H
)nderwijs kan
nilieuhandicaps
liet opvangen
Democratie mislukt
"Als ze maar rustig meewerken
Wij staan voor u klaar
Huizen in Merenwijk
en menselijk leed
Drie maanden cel voor
onderwereldfiguren
Puzzeltocht door musea was succes
WD-SENATOR VAN RIEL IN LEIDEN OVER KVP-GEDRAAI:
Muziek-
subsidie
PAG 14 APRIL 1972
V. LEIDEN
„We hebben, toen
we met de school begonnen,
gezegd: mensen, er zijn hier
geen voorschriften en regels.
De school is voor wie 't kan
en 't doet ook. Je zult
zelf moeten zorgen dat 't ge
beurd".
Aldus de nogal vrije opvatting
van directeur W. Lems van de
nu drie jaar functionerende
meao-school (middelbaar eco
nomisch en administratief on
derwijs) in Leiden. Hij is er
inmiddels wat op terug ge
komen, want het bleek nog te
vroeg voor zo'n democratisch
schoolsysteem. Het mooiste is:
„de leerlingen weten zelf ook
wel, dat het niet goed lopen
van de democratie op school
aan hen zelf ligt".
In een gesprek met één van
onze redacteuren gaan de heer
Lems en onderdirecteur Van
Oort wat dieper op de oorza
ken in. Het betreft hier nu
het meao, maar ongetwijfeld
zullen andere schoolgemeen
schappen veel trekjes van
zich zelf in het onderstaande
verhaal herkennen.
EIDEN Meao-directeur W. Lems spreekt over drie jaar geleden, toen de school
start gmg met zestig leerlingen. Het was, ter herinnering, een tijd die in het teken
ld van democratiseringsacties op universiteiten en scholen. De heer Lems over dat
ltrul te meao-schooljaar: „Ik stond voor de keus; moest ik de teugels op school aanvan-
drit ik strak houden om ze naderhand te laten vieren? Of moest ik van meet af aan de
standigheid van de leerlingen bevorderen door ze zoveel mogelijk hun eigen ver-
"ac. "ordelijkheid te laten dragen?" Hij koos voor het laatste uitgangspunt. Maar drie
later moet toegeven, dat deze democratische beleidsvorm een aantal teleurstellingen
tt opgeleverd.
ADVERTENTIE
voor vracht-, bestel- en personenwagen verhuur
AUTO PETER
St. Aagtenstraat 16-20
TELEFOON 01710-34700
Speciale tarieven voor
contractverhuur
Verhuur aan
verlofgangers
Leasing van
alle merken
'tT f vaststellend, half verklarend:
groot deel van de leerlingen op
peao is afkomstig van scholen,
ze altijd aan het handje werden
SmJenomen. Het gevolg was, dat
2.8 er de weelde van de eigen ver-
Pry oordelijkheid niet kunnen dra-
meraden worden ze dan voor ultslo- ^iten voor het meao mist, in feite
n
ioudt bijvoorbeeld in, dat er
Strafmaatregelen volgden op het
ppiu ten of het niet maken van huis-
Sommige leerlingen hielden
2 dit vrije bewind zichzelf in de
Voor vele anderen bleek de
huidige eindexamenklas, die nu
|aar meao-onderwijs achter de
jeeft. De inspanning die een deel
Pjg eerlingen in deze klas tentoon-
jt, is eigenlijk onvoldoende, al-
lUjle heer Lems. "Een deel van de-
irlingen is goed gemotiveerd ge
en daar zijn we zeer tevreden
ast.J Anderen zijn "schools" geble-
tomen bijvoorbeeld bij bepaalde
niet opdagen".
