1
Vrachtrijders in
Europ
a eisen
pleisterplaatsen
GEVANGENISWEZEN MOET OOK GAAN BEZUINIGEN
Dicht bii huis snel in handen
Schoksgewijze
vernieuwing
van partijen
Raiffeisenbank B( Boerenleenbank
Tunneltje maakt kopje koffie onbetaalbaar
Ukunt
zoveel méér doen
met onze bank
ZATERDAG 27 MEI 1972
Ook het gevangeniswezen valt onder
moker van de bezuiniging. Dat
blijkt uit het plan dat staatssecre
taris Grosheide Van Justitie heeft
[elanceerd. Nu is dat niet direct
;en klap om erg treurig over te
zijn. Een overnachting in de gevan-
nu eenmaal duurder dan
een nacht in het Hiltonhotel. Het
sluiten van gevangenissen is ook
consequentie van het terugdrin
gen van de vrijheidsstraf en de
verdere opmars van de geldboete.
Door onze
juridische
medewerkster
Nu echter geldgebrek de voornaam
ste reden is voor de hervormingen,
is toch een zekere argwaan op zijn
?laats. Want dat het gevangeniswe-
zich voor een groot aantal pro
blemen geplaatst ziet. is bekend.
Vooral de opstand in het huis van
bewaring in Groningen heeft deze
problemen nog eens naar buiten ge
bracht. In het rapport dat naar
aanleiding van deze opstand is op
gemaakt door de zogenaamde com-
missie-Woltman. wordt als voor
naamste oorzaak Juist het perso
neelstekort genoemd.
Sterk gestegen
Toch is in verhouding tot het aan
tal gedetineerden het personeelsbe
stand de laatste Jaren sterk geste
gen. Op de 3000 gedetineerden per
Jaar zijn er tegen de 3500 perso
neelsleden. Vanwaar dan dit zo ge
heten tekort? Daarvoor is een aan
tal oorzaken op te noemen. Aller
eerst is het aantal mensen dat
maar kort gestraft is sterk gestegen.
Het tarief van twee weken Banken
bos, dat wordt aangehouden voor
het rijden onder invloed, is hier
voor een deel aan schuldig. Maar
tenuitvoerlegging van een korte ge
vangenisstraf is vooral administra
tief gezien erg arbeidsintensief.
Dan is de stijging van het perso
neelsbestand een direct gevolg van
de opdracht aan het gevangeniswe
zen om niet alleen te zorgen voor
de bewaking, maar de gevangenis
straf ook te benutten om de gedeti
neerde in gunstige zin te beïnvloe
den.
Deze zogenaamde re-soclalisatiege-
dachte, die sinds 1956 in de begin
selen van het gevangeniswezen is
opgenomen, heeft de ontwikkelingen
binnen het gevangeniswezen groten
deels bepaald. Re-socialiseren bete
kent „behandelen". Hiervoor moeteD
specialisten worden aangetrokken,
het personeel moet worden omge
schoold. Dat geldt in versterkte
mate voor de directeuren van de
instellingen. Re-socialiseren bete
kent ook dat het gevangeniswezen
een verscheidenheid van behande
lingsmethoden moest opbouwen.
Keuzemethoden
Met behulp van verfijnde keuzeme-
tohoden kan dan per gedetineerde d»
meest geschikte omgeving worden
uitgezocht. In deze lijn pas het dat
en groot aantal kleine instellin
gen kwam. met als ideaal de half
open en open inrichting en een
groeiende interne democratisering.
nieuwe herstructureringsplan
staatsscretaris Grosheide
houdt mijns inziens een radicale
breuk in deze ontwikkeling in. Dit
blijkt reeds uit de werkelijke maat'
regelen, zoals het terugbrengen van
het aantal inrichtingen en een ver
eenvoudiging van de selectiecriteria.
Grofweg zijn er nu vier catego
rieën: kort-gestraften en lang-ge-
straften (meer dan vier maanden),
Jeugdigen (maximaal onder de 23
Jaar) en volwassenen.
