te bedry-
ven. Hy heeft al genoeg schade aan
gericht. Hy moet ophouden. En daar
geweld ook geweld oproept, zal dit
mogelyk zyn uiteindelijk lot zyn
:n gewelddadige dood".
De onafhankelijke Times of Zam
bia schrijft een commentaar op de
ring van Oeganda dat Tanza-
nse strijdkrachten het land zyn
binnengevallen. Het zegt dat men
niet ernstig kan aannemen dat 1000
zo"n groot land binnendringen
met enige hoop op succes. „Wy zyn
eerder geneigd te veronderstellen dat
in het garnizoen van Mbarara ge
muit werd en dat de hele zaak zich
ontwikkeld heeft tot een bloedige re
bellie tegen het bewind van generaal
Amin. Of de muiters al of niet wor
den geholpen door Oegandese vluch
telingen die de grens overkomen, is
slechts een kwestie van gissen, maar
de verklaring van Kampala dat Tan-
ij Oeganda is binnengevallen
moet op dit ogenblik uiterst sceptisch
worden opgevat".
BONN (DPA, AFP) De leden
in het Westduitse kabinet zullen
zich vrydag in de Bondsdag van
stemming over de vertrouwenskwes
tie onthouden en zichzelf op deze
ier ten val brengen. Nadat
Bondskanselier Brandt dit gisteren
had meegedeeld, besloot de sociaal
democratische fractie by de stem
ming wel haar vertrouwen in de re
gering uit te spreken, zy drong aan
ien hoofdelyke stemming.
WASHINGTON Vier van
de vijf verdachten in de
zogenaamde Watergate-af
faire arriveren hier met
hun advocaat Henry Roth-
blat bij het gerechtshof in
Washington. Ze worden
verdacht van het afluiste
ren van telefoons in het
hoofdkwartier van de De
mocratische partij. De
zaak heeft nogal wat stof
doen opwaaien omdat de
nauw betrokken
zijn geweest bij de organi
satie van president Nixons
verkiezingscampagne. De
mannen zijn v.l.nr. Frank
Sturgis, Virgillo Gonzales,
Eugenio Martinez en Ber
nard Barker.
(Door onze correspondent)
LONDEN Het provisionele IRA
heeft bekendgemaakt dat ze
voortaan geen bommen meer in
auto's zal laten ontploffen. Het
geheime leger wil zich nu concen
treren op scherpschutters, zowel
in de grote plaatsen als op het
platteland, en op landmijnen
waarvan de bedoeling is dat ze
de Britse müitaire gepantser
de voertuigen in de lucht zullen
doen vliegen.
Het besluit werd genomen nadat er
grote onenigheid in de boezem
van het IRA was ontstaan over
het grote aantal burgerslachtof
fers bij de bom-in-autotactiek. De
"sniper"-tactiek zal een groter ef
fect bij de bestrijding van de
Britse soldaten hebben, zo wordt
verondersteld.
De IRA-leiders zijn volgens be
trouwbare geruchten de wanhoop
nabij omdat ze geen financiële
steun genoeg meer krijgen voor
het onderhoud van de naar schat
ting 500 volgelingen en voor de
aankoop van wapens en munitie.
Dit geldgebrek is Juist gekomen
door de steeds geringer wórden-
da sympathie bij de geld-
schiet-.o de niets- en nie-
mand-ontziende manier waarop
have, goed en leven van onschul
dige burgers in Noord-Ierland
in de waagschaal worden gesteld.
Het geld kwam altijd van rijke sup
porters uit de Verenigde Staten
en uit de Ierse republiek. Ook
werden er openlijk inzamelingen
voor het provisionele IRA ge
houden in cafés in Dublin. De op
brengst van deze inzamelingen
loopt ook al aanmerkelijk terug.
Het Westduitse weekblad Der
Spiegel wist de afgelopen week te
berichten dat het IRA haar acti
viteiten juist zou gaan uitbrei
den. Zo zou de terreur zich nu
ook gaan uitstrekken tot geheel
Groot-Brittannië. met name tot
Londen. Deze activiteit zou 18
oktober moeten beginnen. Dat is
de dag voordat in Parijs de EEG-
topconferentie begint. Daar moe
ten de ogen van de wereld open
gaan voor ons probleem, aldus een
woordvoerder van het IRA in Der
Spiegel.
