Wereldraad tilt de kerken
boven 'provinciaal' denken
€31
ÏÏS
Kerkdiensten Leiden en omgeving
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1973
Terwijl we dit schrijven is de vergadering van het Cen
trale Comité van de Wereldraad van Kerken nog niet af
gelopen. De belangrijkste beslissingen moeten voor het
merendeel nog worden genomen.
Sleechts één van die belangrijkste punten kon definitief van de
agenda worden afgevoerd. Dat was de benoeming van een nieuwe
secretaris-generaal als opvolper van dr. Blake die met pensioen
gaat. Wie wordt de paus van Genève, zo is er gevraagd en gespecu
leerd. Wanneer men het zo zegt, houdt dit in elk geval in, dat men
deze post beschouwt als een van de allerbelangrijkste die er zijn in
de wereld van de kerken. Er is, behalve in Rome, geen plaats ter
wereld te bedenken waar de draden van het kerkelijk en geestelijk
leven zo zeer tezamen komen. En al kent men hier geen nuntiatuur
en gezantschappen van wereldlijke regeringen, wie de verslagen
naleest en wie iets hoort van hetgeen er dikwijls achter de schermen
gebeurtbemerkt dat men vanuit Genève ivel degelijk contacten
heeft en onderhoudt met regeringen als ook met allerlei instanties
van de Verenigde Naties.
De man die voor de directe lei
ding verantwoordelijk is, is de secre
taris-generaal en het is te begrijpen
dat het een zaak van veel overleg
moet zijn hier iemand voor te dra
gen. Men kan bijv. niet met iemand
aankomen, die voor een groep vain
kerken onaanvaardbaar zou zijn en
hoeveel groepen van kerken zijn er
niet in de Wereldraad! Het is dit
Door
ds. S. J. M. Hulsbergen
keer met die benoeming zeer vlot
gegaan, zoals u hebt kunnen lezen
en horen, zo vlot, dat men geen twee
de zitting nodig had om tot een
resultaat te komen. Dr. Philip Pot
ter is een man uit de „Derde We
reld". Hij komt van een der West-
indische eilanden, maar hij heeft
reeds veel in wereldverband gewerkt
en hij kent het werk van de Wereld
raad van kerken door en door. Bo
vendien is hij een methodist. Na twee
secretarissen-generaal die uit het ge
reformeerde protestantisme afkom
stig waren, komt er dus nu iemand
uit een andere groep van kerken
aan het roer en dit zal zonder twijfel
wel van invloed zijn. Een enigszins
ander accent kan worden gelegd.
Natuurlijk moest hij na zijn benoe
ming een persconferentie ondergaan,
welke hij goed heeft doorstaan.
Het was een bonte veelheid van
volken, rassen en kerken waarmee
Utrecht werd geconfronteerd in de
dagen dat het Centrale Comité al
daar bijeen was. Voor de televisie
is er het een en ander van te zien
geweest. Daar neemt men gewoon
lijk datgene wat het meest uitspringt.
En zo zag men iets van de veelheid
van huidskleuren (zo het een kleu
rentelevisie is) en van de gewaden
die werden gedragen. Maar in
geval als de Wereldraad van Ker
ken is de veelheid van gedachten
nog veel en veel groter. Dat kan ook
haast niet anders. En hoezeer
in de kerk er de nadruk op mag
leggen dat het gaat om de verbon
denheid in Christus zoals h(j ii
H.Schrift tot ons komt en hoezeer
men zich ook in de Wereldraad heeft
toegelegd op bijbelstudie, toch is het
niet alleen hierdoor dat de gedach
ten der kerkelijke mensen worden
bepaald. Mede van invloed is de tijd
waarin zij leven en de omgeving
waarin zij verkeren. Daarvan kun
nen wij mensen ons nu eenmaal niet
losmaken. En zoals ieder mens altijd
het eerst komt aandragen met wat
hij voor bijzonders meent te heb
ben, zo is dit ook het geval met ker
kelijke mensen. Het behoeft dus nie
mand te verbazen wanneer deze nei
ging ook in de Wereldraad van Ker
ken openbaar wordt. Toch bemerk
je er daar betrekkelijk weinig van,
tenminste niet bij de algemene zit
tingen van het Centrale Comité. In
de sectievergaderingen zal het wel
meer voorkomen, lijkt ons, maar deze
zijn niet openbaar. Er wordt veel
Engels gesproken. Er is echter ook
een Engels waarvan we niet veel
hebben begrepen. Maar sommigen,
en we meenden te kunnen opmer
ken dat het nog al eens mensen uit
de „Derde Wereld" waren, spraken
in een beeldende taal, op een wijze
die herinneringen opriep aan de ge
lijkenissen van de bijbel. De luiste
raars zien dan iets voor zich en het
volgen en onthouden wordt gemak
kelijker.