Het regime wordt op drie sporen
gezet: regel wordt het normaal re
gime in het gevangeniscomplex in
Veenhuizen. Dit houdt in een be
trekkelijk fantasieloos, vreugdeloos
gevangen-zijn met als voornaamste
bezigheid: arbeid in een beperkte
gemeenschap.
Wie „stout" is, wordt overgeplaatst
een inrichting met een duide
lijk representatief regime en wie
„zoet" is. gaat door naar een open
of half-open inrichting. Het voor
deel van deze indeling is dat het
systeem duidelijk is. Een groot be
zwaar van de differentiatiegedachte
was de ondoorzichtigheid en de
weerslag die dit had op de gedeti
neerden. Het pakket dat het gevan
geniswezen te bieden had werd wel
een „tombola met vele nieten" ge
noemd.
Vereenzaamd
Duidelijkheid is ook van belang
voor het personeel, dat langzamer
hand in een volstrekt vereemzaam-
de positie terecht was gekomen. Er
kwamen allerlei psychologen en
„bejegeningscoördinatoren" voor de
gedetineerden, maar de personeels
leden zaten er meestal naast. Dan
was er het democratiseringsproces,
dat „Den Haag" zo graag wilde,
maar waar de meeste directeuren
geen raad mee wisten.
De bewakers voelden zich onzeker
Zij durfden geen raportjes meer op
te maken of op te treden als gede
tineerden elkaar molesteerden. Het
raport van de commissie-Woltman
geeft hier een duidelijk voorbeeld
gedetineerden scheren een de
biele medegevangene kaal en een
bewaker durft niet in te grijpen.
Voor sommige gedetineerden is het
nieuwe systeem een verbetering. De
die wars was van alle bejege
ning en democratisering verzuchtte
nog wel eens: „Je kan hier verdom
me niet eens meer rustig Je straf
uitzitten". Wel moet beseft worden
dat de consequentie van de nieuwe
lijn is dat de re-socialisatie over
boord werd gezet. Er is dan ook
alle reden om dit ideaal als mislukt
te beschouwen.
Zo blijft, hoe er ook behandeld
wordt, het resultaat onbevredigend:
ruim 40 procent recidiveert, dat wil
zeggen maakt zich opnieuw schuldig
aan een misdrijf. Ook blijft de
lectie een willekeurige zaak. Maar
als dit zo is. dan moet dat ook ge
steld worden en mag de re-sociali
satie niet als een papieren vlag in
onze wetgeving voortbestaan.
Goedkoop
Het gevangeniswezen zal haar taak
zo goed en zo goedkoop mogelijk
uitvoeren door te zorgen dat de las
tige klanten op een goedkope ma
nier worden opgeborgen (cellensy-
steem) en de rustige figuren door
zelf-selectie in de meer open inrich
ting terecht komen.
Dit betekent wel dat het gevange
niswezen zich gaat richten op het
vormen van de ideale gevangene.
Want wie zich netjes gedraagt, mag
r een vrij regime. Het hanteren
vau de strafperiode als leerproces,
waardoor de gedetineerde in de
vrije maatschappij een betere plaats
kan verwerven, is een gedachte die
heel stilletjes naar het land der
dromen is verwezen.
Het 'peppillenalarm' van vakbondsman J. van der Doef en het Welles-nietes-spel-
iletje dat erop volgde heeft geleid tot Kamervragen en veel publiciteit.
De heer Van der Doef voorzitter van de bedrijfsgroep weg
vervoer van de katholieke bond van vervoerspersoneel is ge
slaagd in z'n opzet, al dan niet op „onzindelijke" manierer
re,is ineens volop aandacht voor de sociale positie van de 40.000
beroepschauffeurs in Nederland.
En of ze nu pepmiddelen gebruiken
of niet, één ding lijkt duidelijk: de
.vrachtrijders van Europa', de .kilo
metervreters in hun wegkolossen' of
ten wil zelfs de .slaven van het
stuur' hebben het verre van makke-
Hun .wereldje op wielen" ls
op veel punten dringend aan verbe
teringen toe.
