WILLEKE
VAN
AMMELROOY
OP WEG
NAAR
EEN
ECHTE
SOON
LIJKHEID
R: ode op
le vreugde
let gaat goed met de Nederlandse film
Basisen is puur plezier?
„Naakt in vreemde
beddenkrakerig
Gina's boezem verhult
onbenulligheden niet
)AG 8 SEPTEMBER 1972
FILM
PAGINA 23
L jaar mei liep in Cannes een
t Nederlandse actrice rond, die
Icht keek als zag zij donderwol-
[aan de horizon. Dat was ook
een beetje zo, want Willeke van
faelrooy moest voor haar loflijke
hebuut in „Mira" voor een in-
^tionaal forum verschijnen. De
ikelijke persconferentie met
meer dan honderd nieuws
te journalisten kan lijken op
iden lopen. Zo leek het haar
i en niet zonder moeite kon
[worden meegetroond om de rol
li Neerlands jongste filmdiva te
q uitleggen.
>ke van ruim een jaar later is
andere Willeke. Er zijn nogal
stormen opgestoken sinds zij,
dan in haar vroegere toneel-
ilère bij het Nieuw Rotterdams
pel en Studio, in de publieke
ïgstelling kwam te staan. Fons
^makers kwam niet helemaal
illig bij haar terecht voor de
ftan Mira. Zij heeft zelf ook dat
fevochtene en onbevangene in
is goudeerlijk in haar uit-
wel eens tot schade
|fzichzelf en zij heeft boven -
een slecht ontwikkeld gevoel
|wat de burgerlijke „men" vindt
wel en niet door de beugel kan.
een reputatie verwierf om
Jileed in films en in shows te
•hijnen is zo minder haar pro-
1 dan dat van de kleinburgers.
31 neemt natuurlijk niet weg dat
fjiet zou betreuren als haar faam
i maar daarin zou liggen. Een
wil door meer tellen dan
foooi lichaam alleen.
jjfbewustheid
üke is veranderd, de folterende
fkerheid bij haar filmdebuut
plaats gemaakt voor meer
jewustheid. Geen arrogantie,
haar hartelijke openheid is
friet gebleven. Maar zij heeft
I beter georganiseerd. Een grote-
I re zekerheid lijkt haar ook mooier
te hebben gemaakt, zij is een per
sonality aan het worden, wier stra
ling nog wel eens ver zou kunnen
reiken.
Wie met haar praat ervaart dat
onmiddellijk in de manier, waarop
zij met haar blauwe ogen kijkt en
waarmee zij met argumenterende
vingers helpt haar gedachten uit te
drukken. Want in tegenstelling tot
haar voor velen pikante reputatie is
zij diep serieus.
Men beseft dan ook, dat het niet
het frivole is, dat haar zo onont
koombaar op het filmpubliek doet
afkomen dames in heur blootje
zijn er tegenwoordig genoeg
maar meer het genereuze, vertrou
wenwekkende, dat onmiddellijk een
band smeedt.
Geen nee
„Ik kan haast geen nee zeggen" be
kent zij en dat heeft mede haar
carrière van de laatste jaren turbu
lent gemaakt. Met een belangstel
ling voor haar als actrice, welke nu
al ruim over de grenzen reikt, zal
het wel anders worden. Ze is juist
teruggekeerd uit Rome, waar zij een
belangrijke rol kon spelen in „De
moordenaar aan de telefoon", een
Italiaans-Belgische coproduktie in
het Engels van Alberto de Martino.
Niemand minder dan Ann Hey wood,
bekend als „de non van Monza", en
Telly Savalas („On Her Majesty's
Secriet Service" en „Kelly's he
roes") moest zij partij geven in een
thriller, waarin een getuige van een
moord achtervolgd wordt door Sa
valas. Ann Heywood speelt die ge
tuige, een actrice. Willeke is het
zusje, ook een actrice maar een
slechtere, bovendien minder mooi
en dat zal best een acteerprestatie
hebben gekost tijdens de twaalf
draaidagen, dat de Amsterdamse in
de Romeinse studio's was.
Voor „De Moordenaar aan de tele
foon", die tegen het eind van het
jaar door Concorde Film in ons
land wordt uitgebracht, zal Willeke
nog te zien zijn in „De inbreker"
van Frans Weisz, een thriller, die
deze week in het Trianon theater te
zien is. Ze is dan een stripdanseres
van goeden huize om wie het eigen
lijk draait. De kleine rol heeft haar
in deze film meer dan die in
„Mira" en „Een woord van lie/de"
duidelijk veel plezier gedaan om
dat zij het gevoel had er zich meer
in te kunnen ontplooien.
