Maanreizigers ondersteboven in de Pacific
;een wapenstilstand in
hew
Kwame Nkroema
overleden
CONOMIE CENTRAAL BIJ VERKIEZINGEN IN ROME
Snelle berging besloot vruchtbare Apollovlucht vol problemen
erbod op betoging
Ulster opgeheven
STUDENTEN
BETOGINGEN
IN A THENE
RIJDAG 28 APRIL 1972
BUITENLAND
Na een ruimtevlucht van 265 uur en 50 minuten landde gis-
ravond om 20.44 uur de Apollo-16 met Young, Mattingly en
ike behouden in de Pacific. Het was niet zo'n erg makke-
ce landing, al kwam de capsule precies op tijd op nog geen
ee kilometer van het vliegkampschip Ticonderoga in de
Ime zee terecht.
)e Apollo ging, zoals bijna alle voorgangers, ondersteboven
jven. Alleen de Apollo-15 kwam indertijd in de juiste po-
tot rust. Het duurde ditmaal wel bijzonder lang, ongeveer
n minuten, voordat het ruimtevaartuig met behulp van bal-
men overeind werd getild. Waarschijnlijk is het falen van
van de ballonnen oorzaak van deze vertraging geweest.
)verigens verliep de berging van astronauten en capsule
zonder vlot. Al om 21.17 uur, ongeveer een half uur na de
iding, waren de drie astronauten aan boord van een van de
ikopters, die hen om 21.23 uur aan boord zette van het
•gingsschip. Enige tijd later werd ook de capsule met de
re lading aan boord gelhesen.
De afdaling door de atmosfeer,
duurde ongeveer 13% minuut. De
capsule had bij intrede van de
dampkring een snelheid van 39.589
km. per uur. Deze snelheid moest
tot 35 km. per uur worden afge
remd in nog geen kwartier. In de
eerste fase geschiedde dit door de
ontwikkeling van wrijvingswarm-
te. opgevangen door het hitte
schild. Daarna kwamen drie kleine
remparachut'is in werking. Het was
voor het eent, dat deze fase van
de kritieke afdalingsmanoeuvre op
de tv kon worden gevolgd dank zij
't heldere weer en de landing in de
onmiddellijke omgeving van het
bergingsschip. Zo kon men ook in
de huiskamers in Amerika en Euro
pa zien, hoe in de laatste fase van
de afdaling de drie oranjerode
hoofdparachutes zich ontplooiden,
om de Apollo behouden op het wa
teroppervlak te brengen. Glashel
dere beelden van een gave landing.
Na die landing was er echter de
moeilijkheid, dat de capsule onder
ste boven in zee bleef drijven. De
Apollo mag dan wel een uitmun
tend ruimteschip zijn, als boot is 't
een volledige mislukking. Onder
steboven in hun stoelen hangend
voor het eerst sinds meer dan
tien dagen weer onderworpen aan
de zwaartekracht, moeten de man
nen van de Apollo een ongenoeglij
ke tijd hebben doorgemaakt, tot de
capsule weer in normale stand
kwam.
In verband met het falen van een
van de parachutes tijdens de afda
ling van Apollo-15 was aan de ne
gen kikvorsmannen, die onmiddel
lijk na de landing bij de Apollo
erden neergelaten, nadrukkelijk de
opdracht gegeven de parachutes te
bergen.
By vorige landingen gingen die
op één uitzondering na verloren.
De drie hoofdparachutes en twee
van de drie remparachutes konden
inderdaad worden opgevist.
Kiplekker
De Apollo-astronauten werden
enthousiast ontvangen op het vlieg
kampschip met het gebruikelijk
ceremonieel: toespraken van de
commandant en de leider van de
bergingsoperatie en een gebed
van de vlootpredikant. Ongebrui
kelijk was de vrij lange toespraak
die de commandant van de
Apollomissie Young daarna hield.
Veel wijze woorden, maar ook een
bewijs, dat hij zich kiplekker voel
de. Duke en Mattingly voegden
daar enkele woorden aan toe. Zij
huppelden daarna naar het medi
sche centrum aan boord, waar de
ruimtevaarders de eerste vijf uren
zouden worden onderzocht.
