Amerikanen over Amerika
Villiam
Mrry
Het land bevindt zich in status quo toestand
Reis van Nixon naar Peking weggegooid geld
Jerry
Dyson
John
Albano
Democratische partij is nu één grote puinhoop
Amerikanen zijn lang genoeg op stang gejaagd
ZATERDAG 3 JUNI 1
Bijna precies een Jaar geleden
had onze correspondent in Wa
shington, nu-. H. L. Leffelaar,
een reeks gesprekken met vier
wil lekeurig uitgezochte Ameri
kanen over wat zij van de toe
stand in de Verenigde Staten
dad aten. Die gesprekken von
den toen plaats tegen de aoh-
tergrond van de door president
Nixoai bevolen invasies van
Laos en Cambodja.
Na do gebeurtenissen sindsdien
(Nixoiis bezoek aan Peking, de
verslechterende Amerikaanse
economie, het nieuwe offensief
in Vietnam) heeft onze corres
pondent dezelfde vier Amerika
nen opgezocht om hen in dit
verkiezing jaar opnieuw naar
hun meningen te vragen. Afge
zien van een duidelijk sombere
stemming, waren er ook voor
de meestem van hen verande
ringen opgetreden in him per
soonlijk lewen.
Jüliam Joseph Curry, een
'jarige coördinator op het
■listerie van Defensie, waar
speciaal belast is met de
\mpening van de vloot, ver-
«sde naar een groter huis in
i rfax County in Virginia,
•rnamelijk omdat het on-
'wijs van zijn zeven kinde-
daar goedkoper is dan in
J shington, Curry, die in het
penstaande artikel als eerste
'i het woord is, is een gébo-
Democraat die in 1968
'ttemin op Nixon stemde. Hij
van plan dat dit jaar weer
doenhoewel hij ook teleur-
teld is in het president-
\,ap van Nixon. Interessant
dat hij ook gefascineerd is
or senator George Mc-
"Het land bevindt zich op het
ogenblik in een status quo toestand.
Eén, twee jaar geleden hadden we
periodes vran grote verbale onrust,
dat is nu minder, maar niet omdat
de basis-problemen zijn opgelost. Ik
geloof ook niet dat zij die aan die
demonstraties deelnamen hun me
ning gewijzigd hebben ze zijn te
leurgesteld omdat him aanpak geen
resultaten heeft opgeleverd. Nixon
heeft daar naar mijn gevoel weinig
mee te maken gehad. Ons land
heeft altijd van_ die emotionele pe
riodes gehad".
Wij hebben in dit land iets dat
andisrs is dan in andere westerse
land.an: we zijn jong, we zijn viriel,
we zijn erg ongedisciplineerd. Ik wil
niet op een zeepkist klimmen om
een toespraak te houden, maar we
tolereiren heel veel dingen. Ik weet
niet ctf dat zo is omdat we onszelf
zo democratisch vinden, of omdat
we zo idealistisch zijn in onze aan
pak van dingen.
Hoewel ik teleurgesteld ben over de
problemen die we nog steeds heb
ben, vind ik toch dat de zaken er
beter voor staan dan een jaar gele
den. De man (Nixon) is zijn be
langrijkste beloftes nagekomen. Hij
heeft de oorlog in Vietnam terugge
draaid, wat men er ook van zeggen
wil. Er zijn nu niet meer dan 6.000
gevechitsfcroepen, en een totaal van
90.000 soldaten. Dat, tussen twee
haakjes, zegt iets over de manier
waarop we de dingen hier doen
6.000 op 90.000 dat wil zeggen dat
er 15 manschappen zijn ter onder
steuning van één frontlijnsoldaat.
We zijn een zeer verkwistend land.
Mijn vrouw en ik hebben de laatste
keer op Nixon gestemd, en op het
ogenblik is zij nog steeds evenveel
op Nixon georienteerd als ik. Wij
zien geen van beiden een aanvaard
bare Democratische tegen-kandidaat
Humphrey heeft het in 1968 niet
gehaald omdat hij zichzelf niet
durfde te zijn, en aan Johnsons lei
band bleef lopen. En ik vind dat
Humphrey er sindsdien ook op ach
teruit is gegaan. Hij lijkt iemand te
zijn die door de tijd is achterhaald
en als illustratie daarvan kan ik al
leen maar wijzen op zijn vermogen
om een man voor alle seizoenen te
zijn hij zegt wat men graag wil
horen. Hij is overal voor, en bijna
nergens tegen.
