ok voor Nederland geldt:
vreemdeling is heilige koe
hoe
jheetuwbaby?
,ezers schrijven
Sollen met Leids belang
Veel misverstand over
„biologisch dynamisch"
BESTRIJDING
POSITIE VAN
PORTUGAL
IN DE NAVO
DOOR C. J. ROTTEVEEL
35% Rijkspremie
maakt spaareffekten
aantrekkelijker
lONDERDAG 6 APRIL 1972
Er zijn, helaas, nog altijd Nederlanders, die maar niet be-
j-ijpen hoeveel inspanning het kost dertien miljoen mensen
p een belachelijk klein stukje grond een redelijke mate van
welvaart te bezorgen. Het ergste is, dat sommigen van die on-
tozelen niet inzien hoezeer Nederland afhankelijk is van het
luitenland. Zij schijnen te denken, dat wij Nederlanders het
nder elkaar wel kunnen „klaren". Een bottere vergissing is
iet denkbaar. Om het maar eens kras te zeggen: wij, Neder-
anders, op onze 35.000 vierkante kilometertjes, eten genade-
rood van de buitenwereld.
Wie er dan ook prijs op stelt het
huidige welvaartspeil gehandhaafd
te zien, dient iedere serieuze bui
tenlander met respect te behande
len. Wie slim denkt te zijn door "n
buitenlander te véél te rekenen en
een paar gulden extra-winst in
zak steekt, begaat naar alle
waarschijnlijkheid een misdaad je
gens zijn Nederlandse medeburgers.
Want wie weet, misschien is zijn
slachtoffer iemand, die net op dat
ogenblik een belangrijke opdracht
ie vergeven heeft. Voelt de man
zich door zo'n "slimme" Nederlan
der "genomen", dan kan hij, ge
prikkeld door het wangedrag van
éne Nederlander, besluiten zijn
opdracht te besteden in een land,
waar hij correcter is behandeld.
Men denke in dit verband aan de
oudtestamentische wijsheid: "ver
geet de dag der kleine dingen niet'
te vertalen met: bedenk dat
kleine oorzaken grote gevolgen
runnen hebben. Eén onhebbelijk-
iran een kelner in een restau
rant of hotel kan ons volk miljoe
nen kosten. Ik ben er niet helemaal
overtuigd, dat iedereen, die in
dienstverlenende bedrijven met de
juitenlanders te maken krijgt, al-
an die simpele waarheid ten
volle doordrongen is. Te veel Neder
landers denken uitgeslapen, ge
wiekst of bijdehand te zijn door een
klein voordeeltje in eigen zak te
steken zonder te overwegen, dat zij
daarmee de volksgemeenschap aan
zienlijke schade berokkenen. Wie,
om een voorbeeld te noemen, om
wat voor redenen ook een hekel
heeft aan Duitsers of Engelsen of
aan welke andere nationaliteit ook
en zich dienovereenkomstig ge
draagt, zou verstandiger doen zijn
functie in een dienstverlenend be
drijf te beëindigen.
Contact met buitenlanders stelt
nu eenmaal zeer hoge eisen, voor
al op het gebied van gedra
gingen. In dat opzicht kunnen wij
een voorbeeld nemen aan een land
als Tunesië. Wie het daar zou wa
gen in de souks van Tunis, Sousse
of waar ook een vreemdeling te
bestelen of zelfs maar lastig te val
len, zou op een zeer onaangenaam
contact met de politie kunnen re
kenen. Maar dat dreigement is niet
eens nodig: de bevolking waardeert
de vreemdeling in hoge mate, de
toerist is daar "een heilige koe".
Het arme Tunesië plukt er dan
ook. in de vorm van een steeds stij
gend bezoek van buitenlanders, ro
yaal de vruchten van.
Het bovenstaande moest even uit
wél is voor Nederlanders, die per
auto naar Oostenrijk of Italië gaan.