Mankementen
Ook deze maanvlucht heeft weer
heel wat spannende momenten op
geleverd en vooral veel moeilijkhe
den en mankementen. Bij de heen
reis ging het isolatiemateriaal van
de maanlander afbladderen. Daar
na trad er een storing op in het
navigatiesysteem. Kort voor de
landing was er een moeilijkheid,
met het besturingssysteem waar
door de landing in gevaar kwam.
Op de maan traden er allerlei de
fecten aan de auto op. Het belang
rijkste wetenschappelijke experi
ment waaraan zes jaar was ge
werkt en dat viermiljoen gulden
had gekost, raakte onklaar door
dat Young 'n kabel brak. 't Kunst -
maantje dat werd uitgestoten is
niet in de goede baan gekomen.
De maanlander kon niet terugge
zonden worden naar de maan voor
een seismisch experiment. Tijdens
de thuisreis ging er een alarm
lampje branden maar dit bleek een
loos alarm te zijn. Bij de landing
zelf kwam de capsule onderstebo
ven te drijven
Stand in ruimte
De Amerikanen hebben hiermee
hun vijfde maanlanding met een
behouden terugkeer bekroond, 't
Was de zesentwintigste bemande
Amerikaanse ruimtevlucht. In die
vluchten hebben zij 8595 uur en 33
minuten man-uren ruimteervaring
geboekt. Het is wel interessant, dit
te vergelijken met de Russisch®
prestaties tot dusver. Die maak
ten in 18 bemande vluchten (waar
bij geen enkele maanlanding) 4309
uur en 42 minuten ruimteervaring
vol. De Amerikanen hebben dus net
niet het dubbele. Zij zouden dit
wel gehad hebben als de vlucht de
oorspronkelijke duur van 12 dagen
had gehad.
De oogst aan maan-materiaal van
de Apollo-16 was groot: bijna 111
kg. Voordien was al ongeveer 170
kg bijeengebracht door vorige Ap-
polüo-missies.De Russen hebben,
door middel van de automatische
maancapsules toen 16 en 20 enke
le honderden grammen maanstof,
op aarde gebracht.
Zie
[OSKOU Europa heeft gis-
m opgelucht gereageerd op de
rwinning van Bondskanse-
Brandt. In een ongebruikelijke
n9eUe melding zei het Russische re-
ingsblad Izwestia dat het resul-
van de stemming in de
idsdag „de juistheid bevestigde
de weg naar ontspanning en
versterking van de veiligheid in Eu
ropa". Moskou's bondgenoten die
direct bij de Ostpolitik van
Brandt betrokken zijn reageei-den
hetzelfde. Een vooraanstaand Oost
duits regeringslid juichte het
nieuws toe als „de mislukking van
een gevaarlijke poging een regering
ten val te brengen die de ratifica
tie van verdragen met Moskou en
Warschau bovenaan de agenda
heeft staan". Aan de vooravond
van de stemming sloten de
beide Duitslanden nog een nieuw
verdrag om het verkeer over de
zwaarbewaakte wederzijdse grens
te vergemakkelijken. Wellicht heeft
dit verdrag nóg enige invloed ge
had op de stemming in de
Bondsdag. De Poolse minister van
Buitenlandse Zaken Olszowski
kenschetste de poging van de
Westduitse oppositie als een provo
catieve uitdaging van het vermin
deren van de spanning in Europa
die eindigde in een fiasco. Voldoe
ning viel er ook te constateren in
het Brusselse hoofdkwartier van i
de NAVO, die in het verleden her
haaldelijk steun heeft betuigd
aan de politiek van Willy Brandt, j
De reactie in EEG-kringen was
voornamelijk positief diverse EEG-
mensen geloven dat de gemeen
schap voordeel kan hebben bij ver
beterde betrekkingen met Oost-Eu
ropa.