Wie van de stichting van de
Wereldraad de zaken enigszins ge
volgd heeft, zal hebben begrepen
dat het ging om een eenheid. In de
kerk van alle landen beleidt men, met
de apostolische geloofsbelijdenis, de
ene heilige algemene christelijke
kerk. Hoe zal deze gestalte moeten
krijgen? Er zijn gedachten geweest
dat alle kerken ineen zouden moe
ten smelten, zodat die éne kerk zicht
baar zou worden. Dit was niet meer
de toon die in Utrecht op de ver
gadering van het Centrale Comité
werd gehoord. In plaats daarvan
kwam men telkens weer aandragen
met het woord „concilie".
Alle kerken met elkaar zitten in
één en dezelfde kring, waar ieder
zijn eigen plaats heeft en daar over
leggen ze met elkaar wat zij geza
menlijk aan de wereld te zeggen
hebben. De Wereldraad wil persé
niet zo iets zijn als een super-kerk
waar alles gelijkgeschakeld moet
worden. Ze heeft ook niet de be
doeling iets in deze richting te wor
den. Ze wil wèl zijn een plaats waar
kerken elkaar ontmoeten om geza
menlijk te zien naar de toekomst.
Het gaat hier eigenlijk niet om vele,
maar om alle kerken.
Naar ons werd verzekerd door
leden van het Centrale Comité heb'
ben de Oostersorthodoxe kerken goed j
meegedaan in het gesprek van de
Wereldraad, al hebben deze, van ons
uit gezien, dan ook vele eigenaar
digheden. Hoewel Rome de boot af-
houdt en geen lid wordt, krijgen we
toch te maken met het wonderlijke
verschijnsel dat er bijna geen com
missie is waarin deze kerk niet mee
spreekt en dat er bijna geen rap
port verschijnt waaraan r ooms
katholieken hun bijdrage in het ge
sprek niet hebben kunnen leveren.
Aldus verzekerde dr. Blake, de schei
dende secretaris-generaal. Hoe moe
ten we nu verder met Rome? Dit
was een van de gestelde vragen, die
als een verzuchting in de vergade
ring klonk. Het werd een volkomen
abnormale toestand genoemd dat
men op allerlei wijze samenwerkt,
maar niet besluit tot het verplicht
lidmaatschap. In dit verband a
opgemerkt: „De manier waarop
Rome zich zelf verstaat en de struc
turen die men hier noodzakelijk
acht, zijn wel heel verschillend van
die van andere kerken". Rome droomt
nog altijd van de éne kerk, hoewel
ook in deze kerk zoals die nu is,
verschillen voorkomen die achter de
eenheid een vraagteken doen zetten.
De Wereldraad wil in geen geval zo'n
droom mee-dromen, maar er de na
druk op leggen dat zij niet meer dan
een raad wil zijn, waarbinnen de
kerken die zich tesamen beraden,
ieder him eigen identiteit (zelfstan
digheid) kunnen behouden, maar
zich tegelijk aan de andere verbon
den weten. Het thema dat voor de
vergadering in Utrecht was geko
zen: „verplicht tot gemeenschap",
duidde ook reeds geheel in die rich
ting. Dit thema is voor de bespre
kingen een goede richtlijn geweest.
