Liever in dure Bijlmer dan in oerwoud
Stroom
West
steeds
groter'
ZATERDAG 1 JUU 107| Z
De eerste kennismaking met
het beloofde land: de aankomst
op SchipholDe Surinamer
weet (nog) niet wat hem of haar
te wachten staat. De kuddes die
viermaal per week vanuit
Paramaribo in de lage landen
neerstrijken behoren tot de meest
onwetende ter wereld. Voorlich
ting is er niet geweest. Als infor
matiebrochures worden slechts de
opwindende epistels van hen voor
uitgesnelde familieleden mee op
het hart gedragen. En dat zijn de
jongemannen die voor geen geld
als mislukkelingen in het land-
van-de-duizend-mogelijkheden te
boek willen staan
Deze maand hebben in Den Haag parlementariërs uit
Nederland en de West gesproken over een aantal belang
rijke zaken die samenhangen met de staatkundige ver
houdingen tussen de rijksgenoten.
Ook de migratie is daarbij aan de orde gekomen.
Vanzelfsprekend: vooral vanuit Suriname vindt de laat
ste vijf jaar immers een ware volksverhuizing naar Ne
derland plaats. Het is een ontwikkeling die aan beide zij
den van de oceaan steeds grotere zorgen baart.
Sedert kort houdt nu ook een aparte migratiecom
missie zich bezig met een probleem dat alles en iedereen
over het hoofd dreigt te groeien. In Nederland wonen al
tegen de 60.000 Surinamers: ruim 15 procent van de Su
rinaamse bevolking. Als er niet wordt ingegrepen blijft
de Exodus zonder eind.
Viermaal per week zetten op Schiphol grote groepen Surinaamse emigranten voet op
Nederlands paradijselijke bodem. Wie ze hulpeloos, bibberend en verlaten ziet staan schiet
't gemoed al gauw vol: mensen die op 'n droom zijn afgevlogen, maar nog niet weten dat
de Nederlandse werkelijkheid er voor hen een zal zijn van bittere woon- en werkproble
men, een afglijden vaak naar de asfaltjungle van de criminaliteit, en met de discriminatie
als vaantje braaf meewapperend op Hollands fiere driekleur.
Een eind mei ingestelde migratiecommissie is aan het studeren geslagenzes hoge amb
tenaren uit Nederland, Suriname en de Antillen die na tweemaal vergaderen in Nederland
nu zijn uitgeweken naar de West. Over een half jaartje mogen we het rapport over een
enorme landverhuizing tegemoet zien.
Het zal ongetwijfeld drie belangrij-
te hoofdstukken tellen: de voorlich-
ting in Suriname, het reguleren van
de kandidaten en de opvang in Ne-
derland. Voorzitter Th. van Lier
van de vaste Kamercommissie voor
de West is er om vast te stellen
hoe slecht het er allemaal wel mee
gesteld is: „Het grote probleem van
de Surinaamse emigratie naar Ne-
i derland is dat die zo slecht wordt
i voorbereid en dat de opvang en be-
i geleiding van de sterk wassende
stroom ernstig tekortschiet".
De Surinamers blijven nog wel even
toestromen naar het land waar het
i leven goed is. In bet rijksdeel over
zee is armoe koning. Daarom waren
er in 1970 7000 en vorig Jaar 8000
i die in Nederland aanschoven: ei-
i genlijk hetzelfde verschijnsel van
J alle ontwikkelingslanden de trek
naar de meer zekerheden biedende
grote stad. Het verschil is alleen
dat er hier een vliegreis van ƒ1100
en een oceaan tussen ligt eigen-
1 lijk ook wel een zee van onverschil
ligheid.
Directeur Ehangi van de Stichting
Sociale Belangen Surinamers in
Rotterdam zegt: „Als er in Biafra
honger is reageert heel Nederland.
Maar Suriname wordt niet eens
gedacht. Toch zijn daar overal de
len waar de mensen een minimum
aan calorieën binnenkrijgen. Ga
overal in Suriname maar kijken: er
is honger. Staatkundig zijn we een
provincie. Maar als we honger lij
den zijn we niets. Het is gruwelijk.
Volgens een recente volkstelling telt
Suriname met zijn hoge geboorte
cijfer van 37 per 1000 inwoners
(Nederland 18) ruim 385.000 inwo
ners. Volgens die telling had het
bevolkingsgetal eind '71 448.000
moeten bedragen. Suriname miste
dus 63 000 inwoners. Aangenomen
werd dat 57.000 zich in Nederland
ophielden: 32.000 Creolen en 13^000
Hindoestanen als grootste groepen.
