iOLZJENITSIN-ZAAK: JARRINGS FOUT
gesprek in Ulster komt
>P gong
Amerikaanse
soldaten in
Zuid- Vietnam
weigeren
'Kom je even gezellig langs
voorde pilzekaas?'
Skol spreekt uw taal.
Proeftnuac qj
y l;
frankrijk dringt aan op hervatting van vredesgesprek
wer Vietnam tussen Amerika, Saigon, Vietcong en Hanoi
romiko
ionn stof
geeft
tot denken
J
[DERDAG 13 APRIL 1972
(Van onze correspondent,)
OCKHOLM Oe Thant noemt
•een meester in de kunst van
geheime diplomatie'. Journalis
te hem kennen noemen hem
rentegen 'de mossel'. Zijn eeu-
e -geen commentaar' heeft hem
bijnaam opgeleverd. Maar deze
[houdende 'no comments' zijn
go5 zijn reddingsplank. Zou hij
o proberen uit te leggen waar-
en wat, dan zou hij zijn eigen
^nationale politieke carrière da-
In gevaar brengen.
enk Ruijssenaars
unnar Jarring, de 65 jaar oude
edse Moskou-ambassadeur 'hui-
het principe: hoe minder je
ri des te minder kans geeft je
ind het tegendeel te bewijzen,
beminnelijk man zeggen de
idge vrienden, die hij heeft,
r zjjn condaiite-boekje als di-
naat begint steeds meer op een
jt rapport te lijken,
okara werd zijn eerste diplo-
leke post na aan de universi-
van Lund, in Zuid-Zweden,
tturkse talen gestudeerd te
jen. Toen werd hü nog 'de Turk'
lenid. Dr. Jarring promoveerde
BUITENLAND
kort voor de Tweede Wereldoorlog
en werd daarna aangetrokken door
het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Daarvoor was de behoefte
ontstaan aan mensen met zijn ta
lent en kennis van vreemde talen.
Na Ankara, Addis Abeba, Irak
en Pakistan kwaan hij weer in
Stockholm terecht. In 1952 werd
hij hoofd van de politieke afdeling
van het ministerie van Buiten
landse Zaken. In 1956 werd hij be
noemd tot Zweeas delegatieleider
bij de Verenigde Naties in New
York. Het beviel Jarring daar blijk
baar zo goed, dat hij er als ambas
sadeur terugkeerde en er zes jaar
bleef.
Nu, ambassadeur in Moskou en
terugziende op zijn diplomatenle-
ven, kan hij ongetwijfeld een traan
plengen over alle tegenslagen. Zijn
bemiddelingspogingen schijnen in
ieder geval niet dat op te leveren
waarop iedereen hoopt. In het
Kasjmir-confliot tussen India en 1
Pakistan reisde hij evenveel als in
het Midden-Oosten en da-t leverde
niets op. Het voorstel hem als op
volger van Oe Thant te benoemen
werd keurig de grond ingeboord.
En de toekenning van de Nobel
prijs voor letterkunde op 8 oktober
1970 aan Alexander Solzjenitsin is
een wereldwijd schandaal gewor
den.
Die dag bevond Jarring zich toe
vallig in Moskou, waar hij volgens
Oe Thant 'hoogstens 14 dagen, en
met de mogelijkheid binnen 24 uur
naar New York te gaan 'verbleef.
Solzjenitsin liet Stockholm weten
de prijs te accepteren en deze per
soonlijk in ontvangst te willen ne
men, „zover als ik daartoe in staat
zal zijn". „Mijn gezondheid is daar
entegen uitstekend", voegde hij er
veelbetekenend aan toe.
Nadat duidelijk werd dat de kans
uitermate klein was, dat hij zou
kunnen terugkeren naar de Sow
jet-Unie als hij naar Stockholm
zou reizen, gaf hij er de voorkeur
aan de prijs in Moskou in ont
vangst te nemen.
Per-Egil Hegge, een Noorse jour
nalist en Moskouse correspondent
voor een aantal Scandinavische
dagbladen, kende Solzjenitsin en
werd zijn verbindIngsman met de
Ambassade. Hegge schreef, nadat
hij werd uitgewezen (wegens zijn
vriendschap met Solzjenitsin) een
boek over de behandeling van deze
in officiële Russische ogen
controversiële schrijver. Het boek
heet Waarom Solzjenitsin niet kan
komen' en sabelt Jarring en diens-
personeel in Moskou volledig neer.
