Geen vlucht
uit het ambt"
lèxoro shirts
Hollandia
't is sterk...
W. v.d. Zwaan van kerk
naar techniek
Lei
den
vroe-
JRDAQ 20 MEI 1972
LEIDEN
\c\eer'viVSoepel... dus altijd korrekt
In Leiden heb
ik het erg
naar mijn
zin gehad
Het is Hollandia ondergoed: sterker, dus voordeliger.
Puur katoen. Zit prettig. Fris wit. Blijft in model.
Makkelijk te wassen ook. Ondergoed van Hollandia.
Daar zit u goed mee.
ondergoed
sterkerdus voordeliger
IDEN ,,De kerk is er niet voor om de mensen te drillen of om de mensen regeltjes
1 het hoofd te leren opzeggen; de kerk is er om de mensen te leren leven in de eigen
met de eigen opdrachten en de eigen vragen. En dat die opdrachten en vragen an-
s luiden dan een eeuw geleden, behoeft geen nadere uitleg".
5f deze uitspraak komt dr. W. van der Zwaan een man, die
t oecumenisch denkt en er voor zichzelf van overtuigd is, dat
traditionele kerkdienst op zijn laatste henen loopt als wij
hem in zijn fint aan de Jacob van Campenlaan (hoog hoven
leidse stedelijke leven) een openhartig gesprek hehhen over
ran kerkelijke zakenDr. Van der Zwaan, die kerkelijk Leiden
ijuni de rug toekeert en kort daarop een nieuwe functie zal
warden: hoofd van het studentendekenaat der Technische Hoge-
jol in Delft, is sinds januari 1967 gereformeerd predikant in
rus l&n. Na bijna twintig jaar het begon in 1953 in Emmercompas-
- het predikambt te hebben gediendgaat hij zich nu inzetten
het Delfts studentendekenaat. Zelf ziet hij dit niet als een
'iht uit het ambt", waarover in dit gesprek straks meer.
onze eerste vraag: kunt u
eren waarom er nog een
iing bestaat tussen de her-
ufo en gereformeerde modali-
belandden unj direct reeds
de kerkelijk problematiek.
Van der Zwaan, keurig zijn
oorden formulerend, had na
nadenken direct zijn antwoord
t4(lEi- spelen in die scheiding,
Imeer dan 100 Jaar duurt, ver-
i'selijk veel motieven mee, die
meer uit elkaar te halen en ook
neer te verantwoorden zijn. Ook
is het moeilijke, dat wanneer
mensen hetzelfde zeggen, zij
-ietzelfde bedoelen. Het kan ook
00 :som. dat ze hetzelfde bedoelen
anders zeggen. Voor mij is de
niet meer te verantwoor-
^maar ja, hoe overbrug je een
og uitgegraven kloof? Misschien
M iet op plaatselijk vlak kunnen
aen met een soort federatief
agaan en alles samen doen.
tg oecumene
het niet zo, dat we te veel
oordelen (of wellicht gewoon-
hebben, waarvoor sommigen
ifc tot oecumene kunnen ko-
Sam Platteel
ik meen, dat wij elkaar voor
l gehouden hebben met allerlei
«turen en er dan bij dachten,
de carricatuur met de werke-
tld overeenstemde. De hervorm-
erk is in feite een heel andere
(lie, laat ik zeggen van voor de
j. En in de gereformeerde kerk
oveel dingen anders gaan lig-
dat iemand, die na - de oorlog
igreerd is en nog eens een kijk-
>mt nemen, de kerk, waarvan
oen lid was, niet meer terug-
En als' Je „tegen ligt" Is het
kunst om allerlei vooroordelen
nteren.
uw if moet er gebeuren om tot
andere, misschien betere,
verdeling in het pastoraat te
tn?
8» ben van mening, dat het pasto
ri teveel wordt opgehangen aan de
sant en dat men veelal nog van
«I
is dat een pastor goed Is,
aP ter hij al zijn adressen afrent.
q geneigd voorzichtig te pone-
at een predikant een soort ma-
moet zijn, die moet zorgen,
gemeente door het ambt (dus
iderlingen en de diaken niet
en door op bepaalde
deskundige leden van de kerk
KLOKKEN
"ft Friese staart en Stoeltjes,
anse- en Sallanders. Echte
lniftieke Franse en Comtoise
klokken, enz.
specialist met vak-service,
v. d.Water
;erdlmlemmerstr. 181 - Leiden
aan te trekken, moet worden toege
rust tot dienstbetoon. Hij moet de
gemeente leren, dat zij krijgt om.
te géven.