Hinderlijk vooral voor de eens mo
gelijke opbouw van Suriname is de
samenstelling van de groep, waar
van er in de eerste helft van dit
jaar alweer ruim 3000 op de mythe
afkwamen, dat het paradijs op aar
de tussen Eems en Dollart te vin
den is.
door
Ary Jassies
Jongeren
Het zijn vooral de Jongeren, die een
schoolopleiding voltooid hebben, en
de geschoolde handarbeiders die
vluchten: de uitvaart van het intel
lect uit een land waar het werk
loosheidspercentage al tot boven de
25 is gestegen.
Maar nu al kwijnen vele van de te
gen de 60.000 Surinamers liever
voor veel huur in de Bijlmermeer
weg dan voor weinig in het oer
woud. En het zal de migratiecom
missie wel opvallen dat Suriname
tooh weer zeer velen kan missen als
kiespijn: hoe minder (vooral
Creoolse) Werklozen hoe minder
frustraties en spanningen die
bloeien overzee wel als schimmels
verder.
Wie zal het de Surinamers ook
kwalijk nemen dat ze vertrekken?
Daarginder over de oceaan ligt een
land te kreperen onder de zon.
Zelfs iedere vorm van sociale voor
zieningen ontbreekt er nog: voor de
rijksgenoten is er a.o.w. noch werk
loosheidsuitkering, ziekenfondsen
bestaan er niet er is slechts ze
ven gulden kinderbijslag per maand
voor diegenen die het geluk hebben
ambtenaar te zijn. Is het dan ver
wonderlijk dat steeds meer Surina
mers bezwijken voor de verleidelijke
brieven vanuit het moederland?
De reis naar de welvaartspot van.
Nederland is er een naar een land
met een van de beste sociale voor
zieningen-stelsels ter wereld. Een
land loopt leeg: de Nederlandse le
vensstandaard is de maneschijn in
de Surinaamse nacht. Maar mane
schijn bedriegt niet alleen de har
ten van late gelief en: over de tal
rijke problemen die hen in Neder
land wachten komen de tienduizen
den emigranten tot nu toe niets te
weten. In Nederland zal het al
gauw en steeds meer zo zijn dat ze
de ww-uitkering in de zak dragen
maar ook: hun ziel onder de arm.
De kuddes die vanuit Paramaribo
in de polder neerstrijken behoren
tot de meest onwetende ter wereld.
Voorlichting is er niet geweest, als
informatiebrochures worden slechts
de opwindende epistels van hen
vooruitgesnelde familieleden mee op
het hart gedragen. En dat zijn de
Jongemannen die voor geen geld als
mislukkelingen in het land-van-de-
duizend-mogelijkheden te boek wil
len staan. Hun gefantaseer behoort
ook nog steeds tot de krachten die
de reusachtige invasie op gang hou
den de kater van de harde wer
kelijkheid komt vanzelf wel.
Boekje
.Probeer in Nederland maar eens
aan een huis te komen", zei de Su
rinaamse student Linscheer die een
boekje samenstelde over de Suri
naamse woningnood in Nederland,
,4e migratiestroom wordt steeds
groter. De brieven van de hier wo
nende Surinamers wakkeren die
mythe immers alleen maar aan.
Niemand wil erkennen in Nederland
mislukt te zijn. En dan gebeurt het
volgende: er wordt een auto ge
huurd en een foto gemaakt voor
Suriname: ik en mijn auto".
De Surinaamse reiziger heeft
meestal niet het flauwste benul wat
hem in Nederland te wachten staat.
De voorbeelden zijn er al van jon
gens die zich het lagere school
diploma op zak vanaf Schiphol
onverwijld naar een universiteit
reppen.
Hemels optimisme is eerder regel
dan uitzondering. Directeur Schuma
cher van het Rotterdamse Geweste
lijk Arbeidsbureau zegt: „We krij
gen wel eens brieven. Veelal advise
ren wij niet te komen, omdat deze
mensen, bijv. door gebrek aan kwa
liteit niet kunnen worden geplaatst.
Je denkt dat daarmee de kous af is,
maar een paar maanden later zit
ten ze toch tegenover je".
Tussen Nederland en de West is
van een migratie-beleid nooit enige
sprake geweest. Ook daarom groeien
de teleurstellingen onder de Suri
naamse werknemers als kool. Vol
gens een onderzoek uit het vorige
najaar van het Haagse GAB mis
lukt in de grotere bedrijven in de
Haagse agglomeratie twee tot vier
werknemers uit de West in hun
baan tegenover één Nederlandse ar
beider.
De heer Schumacher zegt: „Sommi
ge bedrijven willen in het geheel
geen Surinamers".