Het legt nadruk op de gemeenschap
van christenen en van kerken in
Christus. Er mag wantrouwen wezen
dat er niet zou moeten zijn; men
mag bang zijn dat men teveel van
eigen aard en vorm zal verliezen;
er mogen allerlei kerkelijke misver
standen opdoemen en die zullen
voorlopig nog wel blijven meespre
ken; er mag een kerkelijk zich-
meerder-voelen openbaar worden;
de kerk bestaat uit mensen, gewone
mensen, wie niets vreemd is. Toch:
„wij zijn van plan bij elkaar te blij
ven". In een wereld die zozeer ver
scheurd is als wij in deze eeuw be
leven, een wereld waarin het niet
mogelijk schijnt vrede te sluiten,
hebben de kerken een roeping. Op
deze roeping is deze week telkens
weer met nadruk gewezen. De We
reldraad kan zijn een spreekbuis van
de aangesloten kerken. Zij kan zijn
een mond ook voor hen die tot zwij
gen zijn gedwongen. Dat zy het niet
in alle gevallen is als wij dit zouden
wensen, is een zaak waarover getwist
kan worden. Maar in elk geval heeft
men bet in Utrecht telkens weer ge-
had over de oude doelstelling: „on
de kerken op te wekken tot een zicht
bare éénheid in één geloof en in ééi
eucharistische gemeenschap als eind
bestemming. die tot uiting moet ko-
ben in eredienst en een leven
Christus en om ze naar die eenheid
te brengen, opdat de wereld moge
geloven".
r Simon WiesenthaX, de nazi-jager, die indertijd Adolf Eich-
mann opspoorde, heeft gisteren in Frankfurt zijn nieuwste
boek gepresenteerd„Zeilen van Hoop". Daarin oppert hij de
theorie, dat Columbus (diens werkelijke naam ivas Christobal
Colon) niet een nieuwe zeeweg naar India heeft gezocht en
toen per ongeluk in „Amerika" is terechtgekomen, maar in
werkelijkheid op zoek was naar een vluchtweg voor de talrijke
Joden, die in Spanje leefden en daar gedwongen waren ge
weest het r.k. geloof te aanvaarden.
Een van de Duitse afgevaardigden
merkte od. dat na de laatste wereld
oorlog de naam van zijn kerk ver
anderd was. Vroeger heette deze:
Duitse Evangelische Kerk. Nu luid
de de naam: Evangelische Kerk in
Duitsland. Nu zal misschien menig
een bij deze naamsverandering den
ken: wat heeft dat nu om het lijf?
[s dat nu iets dat het vermelden
waard is? Toch zit er iets in deze
naamsverandering. Er zit zelfs heel
veel in; een hele omkeer van ge
dachten. Bij de vroegere naam stond
het eigen land, de eigen natie op de
voorgrond en in de kerk in Duits
land heeft men wel begrepen tot
welk een gruwelijke afgoderij dit kan
leiden. In de nieuwe naam staat het
evangelie op de voorgrond, het evan
gelie dat aan de kerk is toevertrouwd
en die kerk heeft vorm gekregen in
een bepaald land. In de Wereldraad
kent men geen kerken op wereld
niveau. Het zijn bijna allemaal
nationale kerken waarom het gaat.
Ons is verschillende malen gevraagd:
wat is nu voor ons belang van de
oecumenische beweging en van de
Wereldraad van Kerken? Het is niet
bepaald gemakkelijk op zo'n vraag
een antwoord, een zo volledig moge
lijk en klaar antwoord te geven. Het
zal moeten blijken wat voor ons het
belang is. Maar in verband met die
Duitse naamsverandering zouden we
willen zeggen dat wij allen in te enge
verbanden hebben gedacht wanneer
het ging om de kerk. We mogen dan
enigszins uit zijn boven het eigen
gemeente-, het eigen-kerk-niveau en
boven het provinciale niveau, we
krijgen toch zo telkens weer de in
druk dat we zeker nog niet uitkomen
boven het nationale niveau. Het
evangelie wil ons op wereldniveau
laten denken en we zien de Wereld
raad van Kerken als een goed in
strument dat ons daarbij kan helpen
en leiden.