Wacht aanzeggen
een gegeven moment spitste de
zich toe, volgens directeur
i "We zijn lange tijd erg tole-
geweest. Als het wat al te
werd, riepen we de betrokken
ag op het matje, maar dat hielp
tal weinig of helemaal niet. Het
op een gegeven ogenblik nood-
lijk om een aantal leerlingen da-
cmc de wacht aan te zeggen. Zij kon-
naar huis gaan met de bood
le p dat ze niet eerder op school
hoefden te komen dan nadat
met hun ouders hadden gespro-
Slf zijn er ouders en ouders. Er is
iroep, die meteen aan de tele-
hangt als er een circulaire uit-
over bepaalde moeilijkheden op
ol. De heer Lems: "maar dat
categorie met wie het wel
zit".
haalt daar tegenover het geval
van de moeder, die om half
gebeld met de vraag waar haar
bleef niet bleek te weten of
vel vertrokken was naar school
Jig in bed lag. Ook krijgen hij en
27 ffr-directeur C. E. van Noort veel
fs tegenover zich die uiteen zet-
dat zij hun zoon (dochter) wel
slijk vrij laten, als liij (zij) maar
wat zij zeggen.
gedemocratiseerde schoolmo-
ie eigenlijk dit bloot: "leerlin-
op school problemen veroor-
hebben problemen thuis", zo
le heer Lems het samen. Net als
e andere schooldirecteur krijgt
e maken met menselijke zorgen.
door de bijzondere situatie
de spanningen er wat meer uit
men. De heren Lems en
Oort zijn getroffen door de
lek van sommige gevallen.
ver aangezien".
Het onderwijs kan nog niet vol
doende allerlei milieuhandicaps op
vangen. Misschien komen er op onze
school verhoudingsgewijs wat meer
problemen aan de oppervlakte, dan
op andere scholen. Dat komt, omdat
wij onze leerlingen voornamelijk uit
het mavo betrekken, waar ze vaak
eerder door milieufactoren dan door
beperkte intellectuele capaciteiten
zijn terecht gekomen.
Bij die milieufactoren moet men
vooral niet alleen denken aan het in
komen van de vader. De Jongen,
wiens hele familie universitair on
derwijs heeft gevolgd, heeft net zulke
grote problemen als degene die
's winters moet studeren in de woon
kamer waar de tv aanstaat. En de
zeer streng orthodox opgervoede dorps-
Jongen heeft niet minder problemen,
dan de knaap die in een eigen dure
auto rijdt, al beseft de eerste z'n
moeilijkheden beter dan de tweede
„Leer"school
De oude ulo-school was een typisch
"leer"school: men werd naar 't exa
men geléid. Vele mavo-scholen dra
gen daarvan nog de kenmerken. En
dat werkt door op het gedrag van de
leerlingen op onze school: de leerlin
gen zelf hebben liever, dat ik maat
regelen stel tegenover bijvoorbeeld te
laat komen. Ze lopen liever aan het
handje mee, dan dat ze zelf verant
woordelijkheid dragen".
'Sommige leerlingen vinden ons op
school inderdaad langzamerhand
nogal autoritair worden", aldus de
heer Lems, "maar Je moet op een
ogenblik de docenten steunen en de
boel tot de orde roepen. We hebben
wel altijd tegen elkaar gezegd dat
iedere knul die we van school sturen
zónder dat hij nou echt de capacl-
Opgekropt
tragisch is het, als een jongen
ges rek achteloos bekent dat
alleen op de meao-school zit, om-
moet van zijn ouders, en de
I zelf verder helemaal niet
zitten. Er blijken op een school
een kleine driehonderd leerlin-
ih jfheel wat van dit soort opgekrop-
woelens voor te komen,
voorbeeldje van de heer Lems:
proberen de leerlingen hier op
een redelijke uitspraak bij te
»le- «en. Maar als Je gaat praten
het wegwerken van slordig
er zijn Jongens die zich dat
1 niet kunnen permitteren. Ze
Q door hun eigen milieu uitge-
Thuis en onder hun oude ka-
een pedagogische mislukking is".
Voor zioh zelf hebben de heren
Lems van v. Oort onderhand uitge
maakt, dat het bij het groeiende
schoolorganlsatiewerk eigenlijk een
onmogelijke zaak is om tot diep
gaande oontacten te komen met leer
lingen en ouders. "Er is nu wat aan
het daglicht gekomen, maar ik ben
ervan overtuigd dat er massa's pro
blemen zijn, die niet boven water ko
men".
Psycholoog
"Eigenlijk zou er aan elke school 'n
psycholoog verbonden moeten zijn.
