ONVERWACHTE STEUN VAN
VATIC A AN VOOR FRANCO
OFFICIËLE TAK
VAN IRA STAAKT
WAPENGEWELD
Geestelijken worden nu toch vervolgd
Nieuw kerkverband spoedig op komst
Boete geeist voor
naaktlopen op strand
BUSBANEN
VANAVOND IN
COMMISSIE
Diamanten ec/ityx/aj
W. van Joolingen
Aannemer reed in
een wrak
Spanning
bij de
politie
groeit
DINSDAG 30 MEI
Door
Robbert Bosschart
r (Van onze correspondent)
BARCELONA Sinds de algemene vergadering van de
Spaanse bisschoppenconferentie in maart, toen de conserva
tieven veel prestige verloren en in het bestuur van de Spaanse
kerk werden vervangen door gematigde of vooruitstrevende
prelaten, kan het regime van generaal Franco nog maar op
bitter weinig kerkelijke steun rekenen voor het optreden van
politie en rechtbanken tegen de politieke oppositie.
De grote meerderheid van de bis
schoppen weigert het regime nog de
kerkelijke zegen te geven, die Jaren
lang zijn morele rechtvaardiging
vormde. Van de preekstoel klinken
geen aanmaningen meer aan het
volk om braai te werken en zich al
le gevaarlijke, marxistische of libe
rale ideeën uit het hoofd te zetten
en heel wat arbeidersleiders vinden
steun of raad in de pastorie.
Maar generaal Franco denkt er
niet over om deze ontwikkeling als
een teken des tijds te beschouwen
en ongestoord voort te laten gaan.
In zijn laatste nieuwjaarsrede sprak
hij de veelzeggende, dreigende zin
uit dat de staat „niet met gekruiste
armen zou toelaten" dat de geeste
lijken buiten him boekje zouden gaan
door zioh in de politiek te mengen.
Het komt steeds vaker voor dat
priesters aangeklaagd en ver
oordeeld worden wegens deelname
aam "illegale activiteiten". Maar vol
gens het concordaat heeft de Spaan
se regering de toestemming nodig
van de kerkelijke overheid om te
kunnen optreden tegen geestelijken
die van overtredingen verdacht wor
den.
Dit betekent (en dat gebeurde tot
voor kort regelmatig) dat de bis
schop toestemming moest geven (en
gaf) voor de aanhouding van pries
ters, voor huiszoekingen in de pas
torie, voor het opbreken van „ille
gale" bijeenkomsten in kerken of pa
rochiegebouwen en voor gerechte
lijke vervolging van geestelijken.
Maar steeds minder bisschoppen zijn
nog bereid dergelijke toestemmingen
te geven.
Steun voor Madrid
Nu doet zich het eigenaardige ge
val voor dat het regime de hulp, die
het niet meer van de eigen bisschop
pen krijgt, elders vindt en wel bij in
stanties die zich tegenover de open
bare mening dikwijls van het Spaan
se regime hebben gedistantieerd. De
zer dagen kwam er namelijk onver
wachte steun voor Madrid uit het
Vaticaan en uit Parijs: de toestem
ming voor de gerechtelijke vervol
ging van een Baskische geestelijke
die door zijn bisschop was gewei
gerd werd verleend door het Va
ticaan en de Franse regering trok
de verblijfsvergunning in van enke
le Catalaanse monniken, die op
de Franse hellingen van de Pyre
neeën sociaal werk verrichtten.
De betrokken BasJkischie pastoor,
Felix Vergara uit Eibar, kwam ja
nuari in het nieuws vanwege de ont
voering van de industrieel Zabala
door de Baskische terroristenorgani-
s-a-tie ETA. In ruil voor zijn vrij
lating eiste dez»e dat de fabriek van
Zabala zou toegeven aan de eisen van
haar arbeiders, die een tijd lang in
staking waren geweest. De politie
beschuldigde pater Vergara ervan
zich in deze affaire te hebben ge
mengd en hij werd met een dozijn
„oproerkraaiers" van de fabriek ge
vangen genomen.