Vrijheid
Dat was ook trouwens een ervaring
in het Italiaanse avontuur. „Er
werd je een zekere vrijheid gelaten
om de geschreven rol te complete
ren". Het is trouwens opvallend hoe
daar alles veel meer tot in de pun
tjes geregeld is. Zelfs een kleedster
of een kapster kent Je rol helemaal
en treedt handelend op, als er iets
niet met het script overeenstemt.
In de Italiaanse film zowel als die
van Frans Weisz moet Willeke ster
ven. Voortekenen van een nieuwe
image? Willeke maakt er zich geen
zorgen over, zij wil met toegewijde
spelprestaties alle kanten uit kun
nen, zij volgt het filmgebeuren met
een groeiende interesse. Maar zij
weet ook „film is een soort drijf
zand, je bent nergens beschermd
zoals bijvoorbeeld in de toneelwe
reld" die ze overigens niet definitief
de rug heeft toegekeerd.
Vanwege dat ongewisse zou zij ei
genlijk best willen toetreden tot de
Nederlandse Vereniging van Beroeps
Filmers, maar dat is een mannen-
wereldje, dat waarschijnlijk nog
niet op het idee is gekomen dat ac
teurs en actrices ook tot de profes-
kunnen behoren.
Voor Willeke was de eerste de beste
verschijning in de Italiaanse stu
dio's al meteen een vuurproef, een
kernscéne uit de film met de twee
zusters-actrices. Wordt een nieuwe
ling er sceptisch bekeken? Neen, er
gingen succesduimen omhoog voor
de camera begon te snorren. Wille
ke zette de tanden op elkaar en een
paar minuten later mocht zij van
alle kanten complimenten in ont
vangst nemen. Het volgende (inter
nationale) traject in haar filmcar
rière was begonnen.
Wüleke van Ammelrooy: stripteasedanseres van goeden huize.
„De inbreker". Régie: Frans Weisz. Scenario:
tem van Houweningen en Rob du Mee. Voornaamste
len: Rijk de Gooijer, Jon Bluming, Bob de Lange, Wil-
Je van Ammelroy, Frits Lambrechts.
el langzaam leert de Nederlandse film lopen. Films als
bsessions", „Wat zien ik", en „Daniël" maakten al dui-
ijk, dat de filmkleuter op eigen benen kon staan, ook
boral) financieel. De laatste nieuwe, „De inbreker van
ins Weisz, toont het kind voetje voor voetje op weg
ir echte volwassenheid. Met alles wat daarbij hoorteen
innende intrige, een over de hele linie sterke rolbezet-
g, goed regiewerk, typisch vaderlandse situaties en hu-
|>r voor de identiteit van de Nederlandse speelfilm-
lustrie van groot belang en vooral: sterren.
te dioek, sterk overkomt. Een hede
merkwaardige hoofdrolspeler is de
roemruchte hoofdstedelijke judo-
en karate-expert Jon Bluming. Een
man die evenals Rijk de Gooijer
wars is van elke overacting. Goed
'n serieuze rol zou hij waarschijnlijk
noodt kunnen spelen, maar voor
de naieve maat van Glimmie, de
Bonk, heeft hij alles. De spelers
lijst vermeldt verder nog een hele
reeks namen van bekende Neder
landers. Zoals gezegd, 'n rolbezet
ting die over de hele linie sterk
genoog is. Het eerste fiümprcibeersel
van Frits Lambrechts bijvoorbeeld
is bepaald niet slecht, zij het
dat hij voor een zanger opmerke
lijk slecht articuleert, zo slecht dat
hadden we er daar al een paar
m: Willeke v. Ammelrooy („Bleu
ovie") en Sylvia de Leur en Ron-
Bierman (allebei o.m. „Wat zden
Deze „vaste krachten"
ven in „De inbreker" allebei acte
présence. Maar met kop
schouders boven hen uit steekt
jk de Gooijer, de ideale figuur
>r de hoofdrol van Glimmie, een
it Amsterdamse inbreker met
onvermijdelijke hart van goud
Hij toont zich in deze film een
teur, die het juist door zijn spe-
zonder maniertjes, zonder de
ïje die van het „grote" toneel
[komstige lieden doorgaans volle-
ongeschikt maakt voor 't wit-
Titel: WR: mysterie van het or-
tnisme. Regie: Dusan Makavejev.
