e hengelaar en zijn visuitrusting
root Ammers
eiberdorp
Ter Heijde: soort
Staphorst aan zee
I sport
VELTMAN
lers. 't Is niet zo'n verte-
nblik: twee jonge eibers,
golvende halsbewegingen
drijfnatte kuikens naar
rokken. Dooie kuikens,
haantjes, waarvan er
>er dag de zeer gezonde
bijna vijftig ooievaars
Kaard stillen.
jere kant. de gretigheid,
tt „overbodig" jonge le-
lld met gekweekte rat-
de spijskaart wordt ge-
akt duidelijk, dat het
,Het Ooievaarsdorp
■railverde een werkzaam
et bestaansrecht van het
ibij Groot-Ammers. Drie
opgezet om de schrik-
uggang van 't aantal ooie-
onze dijken te dwars-
rval met cijfers te illu-
I '33 telde men nog opge-
I ibernesten en ruim 800
chouwden het toen nog
vuile Sluiers bezoedelde
DVERTENTIE
)R RASHONDEN
'%0 VOEDERS
erkrijgbaar bij
Haven 24 - Leiden
vorig Jaar kon men re-
men wilde, maar het
residerende paartjes
6 oger dan 12.
vaak met gejuich be
van Kinderdijk en
keerden dit voorjaar
tt. Het totale bankroet
oor de deur. Zoals in
vaar de bevolking de
slechts kent als een
silhouet tegen de zo-
e kunt je afvragen of
om zijn.
loog was ergens in het
getuige van een hart-
i executie. Drie naar
ekkende ooievaars stre-
een dak, de autochto-
al wat vuurwapen
mocht heten en nauwelijks een
kwartier na aankomst begonnen de
drie ooievaars aan hun allerlaatste
reis.
Wenden we onze blik naar zonniger
kanten. Het in '69 uit puur enthou
siasme geboren ooievaars dorp heeft
vele moeilijkheden overwonnen en
is rijp voor „nieuwbouw". De twee
jongen, een derde haalde het niet.
zijn vreet grage getuigen.
De bedoeling achter het loffelijk
streven, dat daar in de wijde polder
nu in de nestveren steekt, is Ne
derland geleidelijk aan weer met ei
bers te verrijken.
Niet mooi
Wie rustigjes de tijd neemt om de
ooievaar te bekijken komt tot de
ontdekking dat die vogel eigenlijk
niet eens zó'n mooie vogel is. Na
tuurlijk de hoogpotige langbek is
het aanzien wel waard, maar de lief
de van de mens zal toch eerder
bloeien door de rol, die deze grote
vogel al eeuwenlang speelt in onze
vertellingen en het bijgeloof.
Beheerder Smits zegt het zo
„Wanneer er morgen plannen op
tafel zouden komen voor het stich
ten van een lepelaarsdorp-de lepe
laar is een prachtige vogel- dan
moet je de centen maar vergeten.
Voor ooievaars lopen de mensen nu
eenmaal warm".
Dat bleek overgens, toen in '69 het
reservaat nog maar een gewoon
weiland was. De fluks in de veren
gezette organisatie „Vrienden van
de ooievaar" was een schot in de
roos. Overheidsinstanties sprongen
bij en verenigingen en bedrijven
voelden zich getroffen in hun senti
ment. De NVSH en bij voorbeeld
Stork-Hengelo (er zijn geen eibers
genoeg om alle wapens en emble
men te „zullen") adopteerden.
Vergif
„We voerden de vogels, waarvan er
een aantal was geschonken door
Max Bloesch, met vis. Uit de Lek
Dat ging mis. Er stierven talloze
dieren. Na een onderzoek kwamen
diverse doodsoorzaken vast te staan,
variërend van water achter de lon
gen tot hartafwijkingen en vergrote
levers. Die vis deed geen goed Ver
gif?" Aad Smits, een tijdlang in
uren voor en na zijn officiële werk
actief en nu full-time als beheerder
ingeschakeld, ging over op ratten
en kuikens. Daarmee was de pijn
geleden.
Overigens, de naam Max Bloesch, is
nauw verbonden aan het unieke
stukje „natuur revali datiein
Groot-Ammers. Hij is een Zwitser,
die op het ogenblik meer dan hon
derd ooievaars in zijn dorp heeft
In de zo heilzame Helveetse lucht
wiekte geen enkele ooievaar meer
en hij besloot als eerste de natuur
door middel van een speciaal dorp
wat „bij te kleuren."