Maar daar staat dan weer tegen
over. dat de Duitser in Nederland
nauwelijks taalproblemen onder
vindt. Voorts komt de Nederlandse
keuken meer met de Duitse smaak
overeen dan die uit zuidelijke lan
den. Vooral het Nederlandse ontbyt,
aldus de heer Belmon, slaat bij de
Duitsers goed aan. Maar hier ver
heft hij waarschuwend zijn wijs
vinger in Nederlandse richting:
"Hoteliers, blijf van het ontbijt
afHet is niet verantwoord uit rem-
tabiiliteitsoverwegingen op deze
vorm van service te bezuinigen. In
dien noodzakelijk, verhoog dan de
prijs met een paar gulden, eenmaal
thuis is de toerist daar allang
overheen. De kwaliteit van het Ne
derlandse ontbijt zal hem echter bij
blijven en een belangrijke rol spe
len in de zo belangrijke van-mond-
tot-mond-reclame.
Over prijzen gesproken: voor
heen verkeerde Nederland op dat
punt in een gunstige positie ten op
zichte van andere Europese lan
den. Dit voordeel is intussen weg
gevallen. Op zichzelf is dat niet zo
heel ernstig. Ernstiger, aldus de
vakman Belmon, is dat de Neder
landse hotelaccommodatie dikwijls
niet aan de verhoogde prijzen is
aangepast. Nu het argument "wat
wil Je voor die prijs" is weggeval
len. zal de Nederlandse hotellerie
ook in kwalitatief opzicht op Euro
pees niveau moeten concurreren.
Nederland beschikt over tal van
aantrekkelijkheden: het landschap,
de wooncultuur en dan vooral de
Nederlandse kust. Die kust is een
gezonde kust. Dat is een van Bel-
mons belangrijkste verkoopargu
menten. De Duitser is veel meer
ADVERTENTIE
Spaar met Ardita voor baddoeken
met ingeweven de naam van uw baby
(broertje of zusje mag ook).
Let op het pak met de kuikentjes.
Ardita - kuikenzacht.
j Ardita Extra - nóg zachter.
De betere tuier ffl
bij uw kruidenier. IAS/ LVVl/LV
r, amsterdam postbus 1384
de pen naar aanleiding van een ar
tikel in de Nederlands-Duitse Han
delscourant "Profit". Dat maand
blad. een uitgave van de Neder
lands-Duitse Kamer van Koophan
del. had een gesprek met de heer
Belmon, directeur van de vestiging
in Keulen van de Algemene Neder
landse Vereniging Vreemdelingen
verkeer (de Niederlandische Frem-
denverkehrs-Zentrale in de drukke
Schillergasse)Terwijl het meren
deel van zijn concurrenten zich in
Frankfurt vestigde daar bevin
den zich op het ogenblik 46 toeris
teninformatiebureaus aangetrok
ken door Engelse, Amerikaanse en
Canadese troepen nestelde de
heer Belmon zich in Keulen, cen
trum van Noordrijn-Westfalen,
waar thans meer dan de helft van
de Duitse toeristen, die Nederland
bezoeken, vandaan komt, en bo
vendien dicht bij radio en televisie.
Een belangrijk voordeel: voor de
bewoners van dit Duitse gebied,
ligt Nederland dichtbij en ook in
Nederland is een goed onderhouden
wegennet aanwezig. Een nadeel is.
dat Nederland geen "doorreis-
land" is, zoals West-Duitsland dal
gezondheidsbewust dan de Neder
lander en vooral op dit gebied lig
gen goede toekomstmogelijkheden.
Maar dan moet er in Nederland
toch nog wel het een en ander ge
beuren.
In de Noordduitse badplaatsen,
vindt men reeds complete kuur
centra, waar men in overdekte
ruimten van massagebaden, zeewa-
tergolfbaden, slikbaden en wissel
baden gebruik kan maken en waar
een goede medische begeleiding
niet ontbreekt. De aanwezigheid
van deze inrichtingen maakt die
badplaatsen ook buiten het zomer
seizoen interessant. Het zijn voor
al de verzekeringsmaatschappijen,
die deze kostbare projecten finan
cieren. De heer Belmon is erin ge
slaagd de Duitsers ervan te over
tuigen, dat er van ernstige ver
vuiling van de kuststreek geen spra
ke is en dat Nederland in dat op
zicht de internationale vergelijking
kan doorstaan. Maar het blijft wel
noodzakelijk, dat Nederland op dit
punt attent is.
