Speculaties
over Vietnam
overleg in
Sowjet-Unie
Echtgenote
ex-Koning
Edward VIII
eindelijk in
Buckingham
Nee EEG tegen
Franse plan
voor Europa
Bevrijdings front wint in Kontoem
LANGE WEG BRITSE VOLK UIT TIJDPERK VICTORIA
Popsterren in
Praag onder
partijcontrole
WEER7DODEN
IN ULSTER
Versnelde
invoering
apartheid
Rhodesie
Hanoi: Nixon oorlogsmisdadiger volgens VS-recht
MAANDAG 29 MEI 1972
BUITENLAND
(Van onze correspondent)
LONDEN Tien dagen na
dat koningin Elizabeth een be
zoek had gebracht aan haar
doodzieke oom, de hertog van
Windsor in zijn buitenhuis in
Parijs, was zij gisteren ver
plicht een condoleancetelegram
aan hetzelfde adres te zenden.
De langzame, aarzelende toena
dering tussen het Britse ko
ninklijke huis en de na zijn ab
dicatie uit zijn land verdreven
vroegere Koning Edward VIII
vindt zijn hoogtepunt na de
dood van de bijna 78-
jarlge vroegere prins charming.
Wat het Britse krantele-
zende publiek nooit voor moge
lijk had gehouden staat nu te
gebeuren: de vroegere misses
Wally Simpson zal het eind van
deze week de officiële gast van
Konging Elizabeth II op Buc
kingham Palace zijn. Dit ge
beurt nadat de Hertogin met de
stoffelijke resten van de man,
iie voor haar zijn kroon opgaf
uit Frankrijk op een RAF-vlieg
veld zal zijn aangekomen, om
daar door de huidige Hertog en
Hertogin van Kent officieel te
worden begroet.
De Britten die het nieuws van
net overlijden van de Hertog
van Windsor aan een ernstige
keelaandoening nog vrij onver
wacht te horen kregen op een
verregende zondag met in het
voortuitzicht de maandag als
Bankholiday zonder ook maar
een dagblad, waren op de tele
visie aangewezen om zich op de
hoogte te stellen van de laatste
ontwikkelingen en tot hun gro
te ergernis hebben zij moeten
consteren dat de dagbladverslag
gevers in hun berichten in staat
zijn meer de menselijke noot
te verwerken dan de kennelijk
minder durvende televisie in
staat is te doen".
Gisteravond vertoonden de
BBC en de onafhankelijke ITV
ieder een overzichtsfilm van 't
leven van de hertog, waarbij al
leen de ITV er in slaagde een
eigen geluid te laten horen. Zo
werd tot slot van de film als
commentaar gegeven dat ..het
Britse volk indertijd kennelijk
niet rijp was geweest voor de
nieuwe wereld na Wereldoorlog
I, die de toenmalige kroonprins
in de open houding tegenover
de nieuwe verworvenheden sym
boliseerde, en waarvoor die
zelfde prins een zo hoge prijs
betaalde".
Met de dood van de hertog
houdt het meer verlichte deel
van de Britten zich nu wellicht
voor ogen welk een lange weg
dit volk uit het Victoriaanse tijd
perk heeft moeten afleggen voor
het eindelijk zover was dat het
begreep zijn modieuze en am
bitieuze koning slecht te heb
ben behandeld. Het mag dan
zijn dat de Hertog van Windsor
zich als staatshoofd niet had
kunnen handhaven, maar de
manier waarop hij na zijn uit
stoting uit de hofwereld als een
soort Engelse vliegende Hollan
der gedwongen was buitengaats
te blijven, jaagt toch langza
merhand het merendeel van de
Britten een blos van schaamte
naar de kaken.
Het valt te verwachten dat vrij
dag en zaterdag 'n groot aantal
Engelsen naar Windsor zal gaan
om een laatste groet te bren
gen aan hun vorst van zo korte
duur, die daar in St. George's
Chapel opgebaard zal liggen. De
hertog had voor zijn dood be
paald begraven te willen wor
den op het kleine kerkhof van
Frogmorehouse, een kilometer
van Windsor Castle gelegen, niet
ver van het graf van zijn broer,
de vroegere Hertog van Kent.
die in de oorlog was gesneuveld
en die eveneens niet ver van het
mausoleum waar Victoria en Al-
bert begraven liggen.
