Nieuwe anti-conceptie Spil zal abortuswet ii 5 jaar achterhalen VERZETSWERK" NIET VAN BELANG BIJ DEFENSIE „Alternatieve hulpverlening" krijgt het weer druk deze zomer Winstcijfers zeggen niet illes over een bedrijf Levens grote poster niet meer te krijgen jATERDAG 1 JULI 1972 i de op het departement van de- lie bijgehouden registratielijst legernummer 140611006 in han- zou kunnen krijgen, zou met (n ogen kunnen zien, dat de ma- Godert Willem baron van De- i met ingang van 17.07.40 met tes de Bruijn >t verlof is gegaan. De volgende tekening op de lijst vermeldt pel „Terug 20.10'45". Tussendoor ►urde er kennelijk niets dat de- ie het vermelden waard vindt, heeft deze beroepsofficier zich >rdaad niet, zoals vele van zijn ega's, op de befaamde oproep van de Duitse bezetters in krijgsge vangenschap begeven. Hij is actief in het verzet gegaan. En dat kostte hem bijna zijn leven. Hij werd gearresteerd, driemaal ter dood ver oordeeld en kwam, na tussen 1942 en 1945 in de concentratiekampen Natzweiler en Dachau te hebben gezeten, wonder boven wonder in Nederland terug. Als een van de negen overlevenden van het tweede OD-proces, waarbij ongeveer 100 verzetsmensen waren betrokken. Registratie-gegevens, waar het mi nisterie van defensie overigens geen boodschap aan had. Zij werden daarom al de sedert 1950 ingeoverde uniforme registratiekaarten niet r vermeld als zijnde „niet dien stig voor het doel van de regstratie, te weten het vaststellen van de aanspraken en verplichtingen van de geregistreerde in zijn hoedanig heid van militair". Verwijderd De majoor Van Dedam denkt daar wat anders over. Ook het Kamerlid Jac. H. de Jong, sedert zijn afschei ding van de Nederlandse Midden stands Partij als eenmansfractie opererend, wilde wel eens weten hoe dat zat. Hij vindt dat verzetsmili tairen als Van Dedem door deze weglating duidelijk in hun militaire carrière zijn geschaad. Daarom maakte hij op woensdag 31 mei, na voor hem onbevredigende antwoor den op schriftelijke vragen, in de Kamer opnieuw de opmerking, dat defensie volgens hem ooorlogsgege- vens van personeelskaarten had verwijderd. Met een verontwaardiging, die voor edel moest doorgaan, greep de voor zitter van 'de vaste Kamercommissie voor defensie, het Zeister CHU-Ka- merlid Hendrik Kikkert in dat de bat de microfoon. Dergelijke ernstige beschuldigingen aan het adres van defensie moesten worden waargemaakt. Dat de heer Kikkert even later in de wandel gangen zou verklaren, zelf in zijn binnenzak deze gegevens ook te hebben, deed niets af aan de ernst, De Jong werd uitgedaagd. Handschoen Welnu, deze nam de handschoen op heeft dezer dagen een uitvoerig rapport aan Kamerleden, minister en staatssecretaris gestuurd. Want hij wil nu eindelijk wel eens weten waarom t niet van belang voor de fensie wordt genoemd wat majoor Van Dedem deed (en wat er met hem werd gedaan) toen hij zich niet als krijgsgevange had gemeld. Waarom het niet van belang wordt geacht (en daarom ook maar niet vermeld) dat de kapitein van de Techische Dienst Hendrik Joseph Mreyen van 15 MEI 1942 tot 14 au gustus 1945 verbindingsofficier van de OD was. Waarop van de lijsten van de luitenant-kolonel De Kort en de reserve-kapitein Ket zo nodig moest worden verwijderd, waarom zij het Bronzen Kruis en het Kruis van Verdienste kregen. Heeft het kleineren van de verzets daden van militairen, zo vraagt De Jong zich af. dan toch te malken met de mentaliteit, die na de be vrijding door de generaal-majoor Baron von Lawick, voormalig gou verneur van de KMA te Breda on der woorden werd gebracht? Want die schreef letterlijk, verblind door een militaire erecode, die boven al les zou moeten gaan en ook tegen over de Duitse Duitsers als alleen