Vleteorenfotografie in Leiden
onmogelijk door luchtvervuiling
Samenwerking
met PAK
Lezers schrijven
Prijswinnaar Ben Apeldoorn (27) signaleert:
ACTIE EN
GG EN GD
Snelle kostenstijging
bij verpleegtehuizen
[AANDAG 29 MEI 1972
ADVERTENTIE
LEIDEN Nederlands meest fervente meteoren-foto
raaf onder de amateurs woont in het Morskwartier van
eiden. Het minieme balkonnetje van een eengezinswo-
ing aan de Jacob Catslaan 93 is zijn observatiepost, van
aar hij het nachtelijk uitspansel gadeslaat. Dat gebeurt
et meer met een speelgoedkijker, zoals Ben Apeldoorn
ïu 27) ooit eens op 4-jarige leeftijd voor Sinterklaas
eeg. Het gaat er nu wat professioneler aan toe. Hij be-
hikt over een uitgebreide batterij kijkers, waarvan er één
lfs maar dat is een geleende een vuurvliegje op
n afstand van 20.000 kilometer kan waarnemen, wat
htsterkte betreft.
Vél het eigendom van Ben Apel-
prn is een indrukwekkende K 37
jker, die van de Amerikaanse
Tkarteringsdienst afkomstig is.
Leidse amateur heeft het tien-
;enden guldens kostende appa-
»r een paar honderd gulden
de dump gekocht. Daaromheen
it hi.1 dan nog wat „spulletjes",
hele arsenaal staat overdag in
paar klerenkasten in zijn
enk de Kat
lerfijk huis opgeslagen. Een ama-
•istisch trekje misschien, maar
dan in schrille tegenstelling
de hoge kwaliteit van Ben Apel-
ns hemelstudie. Die kwaliteit en
enthousiasme waarmee hii zijn
,jbie beoefent zijn zodanig, dat de
'^Sjldenaar afgelopen zaterdag in
echt de dr. J. van der Biltprijs
de Nederlandse vereniging van
- en sterrekundigen heeft ont-
en. Een (geld) prils, waar ook de
tficiële" sterrenkijkerp hoge waar
ing voor hebben.
een stukje wetenschappelij-
erkenndng waar Ben Apeldoorn
r hunkert, maar waar hij
;eraard wel mee is ingenomen. Al
geld gaat in zijn hemelappara-
zitten. En de tijd die hij in
hobbie steekt, doet hem opmer-
,vhet wordt zo langzamerhand
tweede beroep". (Ben Apel-
is administratief ambte-
Vaak is die meteoroïde niet groter
dan een paar milimeter, maar soms
is het een blok van honderden kilo's.
In '51 sloeg er nog een brok van
200 kilo ten zuiden van Breda te
pletter.
En nog maar een paar weken ge
leden, op 25 april, zagen vele Ne
derlanders een heldere komeet van
zuid naar noord schieten. Deze me
teoor, die ongeveer de afmetingen
i baksteen gehad moet heb-
volgens Ben Apeldoorn in de
buurt van Dokkum naar beneden
gekomen.
De vaste kern ervan is echter nog
niet gevonden. Ondanks oproepen
bevolking in een aan
tal plaatselijke kranten te Fries
land. Er werd daarbij gevraagd wie
die avond het snorrende geluid
t de naar beneden zeilende me
teoriet had gehoord, gevolgd door
doffe klap van de inslag. Bin
een iaar hoopt Ben Apeldoorn
evenwel zo ver te zijn, dat een der
gelijke meteoriet kan worden opge
spoord met behulp van een dan vol
ledig geautomatiseerde set came-
Maar eerst dit: hoe fotografeer Je
zo'n „vallende ster" eigenlijk? Zui
ver op de gok, legt Ben Apeldoorn
uit. In een tijd waarin meteoren
zijn te verwachten dat is voor
spelbaar: rond de 12e augustus bij
voorbeeld begint „het grote werk",
dan is er elke drie tot vier minuten
wel een komeet met het blote oog te
zien worden de camera's op een
willekeurig deel van de nachtelijke
der Biltprijs is hem
gekend, omdat hij een kwijnen
de Nederlandse vereniging
en sterrenkundigen, de
lateurfotografie van meteoren,
enorm heeft op
pept. Onder zijn leiding nam het
lental van deze groep toe van
Ef-intig tot vierhonderd. De leden zit-
ideo verspreid door de hele Benelux.
