Vietnam-vredesoverleg in gevaar
Politieke gevangenen in Zuid-Amerika: weinig hoop
Oeganda wijst
militairen van
Tel Aviv uit
Mirages
via
Belgie
naar
Israël?
Amerikanen weigeren nog langer te praten
Tsjoe:
Amerika
Inoet zich
erug-
rekken
VRIJDAG 24 MAART 1972
BUITENLAND
(Van onze correspondent)
MONTEVIDEO Het prestige
in een regime hangt ten nauw
ste samen met de wijze, waarop het
de wetgevende, uitvoerende en
rechterlijke macht, de drie pijlers
van de tegenwoordige rechtstaat,
van elkaar weet te scheiden. De
verkrachting van dit principe komt
het duidelijkst tot uitdrukking in
gemaakt, of hij nu als lid van een
als illegaal bestempelde organisa
tie of als bommenwerper werd
Door
Hermann Gebhardt
wijze waarop een regering poli
tieke gevangenen behandelt, dus op
de stoel van de rechter gaat zit
ten.
Het begrip politieke gevangenen
is echter omstreden. Tot voor kort
ïen in een ieder, die uit per
soonlijke overtuiging de wet over
een politieke delinquent. On
derscheid werd daarbij nauwelijks
Twee visies staan op dit moment
tegenover elkaar: Argentijnse ge
neraals maar ook ministers in Pa
raguay menen dat in hun land
geen politieke gevangenen voorko
men omdat de plegers van revo
lutionaire aanslagen op grond van
strafrechterlijke vergrijpen worden
gevolgd. Maar ook zij moeten toe
geven dat de uitvoerende macht
dat slechts kan doen omdat de
rechterlijke macht binnen het ka
der van de noodtoestand werd uit
geschakeld. Het aantal voorbeelden
is dan ook niet gering van politici,
vakbondsfunctionarissen en Juris
ten die slechts vanwege hun oppo
sitionele activiteiten van hun vrij
heid beroofd werden.
Categorieën
Een aantal advocaten in Urugay
heeft vier categorieën genoemd
van politieke gevangenen, „die ter
beschikking van de uitvoerende
'macht moeten blijven". Tot de
eerste groep behoren personen die
nadat zij hun straf hebben uitge
zeten nog steeds worden vastge
houden. De tweede groep werd op
gepakt en veroordeeld zonder dat
een arrestatiebevel was uitgevaar
digd. De derde categorie wordt
zelfs nadat de rechter heeft gecon
stateerd, dat er geen bewijs be
staat, vastgehouden en de laatste
tenslotte bestaat uit tegenstanders
van de regering, die nooit voor een
rechter zullen komen, die echter
vanwege hun politieke of vak
bondsactiviteit, volgens het regime
gevaarlijk zijn.
Zowel in Argentinië als Urugay
zijn er, volgens de laatste cijfers,
ongeveer honderd politieke gevan
genen. Bij onderhandelingen met
de vakbonden in heit kader van het
herstel van de democratie kreeg
president Lanusse van de vak
bondsleiders te horen, dat hij eerst
maar eens alle politieke gevange
nen moest vrijlaten. Kerstmis 1971
werden er daarop 19 en later nog
eens 208 in vrijheid gesteld. De
grondwet van Urugay staat niet
toe dat personen, die op grond
van de noodtoestand en zonder
tussenkomst van de rechter van
hun vrijheid worden beroofd, in
dezelfde ruimte als de criminele ge
vangenen moeten leven. Him
wordt de mogelijkheid geboden het
land te verlaten.
Concentratiekamp
De mannelijke politieke de
linquenten in Uruguay werden tot
voor kort voornamelijk in kazernes
gevangengezet. Na de recente
massale ontsnapping van door
rechtbanken veroordeelde Tupa-
maros uit de strafgevangenis van
Punta Carreta en van 38 vrouwe
lijke leden van deze organisatie uit
de vrouwengevangenis van Monte
video werd 'n kamp ingericht, dat
met zijn onder elektrische spanning
staande schrikkeldraad, wachtto
rens en schijnwerpers alles weg
heeft van een concentratiekamp.
