%5
J
Jihari's
n Noord-
fongladesj
;ten gras
Warm Stockholm
ziet milieu-
drukte uiterst
gelaten aan
TRIJD IN DE MEKONG-DELTA VAN VIETNAM
Strong grijpt zelf in op milieuconferentie
PRIJZEN
„Geef bewust
geef sigaren"
rtflPERDAG 15 JUNI 1972
tockholm
lilieu '72
BUITENLAND
gpOCKHOLM De milieu-top-
^erentie in Stockholm verkeert in
D impasse. Slechts 48 uur voor het
j van de conferentie is er nog
3 zicht op, dat overeenstemming
I morden bereikt over de tekst van
5 universele verklaring over het
,-^lijk leefmilieu. De speciale
jigroep, die op initiatief van Chi-
tot stand is gekomen en die de
zou moeten aanpassen aan de
van de meeste landen, heeft
toe geen enkel resultaat ge
boekt, ondanks het feit dat men
sinds vrijdagmiddag nagenoeg onaf
gebroken vergadert.
In een laatste poging om morgen
op de officiële laatste dag van de
conferentie toch nog een tekst in de
plenaire vergadering te kunnen
brengen, heeft de secretaris-generaal
van de conferentie, de Canadese
Maurice Strong, gisteravond een
kleinere werkgroep bijeengeroepen,
die moet proberen de onderhande
lingen over de verklaring uit het
Door
Henk Rijssenaers
en Hans-Ludo van Mierlo
slop te halen. Ook Nederland maakt
deel uit van deze speciale topgroep.
De kleine topgroep moet proberen
overeenstemming te bereiken over
een vijftal controversiële punten,
die vooral door de ontwikkelingslan
den naar voren zijn gebracht. Zij
betreffen:
De apartheidspolitiek en de in
vloed daarvan op het menselijk leef
milieu;
De gevolgen van de koloniale
politiek er het niet eerbiedigen van
territoriale integriteit;
De vraag of economische facto
ren niet sterk bijdragen tot het mi
lieubederf;
De uitbuiting van nationale
hulpbronnen, vooral die van de ont
wikkelingslanden: lage prijzen zou
den leiden tot een vergroot gebruik:
De tekst die handelt over het ge
bruik van nucleaire wapens zou
moeten worden uitgebreid met bio
logische en bacteriologische wapens.
De grote werkgroep, die onder
handelt over de universele verkla
ring, vergadert inmiddels gewoon
verder. Zij werd pas Ingelicht over
het bestaan van de topgroep, toen
deze al twee uur vergaderde. Mau
rice Strong heeft de landen die deel
uitmaken van deze topgroep zelf ge
kozen. Behalve Nederland zitten er
verder in: de VS, Engeland,
Frankrijk, Zweden, Egypte, Algerije,
Tanzanië, Senegal, China, India en
enkele Latij nsamerikaanse landen.
ADVERTENTIE
'mm/iKA-
"J&llenka
tht-
wicht\
iren-
ntalons
Terlenka,
Jksff
LONDEN (UPI) in Saidpoer in
het noorden van Bangladesj ster
ven dagelijks 40 tot 50 mensen de
hongerdood omdat de directe hulp
route over de grens vanuit India
gesloten is, zo meldt de hulporgani
satie "Omega".
Eén van de medewerksters van de
organisatie in Londen zei telefo
nisch bericht uit Calcutta te heb
ben ontvangen dat India de grens
heeft gesloten en dat in Saidpoer
al in geen weken voedsel is aan
gekomen. De inwoners, meest Bi-
hari's, eten gras.
Omega doet een beroep op andere
hulporganisaties er bij de Indiase
regering op aan te dringen de grens
te heropenen, omdat dit de meest
directe route is voor hulpverlening.
La Choelna, ongeveer 145 kilometer
ten zuidwesten van Dacca, zijn
gisteravond zeker 26 mensen ge
dood en 80 gewond bij gevechten
tussen politie en aanhangers van de
Awami-liga, zo heeft de inspecteur
generaal van de politie van Bang
ladesj meegedeeld.