Pastoor achter tralies
Spoedig bleek dat zij allen niets
met de ontvoering van doen hadden
en men moest hen vrijlaten. Maar
weinige dagen later verdween de
pastoor opnieuw en ditmaal defini
tief, achter de tralies. De politie had
hem ondervraagd over een speciaal
fonds, dat hij vergaarde. De pastoor
gaf onomwonden toe dat dit bedoeld
was om de politieke gevangenen en
werkloze arbeiders van zijn parochie
te helpen.
Dit is in Spanje natuurlijk onge
hoord en ten strengste verboden, en
dus wilde men een proces tegen de
pastoor aangespannen», maar zijn bis
schop weigerde toestemming te ver
lenen. Daarop diende de Spaanse re
gering via de nuntius in Madrid een
aanvraag in bij het Vaticaan en deze
werd tot niet geringe verrassing
in Spanje dezer dagen gegeven.
In het tweede geval gaat het om
drie monniken van het Benedictijner
klooster van Montserrat nabij Bar
celona (dat er sinds jaar en dag door
het regime van beschuldigd wordt
een bolwerk te zijn /an het Cata
laanse separatisme). Enige tijd ge
leden ontving de abt van Montser
rat een verzoek van de aot van i e-
rinis (in de Franse Pyreneeën) die
er niet in was geslaagd om onder
zijn landgenoten enkele geestelijken
te vinden om het verlaten klooster
van St.-Michel de Cuxa (nabij Pra-
des) te doen herleven. Montserrat
zond niet alleen drie monniken, maar
betaalde ook de rekeningen voor het
herstel van dit klooster dat geheel
vervallen was.
Het „monnikenwerk" om van de
ruïnes weer een kiooster te maken,
de braakliggende giond weer tot een
vruchtbare tuin om te vormen en de
religieuze diensten voor de omwo- 1
nende Catalanen weer in eer te her
stellen, liet de drie Spanjaarden des
ondanks nog tijd en energie om ook
een sociaal apostolaat te verrichten.
Zij stelden onder anderen een mu
ziekfestival „Pau Casals" in, waar
door zij een grote vriendschap kre
gen met de grootmeester die van
Prades één van zijn ballingsoorden
heeft gemaakt en waren de drijfveer
voor een "Association cuTburelle de
St.-Michel de Cuxa". De bisschop
van Perpignan. mgr. L'Heureux,
was met recht gelukkig.
Valse beschuldigingen
Zo echter niet de politieke politie
aan weerszijden van de grens, die
het klooster van Cuxa als een ge
vaarlijk knooppunt begon te beschou
wen omdat de Spaanse monniken
vaak bijeenkomsten hadden met Ca
talaanse jongelingen /an wie som
migen „gevaarlijke" vooruitstreven
de denkbeelden aan oe dag legden.
Het kwam zelfs zover, dat er in de
Franse pers beschuldigingen ver
schenen dat de Spaanse monniken
„revolutionaire technieken" onder
wezen. Dit werd door de abt van
Montserrat, dom Casia Just, in een
brief aan „Le Figaro" ontzenuwd.
„Die beschuldigingen zijn vals", zo
schreef hij: „Deze monm:kn beper
ken zich tot het prediken van het
evangelie, dat ons niet toestaat in te
dommelen temidden van een maat
schappij die de slaaf is geworden
van het geld, het gemak en het ego
isme".
Het blijkt dat de woorden van de
abt niet tot het Franse ministerie
van Binnenlandse Zaken doordron
gen, want dezer dagen werd de ver
blijfsvergunning van twee d»r mon
niken geheel ingetrokken, terwijl de
derde, die normaal ien vergunning
voor 3 jaren had gekregen, ditmaal
slechts voor drie maanden toestem
ming kreeg, hetgeen een onmisken
bare aankondiging tot vei-reic bete
kent.