zaligmakend moest gelden: „En mocht het waar al waar zijn, dat sommigen door het breken van hun erewoord het land belangrijke dien sten bewezen, de schade ten gevolge van een internationaal gediskwalifi ceerd erewoord zal daar verre bo venuit gaan". Top-militairen deeld, getuige het feit, dat de oud- staatssecretaris Calmeyer het blad „De Kareoler", officieel orgaan van de Bond van Nederlandse Miliaire Oorlogsslachtoffers niet meer wen ste te ontvangen nadat de voorma lige luitenant-generaal (die wel krijgsgevangen was geweest) zich had gestoord aan een verdediging in dat blad van militairen, die zich aan krijgsgevangenschap hadden onttrokken en in het verzet waren gegaan. Jac. H. de Jong vindt het „bescha mend te moeten constateren dat voor de rechten van verzetsmilitai ren 27 Jaar na het beëindigen van de laatste wereldoorlog nog moet worden gestreden". Hij heeft als Kamerlid wel een minder houtsnij dende opmerkingen gemaakt tegenwoordig lang niet zo'r geladen begrip als dat Jaren geleden het geval Jjeds neer wordt erkend dat het dat ondernemingen redilijk resultaat behalen, al het alleen maar voor de in- jndhoiding en liever nog uitbrei- m de werkgelegenheid.Winst- corden echter nog wel eens arwaan bekeken, vooral in een ^iodtals de huidige, waarin door bdrijfsleven wordt geklaagd denadelige gevolgen van infla- hqe (loon-) kosten en con- Ictur. Dat temeer, wanneer er ■elm tig toch nog van winststij- Igennelding wordt gemaakt. probleem is echter, dat winst- alleen maar een heel glo- indruk van geven hoe het be- fsleven reilt en zeilt. Het is niet dan een cijfer, dat best hoger uitvallen wanneer het vergele- wordt met het cijfer van het rgaande jaar, terwijl de gang zaken in het betreffende be- f niettemin minder gunstig is eest. nu is alleen maar na te gaan r enkele sommetjes te maken, iveel werk moest er worden ver- It om die winst te behalen? iveel kapitaal en vermogen was nodig om tot die winst te ko- a? Wanneer dat wordt bekeken, dt het duidelijk dat de gang m zaken in vele bedrijven vorig r toch minder gunstig is geweest de winstcijfers die zijn gepu- eerd oppervlakkig doen vermoe- is het niet doenlijk om die som- )Jes te maken van bijvoorbeeld bedrijven waarvan de aandelen de effectenbeurs worden verhan- l. Er moet een greep worden ge in, met als gevolg dat de uiitkom- l die worden verkregen niet tien worden beschouwd als staand voor het bedrijfsleven geheel, maar ze geven toch wel indicatie. Ook moet rekening den gehouden met bedrijven, die r omstandigheden die niet voor bedrijfsleven als geheel gelden, tijdelijke extra-moeilijkheden lampen hebben en daardoor het [regen beeld ongunstig beïnvloe- Anderzijds kunnen bedrijven, dergelijke moeilijkheden net [wonnen hebben, het beeld gun- er maken dan met de werkelijk- I jl overeenkomt, zols bijvoorbeeld tapijtindustrie, waarvan een be lt in onze berekeningen is opge ien, alsook voor VMP. onze berekening hebben wij de trs van 25 willekeurige onderne- f„ 'gen genomen. Van die 25 be- ipen hebben 22 een hogere omzet jlt En te bereiken. Er waren echter Ir 10 bedrijven die de gcmiddel- Ivinst op de omzet zagen stijgen. >9 rijl er 12 met een lagere gemid- Ie winst genoegen moesten ne- i en drie de gemiddelde winst den handhaven. Trad hier dus I wel een achteruitgang in. er fen echter 18 bedrijven die on- ks dat toch een hogef winstcijfer iden, hetgeen betekent dat de j iet sterker (vaak veel sterker) g dan de winst. 