(Van onze correspondent)
t ONN Na de nederlaag die oppositieleider Rainer Barzel
termiddag in de Bondsdag heeft geleden, bestaat in Bonn
verwarrende politieke situatie. Bondskanselier Brandt
minister van Buitenlandse Zaken Scheel ontvingen Barzel,
de hoop een wapenstilstand te kunnen sluiten, waarin bei-
i artijen hun posities zouden kunnen onderzoeken. Al gis-
atis rond bleek echter dat de oppositieleider besloten had
am uitstel van een begrotingsdebat om te kunnen aanto-
heil te zoeken in een bikkelharde confrontatie. Hij voor
dat ook de regering geen meerderheid meer bezit.
at laatste mislukte. De rege-
spartijen rekten hun uiteen-
ng over de begroting zo lang,
avond zonder stemming
Timmers
ireek. Maar toch dienden SPD
DP zich te beraden op de be-
positie, waarin eigenlijk
roegde verkiezingen zo voor
and liggen. Het is echter in de
tijk niet zo gemakkelijk om
die verkiezingen te verwezenlijken.
Bij de 247 stemmen (twee te wei
nig) die gistermiddag voor de mo
ties van wantrouwen tegen Bonds
kanselier Brandt werden uit
gebracht, waren die van de FDP-
afgevaardigden Kienbaum en Kühl-
mann-Stumm. De regering
kan nu ook bij andere stemmin
gen niet op hen rekenen en heeft
dan ook op het ogenblik twee stem
men minder dan de absolute
meerderheid van 249.
Na het echec van Barzel, tegen
wiens motie ook minstens een van
zijn eigen fractiegenoten moet
ran onze correspondent)
DEN In Noord-Ierland is
rbod op het houden van op
en betogingen opgeheven,
ïsluit werd genomen door de
minister van Noord-Ierland,
Whitelaw. Tegelijkertijd
Whitelaw een amnestie be-
iroor al diegenen die bestraft
at ze illegaal aan optoch-
idden deelgenomen. Het aan-
»r dier en, dat sinds het eind
afgelopen Jaar aan deze straf
andelingen deel had, en ge-
isstraffen gekregen had, be-
ongeveer 300. Zij zullen dus
komen. Het besluit geld ook
voor de burgerrecht-voorvecht
ster Bernadette Devlin. Ze was kort
geleden tot zes maanden veroordeeld
met een ander Noordiers parlements
lid, maar had haar straftijd nog
niet aangevangen.
Whitelaw maakte ook bekend
dat diegenen, die boete was opgelegd
voor deelnemen aan verboden beto
gingen hun geld zullen terugkrijgen,
In de eigen Conservatieve partij
werden de besluiten van Whitelaw
niet helemaal met enthousiasme
ontvangen. Vooral het teruggeven
van de boete werd door de rechter
vleugel van de regeringspartij wel
wat overdreven gevonden.
hebben gestemd, had Brandt de
kans om uit te halen voor een
slag die Barzel juist met zijn mo
tie had willen voorkomen. De
Bondskanselier kan aan een stem
ming over de begroting, of bij
voorbeeld volgende week over de
verdragen van Moskou en War
schau de vertrouwensvraag ver
binden. Krijgt hij daarbij niet de
noodzakelijke absolute meerder
heid. dan heeft hij het recht pre
sident Heinemann om vervroegde
verkiezingen te vragen.
Ongunstig
De oppositie en vooral haar lei
der Barzel zijn in een zo ongunstig
mogelijk uitgangspunt voor ver
kiezingen na de golf van afkeu
ring die door het land is gegaan
in verband met de manier waarop
is getracht Brandt te wippen en
bovendien na de nederlaag die
gisteren is geleden. Die situatie zou
nog slechter worden als de ver
trouwensvraag volgende week
wordt verbonden aan de stemming
over de verdragen. Maar Barzel
weet dat het de regering niet mee
zal vallen om tot verkiezingen te
komen.