De heer Belmon is verder voor
stander van speelbanken, niet op
grond van persoonlijke goklust.
maar omdat hij van mening ls,
dat men de toerist meer moet bie
den dan alleen de mogelijkheid
aan het strand te liggen, een vorm
van recreatie, die in Nederland
nog al eens "in het water wil val
len". In de Noordduitse badplaat
sen kan de toerist tegen betaling
van een "Kurtaxe" van enke
le marken van een attractieve pro
menade gebruik maken, ook
naar openluchtconcerten luisteren
en dikwijls ook over een zeer uit
gebreide bibliotheek beschikken.
Laat Nederland, aldus de heer Bel
mon, vooral geen "Kurtaxe" in
voeren zonder dat daar een over
eenkomstige tegenprestatie tegen-
Een paar cijfers, die het belang
van het Duitse toerisme voor Ne
derland duidelijk maken: in 1971
gingen 600 000 Duitsers in ons land
met vakantie: zij lieten 1.6 miljoen
hotel- en pensionovernachtingen
noteren, voorts ruim drie miljoen
overnachtingen op kampeerterrei
nen, een nog hoger aantal over
nachtingen in bungalows, vakan
tiehuizen en jeugdherbergen.
Twintig miljoen Duitsers over
schrijden jaarlijks de Nederland
se grens en brengen ons eenderde
van de totale ontvangsten uit toe-
De conclusies liggen voor de
hand: het bezoek van buitenlan
ders of het nu om Duitsers
gaat of andere nationaliteiten doet
verder niet ter zake is voor
Nederland een belangrijke bron
van inkomsten. En dat zal zo blij
ven mits de Nederlander, dcor
zijn persoonlijk gedrag evengoed
als door het treffen van aantrek
kelijke voorzieningen, de scherpe
internationale concurrentie het
hoofd weet te bieden.
Plaatsing van ingezonden stukken behoeft geen redactionele instemming
te betekenen. De redactie behoudt zich het recht voor, brieven te bekorten
of eventueel terug te zenden.
Kritiek op de politieke partijen
meestal wel gegrond, als we zien
hoeveel er gekletst wordt, terwijl er
weinig gebeurt, zo pngeveer luidt
de mening, vervat in' een ingezon
den brief van het Leids Huürders
Comité in dit blad op dinsdag. De
schrijvers vertolken het gevoel, dat
velen ondergaan, die zich soms te
gen wil en dank met politiek inla
ten, omdat de politiek zich ook met
ons bemoeit.
manier, waarop dat soms ge
beurt, kon men dinsdag weer mee
maken tijdens de Leidse raadsver
gadering. Naar aanleiding van een.
Ingekomen brief van een aantal
Leidenaren over de ontwikkeling
van het Witte-Singelplan vroeg de
heer Oosterma. aan de wethouder
o.a. om de aangekondigde informele
raadsvergadering over het plan in
het openbaar te doen houden, om
de gebleken belangstelling te hono
reren.
Nu is het in de eerste plaats treu
rig, dat nog steeds vriendelijk om
deze openbaarheid moetworden ver
zocht. alsof het een gunst is! Zelfs
de meest „rechtse rakker" in de
raad weet drommels goed, dat het
hier om een onmisbare democra
tische eis gaat.
Maar het antwoord van de wet
houder was zelfs voor geharde
toehoorders verbluffend: het kwam
daarop neer, dat niemand moest
denken, dat 't gemeentebestuur iets
te verbergen heeft. Men zag heel
goed in, dat zo'n besloten vergade
ring na al die Jaren niet zo goed
zou vallen. Mede daarom had men
toch maar besloten, om die infor
matieve vergadering helemaal niet
te houden. Er is eigenlijk niets
nieuws te melden! Alleen de z.g.
onttrekking van de Witte Singel
aan het openbaar verkeer, nodig,
voor de bouw van de parkeerkelder,
komt in de normale raadsvergade
ring van 24 april aan de orde.
Alleen maar een formele kwestie,
volgens de wethouder.
De meeste raadsleden zwijgen in
zo'n geval. Voor wie het niet hele
maal meer kan volgen: het komt
erop neer, dat de stad straks aan
dit toreniplan wordt opgehangen om
dat de vorige gemeenteraad in 1968
het hoofd bew-ust in de strop heeft
gestoken, die een nog oudere raad
in 1962 heeft laten klaarleggen.
