■SOMERSET MAUGHAM
SEIST WAT HIJ DEED
NMater
te doen is
Aardige verhalen achteraf gebundeld
[daagse
agenda
ffiNSDAG 16 AUGUSTUS 1972
piet werk van William Somerset Maugham (18741965)
(kt zich uit over iedere vorm van letterkunde met uitzon-
ring van de poëzie bij mijn weten. En alsof dat nog niet ge-
rwas; hij heeft kans gezien een groot publiek veel langer
een halve eeuw te boeien met telkens weer nieuwe ver-
len, romans, toneelstukken en essays. Zijn eerste roman is
schenen in 1897. Het was „Liza of Lambeth", de neerslag
zijn assistentschap in het St. Thomas Ziekenhuis toen hij
vallingen moest verrichten in de Londense armenwijk Lam
st grote publiek da>t hij geboeid
[t strekte zich uit over vrijwel alle
0 van de lezers, zowel highbrow
lowbrow, zowel in Engeland als in
erüca. En dit gaat niet alleen op
zijn fiction maar eveneens voor
essayistische werk. Van dit fe-
ieen moet men, geloof ik, uitgaan,
men de waarde van deze uitzon-
:e schrijver goed aangeven,
tevens kan men in dit feno-
de oorzaak zien vaai het feit
Maughams beroemdheid voor
onverklaarbaar is. Onver -
rbaar maar daarom nog niet on-
faardbaar.
fcer staat vast dat Somerset
igham een onfeilbaar gevoel
t. gehad voor wat lezers lezen
i, Niet alleen voor wat ze lezen
ai maai- ook voor hoe ze lezen
n. Zijn formule moet ongeveer
>föt zijn: houd de spanning erin
maakt het ze niet moeilijk. Dit
hij dan ook gedaan,
ituurlijk heeft hij noodt zo'n 'op
gehad. Als het dat alleen maar
zouden de talloze broodsehrij-
die deze formule hanteren Mau-
s zijn. Maar geen van dezen
ooit de bij uitstek intellectuele
1st Cyril Connolly ertoe kunnen
igen van hem te zeggen dat hij
schrijver' is en dat heeft
holly van Maugham wel gezegd,
ook zou Frankrijk, ongeveer het
land dat een schrijver als zo-
naar waarde, schat, hem ge-
hebben met een doktoraat ho-
causa van de universiteit van
ouse en met het Legioen van Eer.
lit verband Maugham heeft
Frankrijk gezegd dat dit land
jst is dat hem opgevoed
hem geleerd heeft wat
onheid, distinctie, geest en ver
zijn en dat hij uiteindelijk het
ijven geleerd heeft met Flaubert
laupassant als voorbeeld.
'endige stijl
men overlegt wat de eigen-
jen zijn die het werk van So-
■d Maugham kenmerken, dan
men allereerst op zijn stijl. Een
van grote levendigheid maar ook
grote eenvoudigheid, duidelijk en
verwant aan de spreektaal,
eens mooi, niet eens bijzonder
soms doorregen met cliché's en
tudes, maar wei precies geschikt
het doel dat de schrijver had.
Door
Clara Eggink
Dat doel was in de eerste plaats
mensen neerzetten in een boeiend
verhaal. Een verhaal dat gewoonlijk
uitloopt op een grote verrassing van
min of meer anecdotische aard. Hoe
wel zijn kijk op zijn sujetten uiter
mate scherp en raak was, was die
ook zonder moraliserende kritiek,
Maugham toont in zijn waarneming
van feiten op zijn hoogst verwonde
ring over het mensenlijke ras als zo
danig. Eventuele kritiek laat hij aan
de lezer over hoewel het ook niet zijn
opzet is invloed op deze uit te oefe
nen. Hij commentarieert op wat hij
heeft waargenomen. Hij aanvaardt
wat hij waarneemt met altijd frisse
verwondering. Een verwondering die
blijkbaar"duizenden met hem gedeeld
moeten hebben en die waarschijnlijk
de grondslag van zijn succes is. Ge
wapend met dié verwondering is hij
de wereld rondgetrokken.