Terwijl de grote SPD een roy
ale overwinning ruikt, blijft de
kleinere liberale FDP onzeker of
ze in staat is zonder een langdu
rige en degelijk voorbereide cam-
kunnen boeken. Er zullen vooral
in de FDP stemmen opgaan, die
betogen dat het binnenkort bo
vendien niet meer nodig is, want
Kienbaum heeft na de gebeurte
nis van gisteren besloten zijn man
daat neer te leggen, terwijl Kühl-
mann-Stumm hetzelfde zal doen,
nadat hij eerst nog tegen de ver
dragen heeft gestemd. Bovendien
is het waarschijnlijk dat de zon
dag uit de FDP getreden afge
vaardigde Helms nog altijd be
reid is om voor de verdragen te
stemmen, zodat althans dit onder
werp voor de regering te redden
moet zijn.
Wonderlijk
Er is voorts een wonderlijke om
standigheid die het de Bonds
kanselier weieens onmogelijk kon
maken tot vervroegde verkiezin
gen te komen. In de Bondsdag
zitten 137 afgevaardigden, die pas
recht op pensioen hebben als vol
gend jaar de verkiezingen, volgens
het vaste programma, in de
Brandt temidden van fractie
genoten die hem gelukwensen.
Een foto die kort na de bekend
making van de uitslag van de ge
heime stemming werd genomen.
herfst plaatshebben. Omdat velen
van hen, ook in CDU en CSU meer
zullen denken aan hun oude dag
dan aan de toekomst van Rainer
Barzel, is het waarschijnlijk dat
Brandt een meerderheid krijgt zo
dra hij met verkiezingen dreigt.
Zo bestaat de mogelijkheid dat
na de nederlaag, die Barzel nu
heeft geleden, de voor de hand
liggende wraaknemning der rege
ring uitblijft. Als echter de ver
kiezingen pas eind 1973 worden ge
houden, dan zullen de verdragen
allang zijn geratificeerd en zou de
oppositie waarschijnlijk de kans
hebben gehad haar positie weer
sterk op te vijzelen, profiterend
van voortbestaande economische
problemen. En de regering Brandt
mag dan nu anderhalf jaar rege
ren met een praktisch onregeer-
bare meerderheid. Die situatie was
vandaag in de partijcentrales in
Bonn het grote onderwerp van ge
sprek zijn.
DAKAR (AFP, Reuter) Dr.
Kwame Nkroema, oud-president van
de republiek Ghana, is donderdag in
Conakry overleden.
De president van Guinee, Sekou
Touré, heeft dit over radio Conakry
meegedeeld.
Nkroema heeft sinds hij februari
1966 door een staatsgreep van het
leger uit de macht werd ontzet, in
ballingschap in Guinee geleefd.
Hij had de voormalige Britse kilo-
nie de Goudkust in 1957 naar onaf
hankelijkheid geleid en de Westerse
landen stelden al hun hoop op hem.
Na zijn val noemden zijn opvolgers
hem een dictator en tiran.
Hij nam zijn toevlucht bij zijn oude
vriend, president Sekou Touré, in het
marxistisch bestuurde Guinee.
Nkroema is 62 jaar geworden, hij
kwam op 18 september 1909 als zoon
van een goudsmid ter wereld. Hij
kreeg les op een door missionarissen
gedreven school en studeerde daarna
van 1934 tot 1947 in de VS en Enge
land. In 1945 nam hij deel aan het
eerste Panafrikaanse congres in Man
Chester, dat streed voor de bevrijding
en vereniging van Afrika.
In 1947 keerde hij naar Ghana
terug en stichtte daar de Conventie
Volkspartij, die in 1962 de enige toe
gelaten partij werd. Hij eiste on
middellijke verlening van onafhan
kelijkheid. De Britten zetten hem ge
vangen wegens opruiing tot illegale
stakingen. In 1951 werd na een re
ferendum, waarbij zijn partij een
overweldigende meerderheid behaal
de, vrijgelaten en werd hij regerings
leider van het latere Ghana.
Nkroema was een vurig voorstan
der van het Panafrikaanse ideaal en
werd in de pers en over de radio be
titeld als „verlosser" en tijdens het
hoogtepunt van zijn macht zelfs als
de „moderne Christus".