Volgens onbevestigde berichten zou
het dodental ongeveer 200 bedra
gen. De moeilijkheden zouden zijn
begonnen toen leden van de LAL
Bahini, een militante vrijwilligers-
groep van de Awami-liga, het recht
in eigen hand wilden nemen voor
wat zij noemden "een zuiverings
campagne tegen ongewenste ele
menten". De politiemacht in
Choelna zou in staking zijn gegaan
na de incidenten die tot de gevech
ten leiden. De Lal Bahini beheerst
nu de stad.
LEIDEN:
Haarlemmerstraat
Vervuiling van zee Stedelijke
autoriteiten van Napels hebben
teren een zwemverbod over zeven ki
lometer langs de Napolitaanse stran
den ingesteld wegens de ernstige ver
vuiling in dat gebied. Het verbod
is van kracht van het gebied rond
Santa Lucia tot in de buurt van
Pozzuoli. De stedelijke autoriteiten
verklaarden dat onderzoek had uit
gewezen dat het water ernstig was
vervuild door olie en rioolresten.
Verboden toegang De Duitse
Marie-Louise Kwiatkowski die in
dertijd in Brussel inkt wierp naar
de Britse premier Heath, heeft voor
de derde maal vergeefs getracht
naar Engeland te gaan. Vóór het in
cident had zij in Londen gewoond
waar zij zich Karen Cooper placht te
noemen.
BOSTON (AFP, Reuter, AP,
UPIMet merkwaardig ge
schipper heeft senator Ted
Kennedy de onzekerheid voor
de komende Democratische
conventie vergroot. In een ex
clusief interview met de Boston
Globe verklaarde Kennedy eerst
de mogelijkheid niet uit te slui
ten dat hij een kandidatuur
voor het vice-presidentschap
onder McGovern zou aanvaar
den. Later trok hij zijn woor
den in en zei dat de Boston
Globe zijn woorden verkeerd ge
ïnterpreteerd had. De wijze
waarop de Boston Globe de door
Kennedy gehekelde passage
plaatste maakt echter nauwe
lijks misvattingen mogelijk over
de oorspronkelijk door de sena
tor gebezigde woorden.
Senator McGovems aantal
stemmen op de Conventie is in
middels gestegen tot boven de
1000. Volgende week dinsdag
vinden in New York verkiezin
gen plaats om 279 stemmen. Ar
kansas sluit op 27 juni de rij
van primaries met 27 af gevaar-
Voor New York geldt de se
nator uit Zuid-Dakota als de
grote favoriet. Op het ogenblik
loopt McGovems Newyorkse
campagne al.
Op de j„-lo de senator aan de
voet van het vrijheidsbeeld in
gesprek met aanhangers.
ADVERTENTIE
Zondag is het weer vader
dag. Wat zouden we vader
dit jaar nou eens geven?
Een doos geurige sigarea
Er is JÊfevoor ieder soort
vaderVEyWel een passende
sigaar^Bfc^te vindea
Zoek jKfieen lekkere
voor 'm Jufflfciuit.
STOCKHOLM De milieu
conferentie van de Verenigde
Naties in Zweden loopt naar
zijn eind. En dat is maar goed
ook want weinig mensen weten
nog de indruk hoog te houden
dat ze best nog meer speeches,
amendementen, stemverklarin
gen en geheime beraadsslagin-
gen zouden kunnen verwerken.
De sponzen moeten nodig uitge
knepen worden.
Door
Jan Ottens
Op de dagelijkse agenda stond
het toch zo duidelijk, iedere dag
vergaderen zowel de commissies
een, twee en drie als de plenai
re zitting gedurende zes uur, 's
morgens van tien tot één, 's-
middags van drie tot zes. Hard
leers hoor die agendisten, want
het liep iedere dag weer even
vlot uit de hand.
Eeuwigheid
En toen kwam er ook nog die
werkgroep van China bij die
graag wilde dat de universele
verklaring over het menselijke
leefmilieu nog eens goed onder
de microscoop bekeken zou
worden, en toen het klein topbe-
raad om te voorkomen dat dit
staren een eeuwigheid zou domen
en de milieuconferentie zonder
verklaring uiteen zou gaan. Het
geen toch wel 'n schande zou
zijn. Je moet toch op z'n minst
gewag kunnen maken van ten
gemeenschappelijk gevoel van
bezorgdheid of van verantwoor
delijkheid of zo.