Ook op verzoek van de hertog
zal de begrafenis een zuiver be
sloten karakter hebben en deze
wens was waarschijnlijk de laat
ste waarmee hij het tot een sfeer
van geregelde burgerlijkheid te
ruggekeerde koningshuis de
grootste dienst bewees.
Als het stoffelijk overschot van
de Hertog van Windsor woens-
LUXEMBURG Frankrijk wil
niet dat het streven naar politieke
samenwerking van de EEG-landen
uitloopt op een gefedereerd Europa.
Dit heeft de Franse minister van
Buitenlandse Zaken Maurice Schu
mann zaterdag verklaard tijdens het
voorbereidend overleg over de poli
tieke samenwerking, ter voorberei
ding van de topconferentie die in
oktober te Parijs wordt gehouden en
waar de toekomst van de EEG en
haar instellingen richting moet wor
den gegeven.
De Fransen kregen van de negen
andere landen echter geen steun in
dit streven om hun nationale soeve
reiniteit onverminderd te handhaven.
Integendeel. De Duitse minister van
Buitenlandse Zaken Scheel zei kern
achtig: "Het doel van een politieke
unie is een Europese regering met
beslissingsbevoegdheid". Zijn Britse
collega Home wil dat de politieke
GandhiBhoetto De topcon
ferentie tussen de Indiase premier
mevr. Gandhi en president Bhoetto
van Pakistan begint op 28 Juni in
Nieuw Delhi. De duur van het over
leg hangt af van het verloop der be
sprekingen.
Mislukte kaping Een 25-jarige
Griek heeft gisteren gewapend met
een pistool, geprobeerd een vliegtuig
van de Griekse luchtvaartmaat
schappij ..Olympic Airways" te kapen.
Doordat de piloot zei dat hij eerst
op het vliegtuig van Athene moest
bijtanken kon de politie het toestel
daar omsingelen en de kaper arres
teren. Alle passagiers konden onge
deerd uitstappen.
dag per vliegtuig in Engeland
aankomt is de cirkel rond. De
televisiebeelden gaven het defi
nitieve vertrek van de afgetre
den koning te zien, zoals hij
in een eenzame auto over regen
achtige wegen naar een Britse
haven vertrok om zich in te
schepen op een boot naar
Frankrijk. Pas bij zijn begrafe
nis zal hem waarschijnlijk die
aandacht worden geschonken
waarnaar hij zijn hele leven is
blijven hunkeren.
Na zijn abdicatie had de Her
tog van Windsor immers alle
moeite gedaan om zijn deel in
de Britse samenleving te blij
ven behouden. Zijn ontmoeting
met Adolf Hitler een omstre
den poging om de oorlog te elf
der ure te vermijden leverde
hem niet veel sympathie op. In
de oorlog zag eerste minister
Winston Churchill niet meer
kans dan hem het gouver
neurschap van de Bahama-
eilanden aan te bieden en al
in deze kortstondige periode
De Hertog van Windsor
Edward VIII) en zijn bruid
de voormalige mevrouw Wal
lis Warfield Simpson na hun
huwelijk op het Chateau de
Cande bij Tours in Frankrijk
in 1937.
werd de hertog duidelijk ge
maakt dat hij na afloop ervan
niet hoefde te rekenen op enige
positie van betekenis.
Na de oorlog herhaaldelijk
in Engeland teruggekeerd, stak
hij daar niet onder stoelen of
banken graag een rol te vervul
len, bijvoorbeeld in het bedrijfs
leven. Maar ook hier hield het
Britse establishment zich stom.
In een periode waarin het zelfs
voor Britten kennelijk geen
schande meer was om met een
gescheiden vrouw getrouwd te
zijn, schaarde men zich toch
al te graag achter de officiële
opvattingen van het vorstenhui
MOSKOU/WASHINGTON (Reuter, AP, AFP, DPA, UPI)
Tot vlak voor zijn vertrek uit de Sowjet-Unie heeft de Ame
rikaanse president Richard Milhous Nixon overleg gevoerd
met de Russische parij leider Leonid Brezjnew. Over het
algemeen werd aangenomen dat de laatste bijeenkomst van
ochtend van acht tot elf uur, een samenvattend onderhoud
zou worden, voorafgegaan aan het publiceren van het slot
communiqué. Men meende dit te kunnen opmaken uit de
woorden van premier Kosigin tijdens het diner afgelopen
vrijdag op de Amerikaanse ambassade. Desondanks bleven
ook vanochtend nog speculaties de ronde doen over dé vraag
welke plaats de kwestie-Vietnam bij het topoverleg heeft
ingenomen en of er enige vooruitgang is bereikt. Tot dusver
hebben de Amerikaanse en Russische leiders er, zoals Nixon
gisteravond nog in zijn tv-toespraak alleen nog maar op
gezinspeeld.
eenwording iets geheel eigens zal
voortbrengen: Nederlands minister
Schmelzer is uiteraard voor een fede
ratie waarin het beleid wordt be
paald dat op nationaal niveau niet
meer kan worden gevoerd.