uurverschij nsel
'fee houden zich bezig met het re-
^ss itreren van meteoorversohijningen
de fotografische plaat. Voor de le-
(in onder ons: een meteoor is het
mrverschijnsel dat men kan waar
omen als een stukje steen of me-
(de meteoroïde) in de buurt
puin de aarde gekomen, vlam vat.
HORLOGES
De mooiste en de ruimste
keuze, in de allerbeste merken.
SEIKO - ETERNA - CERTINA
CITIZEN - PRISMA - LASITA
JUNGHANS - EWE
ANCRE.
Voor f 39,50 heeft U by ons al
een echt Anker Uurwerk,
schokvry, onbr. veer.
Door eigen ateliers, de beste
vakservice. Uw horloger
v. d. Water
Haarlemmerstr. 181 - Leiden
LEIDEN Het college van B en
W heeft geantwoord op vragen van
het D'66-raadslid Kuyper, waarin
deze informeert of het college twij
felt aan de goede trouw van de or
ganisatoren van de actie „begroting
'72". In zijn antwoord stelt het col
lege, dat gebleken was, dat de G.G.
en G.D. ten onrechte werd veron
dersteld achter een brief te staan,
waarin een groot aantal instellingen
zich uitsprak voor openbaarheid van
de gang van zaken met betrekking
tot de tekorten op de Leidse gemeen
tebegroting. Hierin zag het college
aanleiding om ook aan de besturen
van de overige instellingen te vra
gen of de inhoud van het schryven
door hen werd ondersteund.
In verband hiermee schrijft de
stichting Release aan het gemeen
tebestuur dat het voor haar onbe-
grijpeiyk is dat de GG en GD
zich tegenover het college van dit
schrijven distancieert. In een verga
dering, waarin de gevoerde actie
tegen het schrappen op de gemeen
tebegroting voorbereid is, stelde een
staflid van de GG en GD, die ver
klaarde namens directeur Bazuin
te spreken, zich geheel achter dit
schrijven.
Verder vraagt Release het college
niet meer te gaan stoeien over on
benulligheden. Hierdoor zou de wer
kelijke problemeatiek van Leiden wel
eens vertroebeld kunnen worden.
i radioactiviteit bepalen wat c
hemel gericht. De sluiter word! drifti_
.~t- maay afwach-
geschiedenis ervan is. Die radio
actieve isotopen leven op aarde ech
ter maar een paar weken. Het is dus
van groot belang dat we er snel bij
zijn. Met een geautomatiseerde bat
terij toestellen moet dat lukken. Re
ken maar. dat de wetenschapsmen
sen een gat in de lucht springen als
Je een meteoriet vindt".
Een ander pl
Volgens Ben Apeldoorn komt dat
laatste door de schrikbarend toene
mende luchtvervuiling. „In '66 kon
ik m'n camera nog drie kwartier
open laten staan. Dan stond er een
zee van sterren op het negatief. Als
ik m'n toestel nu vijf minuten open
zet, is de film ook zwart: maar zon
der sterren.
de toename van de hoeveelheid
stadslicht. Het komt gewoon, omdat
de dampkring enorm vervuilt. Als de
wind oost is en de vuilverbranding
van Leiden werkt (en dat is 24 uur
per dag) kan ik hier onmogelijk
werken. Dat is niet alleen hier zo,
ook elders in het land. De we- gens blijven. En
Een gezien zijn apparatuur
bijna professionele sterrenkij-
ker: Ben Apeldoorn, zaterdag on
derscheiden met de dr. J. van der
Bilt-prijs.
opengezet,
Ben Apeldoorn
zijn hobbie pratende
het najaar
reld loost jaarlijks 20 miljoen ton die produktie verachtvoudigd zyn.
vuil in de atmosfeer dat niet kan Maar als je zoiets signaleert, wordt
geest- Dat is onmogelijk te verklaren uit worden afgebroken. Dat moet er- dat gewoon in de doofpot gestopt".