Wij zijn in feite ook maar peda-
goocheleraren tegenover Jongens van
achttien Jaar. bij wie, na twee minu
ten met hen te hebben gepraat, de
tranen over de wangen stromen. Ja,
je kunt hen wel aanhoren, maar je
kimt niét echt verder helpen. Je hebt
er de tijd niet voor. Je zou er de he
le dag mee bezig moeten kunnen
zijn, om bijvoorbeeld ook eens naar
de ouders van zo'n Jongen toe te kun
nen gaan".
Gymnastiekleraar Van Oort: "de
onderlinge contacten zijn op de gro
tere scholen verloren gegaan, terwijl
de psychische spanningen zijn ge
groeid".
Tegenover de maatschappelijke
oorzaken van die spanningen, voelen
beide leraren zich vaak onmachtig.
De heer Lems: "het gebruik van
drugs vindt een basis bij Jongens die
het thuis en op school moeilijk heb
ben. Als ik een tv-programma zie,
waarin het hele assortiment drugs,
van soft tot hard, op een rijtje wordt
gezet, vraag ik me wel eens af: zijn
de achtergronden die leiden tot het
gebruik eigenlijk niet veel belangrij
ker? Het druggebruik hier op school
is overigens uitgesproken laag".
Afgelopen maandag kwam een
voorstel van B. en W. In de raad
over de bouw van 244 woningen in
de Merenwijk. Toevallig stonden de
palen al in de grond, maar och. dat
gebeurt wel vaker in een democratie.
Er zijn wel eens meer dingen ge
beurd, voordat ze netjes voorgesteld
waren, bv. toen met die kaarten
bakken die al in de gang van het
stadhuis stonden op het moment dat
het voorstel over de aankoop gedaan
werd. Zo krijg Je de indruk dat be
slissingen eigenlijk ergens anders ge
nomen worden dan in de volksverte
genwoordigingslichamen. Het is nut
tig dat mevr. Kerling het deze maan
dag signaleerde. Als Je dat telkens
doet kun je er per jaar een leuk
staatje van maken
Nu was er nóg een punt, nl. over
de huizen zelf. Wouter Kuijper ver
telde dat zi. woningen van 8 lagen
niet meer gebouwd zouden mogen
worden, omdat gebleken is dat de
bewoners daar op den duur psychi
sche schade van ondervinden. Hij
noemde „flatneurose". B. en W. had
den daarover een verslag van hem,
LEZERS SCHRIJVEN
Meao-directeur Lems: „leer
lingen die op school problemen
veroorzaken, hebben problemen
thuis".
(Foto Holvast)
De heer Lems vraagt zich af, of
de Leidse universiteit niet eens een
onderzoek naar dit soort problema-
tieken zou kunnen doen. Nu moeten
leraar-"hobbyisten" de zaken opvan
gen; meestal een goede docent die
het vertrouwen van de leerlingen
geniet.
Wil Je ooit komen tot een echt de
mocratische school, dan zal er van
onderaf aan gebouwd moeten worden
gelooft meao-directeur Lems. "Ik heb
wel lagere scholen meegemaakt
waarvan ik dacht: ik wou dat het bij
mij zo ver was als in de zesde klas
daar".
LEIDEN De officier van Justi
tie bij de Haagse Rechtbank rekende
de drie verdachten, die zich gister
middag te verantwoorden hadden, tot
de Leidse onderwereld, die Leiden en
de Rijnstreek onveilig maakt.
ADVERTENTIE
LEIDEN De paaspuzzeltocht
voor de jeugd door elf Leidse musea
is een succes geworden. Er hebben
1015 kinderen meegedaan, 685 ant
woordformulieren zijn ingeleverd en
ongeveer 86 daarvan waren goed in
gevuld. De hoofdprijzen zijn na be
raad door de jury toegekend aan A.
van der Heyden, M. Mathot en
A. de Goede, die al een telegram
thuis hebben gekregen.
De directeur van de WV-Leiden,
de heer Dekker zegt: „We hadden
gedacht dat ongeveer 300 kinderen
zouden meedoen, maar door de publi
citeit die er aan gegeven is en het
slechte weer met PasenDe formu
lieren waren door de regen verfrom
meld en de kinderen lagen bij ons
in het kantoor op him buik om de
antwoorden op een nieuw formulier
netjes over te schrijven".