Misschien komt Stockholm
met het formuleren van dat zo
moeilijk te vangen gevoel nog
wel in tijdnood ook. Iedereen
verklaart hier plechtig dat de
Zweedse regering de milieucon
ferentie met z'n hele hebben
en houden op z'n laatst zater
dag eruit gooit, maar een feit is
dat alle hotelruimte in de wijde
omgeving tot en met zondag
nacht door de Verenigde Naties
is geclaimd.
E-day
Hoe kan het in vredesnaam
bestaan, zo vraagt men zich in
dit verband af, dat de plenaire
zitting meer dan een half uur
verknoeit aan het knellende pro
bleem of een World Envi
ronment Day, wereldmilieudag,
moet worden gehouden op 5 ju
ni (het begin van de conferen
tie) of op 16 juni (het aanne
men van de universele verkla
ring, hoopt men).
De Nieuwzeelanders hadden
het gebeuren liever een half
jaar verschoven, want anders
moeten zij midden in de winter
de straat op. Enfin het w?rd 5
juni. E-Day dus voor ons. Komt
goed uit. Als vervanging voor D
Day op 6 juni, want wat doen
wij daar ooit aan?
Luidruchtig
Stockholm, behoorlijk groen
em in elk geval clean Stock
holm. met z'n volop bloeiende
seringen barst van allerlei pro
blemen, hoogstwaarschijnlijk
juist omdat de VN zo duidelijk
had afgesproken dat zij zich
alleen met het milieu zou be
moeien. wat dan ook mag zijn.
En niet met andere prangende
zaken van wereld. Nu wordt
de stad voortdurend bezocht door
betogers, die tussen de rommeli
ge projekten in de kunstacade
mie en het moderne museum
en in 't ABF-huis dat als enig
vergadercentrum van formaat in
Stockholm door de VN over het
hoofd was gezien het Zweedse
geluid compleet overstemt.
Dronken
Nu zijn de Zweden toch al
niet van de spraakzaamste.
Daar moeten ze eerst dronken
voor worden of zelf aan derge
lijke gebeurtenissen tegen Viet
nam. Zuid-Afrika of de uitroei-
ine van Indianen deelnemen.
Zulke demonstraties zijn hier
kennelijk nooit erg opwindend.
In elk geval nu niet. Tweedui
zend man extra heeft de politie
van achter de bureau's en uit
buitenplaatsen laten aanrukken.
Ze begeleiden de protestanten
met wagens vol herdershonden,
meer dan bontgekleurde lieden
wijzen waar ze moeten staan,
waar ze moeten lopen doen ze
eigenlijk niet. Meer is ook niet
nodig.
Polis
Polis staat er op de Zweedse
politie-auto's. Vandaar dat grap
jes van onze collega van de I.
K.OR.-radio: dat zijn verzeke
ringsagenten
Conferentievoorzitter en Zweed
Begtsson werd gevraagd of hij
dat nodig vond. al die politie
auto's in de stad. Hij antwoord
de fijntjes dat dat veel minder
erg is dan tanks en bommenwer
pers. Onvermoeibare mensen als
de Amerikaanse professoren
Westing, Pfeiffer en Falk ver
tellen steeds maar weer hoe zij
ter plaatse ervaren hebben dat
de Amerikanen in Zuid-Vietnam
een milieuoorlog (ecocide) voe
ren, opzettelijk, om de Vietna
mese bevolking van haar na
tuurlijke hulpbronnen, haar ak
kers en haar voedsel te beroven.
Hun collega's Commoner,
Ehrlich «die de fotografen uit
nodigde toen hij condooms ging
kopen) en ook fragiele Gerard
Esser, Barbara Ward (alias La
dy Jackson zoals minister
Stuyt eens in een galanite bui
zei, René Duboils, Amelio Pec-
cei, Margareth Meaa', Peter
Scott, Sophia en Jan Goedtnan
uit Middelburg (van het Total
raffinaderij studieprojekt "To
tal Loss") worden evenmin moe
of willen hier niet toegeven te
vertellen wat de mensheid al
lemaal moet doen of laten om
niet voor goed in het niets te
verdwijnen.