De bijstandcomité's van familie
leden en sympathisanten van poli
tieke gevangenen, zowel in Buenos
Aires als in Montevideo hebben
herhaaldelijk tegen dergelijke za
ken geprotesteerd. Het comité in de
Argentijnse hoofdstad publi
ceerde een uitvoerige lijst met pre-
ciese beschrijvingen van de
meest gruwelijke martelingen. De
Argentijnse generaals verklaarden
daarop dat het leger zich in zijn
strijd tegen de guerillastrijders
correct gedroeg, maar minister van
Binnenlandse Zaken Mor Roig kon
digde een disciplinair onderzoek
naar het optreden van de veilig
heidspolitie aan. Zonder de kans te
lopen de plank mis te slaan, kan
men echter nu al aannemen dat het
resultaat van dit onderzoek zoals in
Latijns-Amerika te doen gebruike
lijk, tezijnertijd met de mantel der
liefde wordt bedekt.
In Montevideo heeft het bij
standscomité voor politieke gevan
genen geprotesteerd tegen de behan
deling in de strafgevangenis van
Punta Carreta en de gang van za
ken in het „concentratiekamp". Als
krenkend werd onder andere de wij
ze waarop 't bezoek is geregeld er
varen. Familieleden is het slechts
toegestaan in groepen en vanachter
een dubbele rij tralies met de ge
vangenen te spreken of beter gezegd
te schreeuwen.
Escalatie
De toekomst van de politieke ge
vangenen is afhankelijk van een
tweetal factoren. In de eerste plaats
van de houding van de stadsguer-
rillastrijders, die door een esca
latie van hun strijd tegen de dic
taturen, een harde houding zoudea
kunnen provoceren. In de twee
de plaats van de taktiek van het re
gime dat uit binnenlandse politie
ke motieven al naar gelang van de
omstandigheden kan kiezen voor
een zachte of een harde lijn.
Voor de politieke gevangenen la
de situatie in Brazilië en Paraguay
heel wat beroerder dan in de La
Plata-landen, Uruguay en Argen
tinië. De moeite die Amnesty In
ternational zich getroost, om door
een stroom van brieven hun lot
te verzachten is lofwaardig maar
nauwelijks effectvol. De Braziliaan
se revolutionairen trachtten met op
zienbarende ontvoeringen de vrij
lating van hun medestanders
te bewerkstelligen. Dit recept heeft
echter in Argentinië en Uruguay
bijna geen effect gesorteerd en er
in Brazilië alleen maar toegeleid,
dat steeds meer guerrillastrij
ders „tijdens de vlucht werden neer
geschoten".
PARIJS (Reuter, AP, AFP) Het vredesoverleg over Vietnam in de Franse hoofdstad
*«Jstaat op punt van uiteenvallen. De Noord Vietnamese ambassadeur bij de conferentie noemde
een verklaring van zijn Amerikaanse collega Porter dat de Verenigde Staten niet meer aan
"J® je vergaderingen zullen deelnemen, een ultimatum om de conferentie te saboteren,
Porter zei gisteren de Noordviet*
na-mezen en de voorlopige revolu
tionaire regering van Zuid-Vietnam
niet meer aan de vergaderingen te
zullen deenemen totdat zij een teken
geven dat zy "ernstige besprekingen"
iber
2J BKING (Reuter) Premier Tsjoe
En-lai van de Chinese Volksrepu
bliek heeft donderdag geëist dat
de Verenigde Staten zich geheel
zonder voorwaarden uit Indo
I." Hichina terugtrekken.
sjoe stelde zijn eis aan een diner
Peking dat werd aangeboden
door Prins Norodom Sihanoek
Cambodja bij gelegenheid van
twee-jarig bestaan van diens
ballingschap.
mot
l iwee-jai
i "ij gering i
mP' Amerikaanse regering moet
r agressie-oorlog in al zijn
formen tegen de landen van In-
China stopzetten en haar
strijdkrachten en militaire instal
ls en die van haar vazallen
ïdig en onvoorwaardelijk te-
irekken", aldus Tsjoe.
