JHILI OP DE
RAND VAN EEN
BURGEROORLOG
Kijkgeld f 108.-
Weinig hoop op
spoedige vrede
in Nrd.-Ierland
Niet alleen de gevangenen in Engeland
betogen maar ook de gevangenbewaarders
IjdND BREIDT ZIJN VISSERIJGRENZEN UIT
OMT ER WEER EEN KABELJAUWOORLOG?
Thioe zou
bestand
mogelijk
achten
Enige lichtpuntje: gesprek
Pressie van Parijs
op Bern voor aan
koop van Milans
Oeganda
uitgewezen
Aziaten
mishandeld
TOIJDAC 1 1972
BUITENLAND
PAGINA 9
KJAVIK (Reuter, UPI)
nieuwe visserij grens van
jd is vandaag van
it geworden, waardoor
•nlandse vissersschepen
binnen de 50 mijl van de
.andse kust mogen vissen.
Jndanks dit verbod schijnen
toch nog tussen de 70 en 100
xitenlandse vissersschepen in
.it gebied aan het werk te zijn.
Ongeveer 65 daarvan zijn Brits
en een aantal andere Westduit
sers, aldus functionarissen van
de kustwacht.
De drie IJslandse kanonneer
boten waren op patrouillevaart
toen het verbod te middernacht
in de nacht van donderdag op
vrijdag van kracht werd.
Bevoegdheid
Premier Johannesson zei gis
teravond in een radiotoespraak
dat de kanonneerboten de be
voegdheid hebben de vissers
schepen die in overtreding zijn
aan te houden, maar hij yei
tegelijk met nadruk dat IJs
land bereid is tot besprekingen
om het geschil te regelen.
IJslandse functionarissen
vinden het niet waarschijnlijk
dat er de eerste dagen schepen
zullen worden aangehouden.
Britse functionarissen in Lon
den zeiden dat Engeland niet
zal doen waardoor de toestand
wordt verscherpt. Engeland zal
zich strikt houden aan letter
en geest van de uitspraak van
het internationale gerechtshof
in Den Haag. Dat had op 17
augustus als interim-maatregel
bepaald dat IJsland zijn visse
rij grens voorlopig niet mocht
uitbreiden en dat Engeland
zijn Jaarlijkse vangst in die
wateren zou terugbrengen van
185.000 ton tot 170.000 ton.
Registratie
verwijderd om identificatie te
voorkomen wanneer zij door
de kanonneerboten worden
benaderd. Zij zeggen zich niet
van de nieuwe visserij grens te
zullen aantrekken, zelfs als dat
tot een nieuwe "kabeljauwoor
log" leidt. Deze begon in 1958
toen IJsland zijn visserij grens
verlegde van vier naar twaalf
mijl en Engeland zijn vissers
schepen door de marine liet be
schermen. De "oorlog" duurde
drie Jaren.
SANTIAGO (Reuter) Chili staat op de rand van een bur
geroorlog, nadat ongeregeldheden in alle delen van het land
elkaar met steeds grotere snelheid opvolgen.
De Chileense politie moest giste
ren het beleg slaan om het hoofd
bureau van president Allendes so
cialistische partij in de Zuidchileen-
bad Conception waar zich naar
awwtting tweehonderd militante so
cialisten hadden verschanst. Het
beleg volgde op hevige gevechten van
de politie met tegenstanders van Al-
lende waarbij een politieman werd
gedood en twee werden gwond.
Volgens de politie bezette de groep
militante marxisten het hoofdbureau
nadat ze had geschoten op een bus
waarin politiemannen naar geveohts
haarden in Conception werden ge
bracht. De politie beantwoordde et
vuur en trof twee linkse demon
stranten. Zij werden gewond.
ADVERTENTIE
Nog eens zeven liepen verwondingen
op en werden gearresteerd na een
vergeefse poging om door het poli-
tiekordon hen te breken.
Staat van beleg
In Conception werd woensdag-
vond de staat van beleg afkondig d
en werd militair gezag ingesteld,
nadat gewelddadigheden hadden
plaatsgehad naar aanleiding van een
verbod op een anti-Allende vergade
ring van tegenstanders van de re
gering.
De goeverneur van de provincie
Conception, de communist Vladimir
Chavez, had het verbod uitgevaar-
India en Nagaland De Indiase
regering heeft gisteren het acht
Jaar geleden gesloten bestand met de
afscheidingsbeweging van de noord
oostelijke deelstaat Nagaland opge
zegd. Waarnemers verwachten nu ac
ties die een definitief eind moeten
maken aan het bestaan van de on
dergrondse separatistische beweging,
die onafhankelijkheid voor Nagaland
eist. Het bestand werd in 1964 afge
kondigd nadat guerrillastrijders in
het heuvelige dichtbeboste Nagaland
al tien Jaar strijd hadden gevoerd
tegen de Indiase regeringstroepen.