„Ze worden vaak niet begrepen",
verklaart de heer G. Ebbeling,
plaatsvervangend hoofd van de di
rectie samenlevingsopbouw van
CRM en lid van het migratie-com
missie-zestal, „bovendien: afwijkend
gedrag valt meestal slecht bij de
Nederlander". Ebbeling heeft het
ook over „de culturele kloof".
De gemiddelde Nederlander heeft
zich van de gemiddelde Surinamer
het volgende beeld eigen gemaakt:
lui, zorgeloos en crimineel van in
slag de kloof lijkt steeds bodem-
lozer. In een Nederlands café deelt
één Surinamer nog wel mee in een
rondje, twee rijksgenoten worden al
niet meer gezien.
Geprezen het beloofde land!
Drs. van Amersfoort van
de Amsterdamse universiteit zegt
in zijn CRM-studie over de positie
van de Surinamers in Nederland:
Discriminatie
.Discriminatie speelt een belangrij
ke rol. vooral op de arbeidsmarkt
en bij de buisvesting. De vooroorde-
len Jegens hem blijven de Suri
naamse migrant achtervolgen en
groeien uit tot een trauma".
Directeur Khangi van de Sociale
Belangen Stichting schudt verbeten
het hoofd. Ook in zijn kantoor
moet men vernemen dat het plotse
linge overlopen van tienduizenden
Surinamers naar het volk van de
lage landen gepaard gaat met een
sterke toename van allerhande pro
blemen, waarover we uit Khangi's
mond nu het volgende citeren:
„Ik heb nu bijv. te maken met drie
Surinaamse gezinnen, die behoorlijk
veel geld hebben, en maar van de
ene makelaar naar de andere trek
ken. Ze willen een huis kopen. Ner
gens worden ze geholpen. Het wordt
In Amsterdam hébben Surina
mers een leegstaand schoolge
bouw bezet, dat nu als Carïbisch
Centrum dienst doet. Deze en an
dere bezetters zijn boos op de
overheid, die volgens hen de
werkloosheid onder de Surina
mers zou bevorderen.
ze ook al rechtstreeks gezegd: we
verkopen niet aan kleurlingen.
Je hoort het van alle kanten: de
Surinamer in Nederland raakt
steeds meer geïsoleerd. Al na een
paar maanden krijgt hij door dat
hij als een heel ander soort mens
wordt gezien. Er komen de enorme
moeilijkheden met het werk, het
huis. de school. De laatste tijd is
het zo: hoe we ook proberen hem
te helpen, hij blijft toch verloren."
Khangi ziet. als zovelen in Neder
land geen oplossing. „Er zijn in Ne
derland geen woningen. Daarom
wordt de wrevel ten opzichte van
de Surinamers alleen maar groter.
Het wordt steeds moeilijker voor de
Surinamer, omdat de samenleving
het steeds moeilijker krijgt. Maar
de Nederlanders moeten niet verge
ten: de Surinamer kiest niet voor
deze samenleving; hij kan niet an
ders.
Ik geef u maar één voorbeeld. Er is
in Suriname één LTS, de hoogste
vorm van technisch onderwijs. Wat
moeten de Jongens dus die wat
meer willen? Precies naar Neder
land. En nou noem ik nog maar
één sector. Als Nederland in he
melsnaam de economie van Surina
me zou willen helpen, dan pas kwa
men we in de richting van een op
lossing".
In Nederland lijdt de Surinaamse
bevolkingsgroep als geheel steeds
meer aan gevoelens van machte
loosheid, woede en vervreemding:
de identiteitscrisis van een minder
heidsgroepering die te sproot begint
te worden.
„Met de Nederlanders zijn geen
contacten mogelijk", zegt de vlam
mend kijkende vrachtwagenchauf
feur Palme in het Carabisch Cen
trum in de Amsterdamse Bijlmer,
„Je loopt steeds met Je kop tegen
een muur. Begeleiding is er niet.
We verdrinken hier tussen de flat
muren. Ik heb twee kinderen. Na
schooltijd moeten ze uren alleen in
deze betonnen wereld zijn? Schaam
je je dan niet als man, word je
dan niet kwaad? Ook mijn vrouw
moet werken, het is onze schaamte
dat we onze kinderen niet zien om
dat we de onbetaalbare huur hier
moeten zien op te brengen".
Getto
In de Bijlmermeer is al meer dan
een kwart van de bewoners van Su
rinaamse afkomst: een soort luxe
getto voor de kleurlingen van Ne
derlands stam. „Had je me dan op
de Walletjes willen zien wonen?",
vroeg Palme met een uitdagende
stem.