Voor de walvissen hebben we
in ieder geval wat gedaan.
De Canadezen hadden het daar
duidelijk even moeilijk mee.
Vandaag de stopzetting van al
le commerciële jacht op walvis
sen en morgen zijn hun zee
honden aan de beurt. Neder
land kon het zich veroorloven
wat heldhaftiger te zijn sinds
zij onze eigen Willem BarendSz
naar Zuid-Afrika hebben ver
kocht. een land dat dan ook
prompt tegenstemde.
Toch wel grappig om twee
argumenten even tegenover el
kaar te zetten. Prof. Kuenen,
lid van de Nederlandse delega
tie, vond dat er door gebrek aan
kennis al zoveel is fout gegaan
en da/t niet nog meer walvissen
daarvan de dupe mogen wor
den. Een paar dagen later zei
drs. Westerterp, leider van de
Nederlandse delegatie, dat on
dergrondse kernproeven eigen
lijk nog niet verboden zouden
moeten worden. Want.van
de gevolgen daarvan weten we
nog te weinig.
Indianen
De roep om een moratorium
van tien Jaar op het doden van
mensen lag natuurlijk na de
walvissen uitermate voor de
hand. Gisteren gebeurde dat in
een bonte optocht met trom
mels en fluiten op het voorma
lige vliegveld Skarpnack in ten
ten ondergebrachte non-con
formisten, hippies en Indianen,
zonder veren overigens, want
dat laten we over aan John
Wayne verklaarden ze. Stock
holm kijkt gelaten toe. De Zwe
den vormen niet een volkje dat
snel van de ene verbazing in de
andere pleegt te vallen. Het is
mooi weer, men wandelt in de
parken, drinkt een duur glas
bier en gaat op het gras liggen.
Hetgeen overal mag.
Op z'n nek
Er wordt weinig gefietst.
Zelfs de injectie van die goed
geefse fabrikant met tweehon
derd vitte fietsen voor confe
rentiedeelnemers heeft aan het
straatbeeld weinig veranderd.
Je ziet ze wel eens staan, op de
gekste plaatsen, onbeheerd
vaak kennelijk ook. Ook ge
beurt het wel dat een gewetens
vol iemand met zo'n ding op
z'n nek gaat lopen omdat het
slot kapot is. Officiële gedele
geerden kunnen zich al die
moeite overigens best besparen,
want een heel legertje van
vrouwelijke chauffeurs met
glanzende Saabs en Volvo's
staat dag en nacht "voor hen
klaar. En toch beleven taxi's
duidelijk gouden dagen. Immer
bezet, altijd tref je een warme
zitplaats, spotten ze voortdu
rend met de toch heus wel be
staande regel van de middel
punt vliedende kracht.
Welvaart
Ach Ja, Father Henry de
"riedmatten" van de heilige
stoel heeft gelijk als hij zegt dat
er wel voortdurend over ont
wikkelde en onderontwikkelde
landen wordt gepraat maar dat
er eigenlijk helemaal geen ont
wikkelde landen zijn. Landen
die alleen maar meten met de
duimstok van de materiële be
hoeften mogen evenmin ont
wikkeld heten, zegt hij.
Zweden, het Amerika van het
noorden, lijkt ook zo'n land.
Het welvaartsniveau afgemeten
aan de hoeveelheid wegwerp-
spullen bijvoorbeeld. Zelfs in
de restaurants in de VN-ver
gadergebouwen worden dage
lijks tientallen grote plastic
zakken met plastic bestek, plas
tic bierglazen, plastic bekers,
plastic borden door de zijdeur
afgevoerd, ondanks alle mooie
woorden van bezinning.
Ül de aandacht gisteren ineens
op de zware sti'ijd ten noorden
Saigon, maakt het Bevrijdings-
zicla op om het regeiingsgezag
de Mekongdelta ts niet te doen.
verreweg het rijkste en dicht
ste deel van Zuid-Vietnam.
et er naai- uit dat deze poging
ig Thien, in he<t midden van
ledendelta. Vier regimenten, de
van de mobiele strijdkrachten
delta, zijn thans actief in de
dden en het struikgewas rond
te weinig aantrekkelijke kleine
Dciestad Vi Thanih.