(Door onze correspondent)
WASHINGTON Zeven jaar
geleden, in de herfst van 1965,
had ik een gesprek met de Fran
se schrijver Jean Larteguy. We
zaten in een schemerig Vietna
mees restaurant in Da Nang, waar
toen de grootste Amerikaanse
luchtmachtbasis in Vietnam was
gevestigd. Larteguy had juist zijn
boek Les Centurions voltooid,
waarin hij de val van Dien Bien
Phoe beschrijft en hoe dat fiasco
uiteindelijk leidde tot de opstand
van de Franse officieren in Alge
rije.
Door
Henk Leffelaar
Larteguy zei toen: „Als deze
oorlog lang genoeg duurt, zullen
de Amerikaanse officieren, net
als de Franse, ook in opstand ko
men tegen de politici in Washing
ton. die het hen onmogelijk ma
ken om te winnen". Een Ameri
kaanse majoor, die ook aan tafel
zat. lachte schamper: "Amerika
nen zijn geen Fransen, en afge
zien daarvan, de Vietcong en Ha
noi hebben niets. Wat kunnen ze
tegen ons beginnen?".
Larteguy dacht toen aan een
formele opstand in de vorm van
een soort staatsgreep van Ameri
kaanse top-officieren. die Was
hington dan zouden dwingen het
oorlogsbeleid te herzien. Larteguy
heeft in dat opzicht geen gelijk
gekregen, maar de onthullingen
dat ruim 100 Amerikaanse lucht
machtofficieren betrokken zijn
geweest bij de moedwillige ver
valsing van rapporten over door
Washington verboden bombarde
menten, wijzen op een diepgaand
conflict tussen Amerikaanse mili
tairen en hun burgerregering in
Washington.
Dat conflict is echter niet van
recente datum. Iédere journalist,
die ooit in Vietnam is geweest,
kan vertellen dat er weinig Ame
rikaanse officieren waren die zich
niet verbeten over "die burgers",
die hun vertelden hoe de oorlog
gevochten moest worden. En de
zelfde journalisten kunnen ook
vertellen dat het vervalsen van
rapporten niets nieuws is.
Dat gebeurde wekelijks met de
zgn. "body count" (het tellen van
gedode vijanden), waarbij officie
ren te velde om een goede indrult
te maken het aantal gedode Viet-
cong-soldaten royaal opvoerden.
Wanneer het in de loop der oor
logsjaren aan Washington gerap
porteerde totale aantal gesneuvel
de vijandelijke manschappen ach
terhaald zou kunnen worden, dan
zal vermoedelijk blijken dat Ha
noi volgens die berekening over
hoogstens nog een peloton soldaten
zou beschikken.
Vervalst werden ook de rappor
ten van de teams die erop uitge
stuurd werden om over de voor
uitgang van het zgn. pacificatie
programma te berichten, waarbij
het ging om aantallen Zuidviet-
namezen die nu voorgoed tot de
Amerikaanse opvattingen over
democratie waren bekeerd.
Deze categorie van vervalsingen
kan eventueel nog gezien worden
als de propaganda die in een oor
log door beide zijden wordt ge
voerd, hoewel "normale" propa
ganda ten doel heeft alleen de
vijand te misleiden. In dit geval
werd ook de regering in Was
hington zelf misleid. Veel ernsti
ger echter is het met de verval
singen van de bombardementen,
waar de senaatscommissie voor
de strijdkrachten zich nu me»
bezighoudt.