De Franse ambassadeur «n Ma
drid heeft nu verschillende brieven
over deze zaak ontvangen, waarin er
o.a. op gewezen wordt dat Juist het
klooster van Montserrat in de laatste
wereldoorlog een toevluchtsoord was
voor Fransen, die door de nazi's
werden achtervolgd. Het politiek ge
heugen van Parijs schijnt nogal kort
te zijn
APELDOORN (ANP) De Ge-
ref. Kerken (vrijgemaakt buiten
verband), die zich enige jaren ge
leden in een apart verbond hebben
verenigd na een conflict in de Ge-
ref. Kerk (vrijgemaakt) hebben
Apeldoorn besloten zich zo spoedig
mogelijk als nieuw kerkverband
bij de regering te presenteren. Men
zal zich ook bezinnen op de naam
van de kerken.
Het nieuwe kerkverbaa i wil zich
ook bezig gaan houden met de pas
torale verzorging van de militairen.
Men kwam nog niet tot een oplos
sing over de kwestie waar de pre
dikanten van het nieuwe kerkver
band zullen moeten worden opge
leid. Er was een voorstel van de
kerken van Bunschoten, Spa
kenburg en Breukelen dat men er
op zou aandringen dat de aanstaan
de predikanten zouden gaan stude
ren aan de theologische hogeschool
van de Chr. Geref. Kerken in Apel
doorn. De betrokken commissie had
op zichzelf ook grote voorkeur voor
de school in Apeldoorn maar meen-
wel dat men er rekening mee
DUBLIN (Reuter, AFP) De "officiële" vleugel van het
ondergrondse Ierse Republikeinse Leger (IRA) heeft zijn
offensieve militaire acties in Noord-Ierland voor onbepaalde
tijd gestaakt. De "officials" zullen zich van nu af beperken tot
de verdediging van de katholieke wijken van Belfast en Lon
donderry.
maandagavond bekendgemaakt. De
meer militante "voorlopige" IRA-
vleugel sluit zich niet bü het ini
tiatief aan.
Het "bestand van onbeperkte duur",
zoals het genoemd werd, volgt op de
vredescampagne die deze week door
katholieken in Ulster met name
huisvrouwen in Londonderry is
ontketend. In de korte verklaring
uit Dublin staat dat het besluit is
genomen wegens "het toenemend ge
vaar van sektarisch conflict" in
Noord-Ierland.
Een woordvoerder van de "offi
cials" in Belfast bevestigde het be
sluit maar onderstreepte dat zijn
vleugel "zich het recht voorbehoudt
de wapens op te nemen uit zelfverde
diging, bijvoorbeeld in geval van
aanvallen van het leger of van sek
tariërs". De "provisionelen" hebben
van hun kant herhaald dat zü htm
voorwaarden hebben voldaan, zoals
amnestie voor alle politieke gevange
nen en terugtrekking van alle Britse
troepen uit Ulster.
Het door Sinn Fein in Dublin be-
keudgemaakte bestandsbesluit is ge
nomen op voorstel van het bestuur
van de verboden) "republikeinse
clubs" in Ulster een politieke or-
ganfcatie die de vereniging van de
provincie en de Ierse republiek voor
staat. Deze clubs bestempelen in htm
verklaring de stopzetting der vijan
delijkheden als "een geweldige gele
genheid voor ons om de sektarische
burgeroorlog te verhinderen die de
provisionele IRA met haar campagne
van bomaanslagen dreigt uit te lok
ken". Zij spraken de overtuiging uit
dat alleen besprekingen tussen de
Ieren onderling resultaat kunnen
afwerpen, en verzochten "afgevaar
digden vande protestantse bevol-
AMSTERDAM Twee naturis
ten, die vorig Jaar augustus naakt
op het strand van Callantsoog heb
ben gelopen, hoorden gisteren tn
hoger beroep voor het Amsterdam
se gerechtshof ieder een boete van
twintig gulden tegen zich eisen.
De Alkmaarse rechtbank had de
51-Jarlge fotografe mevr. N. M. Q.
en de 29-Jarige reclasseringsambte-
naar A. H. W. december vorig Jaar
vrijgesproken. Toen was tegen hen
eveneens twintig gulden geëist.
Algemeen wordt deze zaak be
schouwd als een proefproces. Ver
wacht wordt dan ook dat, hoe de
uitspraak van het Amsterdamse
hof ook uit zal vallen, tegen het
vonnis van het hof in beroep zal
worden gegaan bij de Hoge Raad.