Zorg op twee fronten
Wanneer u uiv Leidse periode
overziet, wat heeft u dan het
meest zorg gegeven?
Eigenlijk heb ik zorg op twee fron
ten. Op het kerkelijk front ben ik,
ondanks alles wat er inzake de oecu
mene gebeurt en dat is niet weinig,
bang, dat men Jezus woord niet toe
passelijk vindt voor kerkelijke struc
turen: Wie zijn leven zal willen be
houden, die moet het verliezen. We
kunnen niet zonder structuren, na
tuurlijk niet, maar de structuren
krijgen teveel nadruk. Dat houdt in
dat men naar mijn smaak te weinig
evangelisch creatief durft denken en
doen en het experiment schuwt.
Mijn tweede zorg betreft de gees
telijke gezondheidszorg in Leiden
e.o. Ik heb gezien, dat er ondanks
alles, veel nood is; ik heb ontdekt
dat er veel hulpverlenende institu
ten zijn. De meeste zorg heb ik over
het feit, dat zoveel langs elkaar ge
leefd en gewerkt wordt, dat er zo'n
grote onoverzichtelijkheid bestaat in
zake de hulpverlening en een goede
bundeling van de hulpverlening zo
gering is, dat van een op de nood
slaande hulpverlening dikwijls geen
sprake is.
Op die twee fronten ben ik bezig
geweest en ik zou het plezierig vin
den wanneer mede door mijn toe
doen toch iets bereikt wordt dcor
creatief en inclusief denken en han
delen.
Intercommunie
Wat houdt sommigen bezig om
niet tot een gezamenlijke avond
maalsviering te komen?
Dat weet ik niet en dat is voor
mij in de Leidse situatie ook niet in
voelbaar. De opvattingen over en het
vieren van het Avondmaal is voor
wat de hervormde Vredeskërk en de
gereformeerde Zuiderkerk betreft,
ik zou zeggen gelijk. Ik weet. dat er
groepen zijn in onze beide kerkge
meenschappen. die menen, dat het
gezamenlijk Avondmaal vieren het
einde van de (lange) weg is: ik
dacht, dat je elkaar pas echt leert
kennen aan het Avondmaal en dat
je daarmee dus moet beginnen. Wan-
neer je samen het sacrament ge
bruikt, begrijp je beter, dat de Heer
dat sacrament heeft ingesteld voor
allen die geloven. Maar gelukkig is
intercommunie tussen onze kerken
niet zo'n probleem meer.
MODEHUIS TEXTILANA
Kennedylaan 5, Z.W., Beatrixstraat 4 N., Leiden
VAN LEEUWEN Textiel
Herenstraat 83 - Leiden
Vrijzinnig
Kunt u begrijpen waarom er
nog gesproken wordt over vrij
zinnigen, of is deze term achter
haald?
Sommige woorden en begrippen
doen het altijd goed en hebben een
lang leven, omdat men ze zó bekend
veronderstelt, dat niemand meer weet
wat ze inhouden en bedoelen. Wat
en wie is nu vrijzinnig? Als Je de
moed hebt het anders te zeggen dan
het altijd gezegd is, loop je de kans
voor vrijzinnig uitgemaakt te wor
den. Zelfs de Vrije Universiteit wordt
van vrijzinnigheid beticht. Wat be
tekent een naam? Wat belangrijk is.
is niet een angstvallig vasthouden
aan de oude traditie, maar de band
aan de levende Heer. Wat belang
rijk is, is niet het voor heilig hou
den van kerkelijke uitspraken, ooit in
het verleden eens gedaan, maar het
vertalen van het Evangelie voor en
in onze tijd.
Dat is ontiegelijk moeilijk, maar
tegelijk ontroerend boeiend en eigen
lijk het enige wat de moeite waard
is.
Op de onlangs gehouden clas-
sicale vergadering van hervorm
den en gereformeerden sprak u
van "een min of meer historische
dag". Wat bedoelt u daarmee?
Vindt u dan dat dat niet waar is?
Daar was men maar niet bezig op
plaatselijk vlak, daar waren maar
niet een paar mensen aan het woord,
die elkaar kennen, maar daar waren
kerken uit de regio bezig samen na
te gaan wat het betekent „kerk te
zijn". En ik vond het eerlijk gezegd
een geweldige „ontdekking", dat je
niet kon ontdekken of er nu een her
vormde of een gereformeerde aan
het woord was. Natuurlijke ontbra
ken sommige „vleugels"; ondanks
dat was het toch weer een stap dich
ter tot elkaar.