1> andere vergelijking geldt het Bement dat met het in de be- Ven geïnvesteerde gelden wordt liend. Van de groep van 25 be drijven konden er zeggen dat ook het rendement op het eigen vermo gen gestegen was. „Doch de bedrijven kwamen met een lager rendement uit de bus. Wanneer niet alleen het eigen vermogen, maar ook het geleende geld in de verge lijking wordt betrokken, dan waren er slechts 11 bedrijven die behalve een hogere winst ook op een beter rendement konden bogen, en daar tegenover 12 waar een achteruitgang was opgetreden. Hoe oppervlakkig de uitkomsten van een vergelijking vai\ 25 bedrij ven ook moge zijn, wel worden de klachten van het bedrijfsleven dat het steeds moeilijker wordt een be vredigend rendement te behalen on derstreept. De rendementsdaling ls op het ogenblik de grootste pijn. In vrijwel alle jaarverslagen, die de laatste maanden zijn gepubliceerd wordt de noodzaak om het rende ment te verbeteren benadrukt. De investeringen worden kritischer bekeken. Het gaat niet alleen om het rendement dat kan worden be rekend dat bij het maken van de plannen, maar ook om het rende ment wanneer die plannen zijn ver wezenlijkt en de machines en fa brieken bedrijfsklaar zijn. De kos tenstijgingen van de laatste Jaren hebben er al in heel veel gevallen 1 toe geleid dat aan de aanvankelijke verwachtingen niet werd voldaan. Voor een deel is daaraan dan ook toe te schrijven dat de investerings bereidheid een knak heeft gekregen, mate waarin een herstel zal optre den hangt in grote mate af van het vertrouwen in het bedrijfsleven dat met nieuwe activiteiten ook inder daad redelijk geachte resultaten kunnen worden behaald. Dat dan niet uitgedrukt in zo maar een winstcijfer, maar op basis van het te behalen rendement. De ontwikkeling van de 25 willekeu rige (zij het wel enigszins gespreid gekozen) bedrijven is in bijgaand staatje weergegeven. Een -}- betektnt een stijging, een een achteruitgang en een een hand having ten opzichte van het voor gaande jaar^dan wel dat een cijfer niet was verstrekt en dus niet in de vergelijking kon worden betrokken: Bij de verwachtingen over de toe komst hebben 12 bedrijven te ken nen gegeven een hogere winst te verwachten, drie rekenen op een la ger cijfer en 10 verwachten een ge lijke winst of hebben zich niet over de uitkomsten willen uitlaten. Ook hierbij moet echter worden be dacht dat het gaat om de winst als bedrag. Over een verbetering of achteruitgang van het rendement is nog niets te zeggen. al de verwachting uit dat de farma ceutische industrie het abortus vraagstuk binnen enkele jaren op zal lossen. Het Amerikaanse genees middelenconcern Upjohn laat daar nu geen enkele onzekerheid meer over bestaan. Upjohn wil voor 1977 een anti conceptiepil op de markt brengen die een vrouw maar éénmaal per maand hoeft in te nemen waarna de menstruatie zonder moeite op gang komt zelfs wanneer er een bevruchting heeft plaatsgevonden. Upjohn heeft al meer dan honderd miljoen gulden in de ontwikkeling van deze totaal nieuwe anti-concep tiepil geïnvesteerd. En de aandeel houders hebben kortgeleden de toe zegging gekregen dat het preparaat binnen afzienbare tijd in produktie zal worden gebracht. Prostaglandine Het belangrijkste bestandsdeel van de nieuwe tabletten is prostaglan dine een enige Jaren geleden ont dekt hormoon. Twee onderzoekers van Upjohn slaagden erin om de stof te synthetiseren waardoor de produktie van prostaglandine, een stof die aanvankelijk f 3200.per gram kostte, op den duur niet meer zo kostbaar zal zijn. Ruim vierduizend artsen uit alle delen van de wereld, onder wie de Utrechtse hoogleraar prof. dr. A. A. Haspels, hebben het afgelopen Jaar al prostaglandine voor het opwek ken van abortus gebruikt. Uit die onderzoekingen bleek dat de stof wel effectief is maar dat vrouwen er nog ongelooflijk misselijk van wor den. In september worden nu in Londen en Wenen twee prostaglan dine congressen georganiseerd. Bijwerkingen Medici en chemische onderzoekers uit alle delen