NED. HERV. KERK
CHR. GERF. KERKEN
Beroepen te Elburg P. Sneep te
\lphen aan den Rijn.
GEREF. KERKEN
GEREF. GEM.
ten. Gebruikt worden 6 bij 6 came- te M'euH,n(ilm_opnamen
van meteoren. Via een technisch i
foefje wil hij het sterrengebeuren
ook wel gewone klein
beeldtoestefllen. De uitvergrotingen
daarvan zijn van prima kwaliteit.
Heb je geluk, dan trekt een me
teoor een lange lichtende streep over
de fotografische plaat of film. Ken
ners kunnen daar van alles uit af
lezen, met behulp van technische
meetmiddelen. Als de meetresultaten
in de computer worden verwerkt,
volgt daaruit een opsomming van de
snelheid, de vertraging in de lucht
laag, de hoogte van opvlamming en
uitdoven en de aantrekkingskrachten
die op de meteoor hebben gewerkt.
En het klinkt ongelooflijk: „maar
we kunnen zo ook terugrekenen
waar de meteoor vandaan komt, wel
ke baan hij vroeger heeft doorlo
pen", aldus Ben Apeldoorn.
Wat hem momenteel voor ogen
zweeft, is een geheel automatisch
werkende batterij fototoestellen, die
verbonden met de nodige appara
tuur een oogje open houdt in de
LEIDEN De weergoden zijn
afgelopen zaterdag het loijk-
mité Meerburg niet gunstig ge-
feestten
wisten de enthousiaste i -
turtbewoners op de fancy fair
de IJsselkade nog f 4100,-
brengen (vorig jaar f4400,
ia ar het feest voor de kinderen
iel helemaal in duigen. De kin-
er spelen loerden afgelast. Een
ieuwe datum zal binnen enkele
leken worden vastgesteld. De
inderoptocht vond toch door-
mg. Met een geweldig enthou-
iasme trotseerden de kleintjes
oor af gegaan door het muziek-
orps Concordia wind en regen.
(Foto Holvast)
Nederland tegelijkertijd waakt, moet
het mogelijk zijn de plaats waar een
meteoriet inslaat, vrij nauwkeurig te
lokaliseren.
Gat in de lucht
„Zo'n meteoriet is een afvalpro-
iukt uit de begintijd van ons zonne
stelsel en een vier miljoen jaar oud.
Als je zo'n brokje kunt vinden, kan
men op het laboratorium aan de ma-
in werkelijkheid, terug
brengen tot een filmspeeltijd van
een halve minuut. En, juist anders
om. van meteoren die twee, drie se
conden opflikkeren, wil hij het be
staan filmisch proberen te rekken
tot een seconde of tien.
Het lijkt Ben Apeldoorn, dat scho
len in de toekomst wel geïnteres
seerd zullen zijn in de resultaten.
Daarvoor maakt hij zijn films ook.
Tegenover belangstellenden kan hij
uren uitwijden over zijn „tweede be
roep": „ik geloof dat er een heleboel
mensen zijn die maar in flatjes zit
ten en te weinig armslag hebben
om wat te doen. Misschien dat ster-
rekijken iets voor hen is".
Balkonnetje
Zelf moet Ben Apeldoorn zich
voorlopig nog zien te redden op het
balkonnetje van zijn ouderlijk huis,
maar momenteel ziet hij naarstig
om naar een plek in de omgeving
van Leiden, waar hij zijn hemelkij
kers permanent kan opslaan en van
waar hij zijn observaties kan ver
richten.
Vrij veel vertoeft hij ook in de wei
landen bij Winterswijk, waar het
nog echt pikkedonker is 's nachts,
ver van de stadslichten: „hier in
Leiden kan ik langzamerhand hele
maal niet meer weiken. Het stads
licht wordt veel te veel terug ge
kaatst".