Door
Kees Haak
Waar blijven, om maar wat te noe-
de goedkope pleisterplaatsen
nen de beroepschauffeur al tien
Jaar geleden toezegde?
Pleisterplaatsen
Pleisterplaatsen: wegrestaurants
beroepschauffeurs een betaal
bare kop koffie kunnen bestellen.
goedkope maaltijd kunnen ge
bruiken. Waar ze zich kunnen was-
een douche kunnen nemen. Die
's-nachts geopend zijn. Met
voldoende betaalbare slaapplaatsen
Nederland telt eigenlijk slechts twee
wegrestaurants waar de beroep
schauffeur zich op z'n gemak voelt.
Dat zijn hotel cfaé-restaurant De
Lucht langs de snelweg Zaltbom-
mel-Den Bosch en Van Kekum bij
Ridderkerk.
Daar houdt het in feite mee op. Er
zijn nog wel meer pleisterplaatsen
chauffeurs een kopje koffie
pikken maar die liggen niet aan de
snelweg. En zwaar vrachtverkeer
van de snelweg afzwaait om er
gens in een dorpje een kop koffie
te halen, veroorzaakt onnodig ge
vaarlijke verkeerssituaties.
Bovendien beschikken deze niet on
middellijk langs de snelweg gelegen
pleisterplaatsen zelden over vol
doende parkeerruimte, is de koffie
al gauw te duur en ontbreekt de
sfeer die vrachtwagenchauffeurs in
een voor hen bestemd trefpunt ho
pen te vinden.
Sfeer belangrijk
Die sfeer is erg belangrijk. Met
name internationale chauffeurs die
dagen lang onderweg zijn hebben
behoefte aan contact met collega's.
Ze voelen zich het beste thuis in
een wegrestaurant waar ,Óme Henk'
ADVERTENTIE
of .Tante Nel' de scepter zwaait,
waar ze even met .moeders' kunnen
bellen, waar diezelfde .moeders' hen
eventueel kan bereiken, persoonlijk
of via een boodschap, waar ook de
baas naar toe kan bellen.
Waar blijven die al jaren geleden
in het vooruitzicht gestelde goedko
pe pleisterplaatsen?
40.000 beroepschauffeurs wachten er
op. Ze zijn het beu te worden .weg
gekeken' in wegrestaurants die vol
ledig zijn ingesteld op de bediening
van de ,luxe automobilist', op de
zakenman die toch kan declareren,
op de toerist die wel een gulden
voor een kop koffie wil betalen. Het
komt nog voor, in dit soort restau
rants: dat de beroepschauffeur een
briefje op z'n bord vindt: „u bent
hier niet welkom".
Waar blijven de wegresraurants
voor beroepschauffeurs?
We vragen het de Nationale Orga
nisatie voor het Beroepsgoederen-
vervoer Wegtransport, aan de heer
J. Verasdonck, hoofd afdeling bui
tenlands vervoer, tevens secretaris
van de stichting „Les Routiers Eu-
ropéens".
De heer Verasdonck: „Les Routiers
heeft de plannen voor een netwerk
van wegrestaurants langs de autowe
gen in Nederland al jaren geleden
Ingediend bij Rijkswaterstaat. Acht
jaar geleden om precies te zijn. Met
tekeningen en al. De punten waar
ze zouden moeten komen, zijn bp-
kend. maar ik noem ze niet om
grondspeculatie te voorkomen. Het
gaat in totaal om zo'n veertig
pleisterplaatsen, om de 70 80
kilometer één".
Trajecten
Een enquete onder chauffeurs toon
de enkele jaren geleden aan dat
met name op de volgende trajecten
een pleisterplaats wordt gewenst:
CJtrecht-Rotterdam-Den Haag:
Zwolle-Hoevelaken: Amsterdam-U-
trecht-Gorkum-Greda; Roterdam-
Arnhem; Den Haag-Arnhem; Arn
hem-El ten-grens; Rotterdam-Nijme-
gen; Amsterdam-Afsluitdijk (Alk
maar); Rotterdam-Antwerpen; Til-
burg-Eindhoven-Venlo; Beek bij
Nijmegen: Bergen op Zoom-Goes:
Roozendaal-MoerdijkUtrecht-Gou-
da: Amersfoort-ApeldoornEindho
ven-Roermond.