van de wereld zullen tijdens deze studiebijeenkomsten ge gevens uitwisselen en gezamenlijk Pro/, dr. A. A. Haspels eerste experiment met prostag landine. proberen om een oplossing voor de onplezierige bijwerking van pros taglandine te vinden. De generaal-manager van Upjohn - Nederland, de heer D. Buytendorp is ervan overtuigd dat men er door een gewijzigde samenstelling in zal slagen om misselijkheid bij het ge bruik van prostaglandine te voor komen. „Het belangrijkste voor ons is dat prostaglandine werkt", aldus de heer Buytendorp. „Chemici zullen de dosis nu zo ver verminderen dat met de stof alleen nog maar een men struatie kan worden opgewekt en men hoopt dat de kans op misselijk heid daardoor vanzelf zal verdwij nen. Vaginaal De prostaglandine pil komt waar schijnlijk het eerst als vaginaal tablet in de handel. En daarmee worden in één klap alle traditionele anti-conceptiepillen overbodig. Upjohn is ervan overtuigd dat alle farmaceutische fabrieken hun tradi tionele anti-conceptiepillen op den duur door prostaglandine tabletten zullen vervangen. Niet alleen omdat het voor vrouwen veel gemakkelijker is om maar één maal per maand een pil in te nemen alleen als hun menstruatie enkele dagen uitblijft maar ook omdat de pil veel min der invloed op de lichamelijke con stitutie heeft. Het is zomer en dat betekent druk ke tijden voor paraplu van Release, Sosjale Joenit, Jac (Jongeren Ad vies Centrum) of S.O.S. vaak dag en nacht bezig zijn. Waarin onder scheidt deze hulp zich nu van de traditionele vormen? Er zijn toch talloze bureaus voor huwelijks- en gezinsproblematiek, raden van de kinderbescherming, n.o.b., maat schappelijke adviesbureaus, waar de mensen met hun moeilijkheden te recht kunnen Door onze juridische medewerkster Een kenmerk van de alternatieve hulpverlening is de lage drempel. Dat wil zeggen dat de hulpverleners niet verschanst zijn in moeilijke ge bouwen, en pas bereikbaar zijn door een officiële verwijzing. Anders is ook de benadering van de hulpzoe kende. De werkers tellen zich naast de cliënt op om samen met hem de meest geschikte oplossing te zoeken. De bureaus zijn merendeels bemand met jongeren: de cliënten komen ook uit die categorie. De problema tiek spreekt de helper direct aan. Toen deze moderne vorm van hulp verlening een paar jaar geleden op verschillende plaatsen tegelijk van de grond kwam, bleek zij in een enorme behoefte te voorzien. Er was gat in de officiële hulpverlening r de officiële instanties niet in sprongen. Want hoewel met name kinderbescherming het belang van het kind centraal stelt, is zij sterk op de belangen van de ouders gericht. Veel van de adolescentenproblema- tiek en daarbij gaat het om Jon geren vanaf een jaar of 14 IS TE herleiden tot problemen met thuis. De zoon mag niet alleen met va kantie en dus wordt zijn paspoort ingehouden: de oudere keuren een verhouding met een bepaald meisje af en dus wordt het zakgeld inge houden: wederzijds onbegrip leidt tot ruzies en ten slotte neemt zoon lief de benen. Wie hulp biedt aan zo een weggelo pen minderjarige kan in een gewe tensconflict komen. De wet stelt het „onttrekken van minderjarigen aan het ouderlijk gezag" als misdrijf strafbaar. Nu denkt men bij het le zen van dit artikel eerder aan de slechte voogd die zijn jonge nicht in de ban houdt, dan aan een Jon gen die in een doldrieste bui naar Amsterdam lift. Vertrouwen In zon' geval verkiest de jeugd de hulp van Release of JAC, omdat zij die vertrouwt. Wie naar de politie of de kinderbescherming gaat, kan er zeker van zijn dat zijn ouders direct worden ingelicht. Hij gaat li- nea recta naar huis en daar zijn de problemen hetzelfde, zo niet er ger. De alternatieve hulpverleners probe ren