[oornaamste rol: Milena Dravic.
leater: Camera.
Kranten schrijven uitputtend
'er wat nu prettiger is een dikke,
ie, lange of korte, maar het
rettigste is een vrolijke, laat de
óegoslavische regisseur Makavejev
vrouwelijke hoofdrol Milena
iggen tijdens een van haar toe-
praken over sex en politiek. Niet
maar een geestigheid, maar een
lie de ogen opent voor Makavejevs
edoelingen.
In een andere van zijn films. De
lens en de vogel (alleen maar te
len geweest voor filmliga's), woont
e Intellectuele anti-held een uit-
oering bij van die Ode an die Freu
le terwijl zijn vriendin met graagte
le liefde bedrijft met een vracht
wagenchauffeur. Nog zo'n sleutel-
Ituatie.
Makavejev draagt zijn films op
tón de vreugde en omdat hij af-
ig is uit een communistisch
valt een filmische confron
tatie niet te vermijden met Wil-
lelrn Reich (WR), de sexuoloog-
'herapeut wiens theoriën over
Wrije sexualiteit, lichaamsexpressie
losmaken van lichaamsenergie
lat alles vooraf aan een marxis
tische maatschappij omwenteling
- nu sterk in de belangstelling
staan. Van diezelfde Reich werden
echter nog in 1956 en 1960 in New
York boeken verbrand.
Makavejev filmde een documen
tair deel van zijn film in de Ver
enigde Staten. Hy zocht Reichs
zoon Peter op, sprak met zijn
vrouw, de middenstanders in het
kleine dorpje waar de sexuoloog
woonde, filmde met de bekende
travestiet Jackie Curtis (uit de
Warholstal)Amerika's zwarte
schaap nummer 1 Tuli Kupfenberg
van de erotische kunst en Jack
Buckley (redacteur van het under-
ground-blad Screw), die een afgiet
sel van zijn penis laat maken.
Over dat filmen zei Makavejv la
ter dat nergens zo'n sexuele vrij
heid heerst als in de stad New
York.
T egenpool
Als tegenpool fungeert de situa
tie in de Sowjet-Unle dat hij rood-
fascisme aanwrijft. Op beelden uit
filmarchieven zien we Stalin schrij
den door de zalen van het Kremlin
begeleid door het liedje Lili Mar
leen (om de ideologie te illustreren).
Tussen die beelden opnamen van
methodes die bij Hitiers euthana-
sie-programma op krankzinnigen
werden toegepast. Die documen
taire beelden dienen als achter
hij soms moeilijk te verstaan is.
Een ontdekking is Jennifer Willem
een meisje dat bij de Nieuwe Ko
medie speelt, maar dat nog nooit
echt was opgevallen.
Al deze nieuwelingen en al bijna
niet meer uit de film „scene" weg
te denken routiniers kruisen el-
kaars pad in een aardig complol
Het gaat allemaal om Glimmie, de
inbreker, die op laaghartige wij
ze wordt betrokken bij de moord
op de stiefdochter van een rijke
snoodaard. Dit verhaal speelt in
het ook al nauwelijks meer weg
te denken decor van de Am
sterdamse prostitutie. Een verhaa
dat vrijwel overal heel behoorloijk
„loopt", dat een voldoende dosis
spanning biedt. Een verhaal ook,
dat door regisseur Frans Weisz in
beeld wordt gebracht.
Come-back
Voor Weisz is „De inbre
ker" trouwens een come-back na
een vrij lange periode van afwe
zigheid. Na het floppen van zijn
laatste film, „Het gangstermeisje"
heeft hij een tijdje lang wat to
neel gedaan. De come-back van
Weisz met deze film is des te op
merkelijker omdat hij vooral in
„Het gangstermeisje" aanmerke
lijk minder commercieel aan het
werk was dan in „De inbreker".
En daar hebben we dan meteen
het bezwaar van „De inbreker".
grond voor en worden als flitsen
ingevoegd in de satirisch gebrachte
gebeurtenissen rond het meisje Mi
lena Dravits, die Reichs ideeën
toegedaan tenslotte verliefd wordt
op de Russische schaatsster uit een
jjsrevue. Deze Iwan is de verper
soonlijking van de dogma's van de
Russische communistische partij
over sexualiteit.
Met veel moeite weet ze hem tot
de liefdesdaad te verleiden. De be
loning blijft niet uit: hij hakt haar
het hoofd af. Later op de tafel
van het politie-arts gaat dat hoofd
nog praten en steekt de loftrom
pet van de womans' lib.