'kFrankland
lyright
'AD-Observer
van de eerste Vietcong di-
onlangs uit Cambodja Viet-
^tonengevallen. De infiltratieli-
^Vfflden zich in goede staat. De
"S in Saigon heeft daarentegen
haar troepen in het deltagebied
moeten inkrimpen. Een van de drie
geregelde divisies en een deel van
een andere zijn in april naar de be
legerde stad An Loc gezonden.
Waarom heeft het Bevrijdingsfront
Tsoeng thien gekozen? In de eer
ste plaats omdat deze provincie
centraal in de delta ligt. Zij neemt
voor de guerrillastrijders de functie
waar van een spoorwegstation, een
punt waar hun geheime verbin
dingsroutes samenkomen. Uit Tsjoe-
nong thien kunnen zij hom activi
teiten uitstrekken naar elk ander
deel van de benedendelta.
In de tweede plaats hebben de
plaatselijke Vietcongstrijdkrachten
er met meer succes het pacificatie
programma van de regering bestre
den dan elders in de delta. De kern
van de Vietcongstrijdkrachten is
het Delta-Eén-regiment, dat bijna
helemaal bestaat uit geboren zui
derlingen.
Blitzkrieg
Vorige maand hebben de Delta-Eén
en de Tsoeong thien-guerrillastrij -
ders een Blitzkrieg gelanceerd tegen
buitenposten in de provincie, waar
van er 23 werden veroverd, terwijl
de regeringsstrijdkrachten gedwon
gen werden zich bovendien uit een
aantal andere terug te trekken. De
regering heeft sindsdien enige van
deze posten herover, maar het Be
vrijdingsfront bezit niettemin meer
vrijheid van beweging langs haar
verbindingsroutes dan tevoren.
Hoe heeft het front dit ge
presteerd? De laatste twee jaar
hadden de Amerikanen en de rege
ring juist hoog opgegeven over hun
succes in de delta. Volgens officiële
statistieken is de delta het meest
„gepacificeerde" deel van het land.
Het is er nooit in geslaagd zich te
herstellen van de zware verliezen, die
zij vier jaar geleden tijdens het Tet-
offensief leed maar de regeling heeft
nooit kunnen beletten dat zij verster
kingen of militaire voorzieningen
ontving. In maart en april overschre
den duizend guerrillastrijders de
grens met Cambodja en trokken
Zuid-Vietnam binnen. Plaatselijke
gidsen leidden hen naar Tsjoeong
thien.
Misschien hebben sommige kleine
regeringsposten hen niet eens opge
merkt. In andere gevallen zagen zij
hen wel, maar deden er niets tegen.
De strijd zo te ongelijk zijn.
De Vietcong heeft haar bevoorra
dingsprobleem ook aangepast aan
de sluiting in 1970 van de Cambod
jaanse haven Sihanoukville. En
hoewel het moeilijk te bewijzen
valt. geloven Amerikaanse en Zuid
vietnamese officieren dat het front
erin slaagt wapens en ammunitie af
te zetten langs de lange kunstlijn van
de delta, ondanks de activiteiten van
marinepatrouilles van Saigon.
Een andere belangrijke bron van
toevoer is het Zuidvietnamese leger
zelf Zuidvietnamese soldaten zijn
zorgeloos met hun uitrusting en de
Vietcong volgt het leger op de voet
om op te pikken wat de militairen
achterlaten. De helft van de grana
ten. die het front afschieten,
ls thans van Amerikaanse oor
sprong. Bijna al de mijnen en boo
by-traps worden gemaakt van Ame
rikaanse artilleriegranaten.
Het Zuidvietnamese leger overtreft
het front in de delta verre
in aantal, zelfs nu er bepaalde een
heden naar het noorden zijn gezon
den. Het is ook zwaarder bewapend.