Stimulans
Hij was ervan overtuigd dat reizen
of beter, een tijd verblijven in een
vreemd land een grote stimulans
voor zijn werk was. En dat was ook
zo. H;j was een goed reiziger, die zich
evenzeer op zijn gemak voelde in
grote steden en in cosmopolitische
gezelschappen als op een 'Outstation'
in een Engelse of Franse kolonie.
Toch wist hij zich de bijne onbe
grijpelijke zelfbeperking op te leggen
van de twijfel. Hij was ervan over
tuigd dat iemand een vreemd land
en zijn bewoners maar slechts ge
deeltelijk kennen kon en zelfs dit pas
ha lange waarneming. Hij was trou
wens een bescheiden mens waar het
zijn werk betreft. Zeker was hij zich
bewust van zijn plaats ln de letter-
kunde van Engeland en hij wist dat
hij wat hij deed, goed deed. Maar
van zelfoverschatting was geen spra
ke. Hij heeft" eens gezegd„De mees
te mensen kunnen niets zien, maar
ik kan bijzonder duidelijk zien wat er
voor mijn neus ligt. Werkelijk grote
schrijvers kunnen door een bakstenen
muur heenkijken. Zo doordringend is
mijn visie nu ook weer niet".
Hij, kende het schrijversvak door en
door en was er zich ook van bewust.
Toen een criticus van "The Times"
William Somerset Maugham vlak voor zijn dood in Nice.
zijn bespreking van een bundel ver- i
halen van Maugham eens gekroond
had met de titel "The Mixture as
before" (Hetzelfde recept) bereikte
die het enige resultaat dat de schrij- I
ver zijn volgende bundel die titel
meegaf, want zei hij ongeveer: Ik
zie daar helemaal geen afkeuring in.
Na veertig jaar verhalen en romans I
geschreven te hebben, weet ik heus
wel wat ik doe.
De korte verhalen verzameld in de
bundel die de aanleiding is geweest
tot het schrijven van dit artikel „Het
Gelukkige Paar en andere verhalen"
uitgegeven bij C. de Boei- Jr. te Bus-
sum, zijn verhalen die Somerset
Maugham zelf nooit in deze vorm
heeft laten herdrukken. Hoewel ze
zeker een duidelijk beeld geven van
het stramien van de schrijver is het
ook duidelijk waarom hij ze afgewe
zen heeft. Het zijn zeker aardige ver
halen maar geen ervan haalt het
peil van zijn latere werk. Maugham
wist werkelijk wel wat hij deed.
BRAMMETJE FOK EN DE BRAMPOPPEN
- Het idee om Brammetje Fok een loer te draaien bleek
bezoekers wel aan te staan, ook al wisten ze niet hoe
Mrsatti het wilde aanpakken.
hn mij heeft die zeeman nog zoat te goed", zei de Ruit Wraak-
'itig. „Ik had indertijd een heel mooi plannetje om iemand van
goudmijn af te helpen, en als het gelukt was had ik nu een
i en zestig bedienden en elke dag varkensniertjes vn room-
.Maar die Bram Fok heeft het voor me bedorven".
„En mij dan?" vroeg de Bolhoed. „Weet je, idat-ie mij lapte?
Ik had een plan om een hele stad donker, te maken, en in het
donker konden we alle huizen leeghalen, maar die Bram Fok
kwam er echter en ik zatt een jaar in de gevangenis. Door hem.
Lal schreeuwt om ivraak".
„Ik heb ook mijn redenen om die zeeman dinars te zitten", zei
Maliversatti en hij pakte het poppetje beet, alsof hij het wilde
vermorzelen„En nu is de tijd gekomen. De poppetjes zullen er
voor zorgen, dat Bram Fok geen cent meer overhoudt, en geen
schip helemaal niets".
Leidse bioscopen
CAMERA: „The great race", a.l. dag. 2,
8 uur. Nachtv. „Le clan des Slliciens'
18 jaar, vrijd. en zat. 11.30 uur.
LUXOR: „Kogels voor een vreemdeling'
14 Jaar, dag. 2.3.0, 7.00, 9.15 uur. zo.
ook 4.45 uur.
REX: „De eend en de cadlllac", dag.