Honger in Port Moresby Kin
deren in Port Moresby, hoofdstad
van het Australische mandaatgebied
Papoea-Nieuw Guinea, lijden hon
ger omdat hun ouders niet genoeg
verdienen om hun eten te geven. Dit
heeft mej. Josephone Abaijah, par
lementslid van Nieuw-Guinea en
voormalig hoofd van het Instituut
voor onderricht in gezondheidszorg,
verklaard voor een raad in Por# Mo
resby, die het minimumloon op het
Australische deel van het eiland
moet vaststellen.
Plan minister Engels
DEN HAAG (ANP) Minister Engels van CRM heeft een
wetsontwerp opgesteld dat voorziet In een verhoging van het
luister- en kijkgeld van 75 gulden thans tot 108 gulden (een
stijging van 44 procent). A
Als de ministerraad instemt met het voorstel van. minister
Engels zal het wetsontwerp aan de Raad van State worden
voorgelegd. Na een eventuele goedkeuring door deze instantie
wordt het stuk aan het parlement aangeboden.
De door de bewindsman voorgestelde verhoging zou voor
twee jaar moeten gelden: 1973 en 1974. Tot dusver gold de
beleidslijn dat de omroepbijdrage voor een periode van vier
jaar onveranderlijk werd vastgesteld.
digd en tegelijkertijd aan aanhangers
van Allende toestemming gegeven 'n
vergadering te beleggen. Presi
dent Allende heeft verklaard, dat
hij ontzet is over veronderstellingen
dat Chili op de rand van een bur
geroorlog staat. Een dergelijke oor
log, „die wij zouden winnen omdat
wij hem zouden moeten winnen", zou
Chili generaties lang een toegetakeld
uiterlijk geven en de Chileense eco
nomie en menselijke verhoudingen
vernietigen.
SAIGON (APP) Premier Son
Ngoc-thanh van Cambodja die in
Saigon een onderhoud met de Zuid-
vietnamese president Nguogen Van-
thioe heeft gehad, heeft verklaard,
dat de oorlog in Indo-China op zijn
eind loopt en dat men binnenkort 'n
bestand kan verwachten. President
Ngoejen Van-thioe, zo zei hij kort
voor zijn vertrek uit Saigon, heeft
mij verteld dat hij op korte termijn
een bestand verwacht. "Ik deel de
ze verwachting en ben het met de
Zuidvietnamese president eens dat
dit bestand voor heel Indo-China
moet gelden'.
Noord-Vietnam heeft gisteren op
nieuw verklaard dat "de enige be
lemmering voor het herstel van de
vrede de Amerikaanse koppigheid is
waarmee de VS de regering van
Ngoejen Thioe blijft steunen en het
Amerikaanse neo-kolonialisme op
legt aan Zuid-Vietnam".
Het hoofd van de delegatie van het
bevrijdingsfront mevrouw Noe-
Jen Thi-bin zei dat niemand van
Nixon eiste dat hij een communisti
sche bewind aan Zuid-Vietnam zou
opleggen. "De VS hebben geen en
kel recht om welke soort regering
dan ook op te leggen aan Zuid-Viet
nam", zei zij.
BARNWELL Het lichaam van Prins William van Gloucester,
de neef van Koningin Elizabeth van Engeland, die deze week
met zijn vliegtuig neerstortte, is gisteren in een kapel in
Barnwell opgebaard. Bewoners van de stad werden daarna in
de gelegenheid gesteld de dode de laatste eer te bewijzen.
Vanochtend werd de dode overgebracht naar Windsor.
Overval Onbekenden hebben
gisteren bij Offenacn, W. Duitsland
een overval gepleegd op een geld
transportauto. Zij schoten de be
stuurder dood en maakten zich met
1,8 miljoen mark uit te voeren. De
gepantserde auto, eigendom van een
onderneming in Offenach, die zich
bezighoudt met geldtransporten, ver
dween op weg naar Frankfort, waar
voor bijna twee miljoen aan bank
biljetten bij een bank moest worden
afgeleverd.
BERN (DPA) Het hoofd van
de afdeling bewapening van het
Zwitserse ministerie van Defensie,
Heiner Schulthess, heeft zijn ont
slag ingediend. Met zijn aftreden
heeft de al zes jaar durende strijd
over de aanschaf van nieuwe vlieg
tuigen voor de Zwitserse luchtmacht
een spectaculair hoogtepunt be
reikt,
In zijn ontslagbrief betreurt hij
de voortdurende vertraging bij het
kiezen van het type vliegtuig dat de
verouderde Britse Venoms van de
luchtmacht moet vervangen.