Plezier
De meest kniezerige toeschouwer
zal het moeilijk vallen geen plezier
te hebben om Makavejevs film. WR:
het mysterie van het organisme is
als Ode op de vreugde uiterst ge
slaagd. Anders is het met zijn fil
mische vergelijkingen geënt op
Reichs ideeën.
Argelozen zullen het misschien wat
moeilijk hebben met de uitkomsten
daarvan. Makavejev wijst de con-
sumptiesex in het kapitalistische
westen af, maar ook de aan staat
en partij ondergeschikt gemaakte
individuele sexualiteit in het com
munistische oosten. Zijn oplossing:
een communisme met een menselijk
gezicht als dat van Doebtsek en de
Praagse lente, dat ruimte openlaat
voor persoonlijke lichamelijke crea
tiviteit.
Dat WR: het mysterie van het or
ganisme in Joego-Slavië de cen
suur is gepasseerd mag een wonder
heten. Trouwens officieel zijn ze
niet blij met de film, die dan ook
niet toegelaten werd tot liet festi
val van Pula. Bij de Nederlandse
filmkeuring moeten ze gedacht
Rijk de Gooijer, een ideale Glimmie door zijn franjeloze spel.
Hoe aardig de film ook mag zijn
en hij is leuk toch borduurt
hij wat erg veel voort op de jong
ste kassusccessen „Wat zien ik", en
(„Daniël". De bekende oer-Hol-
landse, burgerlijke sex-toestanden
doen het misschien nog wel goed,
maar dat doet niets af aan het
feit, dat er nu zo langzamerhand
weer eens iets anders moet komen.
De volgende stap moet. dacht ik
nu met deze film is bewezen dat
men in Nederland een stuk dege
lijk vakwerk kan maken zyn
ADVERTENTIE
Gehoord, gisteren op radio veronica?
Vooral als je het goed kunt. Dat is logisch.
Maar op Radio Veronica
hadden ze het over dansles. Ja,
je moet het eerst leren. Mc/ar je
leert het al dansend. Met goeie
muziek, ontspannen sfeer, leuke
lui om je heen. Puur plezieri
Hangt wel van de dans
school af, natuurlijk. Echt goed
dansen dat betekent de nieuw
ste dansen- als eerste leren, de
nieuwste hits als eerste horen.
In een gezellige omgeving.
Daarom: dansen is puur plezier
bij
PLEZIER
Dansacademie Wielinga,
Nwe. Rijn 28, Leiden
Dansschool Martin Visser,
Op 15 plaatsen in de Rijn- en
Gouwestreek, Tel. 01710- 2 08 46
Danscentrum Evert Castelein,
Hooglandse Kerkgracht 48, Leiden
nebben, wat daar kan, kan hier
ook, want de film werd zo maar
zonder meer toegelaten. Beide be
slissingen zijn allebei opmerkelijk
omdat Makavejev een heel eind mee
blijkt te kunnen gaan met Reich,
Ti'el: "Naakt in vreemde bedden"
Regie: Michael Thomas. Voornaam
ste rol: Tamara Baren. Theater:
De Nederlandse titel van de in
Duitsland in elkaar geflanste film
'Champagner für Zicnmer 17' is er
alweer één die meer belooft dan de
beelden aan bloot laten zien. 'Naakt
in vreemde bedden' houdt het mid
den tussen een politie- en een seks-
film, bij de opnamen waarvan de
regisseur kennelijk niet goed heeft
geweten aan welke van deze twee
facetten hij het grootste gewicht toe
moest kennen. De inhoud van het
filmpje, dat is gebaseerd op een
vervolgverhaal in de Neue Revue,
is bovendien zo flets als de kleuren,
waarin het is opgenomen. Daar
naast zfjn de makers er nauwelijks-
om beeld en geluid
synchroon te laten lopen, zodat er
met de vermoedelijk hier aange
brachte coupures in de meest let
terlijke betekenis van het woord een
krakerig geheel is overgebleven.
Voor wie toch in de film, waarin
'n voormalige Italiaanse miss de
hoofdrol speelt, mocht zijn: 't ver
haal gaat over 'n call-girl, wier
zucht naar geld haar noodlottig
wordt. Als de wettige echtgenote
van 'n politieman belast met zeden
zaken graaft zij langzaam maar ze
ker haar eigen graf.
Met haar dood wordt de call-
girlbende echter opgerold en dat
betekent dan toch eind goed al
goed. In het voorprogramma een
fijn zij het commercieel filmpje over
het bonte leven in Istanboel.