7.00, 9.00 uur; Kindermatinee: „Pipl
Langkous", a.l. dag. 2.30 uur-, zo. 2.30,
STUDIO: „Samen uit. samen thuis",
a.l., dag. 2.30, 7.00. 9.15 uur; zo. ook
4.45 uur; Kindermatinee: „Sjors en
Sjimmie", alle dagen behalve zondag
10.30 uur.
TRIANON: „Casino royale". 14 Jaar dag
2.30, 7.00, 9.15 uur; zo. 2.15, 4.30. 7.00
9.15 uur.
Ten toonstellingen
De Lakenhal Expositie „De Leidse
hofjes". Dag. 10 uur voorm. 5 uur na
middag, zo. 1-5 uur nam. (t.e.m. 9
september).
De Lakenhal Expositie 18de eeuws
Leids zilver (t.e.m 26 aueustus) *dag
10-5 uur. Zon. 1-5 uur nam.
Museum voor Volkenkunde, Steenstr
1 Leiden „Fai la" zomertentoonstelling
over zeilen in de Stille Zuidzee ma
t.e.m za 10 uur voorm—5 uur nam
Zon. 1-5 uur nam. (t.e.m. 7 Januari).
Ned. Legermuseum Geopend maandag
ot en met vrijdag 9 uur voorm 5 uur
tam zon en feestdagen 1-5 uur
Rijksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen dag 10-4
zondag 1-4 uur.
Rijksmuseum van Oudheden Ra
penburg 28) Werkd 10 uui voorm tot
5 uur nam zond 1-6 uut aam
Rijksmuseum voor Volkenkunde
(Steenstraat 1) Dag 10-6 uur zondag
1-5 uu» nam
3) Expositie Fred Grote (schilderij'
en), Rsné Nijhof (tekeningen), Mach'
teld Hooyen (gouaches) en Adriana
Baarspul (keramiek) di. t.e.m. zat. (t.
e.m 2 september).
Rijksmuseum voor natuurlijke his
torie (Raamsteeg 2) Dierenleven in Su-
runame ma. tot en met zat 9.30 uur
voorm 4.30 uur nam (T.e.m, 26 okt.)
Warmond: Galerie De Jomp. Exposi
tie Bert Slingerland (monotypes, stil
levens, aquarellen, ma. t.e.m. za. 710
uur nam, zo. 1210 uur nam. (t.e.m.
25 augustus).
Bezoekuren Ziekenhuizen
LEIDEN
Dlaconessenhuis: le klasse dagelijks
11.00—12.00 uur 13.15—14.00 uur,
18.45—19.30 uur 2e en 3e klasse, da
gelijks 13.15—14.00 uur en 18.4519.30
uur. Kinderafdeling dagelijks 14.45
15.30 uur maandag- woensdag- en
vrijdagavond 18.3019.00 uur.
Ellsabethzlekenhuls 3e klasse, dage
lijks van 14.00—15.00 en van 18.45—
19.30 u. 2e klasse, dagelijks van 11.30
12.00 en van 14.0015.00 en van
18.4519.30 uur le klasse dagelijks v.
a. 11.30. Kraamafdellng3e klasse 15
—16 en van 18.45—19.30 u. 2e Klasse
11.3012.00 (alleen vaders) 15.0016
en van 18.45—19.30 uur.
Kinderafdelingen Al en B4: Dagelijks
van 14.3018.45 uur.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13
14.30 's zondags 11—12 en 14—15 uur
Eerste klassede gehele dag.
Annakllniek: dag. 13.3014.30 en 18
19 uur.
Academisch Ziekenhuis: Klasse 1 en
2 dag. 10.3011.30, 14.3016.00 en
19.20 uur: klasse 3 dag. behalve dins
dag van 1919.45 din v 1314 uur zat
en zon. tevens van 14.3015.30 uur
kliniek kindergeneeskunde (zaal 22 23
en 24: ouders dag 10.3011.30 14.30
15.30 en 18.1519 uur: overige bezoe-
Visrolletjes
uit Israël
*,„v --.3016.30 uur (zaal 50)
alle bezoekers maandag tot vrij 18.15
19 uur zat. en zon. 14.3015.30 uur.