Schulthess vindt ook dat de regering
in Bern krachtiger had moeten op
treden tegen de kritiek die van
verschillende kanten op de gevolgde
procedure is geuit.
Begin augustus heeft het minis
terie van Defensie de aankoop van
60 Amerikaanse A-7g Corsairs aan
bevolen, maar de regering heeft
haar besluit tot dusver steeds uit
gesteld, kennelijk vanwege interne
meningsverschillen. In de Zwitser
se publicitietsmedia, in een memo
randum van de Franse regering en
in een ongewoon scherp interview
van de Franse vliegtuigfrabrikant
Marcel Dassault is beweerd
bij de Zwitserse proefneming de
Amerikaanse "Corsai" bevoordeeld
is boven het Franse gevechtsvlieg
tuig "Milan". De order voor de
vliegtuigen, waar een bedrag van
rond 1.3 Zwitserse francs (ruim een
miljard gulden) mee gemoeid is,
geldt in Bern als een belangrijke
politieke kwestie.
Frankrijk had Zwitserland duide
lijk te kennen gegeven dat het bij
het besluit over de vliegtuigaan
koop een tegenprestatie van Bern
verwacht. Te in ruil voor de Franse
steun aan de Zwitsers bij de on
derhandelingen over het assocoatie-
akkoord met de EEG. Functionaris
sen in Bern hebben berichten over
deze Franse pressie kennelijk opzet
telijk uit laten lekken naar de
Zwitserse kranten menen dat het,
langdurige kabinetsberaad niet
meer gaat over een keuze tussen de
typen, maar over de formulering
van een afwijzends brief aan Pa
rijs.
(Van onze correspondent)
LONDEN Het is nu ongeveer
vier weken geleden dat de Britse
regering het sein gaf tot de actie
„motorman" in Noord-Ierland, die
tot doel had een eind te maken
aan de katholieke „no-go"-gebie-
den in Belfast en Londonderry.
Met deze actie hoopten de Britten
de verzetshaarden van het provi
sionele IRA grotendeels te kunnen
uitroeien. Maar in de maand die
op de actie volgde zijn op zijn
minst 50 burgers en militairen ge
dood door explosieven, door kogels
van scherpschutters en onder de
handen van doodgewone krankzin
nigen die van de gelegenheid ge
bruik maken om er ongestraft op
los te schieten.
Door
Rudolph Bakker
De schade aan particuliere eigen
dommen als gevolg van het opbla
zen van huizen, café's, hotels, pak
huizen, garages en wat niet al,
is enorm. Het provisionele IRA
werd dus duidelijk niet doeltref
fend genoeg aangevallen. Dit be
tekent in feite dat het katholieke
bevolkingsdeel van Noord-Ierland
nog niet voldoende overtuigd is
van de Britse goede trouw ten op
zichte van haar eisen.
De Britse minister voor Noord-
Ierland William Whitelaw heeft nu
tegen eind september een confe
rentie uitgeschreven waaraan alle
in het Stormont het opgeheven
Noordierse parlement gekozen
vertegenwoordigers aan de ronde
tafel zouden moeten gaan zitten.
Op deze conferentie zullen om.
de plannen worden besproken die
door de bevolking op verzoek van
minister Whitelaw voor 8 septem
ber zullen zijn ingediend. Er zijn
intussen al duizenden brieven in
het hoofdkwartier van minister
Whitelaw binnengekomen.
Verdienste
Dat het plan van de conferentie
bijna is gelukt, is al een grote ver
dienste van Whitelaw. Het gaat er
echter nog om de kleinste maar
verreweg de belangrijkste groep de
finitief tot het gesprek over te ha
len: dat is de sociaal-democra
tische LabourpartiJ. Het is een par
tij van voornamelijk katholieken
(dus in principe met het IRA ver
bonden), die vorig Jaar uit het
Stormont getreden zijn toen de
toenmalige premier Faulkner met
de internering van katholieke
mannen begon die er van ver
dacht werden deel van het IRA uit
te maken.
De partij wil zich echter alleen op
de conferentie laten vertegenwoor
digen als eerst de laatstgeïnter-
neerden zijn vrijgelaten. Hierover
komen ze ook begin september in
Londen met premier Heath praten
die dan door minister Whitelaw zal
worden gesecondeerd. Dat de SDLP
leden bereid zijn met pre
mier Heath te praten is echter al
een ontwikkeling, die in een eer
der stadium van het drama van de
laatste jaren nog onmogelijk werd
geacht.