Lucht in
„Natuurlijk moeten de vogels weer
de lucht in Nu zijn ze gekortwiekt,
maar uiteindelijk zijn ze bestemo
voor de vrije natuur. Maar eerst
willen we een flinke „fokstal". Vol
gend jaar hoop ik vier broedende
paartjes te hebben. Het aantal moe;
langzamerhand worden opgevoerd"
Behalve het ouderpaar uit het ooie
vaarsdorp, twaalf jaar oud en een
geschenk van de genoemde Zwitser,
kan de bevolking worden onderge
bracht in één-, twee-, drie- en vier
jarigen.
Na vier Jaar zijn ze geslachtsrijp
Het huwelijk .tussen twee eibers is
geen zaak van loze beloften; spora
disch blijkt het tussen de vele dor
pelingen te klikken
Wat gebeurt er nu wanneer de vo
gels htm plicht hebben gedaan en
klaar zijn voor de grote ruimte.
„We hopen dus dat ze de verschil
lende ooievaarsnesten in ons land
zullen bevolken Misschien eerst
hier in de buurt. Maar er zijn nog
zoveel vraagtekens. Wij hebben
ooievaars cadeau gekregen en ge
kocht uit Zwitserland en nog ver-
derweg. Die volgen normaal gespro
ken de oostelijke trekroute, via de
oostelijke Midden landse Zee-kust
naar donker-Afrika. De vogels, die
normaliter in Zuid-Holland hebben
verbleven gaan naar noord-Afrika
via de westelijke trekroute. Nie
mand weet nu wat de „buitenland
se" vogels, die hier hebben gewoond,
zullen doen. Welke koers ze zullen
volgen. Aan de hand van de ringen
kunnen we tezijnertijd vaststellen"
Maar elke ooievaar met een ring
van „Het Liesveld" kan toch in die
zuidelijke streken niet worden gelo
kaliseerd?
Een vraag, die om een droef ant
woord vraagt. Want, zegt Aad
Smits: „De meesten worden toch
weer neergeschoten. Boven Frank
rijk of Spanje".
„De ooievaar-lieveling van het pu
bliek". Natuurlijk! Maar het is toch
ook wel geinig om zo'n symbool van
nieuw leven van het dak te knallen.
Tenslotte zijn er mensen genoeg.
Ter Heüde aan Zee (gemeente
Monster, halverwege Den Haag en
Hoek van Holland) is ongetwijfeld
de merkwaardigste badplaats van
Nederland.
Is het eigenlijk wel een badplaats?
Nauwelijks.
*t Heeft een prachtig strand dat
net als bij Westkapelle. Hoek van
Holland, Scheveningen, Katwijk,
Bergen en Callantsoog ophoudt
waar de zee begint. Maar voor de
rest loopt iedere vergelijking te
pletter op.
Ja waarop?
Waarom is Ter Heijde aan Zee
nooit uitgegroeid tot een echte bad
plaats? 't Heeft alles mee.
Behalve het gros van de bewoners.
Van hen hoeft al die poespas niet
die een geëxploiteerde badplaats au
tomatisch meebrengt. Geef hun
portie maar aan Fikkie. Geen polo
naise aan hun lijf. 't Is al erg ge
noeg dat „dagjesmensen" Ter Heij
de hebben ontdekt. Tot uit Rotter
dam komen ze. En in de smalle
straatjes met de lage huisjes staan
zelfs enkele auto's met Duitse num
merplaten.
De achthonderd pensionbedden
waarover Monster beschikt, zijn in
het hoogseizoen altijd wel verhuurd.
Aan mensen die de zalige rust van
Ter Heijde aan Zee prefereren bo
ven het mondainere gedoe elders
aan de kust. Maar zelfs zij missen
soms wat in dat toch wel erg inge
togen Ter Heijde. Er is nooit wat te
doen. Op dat orgelconcert van Feike
Asma na.
Voor luchtiger vertier, voor amuse
ment op regenachtige dagen, dient
de badgast Ter Heijde de rug toe te
keren.
De Heijers beginnen er niet aan
Dat is altijd zo geweest en het ziet
er naar uit dat het altijd zo zal
blijven Twee consumptietenten op
het strand en daarmee basta!