(zaal 51 babyzaal) alleen voor ouders
dag vanaf 10.30 uur. Kinderzaal keel-
npus- en oorheelkunde dag. behalve
ainsdag 18.1519.00 uur dinsdag 13-14
--- i tevens 14.3015.30
me en vooqr zwangeren
dagelijks van 10.0011.30 uur en van
15.0020.00 uur behalve op dinsdag.
Op die dag is er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op woensdag ge
opereerd worden. Voor deze patiënten
extra bezoekuur van 19.00
20.00 uur.
De bezoektijden voor de afdeling
Verloskunde (kraamvrouwen) zijn
mede in verband met de voedingstij
den als volgt vastgesteld: dagelijks v.
15.30—17.00 uur en van 18.30—20.00 u
Kinderen tot 12 Jaar kunnen wegens
mogelijk infectiegevaar helaas niet op
bezoek komen.
Het avondbezoek is uitsluitend be
stemd voor de echtgenoten. Alleen
staande moeders en moeders waarvan
de echtgenoot in het buitenland ver
toeft kunnen 's avonds één bezoeker
ontvangen.
Op dinsdag is er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op die dag be
vallen zijn. Voor hen ls er een avond-
bezoekuur voor de echtgenoot van
19.00—20.00 uur.
Voor de Praematnrenafdellng gelden
de volgende bezoekuren (alleen voor
ouders): maandag, woensdag, vrij
dag 18.3018.45 zaterdag en zondag:
15.3015.45 uur.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Rijnoord: le,en 2e klasse 10.3011.00
14.0014.45 en 18.0019.00 uur 3e klas
14.0015.00 en 18.0019.00 uur Kraam
afdeling 16.0017.00 uur alleen voor
echtgenoten 19.0019.30 uur. Kinderaf
deling 15.0015.30 alleen voor oudera
18.0018.30 uur.
Dit recept kreeg enkele Jaren
geleden een prijs in een culi
naire wedstrijd voor huisvrou
wen in Israël. Bestrooi vier
dunne visfilets met zout, peper
en een snufje nootmuskaat en
sprenkel er citroensap over.
Kook vier eieren 10 minuten.
Wikkel elk visfilet om een ge
peld ei en steek alles met een
coctailprikker vast of hind er
een draadje omheen. Wentel de
rolletjes door bloem, daarna
door een losgeklopt ei en vei -
volgens door fijn, droog broud-
/fcruim. Bak e zeer kort in
hete boter en rol ze af en toe
heen en weer om ze gelijkma
tig gaar en goudbruin te bak
ken. Leg ze in een vuurvaste
schaal, schep op elk een lepel
ure room, sprenkel daarover
geraspte kaas en leg er een
klontje boter op. Laat ze even
bovenin de oven gratineren.
WINA BORN
WOENSDAG 16 AUG.
Kurzaal 20.30 uur Paul van Vliet:
„Noord-West".
Paviljoen Theater 20,30 uur Wlm
Kan en Corry Vonk: „Wlm Kan al-
Dlligentia: 20.15 uur Fons Jansen:
„Kwartetten".
Circustheater: 20.15 uur: „En nu
naar b"d" van Annie M. G. Schmidt
en Harry Bannink.
DONDERDAG 17 AUG.
Oude Kerk Delft 20.00 uur: Orgel
concert door Adelheit Wolf.
Grote of St. Jacobskerk: 12.46 u.:
Wlm van Beek, orgel.
Kurzaal 20.30 uur Paul van Vliet:
„Noord-West".
Paviljoen Theater: 20.30 uur Wim
Kan en Corry Vink „Wim Kan al
leen".
Diligentia 20.15 uur: Fons Jansen
„Kwartetten".
Circustheater 20.15 uur: „En nu
naar bed" van Annie M. G. Schmidt en
Harry Bannin k.
Guus Oster
directeur NTC
AMSTERDAM ANP» Guus Oster,
waarnemend directehr van het Ne
derlands Theater Centrum, zal op
verzoek van het bestuur van deze
stichting, definitief de functie van
directeur van het N.T.C. op zich ne
men.