De heer Schumann was kennelijk
onaangenaam verrast door het feit
dat hij noch van Duitse noch van
Engelse kant enige bijval verwierf en
omdat ook niemand zich duidelijk
heeft uitgesproken voor de vestiging
van een politiek secretariaat van de
EEG in Parijs (een wens van Pom
pidou J, waar men op de Denen na
kennelijk tegen is. zal dit gecon
federeerde Europa dat de Fransen
zich wel voorstellen niet van de
grond komen.
Het beraad in Luxemburg spitste
zich toe op de mogelijkheden om al
dan niet door wijziging van de ver
dragen de instellingen van de EEG
te versterken, het parlement meer
controle te geven en de positie van
de Europese commissie te verbeteren.
Daartoe heeft Nederland een nota
overlegd, doch die wordt met de
voorstellen van de commissie en an
dere suggesties nader geïnventari
seerd en eventueel zal er dan op
nieuw over worden gesproken.
Overigens hebben de ministers wel
vastgesteld dat wanneer straks aan
een Europese conferentie over veilig
heid en samenwerking moet worden
begonnen, eigenlijk alleen de kwestie
van strijdkrachtenvermindering een
typische (want geheel militaire)
NAVO-zaak is. Bij alle andere kwes-
tis is de EEG ten nauwste betrokken.
De EEG wil echter de NAVO niet
voor voldongen feiten stellen: wel
acht z« het van het grootste belang
dat haar bestaan tijdens deze veihg-
heidsconferentie wordt geëerbiedigd.
PRAAG (Reuter) „Tsjecho-
slo.vaakse popsterren, moeten open
lijk bekennen, dat zij ertoe bijdroe
gen de bevolking tijdens het bewind
van Doebtsek in verwarring te
brengen. Zij moeten verklaren wa'
nu hun standpunt is". Dit schreef
het communistische partijblad „Roe-
do Pravo" zaterdag. In een hoofdar
tikel schreef het blad, dat „zangers
hun gedrag niet vergeven kan wor
den. Als zij oprecht en eerzaam wil
len leven en werken, moeten zij de
moed hebben jegens hun toehoorders
en het gehele publiek hun fouten te
bekennen".
Top-pop-zanger Karei Gott is een
van de weinigen die trouw hebben
beloofd aan de orthodoxe partijlijn.
BELFAST (UPI AFPj De
Noordierse hoofdstad Belfast heeft
een bloedige zondag beleefd. Bij bom
ontploffingen en schietpartijen kwa
men zeven mensen om het leven en
vielen circa 30 gewonden
In e?n katholieke enclave van pro
testants Oost-Belfast vinden gister
morgen v:ceg zes mensen de dood
en werden er 18 gewond bij een bom
explosie diie twee huizen verwoesttte.
In een protestantse wijk werd latei-
een man vanuit een passerende auto
doodgeschoten. Elders in de stad vie
len bij een vuurgevecht tussen groe
pen jonge katholieken en protestan
ten vijf gewonden drie meisjes, een
bejaarde vrouw en een politieman
en zondagavond ontploften in het
cenitrum twee zwa:e bommen, die in
geparkeerde auto's waren geplaatst.
Daarbij werden zes personen gewond
en liepen tientallen winkels grote
schade op.
Men meent te weten dat de Ame
rikanen de Russen ertoe heb
ben trachten te bewegen, druk op
Noord-Vietnam uit te oefenen. De
Russische leiders zouden hebben
geantwoord dat zij dat niet kunnen
doen. en Brezjnjew adviseerde naar
verluidt Nizon t«ug te keren naar
de conferentietafel in Parijs.
Dat er in Moskou niettemin tal
van speculaties de ronde doen, is
in de hand gewerkt door de geheim
zinnige activiteit van Nixons advi
seur Kissinger, die de mogelijkhe
den van het gesloten Kremlin ten
volle schijnt te hebben benut en
er weer verscheidene malen „tussen
uit is knepen". Daar komt nog bij
dat de Noordvietnamese premier
Pham van Dong al vijf dagen weg
zou zijn uit Hanoi.