Door de jaren heen echter bleek
dat dr. Nkroema persoonlijk steeds
meer de maoht in handen nam.
Ghana was in juli 1960 een repu-
Nieuwe uitgaven
Alpenbloemen in kleuren, door
Paula Kohlhaupt. Geïllustreerd met
242 prachtige kleurenfoto's. Uitg.:
Zomer en Keunig, Wageningen. prijs
f 28.90.
Ikabana, de Japanse kunst van het
bloemschikken, door Shodo Haya-
kawa. Geïllustreerd met prachtige
kleurenfoto's. (Zomer en Keuning)
f 6.90.
Zeilen, door Roland Denk. Uitg.:
Elsevier Nederland N.V., Amsterdam
f 15.90.
Elseviers Vennootschapsbelasting
uitgave 1972. Voor de aangifte over
1971. 2e jaarlijkse editie. Uitg.: Bo-
naventura, Amsterdam, f 18.50.
KWAME NKROEMA
bliek geworden met Nkroema als eer
ste president. HU was tegelijkertijd
regeringsleider en opperbevelhebber
van de strijdkrachten.
Ghana werd een een-partij-staat
door in 1964 doorgevoerde grondwets
wijzigingen. Nkroema kreeg daardoor
tevens de macht, rechters van het
hooggerechtshof en de hoge raad te
Sinds november 1971 werd Nkroe
ma in Conakry behandeld aan kan
ker. Vorig Jaar augustus werd bericht
dat hij ernstig ziek was.
ATHENE (AFP, DPA) In Athe
ne hebben gisteren weer studenten
betogingen plaatsgevonden. Betogin
gen vorige week vrijdag waren de
eerste sinds de militaire staatsgreep
in 1956 plaatshad.
Vierhonderd studenten van de wis-
en natuurkunde-faculteit van de
plaatselijke universiteit protesteerden
tegen invoering van nieuwe roosters,
die overigens nog niet van kracht
zijn geworden. Ze werden door de
politie uiteengedreven.
Om soortgelijke redenen staakten
gisteren 2.500 studenten aan de Tech
nische Hogescholen van Athene en
Saloniki.
(Van onze correspondent)
IME Bij de Italiaanse ver-
igen, die volgend weekeinde
in gehouden, gaat het om drie
i: de economie, de handha-
van de rust en orde en om de
fe coalitie, die straks gefor-
i kan worden De drie hoofd-
brord Nieuwenhuis
a's, zijn ten nauwste met el-
verbonden. Als straks in de
t voor negen miljoen arbei-
lieuwe cao's moeten worden af
en, garandeerd het succes van
iderhandelingen de rust en or-
i de nieuwe coalitie zal ten
ste betrokken zijn bij de
eten. De vakbonden hebben
1 aangekondigd, dat ze straks
met de regering willen onderhan
delen, rechtstreeks, buiten de werk
geversorganisatie om.
De economie is dit Jaar het be
langrijkste thema, omdat er voor 't
eerst sinds de Tweede Wereldoorlog
een zeer ernstige stagnatie is op
getreden in de Italiaanse economie.
Het nationale inkomen steeg in 1970
slechts met 1,2 procent, de indu
striële expansie slechts met 3,5 pro
cent, terwijl de adviseurs van Ita
lië erop gewezen hadden dat een
groei van 6 procent noodzakelijk
was om het land economisch ge
zond te houden. Maar het meest on
rustbarend was de stijging van 4e
prijzen in 1971 met 6,6, procent.
De verminderde groei was te wij
ten aan een steeds toenemende on
zekerheid. Na de „warme herfst",
van 1970, toen de vakbonden hun
zeer hoge eisen ingewilligd zagen,
beloofde de regering maatregelen te
nemen om de industrie te stimule
ren. Daarvoor werd weliswaar bijna
een miljard gulden uitgetrokken,
maar hiervan is nog nauwelijks
uitgegeven. In een land, waar 9.000
staatsinstituten zich met het ver
delen van staaatsgelden bezig hou
den, gaat dat zeer langzaam. De
bureaucratie heeft die stimulans
opgehouden. Daarnaast werden in
dustrieën zelf teveel geplaagd om
grote investeringen te maken.