Scheepsberichte:)
Abel Tasman 15 te Melbourne
Achilles 14 180 zw Scllly Ell. nr Wil
lemstad
Acila 14 330 n Flores nr Stanlow
Alaskacore 14 20 zw Swanisland nr Por
to Cortës
Ameland 15 te Purfleet
Alnal°n 14 Vn POrt °f Spain nr Savan"
Amsteldiep 14 430 zw Bombay nr Bah
rain
Amstelhoek 14 40 o Kiel nr Gdynia
Amstelstad 14 240 z Takoradi nr Matadi
Amstelveen 15 te Alexandrië
AniriHa Cape 14 170 no Recife nr Tene-
Archimedes 15 vn Amsterdam nr W -
Indië
Ares 15 te Haina
Aristoteles 14 130 w Villano nr St
Maarten
Asterope 14 600 zzw Reykjavik nr Port
Churchill
Atys 14 vn Mormugao nr Calcutta
Avedrecht 14 80 ozo Rasalhadd nr
Kharg. Ell.
Balong p 15 Vllssingen nr Rotterdam
Bamda 14 t.a. Pointe Noire
Barendrecht 14 te Yokohama
Bawean 14 vn Hamburg
Bengalen 14 600 zo' L. Marques nr Pe-
nang
Bilderdijk 15 te Savannah
Britsum 14 700 w Quessant nr Rotter
dam
Camilita 14 vn Abidjan nr Curasao
Capisterla 14 rede te Forcades
Chevron Nederland 14 800 zo Madras nr
Rastanura
ippename
Kingston
Dlloma 15 vn Cardon nr Maine
Ea 14 425 wzw Panama nr Panama
kanaal
Esso Europoort 14 92 zzw Pto Elizabeth
nr Rotterdam
Esso Den Haag 15 te Augusta
Gaasterland 14 vn Santander nr Santos
Giessenkerk 14 95 o Las Palmas nr No-
cala
Gooiland 14 130 n Kp Verd. Eil. nr
Recife
Grebbedijk 14 325 zzo Sable Island nr
Wilmington
Grotedijk 15 p Vllssingen nr Rotterdam
Gulf Italian 14 1020 o Bermuda nr Ca-
binda
Gulf Swede 15 te Huelva
Hagno p 14 Kp d'Antifer nr Rotterdam
Hermes 15 te St. Thomas verw.
Hilversum 14 vn Le Havre nr Bermuda
polendrecht 15 300 n Flores nr New-
haven
Hollandsbrink 14 270 zzo Saigon nr
Tsingtao
Houtman 14 t.a. rede Merca
Iceland 14 vn New York nr Baltimore
Ilias 14 te Genua
Kalydon 14 vn Shellhaven nr Thames
Kylix 14 vn Immingham nr Stnlow
Laarderkerk 15 te Mombasa
Ladon 12 te Savannah
Lion of Judah 14 90 zzw Kp Bojador
nr Djibouti
Maaslloyd 13 vn Djibouti nr Singapore
Machaon 14 80 zo Abidjan nr Monrovia
Medon 15 te Baltimore
Memnon 14 te Port of Spain
Mercurius 14 te Rotterdam
Moerdijk 14 vn Bilbao nr Christobal
Montferland 15 te Santos verw.
Moordrecht 14 50 ozo Southampton nr
Peru
Neder Ebro 16 te Vera Cruz verw.
Neder Eems 14 130 o L. Marques nr
stad
Neder Llnge 14 vn Barcelona nr Lissa
bon
Neder Rhone 14 v Marseille nr Lissabon
Nedlloyd Katwijk 13 te Bremen
Nedlloyd Kembla 14 vn Antwerpen nr
Hamburg
Nedlloyd Kimberley 14 p Vllssingen nr
Rotterdam
Neptunus 13 te Paramaribo
Nieuw Holland 15 vn Melbourne nr
Newcastle
Nijkerk 14 135 zo Socotra nr Le Havre
Ommenkerk 14 165 no Durban nr Bom-
1 ozo Bermuda nr Trn-
Ondi'na 14 i
Oranje Nassau 17 te Pto Delgada verw.