Na reformatie en contra-re
formatie waren er in Nederland
twee volksdelen, die over en
weer praktisch niet kommuni-
ceerden. Daarbij had het refor
matorische deel de touwen in
handen en waren de rooms-ka-
tholieken gedwongen "under
dog" te zijn.
Men schermde zich af tegen
over de ander, de protestanten
uit vrees voor opdringende
"roomse" emancipatie, de ka
tholieken uit vrees voor verwa
tering in eigen kring.
De komst van Paus Johannes
XXIII en het Tweede Vaticaans
concilie, aan welks discussie ook
reformatorische theologen volop
mochten deelnemen, wekten in
Nederland grote verwachtingen
zowel in rooms-katholieke als in
reformatorische kring.
Over en weer vroeg men zich
af of het geloof in de ene Heer
zo sterk zou blijken te zijn dat
we elkaar weer kunnen herken
nen als mensen die behoren tot
het ene Godsvolk, dat tezamen
op weg is naar Gods toekomst.
"Ja", hebben velen gezegd in
de jaren '60 toen er een ver
wachting trilde in grote delen
van de Nederlandse christenheid.
Misschien klinkt, na een aantal
teleurstellingen het "ja" thans
niet meer zo overtuigd als toen,
maar het is er nog steeds. Daar
om zijn we ook in "Kom over de
Brug" samen op weg gegaan.
Toen op het Nederlandse Pas
toraal Concilie kardinaal Alfrink
na de zeer geslaagde actie van
"Kom over de Brug" in 1968,
waaraan toen alleen de refor
matorische kerken deelnamen,
de verwachting uitsprak dat in
1972 ook zijn kerk van de partij
zou zijn, heeft men de rooms-
katholieke kerk met vreugde uit
genodigd om zich te voegen bij
de anderen.
In de herfst van dit jaar zul
len in alle steden en dorpen van
Nederland plaatselijke actie-
comité's zijn samengesteld. Man
nen en vrouwen, daartoe afge
vaardigd door de kerken ter
plaatse, zullen in deze comité's
de handen ineenslaan om er
voor te zorgen dat in december
alle kerkleden persoonlijk wor
den bezocht.
Het zal voor de 15.000 mannen
die overal de actie-
hartver-
,ring zijn om, dik-
die zij nog
nooit eerder hebben ontmoet,
iets zichtbaar te maken van de
oecuméne in hun eigen plaats
Op maandag 11 december zul
len zich in geheel Nederland on
geveer 250.000 mensen op weg
begeven. Him taak zal het zijn
bij ieder kerklid aan te bellen
om een brief te overhandigen.
In deze brief zal worden uiteen
gezet dat vele, in de regel maar
kleine en altijd financieel zwak
ke kerken in Azië, Afrika en
Latijns-Amerika meer dan 756
grote en kleine projecten op on
ze tafel hebben gelegd in de ver
wachting dat de Nederlandse
christenen die hun broeders zijn,
hen zullen helpen deze projec
ten te verwerkelijken.
Op vrijdagavond 15 december
zullen de 250.000 medewerkers
zich opnieuw op weg begeven
om aan ongeveer 4 miljoen hui
zen het antwoord te gaan halen.
Het spreekt vanzelf dat men
comité'
warmende
wijls met
om 4 miljoen kerkleden te be
wegen zo mogelijk 1 van hun
jaarsalaris af te staan voor het
werk van de kerken in de ont
wikkelingslanden niet kan vol
staan met een kort bezoek en
een brief.
In de week waarin "Kom over
de Brug" zich zal richten tot de
kerkleden zullen de televisie en
de radio deze actie begeleiden
door allerlei uitzendingen waar
in het werk van de kerken in
de ontwikkelingslanden aan de
orde zal komen. Daartoe zullen
programmamakers op reis gaan
naar vele kerken in Azië, Afrika
en Latijn-Amerika. Ook zal een
aantal journalisten zich daar-
ten over hun ervaringen te
schrijven.