een oplossing voor zo iemand te vinden, waarbij op een gegeven mo ment de ouders ook betrokken kun nen worden, maar dan op een mo ment dat de cliënt dat zelf wil. Deze manier van werken vergt er- norm veel van de vrijwilligers. Zij zijn emotioneel betrokken en vaak bedolven onder de probleemgevallen. Vooral in de zomer, als er veel vreemdelingen zijn, houdt het werk niet op. De officiële instanties, die eerst wat huiverig stonden tegenover deze nieuwe loot, zagen al snel het nut ervan in en stuurden zelfs cliënten door naar de alternatieve collega's. Het gevolg was, dat een aantal bu reaus waaronder Release Amster dam een paar maanden sloot om tot bezinning te komen. Want waar bleef him maatschappij-kritische functie? De sprit van deze beweging was het verzet tegen de maatschap pij en een in gebreke blijvende stelling van de officiële instanties. Zoetjes aan werd de alternatieve hulp geïntegreerd in de maatschap pij en profiteerden de officiële in stanties er zelfs van. Verdrietig De zaak wordt helemaal verdrietig als de cijfertjes erbij gehaald wor den. Alternatieve hulp werkt met vrijwilligers en wil geen subsidie aanvaarden waaraan voorwaarden verbonden worden. De financiële armslag is dan ook minimaal. Hun vette broer de kinderbescherming is goed voor 300 miljoen gulden per Jaar. Nu is er overigens geen enkele re den om Jaloers te zijn op de kin derbescherming. De problemen lig gen daar meters hoog opgetast. Het Intagon-rapport, waarin de proble matiek van de inrichtingen werd doorgelicht, typeert het zelf als een cicht moeten, zal niemand betwis- wanhoopskreet. Dat er tehuizen ten. Maar nu ze dicht gaan zonder dat de betrokkenen daarin worden gekend, groeit de onrust. Nota-W iersma De nota-Wiersma jeugdbescher ming en justitie ontvouwt een beleidslijnmaar omzeilt de positie van de inrichtingen en het hete hangijzer: de raden van de kinder bescherming. Structuur en functie van deze raden zijn hard aan ver nieuwing toe. De minister van jus titie heeft onlangs een commissie benoemd die zich hierover moet buigen Helaas komen alle leden van commissie uit de eigen kring van de raden. Als deze commissie kans ziet tot zelfkritiek te komen, mag gerust van een wonder gespro ken worden. De kardinale vraag blijft hoelang vrijwilligers het werk kunnen blij ven doen, terwijl de officiële kin derbescherming het laat afweten. Incidenteel worden er krachttoeren uitgehaald. Zo wist een Haagse in richting voor ongehuwde moeders zichzelf te vernieuwen tot een crisis interventiecentrum Indirect zou de wetgever een hand- Je kunnen helpen door de verlaging van de meerderjarigheidsgrens snel in te voeren. Als dit eenmaal ge beurd is dan krijgt de groep van 18-21-jarigen tenminste een stuk mondigheid. Toen een aantal Jonge renorganisaties in 1969 het congres organiseerde, getiteld „de bezem Zaak hangt" De belangstelling is nu wat weg geëbd en de wetsvoorstellen blijven uit. Mogelijk is, dat de zaak „hangt" op de financiële consequen ties. Op sociaal-economisch gebied zou deze verlaging wel eens een dure grap kunnen zijn. Ook het vo rig jaar verschenen rapport van de commissie-Wiarda commissie herziening kinderrecht pleit voor een verlaging van de meerderjarig heidsgrens. Zij wil bovendien het kind vanaf zijn 12de jaar het recht geven „zijn mening kenbaar te ma ken" als er een rechterlijke beslis sing genomen moet worden over het gezag. Een deel van de commissie wil de 16-jarige (en ouder) een zelfstandig beroepsrecht geven. Juist bij civielrechtelijke maatregelen heeft de minderjarige een juri- ddsch-zwakke positie. Toch blijft ook in dit rapport de positie van de raden van de kinder bescherming onaangetast. Z(j schijnt zich niet te realiseren dai zolang