Wanneer voordeel van politieke
vooruitgang opweegt tegen
risico van de vrijlating van de nog
zo'n 250 geènterneerden het ri
sico is dat ze zich meteen bij het
IRA zullen voegen zal de Brit
se regering de gok wel wagen.
Minister Whitelaw is deze week
van een korte vakantie achter zijn
bureau in Belfast teruggekeerd. In
die periode schitterde de brutali
teit van het IRA des te duidelij
ker naarmate het optreden haar
door de legerbewaking moeilijker
werd gemaakt.
De politieke conferentie van eind
september zal nog worden vooraf
gegaan door een onvoorstelbaar ge
discussieer van de zijde van
LONDEN De onrust in de
Britse gevangenissen heeft zich
gisteren uitgebreid, zodat er nu
ruim 350 gedetineerden in elf in
richtingen bij betrokken zijn.
Door
Rudolph Bakker
De gevangenen blijven ook elders
protesteren tegen de omstandighe
den waaronder ze leven moeten op
daken en binnenplaatsen en in cel
len. Een woordvoerder van "Be
houd van de rechten van gevange
nen" de vakbond van de gede
tineerden verklaarde dat de vijf
dagen geleden begonnen acties on
middellijk zouden ophouden als 't
ministerie van Binnenlandse Zaken
in Londen de "vakbond" zou er
kennen en zou instemmen met her
vorming van het gevangeniswezen.
De vakbond heeft al gedreigd
met een driedaagse landelijke ge-
vangenenstaking als het ministerie
geen concrete toezeggingen doet.
De moeilijkheden ontstonden door
een rel ln de Albany-gevangenis op
Wight, toen de inwoners ln hun cel
len opgesloten werden nadat een
ontsnappingspoging aan het licht
gekomen was.
Onder de gevangenissen waaraan
de onrust zich heeft meegedeeld
zijn die van Dartmoor in Zuidwest-
Engeland en Huil ln het noordoos
ten. Hier zitten Engelands gevaar
lijkste misdadigers opgesloten.
De onrust heeft twee oorzaken die
in de praktijk niet altijd uit elkaar
te houden zijn. Allereerst is er de
vraag of de zwaarste misdadigers
bij elkaar dienen te worden opge
sloten in een speciaal bewaakt ge
bouw. dan wel dat ze te midden
van de minder zware gevallen moe
ten worden opgenomen. Er was
enige Jaren geleden al een rapport
vrijgegeven waarin een speciaal
gebouwde bijzondere gevangenis
voor de zware Jongens werd gepro
pageerd. Het voorstel werd echter
door de regering niet overgenomen,
mede op voorstel van de staf van
het criminologisch instituut aan
de universiteit van Cambridge.
Het is waar dat in de Britse ge
vangenissen zware gevallen, die
vrijelijk opgaan in de wereld van
de mindere broeders, de rest kun
nen aanzetten tot agressie. Ook de
regering heeft echter erkend dat de
onlusten lang niet altijd uitbraken
op die plaatsen waar zware Jon
gens zijn opgesloten. In die gevan
genisseri blijkt Juist het duidelijkst
de andere oorzaak van deopwindlng
onder de gevangenen. Het zijn
veeleer de al lang achterhaalde
omstandigheden waaronder de ge
straften moeten leven. De meeste
gevangenissen voldoen niet meer
aan de eisen die voortspruiten uit
onze moderne opvattingen over
wat opsluiten betekent.
Niet alleen de gevangenen protes
teren, ook de gevangenbewaarders
doen dat. Er is gebrek aan bewa
kend personeel en men houdt de
strijd tegen de ontevredenheid en
de sit-ins van de gevangenen niet
meer voL De gevangenbewaarders
hebben nu een ultimatum gesteld.
Als er voor 18 september geen
maatregelen genomen worden^ te
gen de gevangenen die zogenaamd
in staking gaan, dan zullen de be
wakers op hun beurt gaan staken.
Dat betekent voor de gevangenen,
dat ze het grootste deel van de dag
in hun cel moeten blijven, geen
brieven en geen bezoek meer ont
vangen en niet naar de televisie
kunnen kijken of werk kunnen ver
richten.
De bewakers gaan van het stand
punt uit dat de zware gevallen de
oorzaak van de onrust zijn. De
"vakbond" van de gevangenen die
voor een deel wordt geleid door stu
denten van universiteit van Cam
bridge, hpeft deze uitspraak ech
ter op goede gronden van de hand
gewezen.