In gesprekken met Hegge ver
telde Solzjenitsin naderhand dat
Jarring zeker in twee gevallen on
juiste informatie heeft verstrekt
aan premier Olof Palme in Zwe
den. Op grond v *i deze informatie
schreef Palme een ingezonden stuk
aan The New York Times' waarm
hij probeerde het Zweedse stand
punt te verdedigen, maar jammer
genoeg op basis van verkeerde
tJarrings) inlichtingen.
Dat Solzjenitsin niet op de am
bassade kon komen, zou volgens
Jarring de schuld zijn van het Rus
sische ministerie van Binnenlandse
Zaken. Via dit departement moeten
we. zei Jarring tegen beter weten
in, namelijk onze uitnodigingen
versturen. Dit is namelijk niet in
overeenstemming met de waarheid.
Elke ambassade kaar rustig aan
iedereen schrijven en maakt hierbij
gewoon gebruik van de Russische
PTT, koerierpost uitgezonderd na
tuurlijk.
Hegge werd ook door Jarring
aangewreven in dit geval als ver
tegenwoordiger van Solzjenitsins
uitgever te zijn opgetreden. „Ook
niet waar", verklaart Hegge. „Ik
deed gewoon wat iedere journalist
in zo'n geval zou hebben gedaan,
namelijk contact onderhouden met
de nieuwsbronnen".
Hegge zegt de mening te delen
van de Zweedse schrijver Bo
Stroemstedt: „Alexander Solzjenit
sins romans hebben de Nobelprijs
niet nodig. De Nobelprijs heeft
eerder behoefte aan hem".
De internationale belangstelling
is voor Solzjenitsin natuurlijk ver
heugend, maar hij schijnt er be
hoorlijk onder te lijden, zoals an
dere Nobelprijswinnaars voor hem.
Boris Pasternak werd in 1958 ge
dwongen de prijs te weigeren, ter
wijl in 1966 Michael SJolochow (De
stille Don) de prijs wel kon accep
teren. Hü was in de ogen van de
Russische regering goedgekeurd en
kreeg evenals Lev Landau in
1962 zijn'prijs wel op de Zweedse
Moskou-ambassade uitgereikt.
Maar bij Solzjenitsin heeft Jarring
hier een stevig stokje voor gesto
ken.
Bang als hij was de Russen voor
het hoofd te stoten, hield hij keu
rig de boot af. Het verzoek van
Solzjenitsin de zaak op de ambas
sade te komen bespreken („Ik zie
er naar uit een beroemd man zoals
u £e ontmoeten"), werd afgewim
peld. „Dat zou maar op een poli
tieke manifestatie uitdraaien", al
dus Jarring. Waarna het schandaal
steeds vastere vormen begon aan te
nemen.
De secretaris van de Nobelstich-
ting, dr. Karl-Ragnar Gierow, on
dernam een laatste vertwijfelde po
ging, Solzjenitsin alsnog in het
bezit te stellen van diploma en me
daille en stelde voor deze te over
handigen op een neutrale plaats.
Solzjenitsin maakte een woning
van vrienden in het centrum van
Moskou ln orde, verzond uitnodi
gingen aan bekenden, maar Gierow
kreeg niet helemaal onverwacht
geen visum. De Russische hou
ding werd in de Zweedse pers van
commentaren voorzien die van
„stom" tot „discutabel" varieerden
en Solzjenitsin zond een telegram,
waarin hij de gang van zaken be
treurde.
„De schande ligt helemaa bij
hen", zo schreef hij, „en niet bij
ons". De Zweedse auteur Vilhelm
Moberg vloekte daarop langdurig
Jarring uit in een pagina-groot ar
tikel in „Expressen", het grootste
avondblad van Scandinavië. „Wij
hebben gewoonweg een andere am
bassadeur nodig", schreef hij. En
daar zal het voorlopig wel bij blij
ven. De regering wenst niet in te
grijpen, evenmin als Jarring daar
toe de moed had. En Solzjenitsin
probeert nog steeds vertwijfeld
aan zijn geld te komen. De aan de
Nobelprijs verbonden som van
f. 280.000,- wordt beheerd door zijn
Zwitserse vertrouwensman en ad
vocaat mr. Fritz Heeb, maar pogin
gen ervan gebruik te maken stui
ten op Russische tegenstand.