Al gaan de 250.000 medewer
kers op maandagavond 11 de
cember op weg.de actie begint op
zondag 10 december. Dan zal in
bijna alle kerkdiensten wij
hopen ook in vele oecumenische
kerkdiensten aan de kerkgan
gers worden gezegd wat God
van ons verwacht: dat wij er
voor zorgen dat het Evangelie,
de boodschap der bevrijding, het
bericht dat het God te doen is
om een nieuwe hemel en een
nieuwe aarde waar gerechtig
heid woont, verder verteld wordt
met woorden en met daden.
Dan zal ook aan de christenen
van Nederland worden gevraagd
of zij de boodschap der bevrij
ding voor zichzelf zo goed heb
ben verstaan dat zij daarom ge
zamenlijk, en met vreugde, 50
miljoen bijeen willen brengen
voor hun broeders in de ont
wikkelingslanden.
Wanneer aan de christenen in
Nederland wordt gevraagd over
de brug te komen buitenlan
ders moeten weten dat deze Ne
derlandse uitdrukking betekent:
royaal geven en hun gezegd
wordt dat hun geld gebruikt zal
worden om vele kerken te hel
pen bij haar- werk, dan zijn zij
kritisch genoeg om te vragen
waaruit dit werk dan wel be
staat.
In de publikaties van "Kom
over de Brug", o.a. in grote ad
vertenties in de dag- en week
bladpers, zal duidelijk worden
dat het gaat om meer dan 756
projecten in 80 landen.
Al dit werk kan worden sa
mengevat in 4 dimensies:
Verkondiging van het Evangelie,
dienstbetoon aan de medemens,
bevordering van de gerechtig
heid,
gemeenschapsvernieuwing.
Wij menen dat in de verschei
denheid van de vele projecten,
waarin de dimensies zijn ver
disconteerd die de Kerk bij haar
taak in de wereld ter harte moe
ten gaan, ieder christen een
aanleiding kan vinden om royaal
en met vreugde over de brug te
komen.
Wij hopen dat door deze actie,
en dan denk ik niet alleen aan
de geldinzameling maar vooral
aan alles wat er om de actde
heen zal gebeuren waardoor de
Christenen in Nederland gecon
fronteerd zullen worden met de
kerken in de Derde Wereld, wij
hier in Nederland ons er beter
dan voorheen van bewust zullen
worden wat het betkent Kerk
.van Jezus Christus te zijn, in
deze tijd, en in de wereld van
1972.
Ds P. J. MACKAAY
Zendingssecr. Ned. Herv. Kerk,
Hooglandse kerk 10.
Dr. J. Rie-
Oecumenische
studentendienst. 5 u, Ds. a. J de
Jong.
Marekerk 10.30 u. Ds. A. J. de Jong.
Maranathakerk 10 u. Ds. H. J. van
Achterberg, 5.30 u. Ds. H. Aalbers-
Jeugddlenst.
Koningskerk 10 u. De heer A. G.
Huigen.
10.30 u. Ds.
Ds. K. Bou-
J. Lamping.
Ds. M. J. Wagenvoorde.
Geref. Gem. In Nederland (Konings
kerk) 11.30 en 5.30 u. leesdlenst.
The English and American Episco
pal Church (Zoetexwoudsesingel 50)
Diaconessenhuis 10.30 u. Ds. H. W.
lemmes.
Jeugdkapel Vredeskerk 10. u. MeJ.
Jeugdkapel "De Goede Herder" 10.
i. De heer L. Krassenburg jr.
Merenwijk 10. u. Oecumenische
i 6.30 u. ds. J.
schoten, Chr. Geref. Kerk 9.30 u
Dienst des Woords, 2,30 u. ds. A. v.d
Weerd te Murmerwoude, RK kerJ
7 u.) 7.30 u. en 10.30 u., Te
de heer S. v.d. Land, Wassenaar,
u. de heer S. v.d. Land.
Petrakerk Surinamestraat
10
u. Ds. Bovenberg, 5 u. Ds. S. Oegema,
Oegstgeest.