In de openbare ledenvergadering
van de PvdA van afgelopen vrij
dagavond, waar het beleid van de
PvdA-fractie inzake de onderhande
lingen over eventuele deelname aan
het college van B. en W. besproken
werd. diende ik de volgende motie
De afdeling Leiden van de PvdA
*tcdringt er bij de PAK-frac-
tie in onze gemeenteraad op aan,
onverminderd de strijd tegen de
rechtse politiek van het huidige col
lege van B. en W. en de regering
Biesheuvel vóór en samen met de
Leidse bevolking op basis van het
PAK-program en overeenkomst te
blijven voeren.
Hierop sprong het KVP-gemeente-
raadslid Cornelisse op en riep mij
toe zoiets onbeschoft te vinden en
dat op deze manier de sympathie
van onze politieke vrienden in de
andere partijen verspeeld werd.
Mijn motie werd niet aanvaard,
wel werd het beleid van onze
fractie ondersteund in die zin dat de
vergadering akkoord ging met een
aanbod aan de andere partijen om 3
van de 5 wethouderszetels te gaan
bezetten op voorwaarden die na
overleg met de afdelingsvergadering
van onze partij redelijk geacht wor
den.
Ik acht ddt een zeer, ja zelfs te re
delijk voorstel, maar laat nu dan
onze vriend Cornelisse samen met
ie andere PAK-sympathisanten bin
nen onze raad maar eens de daad
aan de gedachte voegen d.w.z. zeg
>ok in het openbaar dat u met ons
vilt samenwerken op deze basis en
ïoem uw voorwaarden en bewaar de
erm onbeschoft dan voor het mo-
nent dat ondanks eventuele eensge-
indheid tussen Leidse „politieke
Tienden", de Leidse bevolking
angzaam maar zeker de nek omge-
Iraaid wordt door o.a. de KVP-mi-
ïlster van Financiën. Maar als de
KVP-Leiden liever een goede buur
heeft dan een verre vriend dan moet
die sympathie wel blijken.
ADAM VONDELING
Leiden.
Verhogingen
renden en hun ouders, van de hand.
Zelfs als de beursuitkeringen wel
voldoende worden aangepast, is de
f 1000 onaanvaardbaar. De beurs
wordt immers in toenemende mate
een lening (plan Andriesen), zodat
de beursstudent met een fabelachti
ge schuld afstudeert. Omdat de toe
komstmogelijkheden van de acade
micus uiterst onzeker zijn, zal menig
scholder zich nu meermalen beden
ken voor hij gaat studeren. Veel
werkstudenten zullen met studeren
moeten stoppen. Dit past wonderwel
in de plannen van Posthumus c.s..
die proberen het aantal studenten te
beperken. Ze willen een korte spe
cialistische studie die de positie vaD
de afgestudeerde nóg kwetsbaarder
maakt en de universiteit tot oplei-
dings- en onderzoeksinstituut vooi
Shell en Philips maakt. Dit sluit aan
bij de kapitalistische visie van de
regering, die niet investeert in sec
toren. waar niet direct winst op ge
maakt wordt. Algemene vorming en
kritisch onderwijs brengen geen geld
in het laatje van de regering en on
dernemers en worden dus door be
zuinigingen onmogelijk gemaakt.
De minister wil een verhoging van
de collegegelden „omdat dan de ho
gere inkomensgroepen via het colle
gegeid meer gaan betalen voor
dere onderwijstypen." Een soort
komensnivellering dus. Het is eoh
ter duideliik dat de minister
dit argument liegt. Hij verhoogt nl.
ook alle andere schoolgelden!
Wordt het onderwijs dan beter?
Krijgen we dan kleinere klassen?
Nee. dat kan niet. want er moet be
zuinigd worden. De economie loopt
nl. niet zo goed meer en de uitga
ven voor defensie gaan ook steeds
zwaarder drukken. Het verhoogde
schoolgeld van de gewone man en
de verhoogde collegegelden (die
voor de gewone man een universi
taire opleiding onmogelijk maken)
moeten dan ook de systeemfouten
van het kapitalisme en de onkosten
van defensie „ongedaan maken".