PIETER C. ROSIER
dat men de walletjes nu eens de
walletjes laat, de sfeer eens niet
zo laat zijn als in „die andere films
die het zo aardig deden" (met uit
zondering van „Blue movie" dan).
Ook dat zal wel voetje voor voetje
gaan.
Dat moet, want met „De inbre
ker" heeft de film zoals die tot
nu toe was zijn top bereikt. Er
staan nog tenminste zeven pro
ducties van vaderlandse bodem op
stapel. Dus wie weet zijn we al
eerder zover dan het lijkt.
BERT VAN DOMMELEN
(die onder Stalin uit de communis
tische partij werd gestoten en on
der Eisenhouwer in de gevangenis)
en dat ook niet onder stoelen of
banken steekt.
HEIN ELBRINK
Titel: "Bad man's river". Regie:
Gene Martin. Voornaamste rollen:
Lee van Cleef, Gina Lollobrigida.
Theater Lido.
Ongetwijfeld zal de naam Gina
Lollobrigida deze week de nodige
bezoekers naar de film Bad Man's
River in het Lido-theater lokken.
Een film die gezien de inhoud, een
dergelijk bezoek beslist niet waard
is. Want wat de filmmakers de toe
schouwers aan onbenullighe
den voorschotelen is in één woord
verbijsterend.
Misschien dat er voor de lief-
Goede films
ergens anders
Clockwork Orange (Kubrick) Am
sterdam Nöggerath, Den Haag Ca
mera.
Coup pour coup (Karmitz), Am
sterdam The Movies.
Family Life (Loach en Garnett),
Amsterdam Kriterion, Den Haag
Kriterion.
Flesh (Morrisey), Amsterdam De
Uitkijk.
Frenzy (Hitchcock) Amsterdam Al-
hambra, Den Haag Passage.
Gejaagd door de wind, Rotterdam
Metro.
Les Genoux de Claire, Rotterdam
Kriterion.
Klute (Pakula) Amsterdam Roxy.
Le Souffle au Coeur (Malle) Rot
terdam 't Venster.
Targets (Bogdanivich) Den Haag
De Uitkijk.
2001, a space odyssey (Kubrick),
Amsterdam Bellevue Cinerama.
Nachtvoorstellingen
Bonnie and Clyde (Perm), Utrecht
Studio.
Dagboek van een kamermeisje
(Bunuel)Amsterdam Cineac.
Giuletto van de geesten (Fellini),
Amsterdam The Movies.
If.(Anderson) Rotterdam Ci
neac AD.
Limonade Joe (Lipsky), Rotterdam
't Venster.
Le Weekend (Godard) Amsterdam
Kriterion.
hebbers van „het schietwerk" nog
wat valt te genieten want ge
schoten wordt er!! De kogels vlie
gen Je bij wijze van spreken bij
het binnentreden van de bioscoop
zaal al om de oren. De film is ze
ker voor driekwart gedeelte van de
tijd met dit "ingrediënt" gevuld.
Tussen de bedrijven van het rom
melige 'verhaal' door (verschillen
de bendes zitten achter een buit
van één miljoen gulden aan) pa
radeert dan Gina als de mooie on
nozele gans die alle mannen naar
haar hand zet.
Uiteindelijk blijkt ze nog de
slimste van het hele stel door er
met de buit en een uit het niets
opduikende minnaar tussenuit te
trekken.
Vanzelfsprekend laat de Ita
liaanse niet na haar appetijtelijke
boezem af en toe uitbundig te eta
leren maar ook dat kan de film
niet „redden". We zijn tegenwoor
dig immers wel anders gewend
BERT PAAUW
Nachtvoorstellingen
REX The Grissom Gang is
een onverwachte verschijning in
het nachtelijk duister van het
theater aan de Haarlemmerstraat.
Dit keer geen pseudo-bloot maar
een serieus stukje werk over ma
en zonen Grissom die rovend en
plunderend hun kostje bij elkaar
scharrelen totdat
CAMERA Dustin Hoffman
schittert in de western Little Big
Man, deze week voor de tweede
week terecht in het theater aan de
Hogewoerd. Het verhaal rond een
oude indiaan behoort tot één van
de opmerkelijke cowboyfilms van
de laatste Jaren.
Kindermiddag
CAMERA Jungle Jim en de
Skeletmannen is een aardig, vrij
weinig pretentieus filmpje. Het
geheel biedt genoeg avontuur
om te boeien en niet te veel om
zo nu en dan niet grappig te zijn.