McGovern vind ik erg interessant,
en ik zou best op hem kunnen
stemmen, maar ik moet mijn ge
dachten daar nog eens over laten
gaan. Dat lijkt het andere uiterste
van Nixon, maar toch is ex een ze
kere logica. Hij is een liberaal,
maar naar mijn gevoel niet zo libe
raal als Kenr.iady (Bobby) in 1968.
of als Humphrey toen. Ik geloof dat
McGovern rechts van hen staat, dat
hij conservatiever is. Dat voel ik. Ik
lees alles wat ze over hem schrijven
en luister wanneer hij op de televi
sie is, en ondanks het feit dat hij
de meest liberale schijnt te zijn van
de huidige kandidaten, ontdek ik
een conservatief element in hem
ergens in het midden tussen uiterst
liberaal en conservatief. Want uit
eindelijk ben ik van mening dat er
een betere oplossing gevonden moet
worden dan de herverkiezing van
Nixon.
Politiek is de kunst van het com
promis, en daarmee bedoel ik dat Je
het meest uit een situatie moet kun
nen halen dat erin zit. Daar heeft
Nixon een grotere vaardigheid in
getoond dan ik eerst verwachtte.
Nee, dat vind ik niet cynisch. De
man is een realist, een pragmati
sche realist. Ik bewonder hem
enorm in veel opzichten, ondanks
mijn frustraties over de dingen die
hij doet waar ik het niet mee eens
ben.
De inflatie in het land, bijvoor
beeld, maar ik geloof nu ook weer
ni'et dat de werkloosheid zo erg is
als men het voorstelt. Het is nu
zoiets van 6 procent. In de jaren
van de grote depressie was het 't
dubbele, nog meer. 15 procent. En
vergeet niet dat er een groot aantal
vrouwen werkt, misschien wel 60
procent van de getrouwde vrouwen,
alleen maar om betere meubelen te
kopen, of een derde auto, en die
worden als ze geen werk hebben
ook als werkloos genoteerd. Mis
schien zouden we een andere ma
nier moeten vinden om de statistie
ken anders weer te geven, zodat ze
een juister beeld geven van wie er
zonder werk zitten.
Ik ben een geboren en getogen De
mocraat, en ik heb er lang over na
gedacht, maar als Teddy Kennedy
de Democratische kandidaat zou
worden, zou ik niet op hem kunnen
stemmen. Niet wegens zijn leeftijd,
en ook niet om wat er gebeurd is
(het ongeluk waarbij een secreta
resse verdronk), hoewel ik er zeker
van ben dat hem dat in een verkie
zingscampagne tot in den trteure
zou worden nagedragen maar omdat
hij politiek niet tot wasdom is ge
komen".
'•Eerlijk gezegd vond ik Nixons reis
naar Peking weggegooid geld. Niet
omdat hij ging, want hij heeft ten-
sioUie het recht om te gaan waar
hij wil, maar omdat ze het natio
nalistische China van Tsjang Kai-
Sjek eraan opgeofferd hebben. Pe
king—-China had naar mijn mening
al lang geleden toegelaten moeten
worden tot de Verenigde Naties,
maar niet op voorwaarde dat Tai
wan eruit moest. En als dat de
voorwaarde is geweest voor Nixons
bezoek aan Peking, dan vind ik dat
hij niet had moeten gaan. Het zal
me helemaal niet verbazen wanneer
Taiwan nu zijn heil gaat zoeken in
Moskou, en als het de Russen niet
zijn, dan zullen er wel andere klaar
staan om erin te springen.
Nee, ik geloof niet in een commu
nistische dreiging. Dat is net als
het aangeleerde vooroordeel dat
men tegen zwarten heeft: vertrouw
ze niet, kom niet bij ze in de buurt.