De procureur-generaal bü het
hof merkte gisteren op dat het de
vraag is of het naakt op een stil
stuk strand lopen nog wel strafbaar
is. "De bedoeling van artikel 239
van het wetboek van strafrecht
(openbare schennis van de eerbaar
heid) is geweest om te verhinderen
dat iemand wordt geschokt in zün
normaal ontwikkelde schaamtege
voel".
"Nu wordt men in de huidige
tijd niet zo gauw meer geschokt.
Misschien is het wenselijk te over
wegen of de wet niet zodanig kan
worden veranderd dat delen van
het strand voor naturisme worden
vrijgegeven", aldus de procureur-ge
neraal. Uitspraak 12 Juni.
kingjgroep deze voorstellen ernstig
te overwegen"
Intussen lieten de "provisionals"
gisteravond weten, dat zij alleen dan
hun mlitaire acties zullen staken,
als de Britse autoriteiten hun reeds
la rug gestelde eisen inwilligen. In
Belfast verzekerde een woordvoerder
van de "provisionals", dat er "niets
zal veranderen". Waarnemers zü'n
echiter van oordeel, dat de "provi
sionals" door het bestand van het
"officiële IRA onder druk zullen ko
men om hetzelfde te doen.
LEIDEN De commissie stads
ontwikkeling zal vanavond om 8 uur
od kamer 263 van het stadhuis bij
eenkomen in openbare vergadering.
Od de agenda staan o.m. de speel -
gelegenheden in diverse straten en
schetsontwerpen voor busbanen in
de binnenstad. Donderdag a.s. komt
ln kamer 204 de commissie
volkshuisvesting en openbare werken
büeen. Aan de orde komen dan o.m.
een verzoek voor een urgentiesche
ma voor de verbetering van de
openbare straat verlichting in de
woonwijken: een verzoek aan de mi
nister van Binnenlandse Zaken
om geld te mogen uitgeven voor het
verbeteren van de infrastructuur van
oude woonwijken. Op de agenda
staat voorts de aanleg van de rio
lering in de buurt van de Tromp-
straat-Zijlsingel, en de opslag van
oude metalen e.d. door de fa. Gij-
zenij langs de Zijl. Ter sprake komt
hovendien de uitslag van de open
bare aanbesteding van de reconstruc
tie van het kruispunt Wassenaarse-
weg-Rijnsburgerweg en de Wassenaar
seweg, en van de aanbesteding voor
het vernieuwe van de walmuur
langs de Oude Vest tussen de Mare-
brug en de Janvossenbrug. Onder
werp van gesprek is daarnaast de
lozing van bedrijfsafvalwater door
de NV Chroomindustrie, de uitvoe
ring van enige bouwkundige voor
zieningen i.vm. de reorganisa
tie van de secretarie, en een aan
vullend krediet voor de aanleg van
openbare straatverlichting van het
gedeelte van de noord-zuidverbin-
ding tussen de Oude Rijn en de
Langegracht.
moest houden dat verschillende
studenten nu ook aan de universi
teiten studeren. De commissie stelde
voor een raad van toezicht te be
noemen die de begeleiders van de
ze studenten zouden kunnen acti
veren en met hen het werk zouden
kunnen plannen. Er bleken zulke
verschillen over deze zaak te zijn
dat men in de huidige impasse
geen beslissing kon nemen. Besla
ten werd volgend jaar deze zaak
nader te bekijken. In een discus
sie werd ervoor gewaarschuwd om
aan universiteiten te stuleren waar
de nieuwe theologie wordt
wezen. Dit werd „büzonder i
lijk" genoemd. Dominee
Smouter drong er op aan",
studenten ook enige jaren inj
aanvragen van zendtüd voor
buitenland zouden gaan stud
Dominee J. D. Janse voelde
een eigen instituut dat de ople
zou kunnen verzorgen. Men lj
evenmin tot een besluit inzak*
dio en televisie. Hiermee zal
moeten worden tot men zich b
overheid gerepresenteerd heeft.