Kerk in deze tijd
Hoe denkt u over de kerk in
deze tijd?
Moeiliik daar iets over te zeggen
als we blijven vasthouden aan de
oude vormen; als men niet eens iets
wil proberen. Moeilijk, als men
vindt, dat er in de kerk geen plaats
is voor het experiment; als je Je in
de kerk nooit mag vergissen, fouten
mag maken t.a.v. de structuur. Toch
meen ik. dat de kerk een boodschap
heeft voor de samenleving en moet
Droberen zout te büjven voor de we
reld. Maar dat vraagt veel geloof,
moed. doorzettingsvermogen en
creativiteit. Als je het mij vraagt,
loopt een traditionele kerkdienst op
zijn laatste benen. Als het blijft bij
een monoloog verhaal, komt er na
onze generatie niemand meer naar
luisteren. Maar ja. wat moet daar
voor in de plaats komen?
Naar Delft
Wat heeft u bewogen het ambt
neer te leggen en ivat houdt uw
nieuwe iverkkring in Delft in?
Dat is een zeer persoonlijke zaak
maar heeft toch wel te maken met
heel mijn instelling en opstelling in
de kerk en daarbuiten. Zoals bekend
In de kring, waarbinnen ik mij be
geef, wil ik mij inzetten op zo niet
alle. dan toch zoveel mogelijk fron
ten om de mens gelegenheid te ge
ven en mogelijkheden aan te bieden
ommens te zijn. Dat is de be
doeling van het evangelie, dat is ook
de drijfveer van al mijn handelen.
Daarvoor moet gedacht, georgani
seerd worden, daarvoor moet een
stuk hulpverlening aangeboden wor
den. allemaal met het oog op de mo
gelijkheid voor de mensen om wer
kelijk mens te kunnen zijn en met
het oog daarop, de samenleving leef
baar te houden. En nu wordt mij in
Dr. W. van der Zwaan: "Schei
ding tussen hervormd en gerefor
meerd niet meer te verantwoor
den".
(Foto Holvast)
Delft een aanbod gedaan om in deze
functie mijn werk af te ronden.
Het ambt
"De vlucht uit het ambt". Is
dit ook bij u van toepassingof
bestaat er in het geheel geen
vlucht?
Ik weet niet of er nu zoveel „vluch
ten" worden uitgevoerd in de pro
testantse wereld. Mijn gaan naar
Delft, beleef ik niet als zodanig.
Waarom en waarvoor zou ik vluch
ten? Voor de gemeente? Voor de
oecumene? Voor de collega's? Voor
de theologie? Ik meen het, wanneer 1
ik zeg, dat ik het in wijk 1 en ker- j
kelljk en oecumenisch Leiden erg j
naar mijn zin heb gehad.
Moet nu elke verandering een
vlucht genoemd worden? Of zitten j
we toch nog (misschien onbewust) j
vast aan een over-accentuering van
het ambt, alsof dat het hoogste is en
nooit mag worden losgelaten. De
kerk heeft mij het ambt gegeven, ik
vraag aan diezelfde kerk om mij uit
dat ambt te ontheffen om mij te ge
ven aan een andere taak in en voor
de samenleving, ook al is die samen
leving in Delft dan een beperkte.
Wat wenst u de Leidse christe
lijke gemeente toe?
Eigenlijk niet meer en niets min
der dan wat Paulus vraagt aan de
kerk van Philippi: Laat die gezind
heid bij u zijn, die ook in Christus
Jezus was.
Werk gaat door
Wat waren uw teleurstellingen?
Eigenlijk niet zoveel; ik zou daar
lang over moeten nadenken. Nu Ja
alles gaat niet zo hard als ik soms
wel zou willen, maar mag ik dat wel
verwachten en moet je dat teleur
stelling noemen? Het enige is, dat
de tijd hard gaat en kort is en dat er
nog zoveel gedaan moet worden.
Maar: de tijd wordt niet begrensd
door mijn leven en het werk houdt
niet op bij mijn vertrek
En tenslotte: wat heeft u in uw
werk bevredigd en wat had u
graag afgemaakt?
Wat het eerste deel van de vraag
betreft: eigenlijk alles. Juist omdat
ik het pastoraat wijd zie en mij de
gelegenheid is geboden ook buiten
de grenzen van de (eigen) kerk bezig
te zijn. Het tweede deel van de
vraag is niet zo belangrijk: ten eer
ste omdat het niet zo zeer gaat om
wat ik wil afmaken, ten tweede, om
dat ik weliswaar in Delft ga werken,
maar in Leiden blijf wonen en zo ook
nog wel iets kan helpen verwerke
lijken.