Pogingen om een beetje leven in de
Heijerse brouwerij te krijgen,
strandden tot nu toe grandioos. Een
paar jaar geleden was er een za
kenman die in Ter Heijde een hotel
wou bouwen. Hij kreeg geen schijn
van kans en vertrok gedesillisio-
neerd naar Australië. Hevig teleur
gesteld in de ontwikkeling van Ter
Heijde is ook mevrouw Van Spron-
sen, VVV-informatrice van Monster
en Ter Heijde sedert 1958. Ze heeft
haar kantoortje aan huis, d.w.z. ze
ontvangt de vreemdelingen in haar
huiskamer. Een kiosk vindt het ge
meentebestuur niet nodig. Zoals het
zoveel niet nodig vindt. Mevrouw
Van Spronsen: „Ik weet niet wat
hert is, maar we krijgen van de ge
meente geen centje medewerking.
Al onze plannen en voorstellen om
van Ter Heijde een echte badplaats
te maken worden om de een of an
dere reden getorpedeerd."
Het idealisme waarmee ze zich al
die jaren tegen een belachelijk
lage vergoeding inzette is op. Zó op
dat ze onlangs tegen het bestuur
van de VW heeft gezegd: „Zoek
per 1 Januari '73 maar een ander,
mij niet meer gezien".
„Ik betreur het, maar het kan zo
niet meer. Toen ik begon had de
VW hier 8 leden, nu zijn het er
180. Er zijn ondernemers zat die
iets zouden willen beginnen in Ter
Heijde, maar ze krijgen de vergun
ning niet.
En ik vertik het nog langer zonder
kiosk. U moet weten: mijn huis
hier is zo'n beetje het openbaar toi
let van Ter Heijde. Als zo'n Duitse
toerist van zijn huis naar Ter Heij
de komt rijden dan moet-ie bij
aankomst plassen. Een doodnormale
zaak niet waar. Dus dan gebeurt
bij mij."
Burgemeester Daniëls van Monster:
„We hebben het al druk genoeg
met de dagjesmensen. Waarom zou
den we de toeloop naar Ter Heijde
dan nog stimuleren? En trouwens
de Heijers willen het niet, het is
hun sfeer nu eenmaal niet".
Wat waar is is waar: de Heijer is
aan zijn grond, aan zijn dorp ge
bonden door banden van traditie,
geloof en bloed. De echte Heijer,
die zich nog kan herinneren hoe
koningin Wilhelmina van haar bui
ten de Ruige Hoek door de duinen
naar Ter Heijde fietste („om inspi
ratie op te doen voor een nieuw
schilderij" vertelde mij gisteren een
83-jarige Heijer), de echte Heijer is
er trots op dat hij, evenals veel an
dere kustbewoners, vrij stug en nors
is. Heijers zijn nog 6teeds wars van
opschik of modieuze kleding, zeker
wat nog over is van de oorspronke
lijke vissersbevolking.
Ter Heijde, een soort Staphorst aan
Zee, is een wereldje op zich.
De badgast die Ter Heijde reeds
ontdekte, is daar blij om. Hij vindt
er de rust die in andere badplaat
sen ontbreekt.
waarschijnlijk ook wel: die hengelaars „van het
ipel". Die hoogbejaarde leden van ons vissersgilde.
tijd met hart en ziel verknocht zijn aan die stevige.
zware bamboehengel, die elk jaar voor het begin
ieuwe seizoen wordt afgeschuurd en opgelakt.
gaan met die "ouwe vertrouwde" houten kanus, waaraan
wonnen zich al vele jaren een dikke buik gegeten heb-
r wie "silk" nog altijd een vertrouwder klank heeft dan
urne nylon.
roep is „glasvezel" nog
port vloek. Zolang er
amboehengels verkocht
ze volhouden, dat een
leter is dan al dat „fa-
van de lopende
lij zijn het die de tra-
hengelsport hooghou-
nden op hun lippen
over die „goede oude
nog heroïsche gevech-
geleverd met immens
i en er witvis bij net-
wangen.
ied: ik heb geen kritiek
s. Ze hebben een
rouwen in hun mate-
heeft een sportvisser
er aan om de laatste
te volgen en met ma
le waterkant te zitten
en vertrouwen heeft. Ge-
hengelsport nog zo'n
ezigheid dat iedereen
alen wat hij wil ge-
amodern materiaal is
rde voor een paar ple-
aan de waterkant.
fs
rondkijkt in de
ikels riet wel dat de
hengelende oude gar-
laten ritten in de hoop dat het
beest hem zelf kwijt zal raken,
maar de kans dat de vis het over
leeft is vrij gering en in de tweede
plaats kunt u het diier snel doden
bijvoorbeeld door het doorsnijden
van de kieuw-bogen van de vis met
een mes. Ook bij het afsnijden van
stukjes vis, bijvoorbeeld voor de pa
ling en de snoekbaars zal het u be
ter afgaan met een vismes dan met
zo'n klein zakmesje.