de taakomschrijving van de maatregel met betrekking tot het raad blijft „het uitlokken van een gezag over de minderjarige", de minderjarigen zelf met een grote boog om de raad heen gaan. Zo rinkelt van de zomer weer de bel door de holle gang van de raad, terwijl even om de hoek in het sjo fele keldertje de deur wordt plat gelopen. Een werkelijk levensgrote poster (twee meter bij tachtig centimeter, waarop een marine-officier staat afgebeeld zonder gezicht, is toege zonden aan jongeren in Nederland die wellicht bij de marine willen zijn. De martiaal-uitgedoste in zachte kleuren uitgevoerde officier is het anti-revolutionaire Kamerlid drs. A. Schouten in het verkeerde keelgat geschoten. Hij heeft zijn partijgenoot staatssecretaris Van Es scherpe vragen gesteld. In een toe lichting zegt Schouten: „Zo'n poster werkt bij vele achttien- en negen tienjarige als een rode lap op een stier." In de poster zit op de plaats van het gezicht van de afgebeelde mari neofficier een groot gat. ..Kenne lijk", aldus Schouten, „wordt de ontvanger verondersteld daarin zijn eigen hoofd te steken." En voor het overige: wie zo'n poster wilde hebben kon hem tot voor kort aanvragen onder nummer 814261 in Den Haag, toe stel 2408. Nadat de vragen van Schouten gesteld waren, kreeg men door de telefoon evenwel te horen, dat de poster niet meer werd ver zonden. Uitverkocht! Plotsklaps duikt er in de geheim taal, waarin ministers en bonzen van vakbanden en organisaties van werkgevers met elkaar plegen te spreken een term op die de heren om de anderhalve zin in de mand nemen. In het lopende gesprek over een „sociaal contract" voor 1973 is deze term: de nul-lijn. U mag best weten, dat deze op zich zelf niets zeggende aanduiding, wel degelijk veel betekent. De regering en haar sociale gesprekspartners zijn namelijk bezig te zoeken naar middelen om te voorkomen dat wij volgend jaar ook maar één cent extra kunnen uitgeven. Anders ge zegd. het deel van ons loon of sala ris dat wij nu vrij kunnen besteden blijft in 1973 gelijk. Wij krijgen er alleen wat bij om de prijsstijgingen te kunnen bijhouden. Een gehele dag. Regeren is vooruit zien, zegt men wen 'ns. Op het Binnenhof is het inzciht doorgebroken, dat daar het vooruit zien al te vaak beperkt blijft tot de periode van een dag. Daarom komt er een wetenschappe lijke raad voor het regeringsbeleid. Het is duidelijk, deze raad moet verder vooruit zien. Geen dagen, weken, of maanden, maar jaren. Even kijken, wat een vorig Jaar verschenen rapport ook al weer be weerde over deze raad. De verant woordelijkheid van de gehele minis- terr vroodtrekdrnaedaaaw e vh terraad voor het werk van de raad moet, aldus het rapport, blijken uit speciale voorzieningen. Bijvoorbeeld, en nu komt het ..het tenminste éénmaal per jaar gedurende een gehele dag beleggen van een geza menlijke bijeenkomst van alle mi nisters met de leden van Weten schappelijk Raad voor het Rege ringsbeleid." Dat wordt dan één dag per jaar echt regeren. Als u misschien deze week van de collegegeldverhoging via radio, TV en de krant de indruk mocht heb ben gekregen, dat de maatschappij bestaat uit studenten, afgestudeer den en aankomende studenten, kunt u bedenken, dat er in Nederland 120.000 studerenden aan universiteit of hogeschool zijn. Dat is minder dan 1% van de totale bevolking. Het Eerste-Kam er lid ir. N.F.I. Schwarz van D'66 vroeg dezer da gen per advertentie een assistent <e>. Taak: Sorteren en ordenen van kamerstukken, behandelen van cor respondentie en documentatie e.d. Vereisten: Kunnende lezen denken en typen en belangstelling voor po litiek. Wie hierover nadenkt, vraagt misschien: wat kan de man zelf?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 7