Heb Je die foto's van Nixon in Pe
king wel eens goed bekeken, waar
hij bijvoorbeeld met Chinese men
sen praat? Je kan aan de uitdrukkin
gen op die Chinese gezichten zien
dat ze er niet 't flauwste benul van
hadden, wie hij was. Wat mij ook
opviel was hoe vreugdeloos die ge
zichten waren. Het kan zijn dat dat
komt omdat ze in zo'n autoritaire
maatschappij wonen, maar ik be
doel eigenlijk dat je heel duidelijk
kon zien dat Nixon niets voor ze
betekende.
De meeste zwarten hebben het ge
voel dat de zaken es met Nixon
niet op vooruit zijn gegaan. Voor
namelijk, denk ik. door het gebrek
aan zijn geloofwaardigheid. Neem
nou de kwestie van het "bussen"
om een betere verdeling van de
rassen op de openbare scholen te
krijgen. Het hooggerechtshof heeft
bepaald dat die methode geen in
breuk was op de burgerrechten.
Dan komt George Wallace, en wij
negers weten na tuiu-lijk precies van
welke kant hij komt aanzetten.
Toen hij de voorverkiezingen in
Florida won, voornamelijk omdat
hij zich tegen het bussen verklaar
de, kwam Nixon ook in het geweer.
Nixon nam geen beslissing over die
kwestie totdat hij gezien had hoe
de wind waaide in Florida, en toen
vaardigde hij een moratorium uit
op het bussen. Ik zag het allemaal
aankomen. Dus waar het op neer
komt. is dat Wallace Nixons beslis
singen bepaalt.
De kwestie is dat het bussen voor
negers helemaal geen probleem is.
Omdat ik in het zuiden (Louisiana)
ben opgegroeid, kan ik me niets an
ders herinneren dan dat wij "ge-
bust" werden, om de rassenschei
ding te handhaven. Waarom moe
ten ze er nu dan zo'n rel van ma
ken? In Louisaiana werden zelfs
kinderen van de ene parochie naar
de andere getransporteerd om de
zwarte in zwarte scholen te houden,
en de blanke in blanke scholen te la
ten. Ik heb daar een tijd les gege
ven. en er waren kinderen die over
een afstand van 20 kilometer naar
andere scholen werden gebracht. Ie
dere dag op en neer. Er waren
blanke kinderen die recht tegenover
hun huis een school hadden, maar
dat was dan toevallig een zwarte
school, en die kinderen werden dan
iedere dag door de schoolbus opge
haald om zeven kilometer verder
naar school te gaan. Zo was het
werkelijk.
De verkiezingen? Ik had voor Mus-
kie willen gaan werken. In het be
gin dacht ik dat hij de man van
het uur was, maar dat zie ik niet
zo erg meer. Hij is slecht behandeld
door de pers: die vond zijn zwakste
plek en dat was dat hij te weinig
specifiek was. En dan al die voor-
verkiezingen die hij verloor. Maar
ik heb het idee dat Kennedy erin
gaat springen, en wat mij betreft is
hij niet meer of minder capabel
dan de andere kandidaten. Hij zal
zeker alle negers achter zich krijgen,
al was het alleen maar vanwege de
reputatie van president Kennedy en
van Bobby. En als iemand het van
Nixon kan winnen, dan is hij het.
Als de Democraten zich beter geor
ganiseerd hadden, dan zouden er nu
niet zoveel kandidaten zijn. Dat
maakt op veel mensen een slechte
indruk. Het is natuurlijk waar dat
ze een grote keus bieden, beter dan
alleen maar een Republikein: Nixon.
Maar het afvallen van de verliezers
in de Democratische voorverkiezin
gen maakt ook geeen beste indruk.
Maar wat mij betreft zal ik op ie
dereen stemmen die van Nixon een
ex-president maakt. Ik zou bijna
bereid zijn op Wallace te stemmen.
Goed, dat is judas inruilen voor de
duivel, maar ik houd van mensen
die zeggen wat ze menen, en zo ie
mand is Wallace. Wanneer hij zegt
dat er geen rassen-integratie meer
aan de scholen zal zijn, zolang hij
het helpen kan, al moet hij er in
de deuropening van een school voor
gaan staan, dan doet hij dat ook.
En hij heeft het gedaan. Dat is de
ellende met Nixon, die zegt dit,
maar hij doet wat anders. Je weet
niet waar je met hem aan toe
bent".