Sluit die Witte Singel maar af,
en straks ook de Breestraat! Lei
den heeft immers wegen genoeg? En
zo nee, dan slopen we verderop nog
meer huizen en parkjes, zo blijft er
werk aan de winkel. Niet zeuren over
woningnood of geldgebrek! Als lei
den braaf doet, wat de universiteit
wil, krijgt het een paar miljoen als
„fooi" voor de verkeersvoorzienin-
gen. Straks hebben zo'n 5.000 men
sen (met hun auto's?) werk in het
complex. De raad weet nog niet
hoeveel dat kost aan doorbraken,
sloop en racebanen, aan ellende ook
voor de bewoners.
Geldgebrek is vervelend, maar
erger is de geestelijke armoede, het
gebrek aan fantasie en gevoel voor
de stad bij een deel van onze po
litici, die met Leidse belangen la
ten sollen. Zo groot is de betovering
door de mooie ogen van de kei
zerin, die de universiteit in hun
ogen nog steeds is. Of zouden som
migen geïmponeerd zijn door. het
phallus-symbool, dat
straks de stad beheerst? Bij nader
inzien zal het torencomplex niet
meer zijn dan een doodgewone denk-
fabriek, met een produktie van 1000
eenheden per jaar. Het is een illusie
te menen, dat daardoor de noden
van de samenleving worden opge
lost. Hoe zou het komen, dat de be
volking er apathisch en ongeïnte
resseerd tegenover staat?
Een gemeenteraad, die zich by
wel en wee van de stad betrokken
voelt, heeft geen adviesraad nodig,
om bepaalde conclusies te trekken.
W. M. VAN ROOI JEN
Leiden.
Het artikel van uw medische me
dewerker in het nummer van 28
mrt. j.l. „Oppassen met natuurzui
ver" heeft het vertrouwen in biolo
gisch dynamisch geteelde produk-
ten (al staat de naam biologisch
dynamisch tussen aanhalingstekens
in dit verband), geen goed gedaan
Sinds, nu ongeveer twee Jaar ge
leden, de naam bologisch dyna
misch (welke niet wettig beschermd
is) o.a. door actiegroepen en arti
kelen in vele bladen en tijdschrif
ten meer bekendheid heeft gekre
gen, heeft men deze naam, welke
een teelm e t h o d e aanduidt, veel
al zondermeer gebruikt voor
alles wat z.g.n. „onbespoten" is ge
teeld en waarop verder geen enkele
controle bestaat. Er zyn verschil
lende biologische en organische
teeltmethoden waarbij doorgaans
geen kunstmest, vaak -echter wel
degelijk chemische bestrijdingsmid
delen worden toegepast, welke btf de
biologisch dynamische teelt
methode niet zijn toegestaan. Er is
bij het publiek en dikwijls ook
bij de handel, veel verwarring en
„niet weten" door al deze benamin
gen en wat daar nu eigenlijk ach
ter staat.
Een biologisch dynamisch bedrijf
wordt pas dan als zodanig erkend,
(en wordt pas dan een zgn. „Cer-
tificaatbedrijf") als na enige Jaren
is gebleken dat consequent volgens
de richtlijnen en eisen ls gewerkt.
Een door de Biologisch-dynamische
vereniging aangestelde consulent
stelt zich voortdurend van de gang
van zaken op de hoogte. Totdat een
certificaat is afgegeven heet een
dergelijk bedrijf een „BlO-bedrijf".