Palamedes 14 te Point a Pietre
Papendrecht 16 te Mirushima verw.
Parkhaven 14 188 wzw Quessant nr
Maceio
Parthenon 15 vn Rotterdam nr Amster-
Pericles 15 te Bremen
Philine 14 vn Yokohama nr Perzische
Golf
Poeldijk 13 te Antwerpen
Poolster 14 430 o Savannah nr Cam
bridge
Rfjnborg 14 te Amsterdam
Schle Lloyd 13 te Pusan
Servaaskerk 14 te Keelung
Statendam 14 vn Leningrad nr Vlsby
Straat Agulhas 15 dw Billiton nr Dur
ban
Straat Cumberland 14 210 n Darwin nr
Auckland
Straat Fushimi 16 te Salvador i
Straat Honshu 13 vn Port Louis nr L,
«Marques
trata Lagos 14 440 zo Dondrahead nr
Belra
Straat Luanda 15 vn Timaru nr Mel
bourne
Straat Nagasaki 14 vn Cape Town nr
Beira
;raatr
kok
Straat Torres 15 te 1
Straat van Diemen 14 vn Takoradi nr
Cotonu
Streefkerk 113 te Nagoya
Tanahalq 14 330 zo Mogadiscio nr Rot
terdam
Thuredrech't 114 500 ozo Bermuda nr
Rotterdam
Tinto 14 p Mona Passage nr Cristobal
Toloa 14 130 z Kp Vincent nr Cristobal
Trident Amsterdam 14 te Maracaibo
Trident Rotterdam 14 vn Antwerpen nr
Amsterdam
Hoe is het ontstaan?
Dit woord: KURK
•Er bestaat een soort eiken,
waarvan de schors elke negen
jaar kan worden geschild. Deze
stof die bijzonder licht is,
wordt gebruikt voor stoppen
van flessen, als drijvers van
netten, voor zwemgordels enz.
en heet kurk, een woord dat in
het Nederlands is ontleend aan
het Spaanse corche. Alcorque
schijnt in die taal de naam te
zijn van een vrouwenpantoffel
met een kurken zool. Men
noemde dus hier te lande de
ihifejr onbekende boomschors
naar het schoenwerk dat er
van vervaardigd werd. Het
Spaanse woord corcho gaat te
rug op het Latijnse quercus
dat eik betekent. Naast eik
komt eek voor, bijvoorbeeld tn
de samenstelling eekhoorn.
PANDA EN DE VERDORSTEP
9—U6. Panda stapte vastberaden op Gurk af, want hij
wi dat een tamelijk verdacht persoon te vinden.
Heb jij soms geprobeerd om de vochtzuiger weg te pakken?"
hij beschuldigend.
Ikke?" antwoordde de onverlaat huichelachtig. „Nee hoor!
zou ik dit ding wegpakken?"
die ivoorden legde hij zijn hand op het handvat, en zon-
r dat Panda het zag begon hij &r een touwtje aan te binden.
paf deed je dan achter de schutting?", vervolgde Panda
pp. „En hoe komt het dat je ih de buurt was toen een
bommetje de zuiger bijna opblies?!"
„Nou, ehik keek, hè?" zei Gurk, die net een laatste knoop
in het touwtje had gelegd. „Dat mag toch wel? Maar nu moet
ik er vandoor, hoor. Dag heren".
Met die woorden stapte hij heen, terwijl hij opbemerkt het
koordje ontrolde.
„Ik vertrouw hem voor geen duit", mompelde Panda. „We
moeten hem goed in de gaten houden, professor. Hij toil er
vast met dit apparaat vandoor!"
„Ja, ja,prevelde de geleerde afwezig. Maar wat is dit voor
verknoopt touwwerk? Ik kan me niet herinneren dat het bij
mijn uitvinding hoort
1ÖtkDM5Tl6E
SWNKHEID5
V/E WFTEN NU DOS,
1M7 JE GEIUKKI6ER
VUNT ZlJM A\S JE
NIET DIK BENT.
^/MN DE /WDERE WNT,
/US JE JE ERBIJ
neerlegt D/rr je
Toch dik wordt, mn
BESP/MRJF jezelp
EEN 'joop
SORES.