18
BOSKOOP Het feit, dat
tijdens de hevige stormen van
de afgelopen dagen twee kolos
sale bomen langs de Goudse Rij
weg 't hebben begeven en dwars
op de weg zijn terecht gekomen,
is voor enkele bewoners van de
Goudse Rijweg aanleiding ge
weest een waarschuwing aan 'n
van de bomen te bevestigen.
(Foto Will Dijkman).
LEIDEN Een 52-jarige aanne
mer uit Hazerswoude kan niet zeg
gen, dat de Leidse kantonrechter
hem niet nadrukkelyk en duidelyk
waarschuwde voor de gevolgen van
zün hardnekkigheid.
De aannemer stond terecht, omdat
hy rondreed in een „auto", waarvan
alle kokers en balken alsmede de bo
dem op tal van plaatsen volkomen
doorgeroest waren. „Dat dit vehikel
niet uit elkaar is gevallen mag te
recht een wonder worden genoemd",
merkte de kantonrechter dan ver
wonderd op. „Hü reed toch nog best",
alsdus verdachtes „excuus".
De officier kwam tot de slotsom,
dat het „vehikel" een groot gevaar
op de weg had betekend. Zy eiste
daarom naast een totale geldboete
van f. 100,- subs. 10 dagen de vernie
tiging van rükswege van het in be
slaggenomen „voertuig".
„Neemt u my die auto toch niet af.
Hü is my zo dierbaar geworden, dat
ik hem zelf wil slopen en de nog
goede onderdelen wil bewaren", zo
reageerde verdachte op de eis tot ge-
rechtelüke vernietiging van zün
eigendom. „Bedenk u wel, dat ik u
een veel hogere boete moet opleggen
als ik u die auto terug laat geven. U
verliest dan namelük niet de sloup-
waarde", waarschuwde de kanton
rechter verdachte op niet mis te ver
stane wüze voor de gevolgen van
diens verzoek. Verdachte hield des
ondanks „voet bü stuk" en herhaalde
zün verzoek. Het rechterlük vonnis
werd: teruggave van de auto en een
geldboete van f. 500,- subs. 50 dagen.
„Dat is wel heel veel", protesteerde
verdachte. „Absoluut niet". Dat is
het Juiste bedrag in zo'n geval",
luidde het rechterlük bescheid.
Bromfietser
krijgt geen
voorrang
WASSENAAR Een auto, die gis
termiddag vanuit de Raaphorstlaan
de Rijkstraatweg overstak naar de
Houtlaan kwam daarbij in botsing
met een bromfietser, die vanuit de
richting Leiden naar Den Haag reed.
De Haagse bromfietser, die geen
voorrang kreeg van de Wassenaarse
autobestuurder sloeg met zijn hoofd
tegen hetwegdek. Hij is met waar
schijnlijk een schedelbasisfractuur.
naar de Ursulakliniek gebracht.
LEIDEN "Ik was onderwijzer",
zegt de 85-Jarige heer W. van Joo-
llngen, "en ilk ging met de broers
van mijn vrouw om, die waren ook
onderwijzer. Zo ben ik met haar in
contact gekomen en werd de oudste
dochter van de famiOie mijn vrouw.'
Dat gebeurde in Puttershoek. Van
daag precies 60 jaar geleden. Afge
lopen zondag hebben de burgemees
ter en mevrouw Vis het diamanten
bruidspaar een bezoek gebracht.
De heer van Joolingen is vele ja
ren onderwijzer geweest, in Ridder-
veld, in Lopik en in Leiden. "In Lo-
pik ben ik 28 jaar hoofd van de
Protestants Christelijke Lagere
school geweest. Toen we 28 jaar ge
leden in Leiden kwamen wonen heb
ik nog veel tijdelijk dienst gedaan
bij het onderwijs. Als hoofd van
de school in de Leidse Hout, op de
Hooglandse Kerkgracht, in Leider
dorp, Voorhout, Koudekerk, Hazers
woude. Tot dat het niet meer mocht
omdat ik 70 werd".
Het diamanten echtpaar woont in
bij hun jongste zoon en zijn vrouw.
"We hebben drie zoons", vertelt de
bruidegom, "maar de oudste is over
leden toen hij 21 Jaar was. Verder
hebben we zeven kleinkinderen
waarvan de oudste al getrouwd is".