Chinese premier wenste de Siha-
coek welgezinde strijdkrachten in
Cambodja geluk met de zware
Rriiezen die ze aan de troepen
fan de door Amerika gesteunde
regering van maarschalk Lon Nol
in"a ^brengen. Hij omschreef de re
seda snte regeringswijzigingen in
feJfPnom Penh als een "strijd om de
;ht, zoals een hondegevecht dat
steeds feller wordt".
Sihanoek verklaarde dat
>rzitter Mao Tse-toeng hem
persoonlijk de verzekering had ge
geven dat China "ons tot het einde
Rl steunen".
De Amerikaan kwam met zijn me
dedeling nadat de vertegenwoordi
gers van de tegenpartij onderhande
lingen over een overeenkomst over
de krijgsgevangenen in afwachting
van een volledige vredes-overeen
komst hadden verworpen.
De Zuidvictnamese regeringsdele
gatie sloot zich bil Porter aan.
Porter uitte zijn diepe "teleurstel
ling" over de houding van de tegen
stander en noemde d'eze "absurd" in
het licht van zijn morele, militaire cn
politieke nederlagen.
De onderhandelingen, die 16 maart
na een ondierbreking van een maand
waren hervat, zijn op deze 147ste
bijeenkomst opnieuw in het slop ge
raakt
Beide partijen hebben de, gewoon
lijk op donderdag gehouden, bijeen
komsten herhaaldelijk opgeschort.
Amerika schijnt nu echter definitief
te willen wegblijven totdat vai
tegenpartij duidelijk te kennen vordt
gegeven dat zij zaken wil doen.
Contact
Via de gebruikelijke kanalen 1
rouwen in
£hili willen
iemonstratie
looi
rzetten
iANTlAGO Reuter i - Chileense
"en, die zich keren tegen het
van president Allende zijn
toch door te gaan met haar
Genomen protestdemonstratie
m regeringsverbod. Het
^terie van Binnenlandse Zaken
®od de betoging omdat deze „de
foare orde en de rust en de vei-
Sd van de mensen van Santia-
gevaar kan brengen". In de-
vorig Jaar was een soortge-
demonstratie aanleiding tot
e ongeregeldheden, waarbij
dan honderd personen werden
®d. Die actie, bekend geworden
.de mars van de lege koekepan-
werd georganiseerd omdat er
voedseltekort zou zijn ontstaan,
van de organisatrices van de
vrouwen demonstratie be
zigde de regering van grove dis-
iaatie, omdat een bijeenkomst
van de regering-Allende
mocht gaan. Volgens haar
veel vrouwen „toch proberen
of andere manier te proteste-
Gemengde
reacties
op aanbeveling
straffen voor
marihuana in VS
af te schaffen
NEW YORK (AP) De aanbeve
ling van een Amerikaanse nationale
commissie om de bestraffing
het gebruik van marihuana af
schaffen, heeft in de Verenigde Sta
ten tot gemengde reacties geleid.
Sommige functionarissen steunden
de aanbeveling, maar anderen acht
ten de voorstellen van de nationale
commissie onpraktisch en zelfs ge
vaarlijk.
Harry J. Anslinger, van 1930 tot
1962 hoofd van de federale narcoti
cabrigade, zei dat de aanbevelingen
van de commissie "zeer ernstige na
tionale gevolgen" zouden kunnen heb
ben.
Walter Richter, de directeur van het
programma voor bestrijding van het
gebruik van verdovende middelen in
Texas, zei echter dat het rapport
van de commissie "een zeer ver
standige en humane benadering
van het probleem inhield, die de poli
tie in staat zou stellen zich met de
bestrijding van de hard drugs bezig
te houd." 1
De uit 13 leden bestaande commissie
heeft er woensdag na een studie
van een jaar op aangedrongen dai
de regering een einde zal maken aan
de gerechtelijke vervolging van ma
rihuana gebruikers. Wel wilde de
commissie de strafvervolging tegen
de kwekers en handelaars van mari
huana handhaven. President Nixon,
die negen leden van de commissie
heeft ontvangen, heeft het rapport
zonder commentaar in ontvangst ge-
De ondersheriff van San Francisco
zei dat hij volledig met de aanbeve
lingen van de commissie instemde.