De 37-jarige neger J(
son heeft het niet gem\
gehad in het afgelopen
Hij werd door een b
gingsmaatregel ontslagt
voorlichtingsambtenaar J
een programma ten bfj
van gehandicapte kinderï
heeft na een half jaar
nog geen andere betn.i
gevonden. I
Dyson was een jaar g
van mening dat Nixon
lijk verslagen zou kunnei£e
den in de verkiezingen i
niet door senator Edwan
nedy. In dat opzicht is ler]
mening veranderd. Niet 1
vindt hij Kennedy nu aa ft;
keiijker als een mogelijk l
didaat dan een jaar
maar hij gelooft ook datat
enige is die het van Nü Est
kunnen winnen.
Kort nadat onze correspon-
znt de 33-jarige John Albano
zn jaar geleden sprak, werd
ïbano in een ziekenhuis op-
znomen waar zijn linkerbeen
egens kanker werd geampu-
:erd. Albano had in 1970 een
ikantie doorgebracht in Am-
erdam en tijdens de roes van
ijnstillende morfine-inspui-
ngen had hij in het zieken-
uis terugkerende visioenen
an een café (het voormalige
cheltema aan de Nieuwezijds
\'oorburgwal) dat hij had be-
ocht
Albano is nog steeds free-
mee cartoonist voor "The
Vashington Post". Albano
taat lauw tegenover de Demo-
ratische kandidaten. Evenals
e meeste jongeren gelooft
•ok hij dat president Nixon
.erkozen zal worden.
"Nee, ik kan niet zeggen dat ik nu
meer op mijn gemak ben in Ameri
ka dan een jaar geleden. Ik ben
nogal verontrust door het gebrek
aan inzet van mijn eigen generatie.
Ik denk dat het komt omdat Ame
rikanen in het algemeen niet over
uithoudingsvermogen beschikken om
zich op lange termijn voor iets in
te zetten. Ze willen onmiddellijke
oplossingen en wanneer die er niet
zijn, dan laten ze het er bij zitten.
We zijn een maatschappij die on
derhevig is aan alles wat op een
bepaald ogenblik nieuw en interes
sant is en als dat afslijt is er weer
iets anders. Zo is het ook met onze
belangstelling voor de oorlog in
Vietnam. Hoe langer de oorlog
duimt, hoe minder belangstelling wij
ervoor hebben. Dat geldt zowel voor
hen die vóór de oorlog zijn al6 zij
die ertegen waren.
Ondanks het Noordvietnamese of
fensief geloof ik dat de oorlog geen
belangrijke rol zal spelen in de ver
kiezingen, tenzij Nixon zijn kop
kwijtraakt en er weer een groot
aantal troepen heenstuurt. Ook het
geld dat in de oorlog wordt gesto
ken is voor de meesten van onder
schikt belang. Amerikanen vinden
het niet erg om geld uit te geven,
zolang er maar geen Amerikaanse
soldaten sneuvelen. Ja, tenzij het
zover komt dat de oorlog een voel
bare faktor wordt in hun eigen
portemonnee. Maar wel zal 't voor
velen een morele kwestie blijven.
Wat de oorlog wel heeft veranderd
is bijvoorbeeld dat de Democrati
sche partij nu 'n grote puinhoop is.
Wat niet wil zeggen dat ze zich
niet zullen herstellen, maar het zal
nog wel een tijdje duren. Er zal
heel wat oud en dood hout gerooid
moeten worden in de Democratische
gelederen. Dat gebeurt niet ineens,
maar men realiseert zich wel in
beide partijen dat de tijden veran
derd zijn. Kijk maar naar zo'n
klassiek voorbeeld als (burgemees
ter) Daley van Chicago. Dat is een
van de laaitsi&e Democratische pasja's
die nog een greep heeft op het par
tij-apparaat van zijn stad. maar
ook hij begrijpt dat zijn glorietijd
voorbij is .Wat niet wil zeggen dat
hij zijn macht makkelijk prijsgeeft.