Beloftekerk (RobUnstraat) 10 u. Ds.
S. Oegema, 5 u. Dr. Dronkert.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.)
10.30 u. Ds. Bovenberg. 5 u. G. de
Zeeuw. Voorschoten.
10
"De Mirt" de heer "De Jong,
"Het Mierennest" Ds. De Heer.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u.
ds. J. v.d. Haar.
Geref. Gem. 10 en 4.30 u. ds. R. Boo
gaard.
Baptistengem. 8 (Oude Rijn) 3) 10
glngsdlenst 7.30
jlngwi'
komst,
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
8) 10 u. de heer Dikkes.
RK
Hartebrug (zat. av. 7 u.) 8, 9, 10, 11,
12.15 e~ - -
dienst.
oecumenische gebeds-
Petruskerk (zat. av. 1
2 en 6 u.
St. Jospeh (zat. av.)
1 en 6.30 u.
Lodewljkskerk (zat.
r.) 7 u.) 9
u.) 9. 10.30
Nieuwe Apostolische Kerlc (H. Riln-
ilk 24) 9.30 en 4 u (dond 8 u)
Doopsgezinde Rem. Gem. io u. ds.
van Bilderbeek.
Zendingswerk middernachtsroep
(Zoetw. Singel 21) 6 u. evang. v.
torkerk 9.30 i
J. H. Cirkel. Ned. Bethlehemkerk, 9.30
u. ds. J. H. Cirkel. 6.30 u. ds. G. J. vani
Embden, Geref. Kerk 10 u. ds. L. Bui-
ds. Noorloos van Gel-
dienst 4.15 u. ds. H. J.
Gem. 10 en 16.30 u. Stud. Vreug-
ïil van Zoetermeer. Evang. Luth.
ds. D. Bouman i
Kruiskerk Gouwsluis 9.3
straat) 9.30 u. ds. L. Kievit
J, H. Bogers, 10.30 i
Herv. Sionskerk (Hooftstraat) 9.3
Li.cis. Van Eljk te Gouda, 6.30
De Goede Herderkerk (Ten Harm-
senstraat) 10.30 u. ds. N. J. M. Hoo-
Geref. Kerk Maranathakerk (Raad
huisstraat) 10 u. ds. Pr.
Salvatorikerk (W. de Zwijgerlaan)
Rijn (Noord)
Ruiter intrede dienst.
Kasteel Ridderveld (Veldbloemweg)
Sociale werkplaats.
Laarse te Boskoop.
Heils Gebouw (Corn.
Bonifaciuskerk
Pobuda. Evangsllsa-
Wijmenga. Vergadering
tiekrlng 10 u. eredienst. 18.4
gen 10 u. eredienst, 18.30 u.
u. ds. W.
de Leeu
iskoon
Meljr
Geref. Kerk 9.30 en 6.30
Tas, Marantha-school 11 u. ds. C. v.d.
Tas. Chr. Geref. Kerk 9.30 u. lees-
7 u. ds. G. C. v.d. Kamp, Ge
leesdiensten.
de
v.d. Laarse,
Th. Verwoerd. Verg.
samenkomst
27. Bethel 9.3
Modderkolk, RK Kerk (dorp.:
zondag 8.45. 10
Ontmoetlngscentn
J. Vroegindewey.
rerschool 10 u.
hospitium (Long-kliniek) 8.45 u.
Jac. de Vos. Wijkgebou
Vos, Zee- 19. 10.45 e
Lelden. RK Kerk
w-Vennep Herv. Gem. 9,30 i
den Heeten, Chr
9.30
diening
Pijlman
Dankzegging.
Halsema, bediening H.