Het deel van uw schoolgeld dat wè)
voor onderwijs gebruikt wordt, is al
leen genoeg wanneer de onderwijs-
duur en -capaciteit danig ingekrom
pen wordt. Het is de bedoeling tech-
uokraten op te leiden die leren het
lastige van problemen weg te nemen
en niet door te vragen naar d'e wor
tel van die problemen. De andere
vragen naar het waarom van de op
lossingskeuze. Niet vragen maar
gehoorzamen; niet denken maar
doen! Terugvoering van de onder
wijscapaciteit maakt dat het volgen
van onderwijs weer een elitaire zaak
wordt net als 100 jaar geleden.
Dit is de vooruitgang die de mi
nister wil. Hij is nog stééds minis
ter. Maar we moeten niet alleen ver
andering van regering bewerkstelli
gen, maar een verandering van de
hele maatschappijstructuur als we
rechtvaardigheid willen. Deze strijd
zult u georganiseerd en eendrachtig
Huurstop
Naar aanleiding van het ingezon
den stuk Huurstop in dit blad van
zaterdag het volgende ter overden
king.
Ik hoop van harte dat de bewo
ners in de Transvaalbuurt zullen
standhouden en het zullen winnen.
Ik wil er tevens op wijzen dat het
uitzetten van bewoners uit een huis
in de tijd thuishoort van brandmerk
en pijnbank.
De mens kan niet zonder onder
dak en hem dit te ontnemen kan in
een maatschappij die zich beschaafd
noemt niet meer worden getole
reerd. Mogelijk is het zelfs in strijd
met het handvest van de rechten
van de mens dat Nederland heeft
ondertekend.
De kreet betalen voor woongenot
is in wezen onzin, daar het hier ga
om een noodzakelijke levensbehoef
te.
Het verhuren van huizen acht ik,
enkele uitzonderingen daargelaten,
een min of meer a-sociale bezigheid.
Een armoedzaaier betaalt jarenlang
huur en die bedragen zouden als een
afbetaling in kleine beetjes kunnen
worden gezien, zodat het huis ten
slotte van hem zou moeten zijn. Een
vent met centen koopt zonder meer
een huis, kent geen woningnood, en
ik vind dat het tijd wordt dat zoiets
voor iedereen op de een of andere
manier mogelijk moet zijn.
FRED VOS
UTRECHT (ANP) Als de bouw
kosten en de lonen in het huidige
tempo blijven stijgen, zal de dag-
verpleegprijs voor verpleegtehuizen
die nu ongeveer f 60.- is in 1980
voor nieuwe tehuizen zijn opgelopen
tot f 200,-. Aannemende dat er dan
in totaal 30.000 bedden zijn, bete
kent dit dat er per dag aan ver-
pleeggelden voor de verpleegtehuizen
ongeveer vijf miljoen moet worden
betaald, ofwel f 1,8 miljard per Jaar.
De voorzitter van de Christelijke
vereniging tot verpleging van lang
durig zieken „Het Zonnehuis", de
heer M. H. L. Westrate, zei dit za
terdag in Utrecht op de Algemene
vergadering van de vereniging.
De verpleegprijs bestaat voor 62
procent uit personeelskosten voor
16 procent uit kosten van rente en
afschrijving en voor 22 procent uit
overige kosten.
Met betrekking tot de salarissen
merkte de heer Weststrate op, dat
het nuttig zou zijn als het verpleeg
tehuiswezen zelf bij het overleg
werd betrokken en als de in het over
leg bereikte resultaten als bindend
maximum zouden worden voorge
schreven. Om aan personeel te ko
men beconcurreren de tehuizen el
kaar op het ogenblik nogal eens met
secundaire voorzieningen als gratis
kleding, een aanvangsalaris voor
leerlingen in plaats van zakgeld, etOb