Nixon is president geworden bij ge
brek aan beter en hij zal om die
reden waarschijnlijk weer winnen
Maar dat wil niet zeggen dat dit
nu ook de richting is waarin Ame
rika zich beweegt. Toch heeft hij
dingen gedaan die president John
son niet klaargespeeld zou hebben,
zoals de ontmoeting met de Chine
zen. Ik geloof niet dat die reis naar
Peking veel heeft uitgericht. Het
was voornamelijk decoratief etala
ge-werk. Het was een stunt, zoals
zijn hele buitenlandse politiek een
soort circus in drie pistes is. Hier
dames en heren, hebben we Nixon
in Peking, en daar, dames en heren,
is Nixon in Moskou. En in delaat-
ste piste hebben we Nixon in Cara
cas. of iets dergelijks. Ik moet ook
eigenlijk bekennen dat ik er de pest
aan had om hèm daar in Peking
te zien. Maar het was interessant
op een vreemde manier, wegens de
ongelukkige liefde die China en
Amerika altijd voor elkaar hebben
gekoesterd.
Het is inderdaad een interessante
vraag warom militante groepen die
een jaar geleden nog aktief waren,
er het bijltje bij neer gegooid schij
nen te hebben. Een paar jaar gele
den, met de grote mars naar het
Pentagon en het Kapitool, toen was
het streven om confrontaties te
hebben met de politie. De demon
stranten wilden gewoon geslagen
worden, hun schedels laten splijten,
allemaal dramatische dingen. Maar
nu zeggen ze dat dat de verkeerde
aanpak was, dat ploertendoders een
aardige prak van je kunnen maken
en dat het in gevangenissen zitten
ook niet zo lollig is. De theorie is
nu om het anders te doen, om de
pers in te schakelen, veel publiciteit
a heel nieuwe bena
dering, en het in geen geval tot een
confrontatie te laten komen omdat
dat juist hetgene is wat de regering
het liefst ziet.
Als je mij vraagt wie het gaat win
nen van de Democratische kandi
daten op hun partijcongres, dan
denk ik dat 't Humphrey wordt. Ik
mag hem wel. 't Is Jammer geweest
,dat hij in 1968 die last van John
sons regering te dragen had. Dat
was bijna het eind van zijn politie
ke carrière. Maar uiteindelijk geloof
ik dat Nixon het toch weer zal
winnen. Zelfs Teddy Kennedy zal
het niet tegen hem op kunnen ne
men. Ik heb veel mensen horen
zeggen dat ze genoeg hadden van
filmster-aohtige presidenten, dat
het dè.t is geweest wat het land
kapot heeft gemaakt. Het was ten
slotte president Kennedy die de
eerste troepen naar Vietnam stuur
de. En de mensen volgden hem om
dat hij zo'n grote persoonlijkheid
had".
Het is op dit ogenblik moeilijk te
zeggen of het feit dat Hubert
Humphrey niet langer over één
kam geschoren wordt met Lyndon
Johnson, opweegt tegen Nixons er
varing als president in de afgelopen
vier jaren. Ik ben bang dat dat niet
het geval is voornamelijk omdat dit
land uiteindelijk conservatief is. De
regering-Nixon is erg slim in zijn
public relations en Nixon heeft
munt geslagen uit een aantal kwes
ties waar hij misschien geen recht
op heeft, maar waarvoor hij toch
de eer opeist. Ik heb het idee dat
veel Amerikanen hierdoor beïnvloed
zijn, en dat ze vinden dat het een
risico is om nu iemand anders in
het Witte Huis te zetten. Persoon
lijk deel ik die mening niet, en bo
vendien zijn de verkiezingen nog
enkele maaanden verwijderd.
Hoewel ik liever iemand anders naar
Peking had zien gaan, ben ik blij
dat Nixon het gedaan heeft, ook al
weet ik niet wat het uiteindelijke
resultaat ervan zal zijn. Ik heb ja
renlang het gevoel gehad dat er
veel te veel amateurs aan het werk
waren. En Nixon, nou Ja (lacht), ik
zou niet willen zeggen dat hij de
grootste geleerde is op het gebied
van China. Ik geloof wel dat hij er
iets positiefs heeft willen bereiken
en er is geen enkele reden waarom
die lange periode van vervreemding,
van scheiding tussen beide landen
voortgezet zou moeten worden. We
hebben zo langzamerhand wel alle
profijt van die vijandige relatie er
uit gemolken. De Amerikanen zijn
lang genoeg op stang gejaagd over
de zogenaamde grote gevaren van
het communisme, en ze beginnen
nu iets te zien van de nieuwe
waarheden en van de eigenlijke
werkelijkheden van de situatie. Ik
heb het idee dat het hernieuwde
contact met China wel eens de gro
te doorbraak zou kunnen zijn in de
koude oorlog.