De stakingen en het wegblijven
van werknemers om andere rede
nen, leverde zulke verliezen op, dat
men het klimaat ongunstig vond om
de sterke groei sinds de Tweede
Wereldoorlog nog verder aan te
wakkeren. Bovendien spraken de
getallen. In de bouw liepen de acti
viteiten met 6 procent terug, in de
textielindustrie werden 30.000 man
vorig jaar ontslagen. Talrijke klei
nere fabriekjes moesten sluiten. Dit
jaar worden 18.000 man alleen in
de textielindustrie met ontslag be
dreigd. In de chemische industrie
namen de fusies toe en dank
zij de hulp van participerende
staatsbedrijven en de gro
te diversiteit van produkten en de
vestigingen in het buitenland be
haalde Montedison (182.000 werk
nemers) de grootste sluitende be
groting met een fors beroep op de
reserves.
Hoewel het in officiële statistie
ken nauwelijks is terug te vinden,
neemt de werkloosheid toe. In 1971
waren ongeveer 1,2 miljoen mensen
zonder werk in Italië. Emigranten
komen terug uit Noordeurope-
se landen, in de grote steden van
de industriële driehoek Milaan.
Turijn en Genua komen immi
granten uit het zuiden voor het
eerst zonder werk te zitten.
Voor het eerst na de oorlog stel
len de Italianen zich werkelijk de
vraag hoe die industriële expansie
mogelijk was en hoe het welzijn
ook voor de toekomst moet worden
gegarandeerd. Die groei was moge
lijk door een enorm potentieel van
geschoolde en ongeschoolde ar
beidskrachten, door grote hulp.
van Amerika, door het gemak,
waarmee vooral de rijken de be
lasting in Italië kunnen ontduiken
en door de merkwaardige leningen
die via de staat of via staatsbedrij
ven de industrie hebben geholpen.
In al die Jaren werd er door de
werkgevers bijna alleen aandacht
besteed aan 'n verdere expansie. De
werknemers waren in de meeste ge
vallen blij. dat zij werk hadden ge
vonden en hadden verder weinig ei
sen. Maar toen het met de Ita
liaanse economie steeds beter ging
(van 1953 tot 1960 groeide de In
dustriële produktie met 96 procent)
gingen de werknemers toch om
betere voorwaarden vragen en niet
alleen om betere lonen.
Ze vroegen zich af, waarom zij
nog in zulke verouderde fabrieken
moesten werken, veel langer en
onder veel slechtere omstandighe
den als hun ooms, zwagers en ne
ven in Duitsland. Nederland en
Zwitserland. Het ging Italië toch
goed? De arbeidskosten voor de
produktieenheden werden toch
steeds lager? De snlle groei van de
export en de investering per Jaar
van zes procent hadden toch voor
grote winsten gezorgd? Waarom
hadden de werknemers daar dan
zo weinig profijt van?
De vakbonden werden zo een
nieuwe macht in Italië. Na de oor
log waren dat altijd de kerk, de
communisten en de kapitalisten ge
weest. Nu vroegen ae vakbonden een
vierde plaats. Buiten het parlement
óm wilde zij direct van de rege
ring verbetering van de arbeids
voorwaarden, een betere verdeling
van het nationale inkomen en
vooral betere sociale voorzieningen.
Straks na de verkiezingen moe
ten er voor negen miljoen mannen
en vrouwen nieuwe arbeidscon
tracten worden afgesloten. Intussen
laat de economie een klein herstel
zien. Vooral de export houdt goed
terrein. Bij Fiat zijn de resultaten
aanmerkelijk beter in de eer
ste maanden van dit Jaar. In Mi
laan en Turijn hoopt men op nor
male maanden tijdens de onder
handelingen. maar veel zal afhan
gen. van de samenstelling van het
kabinet en het vertrouwen dat de
vakbonden hebben in de nieuwe re
gering.