De 'reactie van Gunnar Jarring
op deze zaak was zoals gebruike
lijk „geen commentaar" en daar
mee is de zaak afgedaan. Waarbij
Jarrings vrienden dan opmerken:
Gunnar Jarringde mossel.
„Ze moeten Jarring verkeerd heb
ben geciteerd. Hij zou nooit zoveel
gezegd hebben..."
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
IDEN De Britse regering,
de weg van de "geheime diplo-
ozen om de vrede in
-Ierland te herstellen. Een me-
ker van William Whitelaw, de
minister voor Noord-Ierland,
besprekingen geopend met Igi-
an de oppositie in het intussen
parlement, de Stormont.
rmannen van de sociaal-de-
tiscöie- en Lajbourpartij, die
afgelopen zomer hadden gewei-
ook maar een woord met de
regering te wisselen, zolang
de internering van katholie-
ien eind zou worden gemaakt,
nu met Whitelaw.
Optocht
a ne
Iritse minister heeft ook mee-
dathij "voor zover mo-
•het verbod op het houden van
ities in Zagreb In Zagreb
personen gearresteerd op
piking van contrarevolutio-
activiteiten en spionage, aldus
egoslavische persbureau Tan
arrestanten een schrij-
ie studenten, een arbeider en
)ensioneerde worden er van
Cdigd ontacten te hebben on-
den met "een extremistische
es emigrantenorganisatie".
optochten in Ulster zal opheffen.
Whitelaw verwacht volgende week
een gesprek met de organisatoren
van de optochten, de Oranje-bewe
ging inbegrepen te hebben om hun
medewerking te vragen.
De door de Britse regering afgezet
te minister-president van Noord-
Ierland, Faulkner, had gisteren zijn
eerste gesprek met William White
law. De lijn van Faulkner wordt na
aanvankelijke extreme uitbarstingen
gematigder. De oud-premier is een
6luw tacticus die weet waar zijn
voordeel ligt. De ontmoeting tussen
Faulkner en Whitelaw kan dan ook
symptomatisch zijn voor een gevoel
van zwakke hoop, dat het Noordier-
se probleem van de straat steeds
meer naar de conferentietafel ver
huist.
In een ander deel van het door op
standen geteisterde Noord-Ierland,
werd ook geconfereerd. Dit gebeur
de in de r.k. ghetto's in Londonder
ry, waar deputaties uit de bevolking
een ontmoeting hadden met leiders
van de voorlopige IRA. De delega
tie uit de bevolking liet weten dat ze
genoeg had van grof geweld, en dat
ze de nieuwe situatie die is ontstaan
nadat de Britse regering het regio
nale bestuur ln Noord-Ierland opge
heven heeft, wil benutten om na te
gaan in hoeverre met praten en niet
meer met schieten tot een overeen
stemming te komen is.
Hoorden we iemand zeggen.
Een mooi woord. Hadden we graag
zelf bedacht, 't Is ook waar
dat een pilsje en een schoteltje kaas
bij elkaar horen als Laurel en Hardy.
Een slok en een brok, goudgeel hier
en goudgeel daar. 't Gekke is
dat kaas meteen ook de superdemokraat
is onder de drankgezellen:
past evengoed bij pils als bij de
duurste Chateau La Grande Quelconque.
Zeg es,
hebt u geen trek
in een glaasje kaas
opeens?
Familie en vrienden bij de\tijnse Volksfront werd gedood na\gentinië), Giovanni Agnelli (pre-
begrafenis van Oberdan Sallustro een vuurgevecht met de politie, sident-commissaris Fiat), mevr.
de directeur van Fiat-Argentinië, Op de foto v.l.n.rAurelio Peccei Ida Sallustro en haar twee zoons
die door het trotskistische Ar gen(president-commissaris Fiat-Ar- I Ubbio en Bruno.
HIJS (UPI) De Franse
ring heeft gisteren officieel op-
tot onmiddellijke hervat
van de vredesbesprekingen over
nam. De Verenigde Staten heb-
de vredesbesprekingen enkele
in voor onbepaalde tijd opge-
rt.
Franse regering, zo zei rege-
swoordvoerder Leo Hamon is er
overtuigd dat voor het conflict
ietn^m een „politieke oplossing
worden gezocht en dat een
elijke oplossing nog steeds mo-
k is".
rder hadden de Noordvietna-
en de Vietcong-delegatie in
Is in een brief aan de Ameri
kaanse en de Zuidvietnamese dele
gaties voorgesteld vandaag de ge
bruikelijke wekelijkse bijeenkomst
te houden. Een Zuidvietnamese
woordvoerder liet onmiddellijk we
ten dat Washington en Saigon niet
bereid zijn tot onderhandelen on
der „dreiging met communistisch
wapengeweld".