De kinderen moesten in elf musea
bepaalde voorwerpen opzoeken en
daarvan bijvoorbeeld de maker, of ;t
Jaartal van ontstaan noteren. Som
mige letters uit woorden moesten
achter elkaar genoteerd worden en
daaruit ontstond tenslotte 'n Latijn
se spreuk die zeer belangrijk is
geweest voor Leiden. „Haec Liberta-
tis Ergo", wat betekent, „Dit alles
terwille van de vrijheid". Deze zin
hadden veel kinderen goed, vandaar
dat de Jury, onder leiding van de
heer van Eyk (van het Legermu
seum) scherper moest selecteren op
volledige beantwoording, presentatie
en correct taalgebruik.
Daartegenover stond de verklaring
van het drietal, dat zij in feite
slachtoffers van onderwereldfiguren
zijn geworden. Zij zijn door deze
figuren niet alleen bedreigd, doch
ook mishandeld, terwijl er zelfs spra
ke was van een schietpartij.
De Officier had zich in diens dag
vaarding tot slechts enkele feiten be-
perkt, gepleegd o.a. in Zoeterwoude,
en Alkemade. Terecht stonden- een
40-jarige veehouder, een 27-jarige
I vloerenlegger en. een 33-jarige han-
j delaar allen uit Leiden.
De Officier gaf uiting aan zijn
Behalve de drie hoofdprijswinnaars,
die een gouden, een zilveren en een
bronzen medaille zullen krijgen, zijn I ergernis over de bende,"die tijdens
er 14 andere prijswinnaars en zes inbraak in een woning aan de Veen-
troostprijswinnaars. Alle deelnemers
hebben een brief thuis gekregen met
een klein souvenir. Komende woens
dag om 4 uur 's middags zullen in
het museum voor Volkenkunde de
prijzen uitgereikt worden door wet
houder Duvverman. De heer Dek
ker zegt: „Tot uit de verre omgeving
hebben er kinderen meegedaan en
vooral kinderen van 13 en 14 Jaar.
We denken er aan een doorlopende
puzzeltocht te organiseren en dan
willen we als dat financieel kan, de
kinderen bij het goed afgeven van
de formulieren een medaille geven".
(ADVERTENTIE)
VERLOVINGSRINGEN
Blijvende service.
De ruimste keuze
De beste merken.
Gratis graveren,
desgewenst handgravure.
De KONING der
VERLOVINGSRINGEN
Uw Juwelier
v.d. WATER
derdijk te Alkemade was aangericht.
Daar waren o.a. een buks, spiegel
en radio gestolen. „Zij hebben een
gemakkelijke opvatting van 't leven,
geen wonder dat ze alle drie in de ge
vangenis terecht zijn gekomen", zo
stelde de Officier.
De onderwereldfiguren veroorza
ken veel onrust in het gebied van
Rynland. Tegen ieder van de ver
dachten vorderde de Officier vier
maanden gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest.
Verdachten betoogden, dat zij her
haalde malen door personen uit
de Leidse onderwereld onder druk
werden gezet om inbraken en dief
stallen te plegen.
De handelaar was zelfs overval
len en op hem werd geschoten. Ook
de veehouder, die reeds eerder is
veroordeeld, zei zich aan de onder
wereld te willen onttrekken en daar
om te gaan verhuizen. De raadslie
den mr. E. J. v. d. Wilk en R. T.
van Leeuwen meenden dat verdach
ten niet zo kwaad zijn en verzoch
ten een lichter straf en onmiddelijke
in vrijheidstelling.
Na raadkamer, weigerde de rech-
bank dit laatste, doch deed dadelijk
uitspraak, waarbij alle drie verdach
ten ieder tot drie maanden gevan
genisstraf met aftrek van voorarrest
werden veroordeeld.
9?