De Amerikaanse minister van Han
del, Peterson, geloofde na een tele
foongesprek dat hij gisteren met pre
sident Nixon in Mosou voerde, dat
er voortgang wordt gemaakt in de
richting van een Amerikaans-Russi
sche handelsovereenkomst al kon die
niet tijdens het huidige topoverleg
worden gesloten. Peterson verklaar
de dit voor de Amerikaanse televisie.
Hij gaf toe dat Vietnam een van
de kwesties is die zo'n overeenkomst
nog in de weg staat.
Prawda
He Amerikaans-Russische ver
drag ter beperking van de strategi
sche bewapening vormt „een stap van
reusachtig belang" voor de vrede,
maar zal de Sowjet-Unie
houden van voortzetting van de stijrd
tegen „agressieve imperialistische
machten". Dit was vanmorgen het
I commentaar van het Russische par-
I tijblad Prawda op de vrijdagavond
door Nixon en Brezjnjew onderte
kende overeenkomt.
Vreeedzame coëxistentie van so
cialistische en kapitalistische sta>
ten was „een objectieve nood
zaak voor de ontwikkeling
mensheid verhindering
thermonucleaire oorlog „eer
fundamentele taken van or
De Prawda tekende hierbij
bet ter verzekering van vrede niet
alleen belangrijk is militaire botsin
gen te verhinderen", maar ook alle
stappen te nemen om de oorlogshaar
den in Vietnam en het Middenoosten
te elimineren op basis van strikte
yeerbieding van de rechten van vol
ken op onafhankelijke ontwikkeling,
niet-inmenging in hun binnenlandse
aangelegenheden en onschend
baarheid van hun gebieden".
Beeld
President Nixon schetste gisteren
in zijn toespraak voor de Russische
televisie een beeld van de Verenigde
Staten en de komende
king met de Sowjet-Unie.
De Amerikaanse president, die
zich vanuit het Kremlin direct tot
het Russische volk richtte zijn
toespraak werd onmiddellijk vertaald
onderstreepte de verantwoordelijk
heid van hun beide landen agressie
In andere delen van de wereld tegen
te gaan. In dit kader dienen zij zich
terughoudend' te betrachten wat het
leveren van wapens aan ontwikke
lingslanden betreft.
Nixon zei dat hij en de Sowjet-
leiders zich bij de topbesprekingen
een oordeel over elkaar hebben kun-
vormen en dat zij stappen op
de weg naar de vrede hebben gezet.
Nixon maakte geen gewag van
Vietnam hoewel hij er wel op
zinspeelde en hij oefende geen
kritiek op de politiek van de Sow
jet-Unie. Dit in tegenstelling tot zijn
toespraak van 1959 toen hij de Rus
sische leiders ronduit beschuldigde
van leugen en agressie.
In wat werd uitgelegd als een po
ging het Russische volk om begrip
te vragen voor de Amerikaanse
steun aan Zuid-Vietnam zei Nixon
dat de twee nucleaire supermogend-
heden zich bij conflicten tussen
kleinere landen niet tegen elkaar
moeten laten opzetten.
De Russisch-Amerikaanse bespre
kingen hadden niet ten doel de we
reld in invloedssferen te verdelen of
op enige wijze tegen de belangen
van enig ander land samen te zwe
ren. Kennelijk pogend een gerust
stellend woord tot China te richten
zei de Amerikaanse president: „de
wereld wordt niet langer door twee
supermogendheden beheerst".
LONDEN Het blanke mimder—
heïdsreg'ime van Ian Smith in Rho-
üesië zal een versnelde apartheids
politiek toepassen na de publ'ikatie
van het Pearce-rapport. In het rap
port komt de commissie van onder
zoek tot de conclusie dat de meerder
heid van de Afrikaanse bevolking in
Rhodesie niets voelt voor de voor
lopige afspraken zoals die tussen
Smith en de Britse minister van Bui
tenlandse Zaken Sir Alec Douglas-
Home over de wel heel langzame
Afrikaniserimg van het parlement in
Salisbury eind vorig jaar waren ge
maakt.
Plannen van de regerlng-Smith om
de apartheid in Rhodesië consequent
door te voeren op Zuidafrikaanse
schaal waren blijven liggen in af
wachting van de afloop van de on
derhandelingen met de regering in
Londen.