Waarom zijn ze er nog niet?
De heer Verasdonok: „Rijkswater
staat heeft enkele ondernemers
aangewezen die wegrestaurants mo
gen gaan bouwen. Maar.... de ver
keerde.
In ondernemers als Smit (van
Smit's wegrestaurant), Albert Heyn
en de Postiljon heeft het beroeps-
goederenvervoer geen enkel vertrou
wen. Zij hebben onvoldoende erva
ring met het karakter van de speci
fieke pleisterplaats voor de beroeps
chauffeur, zij mikken op de luxe
chauffeur en zullen tenslotte de be
roepsvervoerder toch weer wegkij
ken.
Tunneltje
Twaalfduizend
ondernemingen
voor beroeps-
goederenvervoer
Nederland telt volgens de laat
ste cijfers 12.000 ondernemin
gen die zich bezig houden met
het beroepsgoederenvervoer
over de weg. Daarbij zitten heel
veel kleine bedrijfjes, met 1 tot
5 vrachtwagens en betrekkelijk
weinig grote ondernemingen
met 10 of meer vrachtwagens.
Veertig procent heeft slechts
één vrachtwagen. 3.4 heeft er
vijftien of meer.
Alle ondernemingen samen
bezitten 46.289 vrachtauto's.
Veel tonners die rijdend worden
gehouden door in totaal 40.000
beroepschauf f eurs.
Van deze chauffeurs is zo'n
25 georganiseerd.
En dan is er nog iets: de kosten
schrikken kandidaatexploitanten af
Rijkswaterstaat wil hen namelijk
ook de aanleg van het tunneltje er
naartoe laten betalen. En juist die
extra investering jaagt de prijs van
het kopje koffie op naar een voor
chauffeurs onaantrekkelijk peil".
Volgens de secretaris van Les Rou
tiers is ook om die reden geen ex
ploitant te vinden voor het chauf
feursrestaurant dat bij Nunspeet
zou komen, waarvoor al in '68 de
eerste paal de grond in had ge
kund: „In '64 heeft Les Routiers de
N.V. Maatschappij tot Explotiatie
en Financiëring van Pleisterplaat
sen langs autosnelwegen opgericht
Deze N.V. zou ook de pleisterplaats
bij Nunspeet voor rekening nemen.
Het zoeken is echter sinds '68, naar
een exploitant die het inmiddels
door Rijkswaterstaat gebouwde tun
neltje wil betalen".
Les Routiers en ook de NOB
draaien er'niet om heen: Rijkswa
terstaat (de overheid) is de schuld
van het uitblijven van de lang ver
beide pleisterplaatsen.
De ministers van Economische Za
ken en Verkeer en Waterstaat heb
ben bij de jongste begrotingsbehan
deling begrip getoond voor het fi
nancieringsprobleem waarmee kan
didaat-exploitanten van weggebon-
den pleisterplaatsen kampen.
Maar bij begrip is het totnutoe ge
bleven.
De „slaven van het stuur" zal het
een zorg zijn wie de tunneltjes be
taalt.
Ze willen een Ome Henk die een
goede kop koffie schenkt voor twee
kwartjes of hooguit zestig cent, ze
willen goedkoop eten in een ,tent'
met sfeer, direct aan de autoweg.
Hun ontevredenheid dat dit type
speciaal voor hen bedoelde pleister
plaatsen alsmaar niet van de grond
komt neemt elk Jaar toe: ze zien
met lede ogen toe hoe er wel nieu
we motels en .dure' wegrestaurants
verrijzen.
Pleisterplaatsen voor hun bevoor
rechte ,luxe' collega's.
De heer Verasdonk tot slot: „Wat
we nog vergeten is de niet zo luxe
collega van de beroepschauffeur, de
automobilist met de smalle beurs,
de wat graag mee zou profiteren
van de goedkope pleisterplaats Dat
zijn er veel meer dan wel wordt ge
dacht.