Bij alle ten hemel schreiende com
municatie-stoornissen die een vol
slagen gebrek aan migratie-beleid
en -begeleiding teweeg heeft ge
bracht was zijn gekwetstheid be
grijpelijk. Niet alleen immers zien
talrijke Nederlanders de Surinamer
als een redelijk geslaagde kruising
tussen een klaploper en een hoeren
loper, maar de Surinamer die dan
nog wel wil werken schijnt dat bij
voorkeur als souteneur op de walle
tjes te doen. Alweer mis: er zijn,
ook in de andere grote steden, en
kele tientallen die graag en onver
vaard een troontje in het hoeren
dom bestijgen, maar alle andere
knallende cijfers en smakelijke ver
halen zijn even schromelijk over
dreven als de humor van de neger
moppen.
Maar wel waar is dat de criminali
teit wat stijgende is. Ook daarover
zijn de commentatoren van de Hol
landse bittertafel altijd verre van
de waarheid geweest. Tot 1969 gin
gen de criminaliteitscijfers tussen
Surinamers en Hollanders gelijk op.
Pas daarna uitte de toenemende
frustraties van Jonge Surinamers
zich in meer agressie dan daarvoor.
De vraag naar de ware schuldigen
van al die blinde uitbarstingen van
woede is misschien wel het instellen
van een aparte commissie naast lw
migratie-groepje waard Bovendie
wie is misdadiger: een Jonge Sur
namer die in een Hol'andse nacl
zijn pistool trekt of en land dij
aan een van zijn geüedsdelen
eeuwenlang geld verdiep maar hd
verder in armoe en lunger laat lej
ven?
Maar hoe dan ook, de aroom
groot, de voor-keninis zo gering, di
teleurstelling zo hevig en een ande
re oplossing (investeringei in suri
name bijv.) nog zo vera- dat Ne
derlarud heel wat zorgedondereï
rijker is. Commissaris A. van de]
Vecht, hoofd van de cenrale refe
chercihe in Den Haag, zgt: „fie
krijg de indruk dat sommee vami
onze rijksgenoten hier naar^e kopa
men zonder de bedoeling Her töo
gaan werken. Velen profiteren domfei
weg van onze goede sociale v<»rzief7
ningen en doen verder niets. Virafct
veel Jonge Surinamers die misstüeie
wel ooit het idee hebben gehad -depa
te studeren glijden in recordtijd aïri
omdat ons leefklimaat ideaal
voor andere activiteiten, die n^-
weinig inspanning veel geld opleV
ren. Er ontstaat et
sfeer tussen Nederlanders
namers, daarin hoeft
te gebeuren of de incidenten
Het is zo langzamerhand wel duidT
lijk dat de migratie-commiss
straks weinig meer wacht dan hjP'
advies tot een zeer scherpe toellV
tingsregeling. Een soort stop voff
Surinamers: alleen zij naar Nedefe
land voor wie woon- en werkgele
genheid al geregeld is.
De eerste Surinaamse kritiek le
zo'n suggestie is er al: een maatriii
gel op basis van getallen en b)
kwaamheden wordt als discriminj-
rend ervaren. En de heer Khangi
er om een mening te formulerH
die nog meer opgeld doet. „Als j
deur te abrupt wordt dichtgegoq
ontstaat er een paniekstemminj
Dan komen er. zolang het nog ka
in plaats van de 400 van nu mé
dan 1000 per maand naar Nedé
land. Dan is het einde helemaj
zoek. Op het ogenblik kreperen li
veel mensen in Suriname. Ik
niet zeggen dat Nederland alles b|
talen moet. Maar we moeten ch
niet ergens op de oceaan gedumj
worden. Laat Nederland in hemefc,
naam zorgen dat er wat werkgeEj
genheid en sociale voorzieningen E
Suriname komen. Dan blijven &i
Surinamers in Suriname, zonder
ze armoe behoeven te lijden."
Het armzalige leven in Surinail
schreeuwt inderdaad om de verbet)
ring van de sociaal- economise!
structuur die de massale en
zorgwekkende vluoht naar Nedd
lamd op een heel wat gezond^
wijze kan afremmen dan het oj
richten van een muur van papil
formaliteiten en bureaucratie. Ij
Suriname in de eerste plaats m
economische hulp is gediend n
weert ook al Kamercommissie-vod
zitter Van Lier. p,
Het wachten is op de aanbeveling|£
van de oommissie. De deerlijk W
ontruste Khangi zegt: „De eni
oplossing ligt in Suriname zelf.
kunt voor de koorts in Nederla
wel aspirientjes geven,
aan de malaria in Suriname ni
doet, waar blijf Je dan nog?
En verdorie: het klinkt zo langa
merhand gruwelijk, maar wij voel
ons net zo'n provincie van Ned<
land als Groningen",