Maar het is een leger dat met te
genzin tot het offensief overgaat,
hoewel het vaak goed is in zijn de
fensieve taak. Vorig jaar, aldus een
hooggeplaatste Amerikaanse advi
seur, heeft geen geregelde Zuidviet
namese eenheid echt moeite gedaan
met de vijand in contact te komen.
De Zuidvietnamezen vermijden de
met bomen beplante randen van de
rijstvelden, waar de guerrillastrijders
meestal hun posities innemen.
Vorige maand moesten 700 Zuid
vietnamese soldaten jacht maken op
900 Vietcongmannen. Maar zij wei
gerden op te rukken en dit maakte
een Amerikaanse leider van opera
ties vanuit de lucht zo boos, dat hij
wegvloog en de jachtbommenwer
pers, die de troepen ondersteunden,
met zich mee nam.
In de wind
Vaak slaan de Zuidvietnamezen de
adviezen van de Amerikanen volle
dig in de wind en gaan hun eigen
gang. Het is niet meer zo, dat de
Amerikanen echt leiding geven aan
de oorlog, dat de Amerikaanse op
perbevelhebber, generaal Creighton
Abrams aan de Zuidvietnamese ge
nerale staf zegt wat zij moet doen,
terwijl Amerikanen in helikopters
over het slagveld vliegen om orders
te geven aan Vietnamese grondtroe
pen.
Jongere Amerikaanse adviseurs zijn
van mening, dat zelfs de tegenwoor
dige Amerikaanse inmenging te veel
is en dat de Zuidvietnamezen maar
him eigen gevechten moeten leve
ren, zonder dat Amerikaanse offi
cieren als een angstige kloek, die
waakt over haar kuikens, zich er
mee bemoeien. Deze joqge Amerika
nen geloven, dat de oorlog niet lan
ger een zaak van Amerikanen is,
omdat Amerika niet meer de macht
bezit om leiding aan het geheel te
geven.
Andere Amerikanen maken zich
echter al jaren druk over de weige
ring van vele Zuidvietnamezen om
hun adviezen op te volgen. Onlangs
hebben buitenposten in de delta de
naam van operatiebasis gekregen
om de soldaten eraan te herinne
ren, dat zij van daaruit moeten pa
trouilleren en niet enkel ter plaatse
moeten blijven.
Dit is een verandering, die het goed
doet in de briefing-kamer van de
generaal, maar die zot moet zijn
voor de soldaat, die er voornamelijk
op uit is in leven te blijven in een
oorlog, die hij niet kan ontvluchten
maar die, de hemel weet nog hoe
veel Jaren kan duren.
Volgens buitgemaakte documenten
heeft het front in Troeong thien een
campagne van zes maanen op het
oog om hun macht van het land
naar de steden uit de beiden. Zü
willen dan uit deze provincie, waar
zij het sterkst zijn, naar aangrenzen
de gebieden doordringen, waar zij ge
bied hebben moeten prijsgeven. Als
dit plan niet slaagt zit er nog altijd
een langdurige oorlog in, waarbij de
Viestcongsoldaten als actieve para
sieten optreden op de rug van het
regeringsleger, dat ren doodslaat als
ze te hard stoken, maar dat meestal
te lui is om ze afdoende te verwij
deren.
Wanneer er sprake is van
een pacifiaaUe-programma dun
wordt hier iets anders bedoeld
dan vredebrengend programma
zoals het ivoord pacificatie doet
vermoeden. In feite gaat het in
dat programma om de guerrilla
strijders van het Bevrijdingsfront
los te maken van hun natuurlijke
omgeving, de Zuidvietnamese
plattelandsbevolking. Die wordt
vaak met geweld gedwongen te
verhuizen naar de zogenaamd
strategische dc/rpen, niet veel
meer dan streng bewaakte con
centratiekampen.
Uit het feit dat de guerrilla'
strijders en bevolking van elkaar
los gemaakt zouden worden, ont
lenen de Amerikanen, het recht
om op iedereen te schieten, zoals
Newsweek-redacteur Buckley de
ze iveek onthulde. Natuurlijk
klopt deze theorie nauwelijks met
de werkelijkheid. Het pacificatie
programma gaat voorbij aan het
feit dat de guerrillastrijders de
bevolking zijn en andersom.
Red. LD.