LEIDEN Het Eerste Kamerlid
mr. Harm van Rlel ziet de chris
telijke partijen als een blok „dat geen
blok meer is", maar een duivels snel
teruglopende groep". Hij zei dat gis
termiddag op een lunchbijeen-
komst van de Liberale studenten ver
eniging, in de Leidse sociëteit Miner
va. „Alleen oudere mensen blijven
nog confessioneel stemmen", aldus
mr. Van Riel, „maar hun getal wordt
zwakker. Het betekent dat de chris
telijke partijen niet meer ge
schikt zijn om de as te vormen
waaromheen de kabinetten worden
geformeerd".
Volgens de VVD-senator zullen we
daarom tot een twee-partijen
stelsel moeten zien te komen. „Dat
zal niet gaan in de vorm van een
besluit dat ergens op een vergadering
wordt genomen. Het zal zich
via unies en unietjes voltrekken, ln
een tijdsduur die nodig is om de con
fessionele partijen te halveren".
Akelig
Ondertussen bepaalt óók een ver
zwakkende confessioneel blok nog
een deel van het politieke aangezicht
in Nederland. „Zij worden wel ge
dwongen om een breedgespreide poli
tiek. en vooral een breedgespreide
propaganda te voeren. De PvdA en
de WD kunnen zeggen wat ze wil
len. zonder dat ze bang voor kiezers-
verlies hoeven te zijn. De confessio
nelen niet".
Het „akelige gemanoeuvreer" rond
kabinetsformaties schreef mr. Van
Riel daaraan ook toe. ..Het zijn de
laatste pogingen tot zelfbehoud van
een groep, die niet meer aan de tijd
geest beantwoordt".
Over het gedraai van KVP-voorman
De Zeeuw: „De leiding van de WD
is daaraan zo gewoon geraakt, dat
het op ons geen enkele indruk meer
maakt. U moet dat zien als een stu
dent die aan zijn moeder om honderd
gulden vraagt, maar van wie de moe
der wéét dat ze wordt belazerd. Het
hoort bij het spel. Zolang ze nu
maar rustig met ons samenwerken,
zijn we op dat soort uitspraken vol
ledig geprepareerd".
Mr. Van Riel typeerde de PvdA
als een partij, „die voor Nederland
nauwelijks een gevaar oplevert, laat
staan voor de WD. Het socialisme
is sinds 1918 niet sterker geworden,
ondanks alle geloofsafval".
Gevaar
„Het eigenlijke gevaar zit in D'66.
Er blijkt een sterk sociaal- en leef
tijd gebonden groep te zijn die socia
listisch denkt maar zich niet laat in
passen in samenwerkingsverbanden.
Want dat met de PvdA is geen sa
menwerking. Papieren samenwerking
is altijd mogelijk. Het uur der waar
heid komt pas als D'66 uiteen valt.
Dan kunnen we zien wie op
D'66 stemden".
Jn het in voorbereiding zijnde „li
berale manifest", zal rekening gehou
den moeten worden op samenwerking
met andere partijen", aldus mr. Van
Riel. Hij liet uitkomen best in zee
te willen gaan met DS'70, maar de
WD zal daartoe het initiatief niet
nemen: „dat zou psychologisch ver
keerd zijn. DS'70 heeft nog altijd het
?/oord „socialistisch" in de naam en
kan moeilijk ingaan op avances van
de WD. Iets anders is het, als zij het
initiatief nemen. De WD 16 wel zo
sterk, dat zij het plezier van het ini
tiatief nemen graag overlaat aan an
deren, met wie we op den duur ho
pen samen te werken".
Collegegelden
Naar aanleiding van een vraag over
de voorgenomen verhoging van de
collegeleden aan de universiteit: „De
WD zal, als er gestemd moet wor
den vóór zijn, op één stem na mis
schien. Dat zal uit strikt politieke
overwegingen zijn, omdat het wets
ontwerp zoals het er nu ligt, zwaar
drukt op ons na aan het hart lig
gende delen van de bevolking. Maar
als het er op aankomt, kunnen wij dit
kabinet niet in de steek laten".
zei hij. Ik weet niet of die geestelijke
schade veroorzaakt wordt door het
wonen in 4 of meer lagen, of dat
het meer de bouwstijl van die lagen
zelf is (iedereen geïsoleerd in een
kastje) die geestelijk leed veroor
zaakt. Wèl weet ik dat ze in Zweden
soorten flats bouwen waar de men
sen van elke verdieping gemeen
schappelijke ruimten hebben en niet
geïsoleerd, maar samen met "eigen"
mensen wonen. Dat gaat erg goed.