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft laten
blijken misnoegd te zijn over de
Franse oproep.
De Franse zaakgelastigde, Emma
nuel de-Margerie, werd in Washing
ton op het ministerie ontboden waar
hij te horen kreeg dat de Verenig
de Staten de verklaring van zijn
5KOU (AP) De Russische
to van Buitenlandse Zaken,
Gromiko heeft West-Duits-
gewaarschuwd dat het niet
fcren van de niet-aanvalsver-
met de Sowjet-Unie en Po-
een ernstige vertrouwenscrisis
veroorzaken een aanzien van
estduitse beleid",
toiko verklaarde dat de
Republiek het akkoord van
en alle vooruitgang die is
fct op het gebied van de be-
J8en met Oost-Duitslanö zou
>niie'en als de Bondsdag weigert
verdrag van 12 augustus 1970
verdrag voor economische sa-
i forking, dat de Bondsrepubliek
Sowjet-Unie verleden week in
'u hebben geparafeerd zal pas
racht worden als het niet-aan-
valsverdrag is geratificeerd, zei Gro
miko.
De bewoordingen waarin Gromiko
de risico's van het niet-ratlflceren
van het Verdrag van Moskou be
schreef waren opvallend veel gema
tigder dan die welke partijlei
der Leonid Brezjnew In maart op
een bijeenkomst van vakbondsleiders
heeft gebezigd. Gromiko zag de ge
varen van niet-ratificatie voorna-
lijk in het feit dat er een vertrou
wenscrisis zou ontstaan en dat de
bilaterale betrekkingen tussen de
Bondsrepubliek en de Sowjet-Unie
zouden worden geschaad.
Brezjnew verklaarde verleden
maand onomwonden dat de keuze
van Bonn voor of tegen het verdrag
voor West-Duitsland in laatste in
stantie een keuze is voor vrede of
voor oorlog.
regering als eenzijdig beschouwen.
Zij wijzen de Franse oproep dan
ook zonder meer van de hand.
De voorzitter van een organisatie
zich noemend „Gedenk de Pueblo
commissie". ds. Paul Lindstrom
Met een enkelwoord
Ontsnapt Vijftien Tupamaro-
guerrillastrijders en zes andere ge
vangenen zijn gisteren uit de gevan
genis van Punta Carre tas (Uruguay»
ontsnapt door een 60 meter lange
tunnel te graven die vanuit het zie
kenhuis van de gevangenis tot voor
bij de muren van het gebouw liep.
Explosie in Ulster De explosie
van een bom in een gestolen vracht
auto heeft vanochtend vroeg 'n groot
gebouw in brand gezet in Balleymo-
ney, 64 km ten noordwesten van de
Noordierse hoofdstad Belfast. Vol
gens een woordvoerder van het Brit
se leger kwam een vrouw om het
leven. De explosie in Ballymoney
volgde na twee nachtelijke bomex
plosies en tenminste vijf aanslagen
van sluipschutters op militairen in
Belfast en Londonderry. Er vielen
geen gewonden.
Pyromaan bij brandweer In
Quievrain, een Belgisch dorp op de
Belgisch-Franse grens hebben leden
van de Belgische bijzondere opspo
ringsbrigade en van de rijkswacht
een 22-Jarige vrijwillige brandweer
man op heterdaad kunnen betrappen
bij het stichten van een brand. De
man had juist brand gesticht in een
landbouwschuur toen de politieman
nen, die hem geruisloos ingesloten
hadden, hem inrekenden Hij beken
de meteen maar dat hij de man was
die nog vijf andere branden in de
streek had aangestoken.
heeft meegedeeld dat als president
Nixon niet binnen de 30 dagen de
invrijheidstelling weet te bewerk
stelligen van een aantal Amerikaan
se krijgsgevangenen in Indo-Chi-
na, een brigade vrijwilligers zal
gaan trachten di emannen te be
vrijden.
De groep is 118 man sterk en
bestaat uit Amerikaanse Vietnam-
veteranen en uit 13 huursoldaten
afkomstig uit Groot-Brittannië,
Frankrijk en België.