hetgeen betekent: Bedrijf in om
schakeling. In het allereerste begin
van de omschakeling, vooral op de
fruitbedrijven, is het soms nog no
dig om een weliswaar zo onschuldig
mogelijk en voornamelijk organisch
bestrijdingsmiddel te gebruiken, wil
Anti-koffieacties in
Scandinavië leiden tot:
Niet alleen in Nederland,
waar de boycot van koffie uit
Angola succes heeft gehad,
wordt actie gevoerd tegen het
Portugese kolonialisme. Dene
marken heeft 2.905.000 gulden
aan Afrikaanse bevrijdingsbe-
gimgen gegeven. Portugals woe
de over deze schenking betreft
niet enkel de gift zelf: het geld,
dat gebruikt moet worden voor
onderwijs en medische verzor
ging in gebieden die door rebel-
lenstri jdkrach ten veroverd zijn,
vormt in materieel opzicht geen
ernstige ondersteuning van de
Afrikaans nationalistische oor
logsinspanning. Belangrijk voor
de Portugese regering is dat de
ze gift een teken is van een
Copyright
LD/AD-Observer
nieuwe campagne in West-Eu
ropa ter verzwakking van Por
tugals positie binnen de Noord -
atlantische Verdragsorganisatie
en van de relaties met de Euro
pese Gemeenschappen. De
Deense gift is bekendgemaakt
nadat de minister van Buiten
landse zaken Knut Anderson een
reis naar Oost-Afrika had ge
maakt. Tezelfdertijd schortte
Denemarken alle export-kredie
ten garanties voor Portugal op
en maakte bekend dat Kopen
hagen pogingen zou ondersteu
nen om Portugal uit de NAVO
te verwijderen.
Precedent
De opschorting van de ex
portkredietgaranties vormt een
precedent, dat zeer gevaarlijk
zou kunnen zijn voor de Por
tugese economie. De garanties
zijn een officiële waarborg voor
exporten naar andere landen
een dienst die vooral gebruikt
wordt voor transacties met eco
nomisch zwakke landen, waar
gevaar bestaat dat geïmporteer
de goederen niet betaald zullen
worden. Portugal is een van de
ze landen. Engeland de Verenig
de Staten en andere geïndu
strialiseerde landen hebben
soortgelijke officiële verzeke
ringsschema's ter bescherming
van hun exporteurs. Als deze
garanties worden ingetrokken
betekent dit, dat het land waar
aan geleverd wordt, op veel
minder gunstige voorwaarden
aankopen moet doen. Andere
landen zouden het voorbeeld
van Denemarken kunnen vol
gen.
Enkele dagen nadat de Por
tugese ambassadeur in Dene
marken was teruggeroepen
werd onthuld, dat de Noorse
regering 581.000 gulden had be
loofd aan het bevrijdingsfront
dat de Portugezen uit Guinee
Bissau wil verdrijven. In Ne
derland wordt geld bijeenge
bracht voor de Afrikaanse
guerrillastrijders. Het staken
van de koffie-lmport uit Angola
heeft de pers in Lissabon
krachtige vergeldingsmaatrege
len doen eisen tegen de betrok
ken firma's.
In Zweden staat de kerk in
het algemeen achter de steun
van de Wereldraad van Kerken
aan de Afrikaanse bevrijdings
bewegingen. Een symposium,
dat de Raad onlangs hield, beval
aan, dat alle kerken hun tegoe
den van banken zouden moeten
terugtrekken die kredieten ver
schaffen voor de grote irriga-
tiewerken in Mozambique en
Angola. In Zweden zal dit Jaar
de Jaarlijkse oecumenische col
lecte gaan naar het speciale
fonds van de Raad voor steun
aan Afrikaanse bevrijdingsbe
wegingen.
Protesten
Deze campagne gaat verge
zeld van protesten tegen het re
cente besluit van de EEG oir
in te gaan op Portugals verzoek
om meestbegunstiging voor An
gola, Mozambique en Guinee-
Bissau. In Lissabon ziet men ir
dat Portugals eigen aanvrage
voor een vorm van associatie
met de EEG op moeilijkheden
stuit vanwege Portugals Afri
kaanse verbintenissen.
Dit heeft enige bezorgdheid
gewekt in Engeland en is be
sproken tijdens het recente be
zoek van de Portugese minister
van Buitenlandse Zaken aan
Londen, maar terwijl Engeland
steun aan de Portugese aanvra
ge heeft toegezegd, bestaat er
enige twijfel over de vraag hoe
effectief deze steun kan zijn,
gezien Engelands eigen proble
men ten aanzien van de toela
ting tot de EEG.