Tot zover Dr. Van der Zwaan, die
door zijn ambtsaanvaarding in Delft,
gelukkig voor Leiden nog niet verlo
ren gaat. Hij heeft bij de classis Lei
den der Geref. Kerken een preekcon-
sent aangevraagd, waardoor het mo
gelijk blijft, dat hij nog regelmatig
op zondag in de dienst des woords
zal voorgaan.
Klaverjassen
de panty
voor de maten 46-48 50
(in de gouden verpakking)
LEIDEN - De klaverjasvereniging
P. C. en L. sloot het seizoen af met
de prijsuitreiking.
j De wisselbeker ging voor een Jaar
i naar J. Seriier met 74591 punten,
gevolgd door J. Stokhuizen (74.929).
Als derde tot en met vijfde klasseer
den zich respectievelijk T. Meijer
74.411), J. Taffijn (74532) en G.
de Jong (74.312). De wisselbeker voor
de totale competitie kwam in han
den van J. Houps. dankzij zijn 137.344
punten, terwijl de extra prijs voor
de meeste onderdoors werd veroverd
door J. Seriier door een totaal van
52.
- Met uitzondering van het
geboomte maar daar
"ien weer wat aan doen, zie foto
en de klederdracht van de
het eerste gezicht
niet zo heel veel
Weliswaar veranderde een
van bestemmingmaar de ge-
vrijwel nog in tact gebleven,
verandering geeft wel het
van het huidige Studio/Lido-
te zien.
jaar geleden was in
"Du Nord" onderge
bracht, dat indertijd het veld moest
ruimen voor Drukkerij "Futura". Deze
drukkerij had er geen lang leven. Er
kwam weer een horecabedrijf in t.w.
café-restaurant l' Union, waaraan
verbonden een grote muziek- en to
neelzaal, Als jong verslaggever heb
ben wij daar voor het Leidsch Dag
blad menige avond doorgebracht.
Het op de linkerfoto aangrenzende
Hotel Rijnland, waar thans de kanto
ren van "De Nieuwe Leidsche Cou
rant" zijn gevestigd, heeft ook inmid
dels opgehouden te bestaan. Drogiste
rij "De Gaper" heeft zich al die jaren
op dezelfde plaats weten te handha
ven, al zorgde de firma Reijst en
Krak dan voor een onderpui, die meer
bij een moderne bebouwing past. Dui
delijk zichtbaar in het verlengde
van de NLC is ook nog het pand
van de huidige apotheek Reyst op de
hoek van de Narmstraat.
Op het huidige parkeerterrein werd
in het verleden vele tientallen jaren
de vrijdagse koeienmarkt gehouden,
die zich later nog vele jaren op de
Beestenmarkt wist te handhaven. Met
de komst van de Groenoordhal ver
dween ook dit vrijdagse tafereeltje uit
de binnenstad.
Een "duik" in de geschiedenis leert
ons, dat de Steenstraat eertijds be
hoorde tot de oude Rijnsburgerweg.
Toen deze weg in het begin van de
zeventiende eeuw werd bestraat, werd
daaraan de naam Steenstraat gege
ven. Aan het einde van de straat werd
in 1631 naar een ontwerp van de
stadsarchitect. Jan Jacobsz van Ban-
chem, de Rijnsburgse poort gebouwd,
die het daar tot 1867 heeft uitgehou
den. In deze poort vergaderden sinds
1664 de Rederijkers, die hun onder
komen in later jaren afstonden aan
kunstschilders "om te tekenen naar
hei levend model". Geruime tijd dien
de de poort ook tot atelier van de
thans nog bestaande Tekenacademie
"Ars Aemula Naturae", nu gevestigd
aan de Pieterskerkgracht.
Voor kunstschilders heeft men in
deze omgeving steeds reeds een zwak
gehad. Zo deed in 1926 in verband
met de in dat jaar gehouden Jan
Steenfeesten een raadslid een voor
stel om de Steenstraat in het vervolg
Jan Steenstraat te noemen. Het voor
stel kon geen meerderheid behalen.
Van meer recente datum is de sugges
tie om het standbeeld van Rembrandt
naar het parkeerterrein te verplaat
sen en aan dat terrein de naam Rem
brandt splein te geven. En nu maar af
wachten of de raad dpze suggestie
denkt over te nemen.
SAM PLATTEEL