Tuigendoos
VANGST J
Leiden J
EDE
46 -
eloon 21751
55taan. In de loop der
Bttend veel nieuws op
t de sportvisserij ver-
t alles bleek in de
goed bruikbaar, maar
langzamerhand acces-
aadel, die het de hen-
E waterkant wat aan-
gemakkelijker maken.
1 we vandaag in dit
®gelsnufjes" eens wat
te hengelaar in zijn
hebben is een haken-
dan nog zo'n snelle
er zijn altijd vissen
ruw haak hebben ge-
is dan jammer zo'n
ften toetakelen alleen
om de haak weer terug te krijgen
Daarom is zo'n klein hakenstekertje
een bijzonder handig attribuut.
Er zijn er al te koop voor een paar
dubbeltjes: metalen hakenstekertjes.
waarmee gemakkelijk een haak
achteruit de bek van de vis kam
worden gepeuterd. Omdat het appa
raatje iin weer en wind gebruikt
wordt hebben bepaalde stekertjes
het nadeel dat ze nogal snel gaan
roesten. Daarom heeft ook hier
plastic zij-n intrede gedaan De
plastic hakenstekertjes, die iets
duurder zijn dan de metalen, zijn
uit beide uiteinden voorzien van
een geribbeld bolletje met daarin
een gleufje.
Geen schade
De lijn wordt in het gleufje gelegd
en de steker in de richting van de
haak geschoven. Schiet de haak los
dam verdwijnt de scherpe punt in
het bolletje en kunnen de weerha
ken geen verdere schade aanrichten
in de vissebek.
Een ander attribuut, dat altijd van
pas kan komen, op een visdag is
een speciaal vismes. Voor die hen
gelaar, die zo'n ding wel eens In
het water laat vallen zijn er nu
zelfs exemplaren met drijvende hef
ten in de handel. Vlsmessen zijn
handig wanneer een hakensteker
geen uitkomst meer kan bieden. Het
kan bijvoorbeeld bij baarsvissen met
de worm voorkomen, dat de zaak zo
diep geslikt is, dat de haak er on
mogelijk uitgehaald kan worden
zonder het dier ernstig te vermin
ken.
U kunt dan twee dingen doen: uw
nylon doorsnijdem en de haak er in
De keuzemogelijkheden voor
een goede hengeluitrusting
zijn legio.
Er zijn verschillende manieren om
de vistuigen op te bergen. U kunt
ze heel eenvoudig op het top-
eind van uw hengel laten zitten,
maar dan zult u op een kwade dag
plotseling ontdekken, dat de anten
ne is afgebroken. Weer een tuigje
naar de knoppen. Maar het is uw
eigen schuld. Dan had u de zaak
maar beter moeten opbergen. Bij
voorbeeld in 'n houten tuigendoos.
die al sinds laar en dag in de ham del
is en die voor een paar gulden een
veilig opbergplatsje biedt voor zo'n
tien tuigen plus wat haken en lood.
De houten dozen hebben echter één
nadeel: wanneer u in weer en wind
vist krijgt de visdoos nog wel eens
ADVERTENTIE
HENGELSPORTHUIS
Lage Rijndijk 76, Leiden, tel. 34867
een paar spefctertjes op zijn bast en
dan kan het gebeuren, dat het hout
begint te werken en de zaak niet
goed meer wil sluiten, omdat de
plankjes zijn kromgetrokken.
Iets dergelijks is niet mogelijk met
een tuigenfoudraal. Ze zijn vervaar
digd vam leer, kunstleer of zeildoek
en er kunnen heel wat tuigjes in
opgeborgen worden. De zaak wordt
vervolgens opgerold en vastgeknoopt
met een paar bandjes. Ze hebben
bovendien het voordeel dat ze min
der plaatsruimte innemen, dan de
overigens nog steeds intensief ge
bruikte tuigendozen.