Zuid-Afrika is ook ongerust
over deze ontwikkelingen. Toen
de gouverneur-generaal van Mo
zambique. Manuel Pimentel dos
Santos onlangs de Paasshow te
Johannesburg opende klaagde
hij over de campagne, die tegen
het Cabora Basse - da mproj eet in
Mozambique gevoerd wordt
Prof. Samuels, president van
het Zuidafrikaanse bewape
ningsbureau zei als antwoord,
dat Zuid-Afrika thans stukken
artillerie maakt, waarbij hij er
op zinspeelde, dat men Portugal
niet alleen zou laten staan als
de NAVO scherpere controle zou
uitoefenen op het gebruik van
wapens uit NAVO-landen door
Lissabon.
Maar terwijl Afrikaanse be
roepen op het geweten van
West-Europa Juist daarop ge
richt waren het staken van
de toevoer van NAVO-wapens
aan de Portugese regering voor
koloniale doeleinden schijnt
het mogelijk dat economische
middelen zoals de Deense maat
regel ten aanzien van export
kredietgaranties, meer effect
zouden kunnen sorteren.
Hoewel Denemarkens gift aan
de bevrijdingsbeweging speciaal
voor niet-militaire doeleinden
bestemd is zou de Deense open
bare mening verdergaande
maatregelen willen zien. Het so
ciaal-democratische blad Aktu-
elt zegt: „Wij verschaffen geen
wapens aan Afrikaanse bevrij
dingsbewegingen, maar dit zou
onze enige fout kunnen zijn. De
oplossing van Portugals kolo
niale probleem zou ongetwijfeld
sneller kunnen geschieden en
met minder bloedvergieten wan
neer de Frellmo (het bevrij
dingsfront voor Mozambique)
en andere bevrijd in gsgroepen
de wapens ontvingen om alle
Portugese troepen weg te Ja
gen".
ADVERTENTIE
niet de hele oogst verloren gaan,
maar naarmate de biologische-dy-
namische behandeling van bodem
en gewas echter voortgang vindt
is dit steeds minder noodzakelijk.
De produkten van zo'n bedrijf wor
den verkocht als zgn. BIO-kw>a-
liteit.
Produkten van certificaatbedrij-
ven mogen onder de wettig gedepo
neerde handelsmerknamen „Proser
pina" en „Demeter" verkocht wor
den. „Proserpina" en „Demeter"-
kwaliteit zyn dus waarborgen dat
de betreffende produkten afkomstig
z(jn van officieel erkende biolo-
g i s c h-dynamische bedrijven. De
Coöp. In- en Verkoop organisatie
Proserpina, gevestigd Voorweg 26
te Nieuwe Wetering, kan alle ge
wenste inlichtingen verschaffen.
W. FLEDDERUS
Nieuwe Wetering
(medewerkster biol. dyn. bedrijf
„De Vier Jaargetijden)
Spaareffekten zijn flor* AA|f En alsof dat nog
er voor iedereen*die ULtlll Vrv/ll.« niet genoeg is, komt
-naast spaarbankboekje etc.-graag daar nu nog eens die belastingvrije
een extra ijzer in het vuur wil hebben, spaarpremie van het Rijk bovenop!
U koopt ze al voor zo'n 100 gulden. Vijfendertig procent over
Het zijn een soort aandelen. de eerste 250 gulden**die u in
Maar dan aandelen met een minimum een jaar in spaareffekten belegt'
aan risico. Want uw geld wordt door Enige voorwaarde: de spaareffekten
financiële experts met een maximum 8 jaar in uw bezit houden,
aan veiligheid belegd. Meer van weten?
Uit de opbrengsten krijgt u jaarlijks Dan even een briefkaartje
dividend uitgekeerd. aan: Spaareffekten, Postbus51,
Trouwens als't een beetje meezit, Den Haag en de folder
stijgt uw spaareffekt VTfcl komt in Je bus.
nog in waarde ook. 3fWw\JEITtJ\J
w zorgen voor
h extra spaarpotje
•Mits tussen 21 en 60 jaar en met een belastbaar inkomen (ovc. 1971) van ten hoogste f 1&000,-.
Per echtpaar over ten hoogste f 500,-.
Deskundig advies over spaareffekten krijgt u bijiWebefo
(Maliebaan 15, Utrecht) en bij de vestigingen van de Centrale Volksbank.de Nederlandache
Middenstands Spaarbank.de Raiffeisenbank en de Boerenleenbank.