Na de publlkatie van het Pearce-
rapport begin vorige week zal het I
front tussen de inheemse bevolking
en de blanke kolonisten en hom af
stammelingen zich verharden. En
Afrikaanse nationalisten denken dat
een botsing binnen afzienbare tyd
moeilijk te vermijden zal zijn.
Ook in Smiths eigen ge
lederen is beweging ontstaan door het
besluit van de premier om verdere
discussies met de Britse regering niet
meer te overwegen. Vooral van ker
kelijke zijde en in de zakenwereld wil
men de deur nog open houden. Dit. is
ook de opvatting die aan Britse zijd'e
vorige week werd verkondigd.
ADVERTENTIE
CONTESSA,fijn datje d'r bent
PLEIKOE'HANOI (Reuter. AP)
Troepen van het Bevrijdingsfront
hebben zich verschanst in verschei
dene delen van de belangrijke stad
Kontoem in het centrale hoogland
van Zuid-Vietnam. Daar woeden nu
als vijf dagen straatgevechten.
De guerrillastrijders hebben in
het gebied naar verluidt 30.000 man
samengetrokken en er güppen er
steeds meer de stad binnen. Hun
voornaamste bruggehoofden bevin
den aich in het zuiden en zuidoos
ten van Kontoem, maar helikopters
die voorraden aanvoeren voor de
troepen van Thioe, en gewonden en
vluchtelingen evacueren, hebben
gemeld dat ze ook vanuit het noor
delijke stadsdeel met zware mitrail
leurs worden beschoten. Vandaag
wierpen Amerikaanse Hercules
transportvliegtuigen boven de stad
voedsel en munitie af voor de
Zuidvietnamese troepen.
In verlaat binnengekomen be
richten werd gisteren gemeld dat
Zuidvietnamese troepen vrijdag na
bij An Loc, op 95 km ten noorden
van Saigon, een belangrijke neder
laag hebben geleden. Het Bevrij
dingsfront vernietigde daar 23
Zuidvietnamese pantserwagens, die
trachtten gewonde Zuidvietnamese
soldaten in veiligheid te brengen
Volgens de berichten werden 42
Zuidvietnamese soldaten gedood en
159 gewond.
Het Zuidvietnamese opperbevel
verklaarde dat een kolonne die pro
beert zich een weg te banen naar
de belegerde provinciale hoofdstad
An Loc en tevens hoofdweg 13 moet
vrijmaken, geen noemenswaardige
vooruitgang geboekt heeft.
Eenheden van het Zuidvietnamese
Bevrijdingsfront hebben inmiddels
hun druk in de provincie Phoc Toei
70 km ten zuidoosten van Saigon,
kunnen handhaven.
Twee districtshoofdsteden werden
aangevallen, nadat een van deze
plaatsen door ongeveer 500 mortier
granaten was getroffen.
Misdaad
Noord-Vietnam heeft zaterdag
bekendgemaakt dat de Verenigde
Staten aanvallen uitvoeren op irri
gatiesystemen en dijken, waardoor
president Nixon zowel voor de in
ternationale wetgeving als voor de
Amerikaanse wetgeving een oor
logsmisdadiger wordt.
In het partijblad "Nlian Dan'
stond een artikel van de hand van
Xoean Sang, een specialist op het
gebied van de internationale wet
geving, waarin stond dat de con
ventie van Den Haag de vernieti
ging van vijandelijke goederen ver
biedt tenzij de toestand van de oor
log dit vereist.
Het dijkensysteem is openbaar
bezit en van economisch en vitaal
belang voor de bevolking en heeft
op geen enkele manier iets te ma
ken met militaire doelen", aldus
het artikel dat werd uitgezonden
door het officiële persbureau van
Hanoi. „Er kan geen wettelijke re
den van militaire aard worden ge
vonden voor het verwoesten
dijken en zo'n verwoesting moet als
oorlogsmisdaad worden beschouwd"
aldus de krant.
In het artikel staat dat Nixon een
oorlogsmisdadiger is volgens de
Amerikaanse wetgeving, omdat de
verdragen ook van kracht zijn in de
Verenigde Staten.
Volgens de schrijver van het
tikel hebben Amerikaanse vliegtui
gen bommen gegooid met de be
doeling „het dijkensysteem over
groot aantal kilometers in Hanod,
He Tinh en Kwang Binh te
woesten. Zij hebben ook boeren be
schoten, die bezig waren de dijken
te herstellen om overstromingen t
voorkomen".