Over het geheel genomen ben ik
toch iets optimistischer over ons
land dan een jaar geleden. Er is
nog een andere belangrijke ontwik
keling, namelijk Engelands toetre
ding tot de EEG. Het is moeilijk
om precies te zien waar het in de
komende jaren heengaat, maar het
kan Amerika zeer ten goede komen
tenslotte hebben wij de EEG al
tijd gesteund. Er zijn natuurlijk ge
varen aan verbonden, er zijn ver
schillende potentiële belangen-con-
flicten, en er zal economisch staats
manschap aan te pas moeten ko
men om het op het juiste spoor te
houden. Maar ik ben van mening
dat het alleen maar goed is wan
neer zich in west-Europa een sterke
economische macht, en ook een po
litieke eenheid ontwikkelt.
Amerika en Rusland zijn lange Ja
ren gezien als de twee supermach
ten en ik geloof dat het goed is dat
die situatie doorboken wordt met de
opkomst van een kraohtig West-Eu
ropa. Ook de opkomst van Japan is
van groot belang, vooral waar het
onze relaties met China wat kan
verzachten. De Verenigde Staten
heeft nogal wat economische pres
sies ondervonden in de afgelopen
jaren, het probleem van de han
delsbalans bijvoorbeeld, het onver
mogen om onze eigen economie in
de hand te houden zoals we het
unilateraal zouden willen, en ook
het verminderde Amerikaanse lei
derschap wat betreft de economi
sche hulp aan de ontwikkelingslan
den. Dat allemaal is geen grote
verrassing, maar het is goed dat de
verantwoordelijkheid voor deze we
reldkwesties nu verdeeld wordt.
Ik geloof inderdaad dat de ervaring
van de Vietnam-oorlog het Ameri
kaanse volk heeft laten zien dat wij
niet almachtig zijn, dat wij niet
langer in staat zijn om eigenhandig
de koers te bepalen van het wereld
gebeuren. En dat is heel goed, dat
men zich bewust begint te worden
van de relaties met andere landen,
van de noodzaak om met anderen
samen te werken. Kortom, dat wij
het niet langer alleen voor het zeg
gen hebben. Dat wil niet zeggen dat
wij nu alles geleerd hebben. Wat de
herstructurering betreft van het in
ternationale fiscale stelsel ik ge
loof dat de huidige regering veel te
laat begrepen heeft wat de onder
grond ervan is. Misschien dat ze
zich nu beginnen te realiseren dat
dit een kwestie is, die wij niet al
leen kunnen oplossen.
De Democraten zijn er tot nog itoe
niet in geslaagd om met iemand te
voorschijn tie komen die de pos
tuur, het prestige, de bekwaamheid,
en de positie heeft om de grote
verandering aan te brengen. Ie
mand, kortom, die het op natuurlij
ke wijze in zich heeft om alles op
slag een andere wending te geven.
Ik geloof dat de meeste Amerikanen
om die reden apatisch zijn gewor
den. Wat mij persoonlijk betreft, ik
zou misschien gelukkiger zijn wan
neer Hubert Humphrey weer op de
proppen kwam. Hij is iemand met
ervaring en met een
waardige motivering.
Dr. Merrill Gay is
jarige gepensioneerd
noom, die jarenlang j
was voor een reeks^ vai
ministers va
Zaken.
Hij ziet, als econoom
treding van Engelantf
EEG als een van
rijkste ontwikkelingen
afgelopen jaren,
ervoor uit sympathie
ben voor senator Hubi^
phrey, toch vreest hij r
sident Nixon het iveerZ
Een jaar geleden wa
"meer bezorgd dan
tisch of pessimistic
Amerika.
Nu is hij „over
genomen" toch iets
scher geworden.
ipiscl
'bond
prestj
latuui
ït got
'ijn