Dankzegging, Trium-
u. ds. F. Pijlman, be-
ondmaal. 5 u. Ds. F
idiening H. Avondmaal en
k 10 u
it. VrlJ-
ïsesiraat ts.au u. lees-
Wieringa. uit Berkel,
ds. M. Tanis,
G. Roukema.
ds. G. Rou-
meente (Rem
5 u. leesdiei
Katwijk" zaa
Voorstraat lOu. y.4t> u..
ging Universel, Sportlaan.
formele Universele eredie:
ei. Ge-
.at) 10 u. leesdienst
Volle Evang. gem
Herv. Gem. 9.30 1
en 6.30 u. ds. L. Boer, Gerf. Kerk 9.30
en 5 u. ds. Brink, RK St. Bernardus
kerk Rijndijk (zat, 7 u.) 9.30 u. en
11 u. R.K. St. Michaelkerk Rijndijk
Hoogniade Herv. Gem. 10 u. ds.
P. Schoonenboom, RK Kerk (zat. 7 u.)
9 u. en 11 u.
Kaag RK kerk (zat. 7), 8 en 10
menzang, dntmoetingskerk 10 u. ds.
A. van Buuren, van Wassenaar. 6.30
u. dr. C. Graafland
greet Roorda, Irene 10 u. n
man. Yvonne Kossen en Cor
Zwan, Schepplngskerk 9
Brug, Marianne Minnee en
Liefferlng, Schepplngskerk
mevr. van Tilburg, Marja
7.30), 9, 10.30 e
Lelmuidcn Herv. Gem. 9.30 u.
ds. A. de Leeuw te Boskoop. Geref.
Kerk in de Oosterkerk 9.30 u. en 7 u.
ds. Jos. G. Los. RK Kerk (zat. 7 u.)
10.30 u. ds. J. van der Velden, 7
senstraat) 8.30 u. ds. J. van der Haar,
van Leiden. 2.45 u. ds. H. Scholte, v.
Rotterdam-Zuid. Geref. Kerk VrlJ-
(Salvatori) 9.30 en 5 u. ds. J. J.
•ur. Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 u.
derd. av. 31 aug. 7.30
Schlnkelshoek. Kam
pen. Aktie Kruistochten Ned. maand
T Gravendeel. RK Kerk
irochie (zat. av. 7 u.) 10
Dependance Poelpoldei
I 9 en 11.30 u. Maria Pa
Geref. kerk ».ou u. us. xj.
6.30 u. ds. D. H. E'lderman, R.K. Kerk
Kerkstraat (zat. 7 u.) 8. 9.30 en 11.15
n, Geref. Kerk 9.30 u.
ref. Kerk 9.30
Amsterdam-
l.) 7.30. 9. 10.45
Bodegraven. Ge-
9. 11 en 7.30 i
(Hoofdstraat) ds,
Sole Mio ds. A. L. Lapré, 10 u. De
Rank. Duitse dienst. 17 u. Vinkenlaan-
kerk ds. D. Keuning, 17 u. De Rank,
kand. R. H. M. de Jonge, Leiden. Ge-
kerk ds. C. Warner, 10.30 u. Hoofdstr.-
kerk ds. C. Warner, 17 u, Hoofdstraat-
hein» Herv. Gem. 10.30 (In
Geref. Kerk) ds. A. Westra, 16.30 u. (iu
(Ontmoeting) ds. H. van 't Hof, De
Kaag, Geref. Kerk 9 u. ds. J. D. to
Winkel, 17 u. ds. H. v.d. Berg. Chr
- -- 5 u. ds. L. S. den
oaid, 10.30 u. ds. L.
n, RK Kerk (zat. 7)
J. Batelaan
Hoorn, Geref. Kerk J
ooze, Ger. Kerk (vrijgem.) 9.30 i
ds. Th. Hoff.
(zat. 7 u.). RK kerk Maria
Zee (zat. 7 u.). 7.30, 9.
s. Elgersma, gem. Herv. Geref.
st, 10 u. in de Zilk. aula rk meis
jesschool, ds. J. de Wit, Leiden. RK
Kerk St. Jozef zat. av. 7 u„ 8. 10.
1.30 i
Oej
Herv. Gem. Gro
of Willibrordkerk ds. R. H.
doorn, 10.30 u. Pauluskerk 10 u. ds.