De bruidegom, lang en statig van
gestalte is geboren in Waarden (nu
Driebruggen geheten, Zuid-Hol
land) en heeft veel aan politiek ge
daan: "Ik ben voorzitter geweest
van de AR kiesverenigingen in Lei
den, in Ridderkerk en in Lopik. Ik
heb nog twee deputaten-vergade-
rmgen meegemaakt waar Abraham
Kuyper voorzitter was".
Daarnaast heeft hij veel gedaan
in het kerkelijk leven. In Leiden
was hij ouderling van de Geref. Ge
meente en nog steeds zit hij in het
kerkelijk werk. "Ook heb ik in de
vakbeweging gezeten", gaat hij ver
der, "van de arbeiders maar ook
van de onderwijzers. Ik heb nu een
volkstuintje. En ik ga nog elke
week op de fiets een tas boeken ha-
Spion ontdekt De regering van
Urugay heeft een spion voor de Tu-
pamaros ontdekt in het bureau van
de Nationale Inlichtingen dienst,
speciaal belast met de bestrijding
van de guerillastrljders. De officier
werd geïdentificeerd als de luite
nant van de politie Miguel Angel
Benitez Segovia, 28 Jaar. Hij zal
voor een militaire rechtbank te
recht staan.
Stuttgart wapent zich In Stutt
gart zijn gisteren onder strenge ge
heimhouding maatregelen genomen
om de 600.000 inwoners te bescher
men tegen bomdreigingen van de
zijde van de links-extremistische
Ba ader-Meinhof-groep.
Na een vergadering achter geslo
ten deuren over de kwestie, ver
klaarde premier Filbinger van Ba-
den-Würtemberg dat rnen geen aan
wijzingen heeft dat deze dreigingen
serieus zijn bedoeld, maar evenmin
dat ze niet ernstig gemeend zijn.
ui
len voor mijn vrouw. Ze leest o.
Ikzelf kijk veel televisie".
En met een lachend gezicht fa
heb tegen de burgemeester g(_F
dat ik zó blij ben dat er tehb-a
zijn voor oude lieden. Maar ikL
nog blijer dat we hier bij ,en
zoon zitten. Mijn vrouw wordt 'Kf
verzorgd en mijn schoondochteru
zorgt ervoor dat ik niet te dik wo£_
Lei
"itel
UTRECHT (ANP) Er is
van een groeiende ontev—
en een gevoel van onbeh
der grote groepen van de
king, criminaliteit en agressij
nemen toe en er komen s*
meer acies waarbij bijzonder
ve en levensgevaarlijke midi
worden gebruikt. Deze hele nI
wikkeling leidt ertoe, dat het__
treden vaoi de politie bij bepi
gebeurtenissen meer weg heefleti
dat van een soldaat dan vanL
burger-ambtenaar. p 'j
De voorzitter van de Katholiek! il/
litiebond St. Michael, de hee
W. Weijmans, zei dit vandaj p
Utrecht op het congres va r
bond. lan
Dankzü de goede wil en gui wc
mentale in stelling van de ge;eh
politie wordt de zaak draaiend
houden, zo voegde hij hieraai
met een minimum aan m<
wordt een maximum aan pi j i
ties geleverd. Op de lange l
aldus de heer Weijmans, 1
dat een ernstig gevaar in:
geen tijd meer om op adel B
komen en de kans dat de zi<
boeg zwaarder bemand gaat V
den is reëel aanwezig. De op
vak berustende spanning wordt >hi
aanmerkelijk vergroot door p|n
foon en mobilofoon, die de sul >rcjf
lant elk moment vanuit eeiu na-
dige situatie naar ernstige i Ve,
lijkheden kunnen dirigeren. me
De heer Weü'mans stelde vast, %[0
er bü de politie een gevoel
onbehagen heerst over de di ld
uitvoering, onder meer omdf
geen tijd meer is om voldfl, k
aandacht te besteden aan de ar
ventie. Hij zei verder, dat hel e
ernstig schort op het terrein
de gezagsverhouding en beve hp
ri*S- l
tel