In ieder geval moet er iets ge
beuren, hoewel de regering een
door vriend en vijand erkende ver
standelijke politiek voert, die erop
uit is geen van de partijen op
stang te Jagen. De sit-ins van de
gevangenen werden dan ook on
danks een herhaalde oproep van de
bewakers aan het ministerie van
Justitie niet ontbonden.
Noordierse politici. Dat steekt
schril af bij de gruwelijke noodtoe
stand die er in het gebied heerst.
En dan begint het praten, een
kunst die de Ieren buitengewoon
beheersen. Intussen gaat het ver
spillen van onschuldige mensen
levens door. Wat er na de confe
rentie moet gebeuren weet nie
mand. Op een positieve afloop va»
nauwelijks te rekenen.
Mislukt
Men beweert overigens dat mi
nister Whitelaw erop hoopt dat de
conferentie mislukt. HU kan dan
met des te meer recht van spreken
zijn eigen initiatieven nemen. De
macht berust immers in feite al
bij het provisionele IRA, die vanuit
de Ierse Republiek opereert en in
de laatse maar belangrijkste plaats
bij de bevolking zelf, omdat die de
doelterffendste middelen bezit om
het IRA te bestrijden, namelijk door
haar geen bescherming meer te
verlenen. Daar moet het nu in do
eerste plaats van komen.
De huidige uitputtingstoestand
van de bevolking is dan ook voor
minister Whitelaw één van de po
sitiefste factoren ln de strijd tegen
de niet meer naar rede luisterende
IRA.
Al met al geen rooskleurige voor
uitzichten voor een man als mi
nister Whitelaw, wiens geduld be
roepshalve geen grenzen behoort te
kennen.
LONDEN (DPA) In Londen
groeit de bezorgdheid over de be
handeling van de Aziaten, die
Oeganda moeten verlaten. Een tien
tal Aziaten die donderdag op de Lon-
dense luchthaven Heathrow aankwa
men meldden gevallen van bruut
optreden van Afrikaanse autoritei
ten tegen de Aziaten. Gewapende po-
litie-agenten zouden Aziatische vrou
wen zonder enige reden mishandeld
hebben en mannen met lange haren
of baarden zonden gedwongen zijn
zich te laten "scheren" met glas
scherven. Ook zouden er paspoorten
zijn verscheurd.
Alle Aziaten vertelden dat al hun
geld was afgenomen voor ze in het
vliegtuig stapten.
Intussen wordt in Engeland druk
overlegd en voorbereidingen getrof
fen voor de spreiding van de uitge
wezen Aziaten over het land. Het
stadsbestuur van Leicester heeft al
laten weten dat deze stad geen Azia
ten meer kan opnemen. Leicester
heeft al de grootste concentratie
Oostafrikaanse Aziaten ln Engeland.
In Londen willen markt-arbei
ders volgende week opnieuw demon-,
streren tegen de toevloed van Azia
ten. Ze vinden dat men de Aziaten
geen werk kan bezorgen als er ln
Engeland bijna een miljoen werklo
zen zijn.
Tartaartje Hawaï: 4 tartaartjes,
4 schijven ananas, 4 rode kersen of
franse vruchten, 50 g boter of mar
garine, peper, zout peterselie. Be
strooi de tartaartjes met peper en
zout. Verwarm de margarine ln een
koekepan, tot die lichtbruin kleurt.
Bak hierin de tartaartjes snel bruin
en bijna gaar. Haal ze uit de koe
kepan en leg ze op een schotel. Bak
nu de schijven ananas lichtbruin
aan beide zijden en leg deze op de
tartaartjes. Maak de Jus af met de
vruchtensiroop. Garneer de tartaar
tjes met de kersen en peterselie*
Geef bij dit vleesgerecht aardappel
puree uit een pakje en diepvries*
groente.
In het RAl-gebouw in Amster
dam wordt van dinsdag 17 tot en
met woensdag 25 oktober de Effi
ciency Beurs gehouden, een mani
festatie op het gebied van kantoor
machines, kantoormeubelen, kan
tooruitrusting, reproduktieappara-
tuur en Informatica.
Regering en partij één In Zaï
re, het voormalige Kongo-Kinsjasa
ivoordien Belgisch Kongo) zullen de
regering en het partijbestuur van de
Revolutionaire Volksbeweging (MP
iR) worden opgeheven en vervangen
Idoor één* nationale uitvoerende raad.
I Hiertoe is besloten tijdens een bij
eenkomst van het politieke bureau
van de MPR, de enige politieke par-
1 tij van Zaire,