K. E. H. Oppenheimer, Gemeenteci
um (ingang Wijttenbachweg) as
Irik gespreksdlenst, 10.30 u., Ge-
eentecentrum (ingang Lijtweg 10.3(
Geref. Kerk 10 u. ds. Vester, 7 u.
RK Kerk _(zat.
pel (zat. av. 6.3
9, 11.30, 12 en 6.30 u. Bonaventuraka-
Outle Wetering Herv. Gei
Borman te Al-
Herv. Gem. 9.30
Is, 2.15 ds. Bouw
Maranathakerk 9.30 u. ds. v.d. Lin
de, 5 u. ds. Huisman, Geref. Kerk
rijgem. 10 en 5.15 u. ds. K. Deddens,
Jhr. Geref. Kerk 9.30en 5 u. Evang
Chr. Gemeenschap (Mavo-school) 10
"ienst, RK Kerk Tuinbouwschool
maal, 7 u. ds. M. Visser
Moeder Gods (zat.
u. Ds. J. v. d. Heuvel Wijkgebouw:
Veld, 5.00 u. Ds. D.
van Vliet; Imnvanuelkerk 9.30 en 7.00
u. Ds. N. J. Flink. Geref. Kerk Kruis-
en 5.00 u. Drs. T
;enthelm; Ontmoet
5.00 u. Ds. M. J.
ï-Sohenkieveld te Krimpen aan do
h. G
x>p.
Gem. In Ned., Zuidkade 158, 10.00
6.30 u. leesdienst. Rem. Ger. Gem.:
10 u. Jhr. Ir. A. C. D. de Graeff te
Den Haag. R.K. Ontmoet 1 ngskerk 8.30
u. 11.45 en 6.30 u. (zat. av. 7 u.) St.
Vlotorkerk 8.00 en 10.00 u. (zaterdag
avond 7.00 u.).
Warmond Herv. Gem. 10 u. v.m
Ds. H. L. Boonstra, 3 u. n.m. beves
tiging en intrede van Ds. A. J. den
***- 7. Bevestiging door Ds. van
de Kaag. R.K. Kerk (zat. 7)
Dienst des
Scheveningeh, RK Kerk (zat. 7 u,),
7.30, 9.30 en 11.15 v
Rijnsburg Herv. Gem. Grote kerk
9.30 u. ds. Wisse, 5 u. ds. Van Hiel
(Jeugddienst), Bethlehemkerk 9.30 u.
J. Vink, Katwilk; Geref. Kerk. Petra-
kerk 5 u. ds. Wisse 9.30 u. ds. Huis
man, 5 u. ds. Baayen, Immanuëlkerk
9.30 u. ds. Baayen, 5 u. ds. v.d. Linde,
Herv. Gem. Dorpskerk
W. J. Sepmeijer, 's-Gra-
Duitemeijer, Utrecht, Dorpscentrum
ds. Schoep, Bodegraven, Zijl
en 7 u. ds. v.d. Menken. Ned
Dorpskerk Leiderdorp
(Foto Jan Holvast)
(zat. 7). 7.30, 8.45, 10.30. 12.15 e
Geref. Kerk 9.30, ds. Her-
laar, Heemstede, 6.30 u. ds. De Heer,
Leiderdorp, RK Kerk
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 u. da
S. L. Schoek, RK St. Janskerk (zat.
7.30 u.) 7.30, 10 en 11 u. RK Christu-
Dlenaarkerk (zat. 7 u.) 8.30, 10, 11.30
en 6 u.), RK Parochie Meerburg (zat.
7 u.8.45, 10.30, 12 en 6 u.
Zwammerdam Herv. Gem. 10 u.
ds. J. van Woerden Em-pred. te
Middelburg, 6.30 u. ds. J. van Woer
den Gez. dienst in de Geref. Kerk, Ge
ref. Kerk 9.30 u. ds. A. C. Langedijk
te Waarder, 6.30 u. ds. van Woerden
te Middelburg Gez. dienst met Herv.
Rem. Geref. Gem. Geen dienst, RK
Kerk (zat. 7 uur) 8, 10. 11.30 en 6.30