Het gaat hier om ten min
ste 20 bombardementsaanvallen op
doelwitten in Noord-Vietnam, die
gedurende een periode van vijf
maanden sinds november 1971, op
eigen houtje werden uitgevoerd
onder leiding van luitenant-gene
raal John Lavelle. Ruim 200 pilo
ten, officieren en admini
stratief personeel werden betrokken
bij 't opzettelyk vervalsen van de
rapporten over deze vluchten, die
vervolgens naar het hoofdkwartier
en naar Washington werden ge
stuurd. „Eerlijke" verslagen van
deze acties vonden hun weg naar
personen in het oppercommando in
Zuidoost-Azië, maar wie deze top
officieren zijn geweest, is ook de
senaatscommissie nog niet bekend,
In de betreffende periode van
vijf maanden was het officiële
parool bij de luchtmacht gesti
muleerd door Pentagon en het Wit
te Huis dat luchtacties alleen
ondernomen mochten worden wan
neer Amerikaanse vliegtuigen wer
den aangevallen, beschoten of
wanneer de vijandelijke radar hen
had gelokaliseerd. In het cynische
Pentagon-jargon werden dat „be
schermende tegenaanvallen" (pro
tective reaction strikes) genoemd.
In de praktijk, ook wanneer men
zich technisch aan deze voorschrif
ten hield, werd dan vaak een ver
kenningstoestel vooruit gestuurd
En wanneer de vijandelijke radar
zich daarop dan uiteraard had in
gesteld, kwamen de bommenwer
pers om de radarinstallatie te ver
nietigen. De acties van generaal
Lavelle gingen echter veel verder.
Iedere missie werd nauwkeurig
van tevoren opgezet en meestal
uitgevoerd door 16 straalbommen-
werpers. De doelwitten waren niet
alleen radarinstallaties en vliegvel
den, maar ook olieopslagplaatsen,
ADVERTENTIE
bevoorradingscentra, rijdend mate
rieel. Na terugkeer op hun basis
in Udorn, in Noord-Thailand, wer
den schrijvers aan het werk gezet
om de acties te verdonkeremanen.
Het was een van deze schrijvers,
een jonge sergeant, die ten slotte
een brief schreef aan senator Wil
liam Fullbright en vertelde wat er
aan de hand was.
Generaal Lavelle liet de acties
nog twee weken doorgaan nadat de
dagbladen al over de brief van de
sergeant hadden bericht. In maart
werd de generaal teruggeroepen
naar Washington, uit zijn post
ontheven en gedegradeerd.
Gedurende deze periode vond één
van de geheime besprekingen
plaats die president Nixons advi
seur, dr. Henry Kissinger, in Pa
rijs voerde met de Noordvietname-
se onderhandelaars. Negen dagen
na een van die eerste door gene
raal Lavelle opgezette bombarde
menten werden de besprekingen
door de Noordvietnamczen afgebro
ken. Ze werden pas weer hervat
na het Noordvietnamese offensief in
aprü en na de hervatting van de
totale bombardcincntspolitiek die
Washington nu voert.
Ook nadat de geheime Kissin-
ger-besprekingen op 25 januari
door president Nixon openbaar wer
den gemaakt, bleef generaal Lavel
le zijn privé-oorlog nog enkele
maanden voeren.
De vraag waar de senaatscom
missie zich nu voor geplaatst ziet,
is of generaal Creighton Abrams,
die toen de opperbevelhebber in
Zuid-Oost Azië was, en admiraal
Thomas Moorer als voorzitter van
de gezamenlijke acties van staven,
van deze privé-acties van generaal
Lavelle en van die rapportverval
singen op de hoogte waren.
Generaal Lavelle, na aanvanke
lijk gezegd te hebben dat hij daar
alleen van wist, heeft nu gezegd
dat zijn superieuren er ook van
wisten. Abrams en Moorer ontken
nen dat. Generaal Abrams staat
bovendien op de nominatie om
chef staf leger te worden en de
Senaat moet binnenkort over deze
benoeming stemmen (het is niet
waarschijnlijk dat de senatoren te
gen hem zullen stemmen).
Senator Harold Hughes, lid van
de senaatscommissie die het onder
zoek instelt naar de privé-oorlog
van generaal Lavelle, heeft ge
zegd: „Er schijnt een uitgebreide
ering van stilte te zijn bij
die blijkbaar op de een of
andere reden hun ethische oorde
len hebben laten varen. Weet de
president zelf wel wat er gebeurt
met de opdrachten die hij geeft?".