Hij zei: "Wij vinden dat het gebruik
van marihuana beperkt moet worden,
maar niet onwettig moet zijn net
als alcohol". Anslinger, die een be
langrijke rol heeft gespeeld bij de
aanname van de federale marihuana
wet van 1937, zei dat liberalisatie
van de wet er toe zou leiden dat ge
bruikers van heroïne "als padde
stoelen" uit de grond zouden schie
ten.
bindingsfunotionarissen) zal het con
tact worden onderhouden, maar zo
zei Porter als er duidelijke teke
nen van bereidheid tot ernstige on
derhandelingen worden ontvangen
dan zullen deze grondig worden on
derzocht alvorens de Verenigde Sta
ten instemmen met hervatting var
het overleg.
Porter zei vooral geïnteresseerd te
zijn in een teken dat men over de
krijgsgevangenen wïi onderhandelen.
"Wij zijn meer dan geduldig geweest.
Het is slechts een waarachtig ver
langen naar vrede dat ons naar deze
tafel deed komen, ondanks de lawine
van beschimpingen welke u over ons
hebt uitgestort"
"Zoals u weet, heeft president Ni
xon de komende week uitgeroepen
tot een week van nationale bezorgd
heid voor de mannen die door u en
uw bondgenoten gevangen worden
gehouden. Het zou een aanfluiting
voor onze bezorgheid zijn om dan
met u in dit vertrek te zitten en te
luisteren naar uw chantage en ver
draaiing van de feiten als zou de
kwestie van de krijgsgevangenen
een "denkbeeldig probleem" zijn.
Daarom gaan wy niet accoord met
een vergadering volgende week".
Politiek
De voorlopige revolutionaire regering
van Zuid-Vietnam heeft Nixon er
van beschuldigd dat hij politiek be
drijft met de kwestie van de in Viet
nam krijgsgevangen gemaakte Ame
rikaanse soldaten, en gezegd dat de
lijst van krygsgevangenen "oneindig
veel langer" zal worden als Nixon
geen einde maakt aan de bombarde
menten op Indo-China.
Dinh Ba Thi, die op de zitting
van het Vietnamese vredesoverleg
het woord voerde zei tegen verslag
gevers dat Nixon "wel een hoop la
waai maakt over de kwestie van de
krijgsgevangenen", en voegde daar
aan toe: "Ik vraag me echter af of
hij ook wel eens aan zijn bommen
werpers denkt, die in Vietnam slach
tingen veroorzaken onder burgers
oude mensen en kinderen". Het enige
waar Nixon op uit is, aldus Thi, "is
een nieuwe ambtsperiode in het Wit
te Huis".
Processen in Kroatië In het dis
trict Split in de Joegoslavische repu
bliek Kroatië hebben sinds vorig
jaar december 26 personen op be
schuldiging van nationalisme te
recht gestaan. De meeste aangeklaag-
waren overheidsambtenaren. De
legde straffen varieerden
twee weken tot twee jaar g
genis. Aan dit soort processen
dusver weinig ruchtbaarheid ge;
Spaar de bomen In Sydney heb
ben arbeiders gedreigd het werk aan
vier miljoen dollar vergend auto
park bij het nieuwe operagebouw
van 100 miljoen neer te leggen, als
drie bomen niet gespaard worden. De
bomen zijn eeuwenoud. De 200.000
man tellende bond van bouwvakar
beiders eist, dat de bomen niet ge
veld zullen worden en voorts dat zij
niet bedreigd zullen worden door uit-
Teruggezonden De Westduitse
autoriteiten hebben twee jonge Oost-
duitse vluchtelingen naar de DDR
teruggezonden. Zij waren daagstevo-
in de bondsrepubliek aangeko
men. Volgens de Westduitse mede
deling hadden de twee studenten wil
len ontvluchten aan de „discipline"
waaraan zij in de DDR waren on
derworpen.
„Mafia" verliest hoger beroep
Associated Leisure Ltd, Engelands
grootste verkoopmaatschappij van
gok- en verkoopautomaten, heeft gis
teren het hoger beroep verloren dat
had aangespannen tegen de
in Londen verschijnende Daily Mail.