Als de groep van 118 man in ac
tie mocht komen dan zal de leiding
berusten bij een niet-Amerikaan
van wie Lindstrom alleen maar wil
de zeggen dat hij een oud-generaal
is en iemand van een Jaar of 50.
De generaal zou zelf niet mee
gaan bij de overvallen, maar alles
van tevoren organiseren. Uit som
mige uitlatingen van Lindstrom
kon worden afgeleid dat de man
waarover hij sprak een Belg was.
misschien Jean Schramme.
De huursoldaten hadden allen
dienst gedaan in de Kongo, Zaize,
Algerije en Maleisië, zei hij.
Republikeinse leiders die geduren
de twee uur met president Nixon
zijn samen geweest in het Witte
Huis hebben na afloop gezegd dat
zij niet wisten of Nixon door zal
gaan met het terugtrekken van
Amerikaanse strijdkrachten uit
Vietnam na 1 mei.
De leider van de Republikeinen
in de Senaat Hugh Scott zei tevens
dat ambassadeur William Porter,
die aan het hoofd staat van de
Amerikaanse delegatie bij het vre
desoverleg in Parijs, binnenkort een
verklaring over deze onderhande
lingen zal afleggen.
De perschef van het Witte Huis
Ronald Ziegler zei dat ambassa
deur Porter vermoedelijk in de ko
mende paar dagen naar Parijs zal
terugkeren en dat een eventuele
verklaring in Parijs zal worden be
kend gemaakt.
PHOE BAI Amerikaanse grond
troepen hebben gisteren geweigerd
op patrouille te gaan bij de grote
Amerikaanse basis in Phoe Bai, bij
Hoe-ee. Dit is één van de gebie
den waar de Noordvietnamese en
Vietcong-troepen een front hebben
geopend.
„Het is te gevaarlijk. We kennen het
gebie dniet. Dit is geen defensieve
operatie", zo riepen de Amerikaanse
militairen in een woordenwisseling
met him kolonel op de luchtmacht
basis Phoe Bal. Het conflict ont
stond toen een eenheid grondtroe
pen, die naar Phoe Bai was gevlo
gen om de basis te verdedigen, zich
moest verzamelen om in vrachtwa
gens op patrouille te gaan. Sommi
ge militairen van de lichte infante
riedivisie 1961 zeiden tegen verslag
gevers en televisieploegen dat ze
botweg hadden geweigerd de op
dracht uit te voeren.
Eén van hen gaf een briefje aan een
televisieverslaggever met 't verzoek
dit naar zijn vrouw te sturen. Hij
schreef dat se hem waarschijnlijk
ADVERTENTIE
lute#11
lange tijd niet zou zien omdat hij
had geweigerd op patrouille te
gaan.
Het geschil werd nog meer verhit
toen kolonel Mitchell de mannen
opdroeg in de vrachtwagens te
gaan. Later reden ze terug naar het
kamp, waar de militairen en de
kolonel de woordenwisseling voort
zetten. Na een uur werd het kon
vooi weer verzameld, maar 'n pelo
ton bleef achter. De kolonel had
kennelijk de zaak maar gedeeltelijk
gewonnen. „We gaan naar de velden
om ons werk te doen" was alles
wat kolonel Mitchell tegen Journa
listen wilde zeggen. Het schijnt dat
ongeveer 50 soldaten van een een
heid van 400 man aanvankelijk wei
gerden te gaan.
Smoor
Mischell had er klaarblijkelijk zwaar
de smoor over dat het incident door
Journalisten werd waargenomen. Op
een gegeven ogenbliek viel hij uit
en riep: „Jullie persmensen zijn al
lemaal rotzakken. Ik geef Jullie
hiervoor de schuld, dat mag Je zo
opschrijven".
De mannen, die uit Danang naar
Phoe Bai waren overgebracht zei
den dat ze pas dindsdag hadden ge
hoord dat ze op patrouille moesten.
„Ik ben bang", zei een van hen,
„deze streekt ligt vol met booby
traps en we weten niet waar".
Dergelijke patrouilles worden ook nog
steeds uitgevoerd door Amerikaan
se troepen elders in Zuld-Vietnam.
Er zijn nog zes bataljons gevechts
troepen bij de 90.000 Amerikaanse
militairen die nog in Zuid-Vletnam
zijn. Een deel van hen is Ingescha
keld bij de bescherming van Ameri
kaanse installaties, wat ln de
meeste gevallen ook patrouilleren
in het „operatiegebied" rond de ba
sis inhoudt.