F oudraal
Van een tuigenfoudraal naar een
hengelfoudraal is maar een klein
stapje. U kent waarschijnlijk het
bruine of groene zeildoekfoudraal,
dat al vele jaren wordt verkocht en
nog steeds goede diensten bewijst.
Maar vooral de wedstrijd- en con
coursvissers zie je steeds vaker met
een zogenaamd „verzamelfoudraal".
Vele sportvissers rijn tegenwoordig
in het bezit van meerdere hengels,
die voor verschillende doeleinden
worden gebruikt. Zo'n verzamelfou-
draal is een goede opbergplaats en
een leren riem zorgt er voor dat de
hele zaak gemakkelijk te vervoeren
is. Over de schouder ermee en de
zaak is voor elkaar. Nu we het toch
over opbergen hebben moeten we
ook iets geschikts voor de resteren
de visspullen zien te vinden. Er zijn
diverse mogelijkheden, waarvan de
vistas, de ritmand en de rugzak wel
de meest gebruikte zijn. Daarnaast
is er nog de zogenaamde „tackle
box, maar die wordt over het alge
meen in combinatie met een van de
andere opbergmogelijkheden benut.
Laadvermogen
Aan welke mand, tas of zak we uit
eindelijk de voorkeur geven hangt
af van verschillende omstandighe
den. Wie bijvoorbeeld per fiets of
brommer naar het viswater trekt
moet er altijd rekening mee houden
dat zijn „maximum laadvermogen"
beperkt is dat een zitmand bijvoor
beeld veel plaats inneemt en bij het
transport voor enkele problemen
kan zorgen.
Het gebeurt nog al eens dat door
het hobbelen de triplex- of karton
nen bodem het begeeft wanneer de
mand zonder meer op de bagage
drager wordt gezet met een „spin-
nekop" (een veredelde snelbinder).
Daar staat wel tegenover dat u dan
geen visstoeltje behoeft mee te ne
men. Geeft u de voorkeur aan zo'n
vismand, zorg er dan voor dat de
bodem niet „draagt" op de lastdra
ger. Leg er een plankje onder dat
iets groter is dan de onderkant van
de zitmand.
Gemakkelijker mee te nemen is de
vistas. Voor een paar tientjes kunt
u een ruime tas van „waterproof-
zeildoek aanschaffen met een schat
aan ruimte voor tuigendoos
tackle-box, leefnet, regenkleding, aas,
schepnet en werpmolems). De tas
is meestal voorzien van een draag
riem zodat hij ook langs de water
kant gemakkelijk te transporteren
is. Nog gemakkelijker gaat dat met
de visrug zak. Deze rugzakken wor
den speciaal aanbevolen voor hen
gelaars, die zich in de loop van de
dag veel verplaatsen. Bijvoorbeeld
snoekvissers die vele kilometers pol
dersloten aflopen en met zo'n rug
zak niet steeds behoeven terug te
lopen om de zaak op te halen.
Schepnetten
Over schepnetten ls ook nog wel
het een en ander te vertellen Ze
zijn in de hengelsportwinkel
verkrijgbaar in diverse uitvoeringen,
maten en prijzen. Het ronde schep
net is vrijwel verdwenen en heeft
plaats gemaakt voor en driekantige.
De meeste zijn gemakkelijk demon
teerbaar en zo op te vouwen dat ze
weinig plaats innemen. Zo is er een
schepnet met af schroef baar drie-
hoeksnet, terwijl de metalen stok in
schuifbaar is. Bij een ander model
kan de stok automatisch verlengd
worden door een druk op een knop
je. Het driehoeksnet en dit schepnet
wordt na gebniik naar achteren ge
klapt en komt in opgevouwen toe
stand langs de stok te rusten.
Tot zover deze eerste serie „mate-
r taaltips". In de komende weken
komen we in deze rubriek nog terug
met een aantal nieuwe adviezen.
Bedankt wanneer u iets aanschaft
dat „goedkoop" in vele gevallen
„duurkoop" is vraag wanneer u iets
wilt weten inlichtingen bij uw hen
gelsportwinkelier.
ADVERTENTIE
DE ENIGE SPECIAALZAAK
voor al uw
HENGELSPORTARTIKELEN
DE SPORT
Haarlemmerstraat 11 - Tel. 24C