Vraag maar eens aan de ANWB
hoeveel Nederlanders die ln hun
vakantie naar Frankrijk gaan ln
formeren naar de adressen var
goedkope wegrestaurants daar".
De partijvernieuwing loopt in
ons land nogal schoksgewijs. We
zijn nu in het stadium dat naast
de programma's, de grondsla
gen en de wegen die bewandeld
moeten worden om tot een op
deling van ons partijwezen te
komen, aan de beurt zijn. En
daarbij blijkt dat van oudsher
gekozen posities slechts moei
zaam worden opgegeven. Ter
linkerzijde is wellicht het me
ningsverschil tussen de D'66-
xolpieden De Goede en Van
Mierlo het meest spectaculair
Van Mierlo ziet de weg naar de
vorming van een progressieve
partij via een opgaan van de
PvdA. D'66 en de PPR in een
nieuwe groepering die ook moet
appelleren aan individuen bui
ten die partijen. De Goede ge
looft daar niet in. Hij wenst een
ruim gesprek met de christe
lijke partijen. Jan Vis, politiek
redacteur van NRC-Handels-
blad en een gedegen volger van
de gang van D'66 in de vader
landse politiek, heeft al geschre
ven dat de kloof die tussen deze
visies gaapt, geen geringe is.
Het is in elk geval voor veel
D'66-ers als een schok gekomen
en het zou wel eens kunnen zijn
dat de opheffing van D'66 dich
terbij komt, dan veel tegenstan
ders gehoopt hebben. In elk ge
val: zoals het nu is. houden die
politieke tegenstanders geen re
kening meer met D'66. een par
tij die enkele jaren geleden een
groep mensen naar de politiek
wist te lokken, die tot dat mo
ment geen echte belangstellinr
voor dat bedrijf hadden ge
toond.
Maar ook aan de confessione
le kant rommelt het. Al jaren
pogen de confessionele leiders
tot één christelijke partij te ko
men. Het optreden van vooruit
strevende leden van de KVP
maakt dat de leiding van de
ARP en CHU, de twee prote
st antese partijen nu nogal hui
verig staan tegenover die nieu
we vorm. KVP-voorzitter Di
Zeeuw wil een „open" koers,
waarin geen plaats is voor hei
evangelie als enig uitgangspunt
voor de christen-democratische
partij. De Zeeuw betoogt dat
die mensen die oorspronkelijk
christelijk stemden niet zullen
terugkeren als de nieuwe partij
't evangelie alleen in het vaan
del verheft. Die houding is voor
de protestantse partners beslist
onaanvaardbaar. De politieke
leider van de KVP. mr. Andries-
sen heeft al sussende gebaren
gemaakt en gezegd dat men het
wel eens zal worden. Maar daar
mee is De Zeeuw kennelijk nog
niet verslagen. Al eerder heeft
Andriessen duidelijk gesteld dat
hij de politieke leider van de
KVP is. en dat hij niet zover
wenst te gaan als De Zeeuw.
Maar de nieuwe KVP-partij-
voorzitter wil het spel kenne
lijk hard spelen. Als daar maar
geen brokken van komen
JRS.
ADVERTENTIE
Kleine moeite. Wip eenvoudig even binnen bij één van de
3000 vestigingen van de Raiffeisenbank en Boerenleenbank.
Daar bent u nooit ver van af en is alle buitenlands geld wat u nodig
hebt bij de hand. Evenals reischeques, de veilige internationale
betaalpapieren.waar u overal ter wereld mee terecht kunt.
Trouwens, ook als u in eigen land op vakantie gaat kunt u er goed
terecht. Om deskundig en snel uw verzekeringen in orde te laten
maken, voor uw reis, bagage, kampeeruitrusting, auto, boot,
caravan, voor onverhoopte ongevallen en voor rechtsbijstand in
binnen- en buitenland. Gemakkelijk dicht bij huis, bij de bank voor
iedereen..
de bank voor iedereen
3000 vestigingen