Ik moet zeggen dat ik geestelijk
leed nogal zwaar vind wegen, dus
het was zo gek nog niet van Kuy-
per er op in te gaan en hoofdelijke
stemming te vragen. De meeste an
deren vonden het overdreven, hij
kon toch een aantekening krijgen te
gen te zijn. Maar in feite wilde hij
laten zien hoeveel en wie gevoelig
waren voor het argument van gees
telijke schade. Nou, het waren er
drie! Heus waar, drie!: Kuyper, me
vrouw Van Seters en Oosterman.
Volgens mij had dat argument
van te voren grondig uitgezocht
moeten worden, maar nu zou Je ver
wachten dat men de zaak even uit
stelde tot volgende keer. Want ie
dereen wil graag woningen geven
aan mensen, maar niemand wil toch
door het soort bouw geestelijk leed
voorbereiden voor de toekomstige be
woners. Maar nee hoor, 33 mensen
stemden vóór.
Dit was geen sterk staaltje van
belangenbehartiging. Het valt me te
gen van die 33 mensen, dat ze niet
voorzichtiger met hun mdemens
zijn geweest.
P. S. Beste Hans Melkert, waarom
schrijf JIJ dit niet? Wouter Kuyper
is ook niet van „mijn" partij, maar
hij had gewoon gelijk. En het was
toch een hele korte vergadering.
Li die Bossen
(Wat je laatste opmerking aan
mijn adres betreft, beste Lidie,
hel maken van een raadsverslag
is een kwestie van kiezen. Dat
moet als de vergadering lang
duurt, maar ook bij een korte,
want de ruimte is dan evenredig
klein. Jij hebt nu uitvoerig ruim
te gehad om jouw keus onder
woorden te brengen Hans Mel
kert.
In de eerste openbare commissie
vergadering voor algemeen bestuur
lijke aangelegenheden, werd bij het
punt muziek-subsidie door de voor
zitter Burgemeester Vis op
gemerkt, dat hij redenen zag om
het Leidsch Politie Muziek Gezel
schap een uitzonderingspositie toe te
kennen omdat het gemeentebestuur
eigenlijk zijn werkgever is. In ze
kere zin is dit Juist, echter met dien
verstande dat bovengenoemde werk
gever een loonbedrag gebruikt waar
aan elke Leidse belastingbetaler heeft
meebetaald. Van een uitzonderings
positie bij het bespelen van muziek
instrumenten kan mi. hier geen
sprake zijn.
Het L.P.M.G. is geheel vrijwillig
opgericht met alle konsekwenties
daaraan verbonden.
Met betrekking tot het op halen
van oud papier is het mij niet dui
delijk waarom het L.P.M.G. wel dona
tie gelden in ontvangst mag nemen,
doch geen oud papier, afgezien dan
van eventuele oude nog geldige bank
biljetten.
Begrijp mij goed, ik heb niets te
gen het L.PM.G., integendeel voor
zijn muzikale prestaties heb ik grote
bewondering. Het gaat mij echter te
ver als de mannen en vrouwen van
„W.W." bijvoorbeeld, Jaren achter
een, weer of geen weer, oud papier
ophalen tot instandhouding van hun
korps en het L.P.M.G. ao maar
even een extra subsidie aanvraagt
van niet minder dan f 15.000 voor
instrumenten. Aparte inlformen
hebben zij niet nodig terwijl alle
andere muziekgezelschappen deze
zelf moeten bekostigen, waarvoor dan
duizenden guldens nodig zijn.
De Leidse muziekkorpsen zijn, naast
zelfwerkzaamheid, meer dan ooit
aangewezen op subsidie- Het mag ech
ter niet plaatsvinden in een vorm
waarbij een gevoel van discriminatie
wordt opgewekt.
J. BIJ,
ere-vooreltter:
„Werkmans Wilskracht".