Dit blad had vier Jaar geleden ge
schreven dat Associated Leisure in
handen was van de onderwereld. De
firma verloor het proces dat ze hier
op tegen de krant had aangespannen
tekende hoger beroep aan. Het
/an appel in Londen verklaarde
dat de Mafia wel degelijk een vinger
in de pap heeft bij Associated Lei-
KAMPALA (Reuter) Presi
dent Idi Amin van Oeganda heeft
Israël laten weten alle Israëlische
instructeurs voor het leger en de
parachutisten voor maandag a.s.
moeten vertrekken. Over de Israë
lische missie bij de Oegandese
luchtmacht moet worden beslist na
terugkeer uit het buitenland van de
opperbevelhebber van de luchtmacht,
majoor Wilson Toko.
Volgens een in Kampala uitgege
ven officiële verklaring moeten het
militair personeel, de eerste secreta-
an de ambassade H. Boneh en al
le Israëlische agenten van de inlich
tingen dienst Oeganda voor maan
dag verlaten.
Woensdag maakte Am in bekend dat
de overeenkomsten met Israël over
opleiding van de Oegandese strijd
macht niet vernieuwd zullen worden
omdat een Israëlische krant heeft
geschreven dat Amin een bezoek aan
Egypte had afgelast wegens verzet
in eigen land. De eens hartelijke
betrekkingen met Israël zijn de
laatste maanden sterk verslechterd.
In de verklaring staat ook dat
Oegandese veiligheidstroepen vorige
week een landrover hebben
onderschept die op weg was naar de
grens met Soedan. De drie Afri-
ïse inzittenden openden het
en werden in hef daaropvol
gend gevecht gedood. In de auto
werden papieren en telescopische ge-
n gevonden, die kennelijk af
komstig waren uit Israël, aldus de
verklaring.
Zaterdag zal president Amin over
leg plegen met „vertegenwoordigers
in de Israëlische gemeenschap".
In 1946. zo vervolgt de bekendma-
sking, koesterde het Britse imperia
lisme het plan grote aantallen Jo
den te vestigen in Oeganda. Als dit
plan was geslaagd zouden wij hier
in Oeganda, en in heel Afrika, alle
problemen hebben, waar nu de
Arabier in het Midden-Oosten
mee te maken hebben. De Israëliërs
maakten spoedig een eind aan het
Brits bewind in Palestina en sinds
dien hebben ze hun gebiedsuitbrei
ding in Palestina en het hele Mid
den-Oosten voortgezet Deze infor
matie wordt verschaft zodat de
mensen zich bewust zijn van de
plannen van de Israëliërs, aldus
Amins verklaring.
Verzoek
Israël heeft bekendgemaakt dat
alle militaire instructeurs onmiddel
lijk uit Oeganda worden terugge
roepen. „Israëlische deskundigen in
Oeganda en in alle landen, in
Afrika en elders zijn daar op
verzoek van de betreffende regerin
gen. Wanneer een regering geen be
lang meer stelt in hulp is er uiter
aard geen reden deze voort te zet
ten," aldus de officiële Israëlische
verklaring. Israël ontkent met klem
elke inmenging in de Oegandese
politiek. De Oegandese pre
sident Idi Amin heeft zelf in Is
raël een parachutist-opleiding ge
volgd. Milton Obote. die door Amin
als president is afgezet, heeft in
het verleden gezegd dat Amin zijn
staatsgreep met Israëlische hulp
heeft gepleegd. Toen hij aan de
macht was heeft Amin Israël ook
bezocht en overeenkomsten voor mi
litaire en economische bijstand met
dit land gesloten. De laatste tijd
richt Amin zijn vriendschap echter
meer op de Arabische landen dan op
Israël.
Het hoofd van de politie in
de Chileense provincie Santiago
is door president Allende ontsla
gen. Aanleiding tot dit ontslag
is het optreden van de politie,
die woensdag betogende invali
den, die zich naar het presiden
tiële paleis wilden begeven, op
hardhandige wijze de doortocht
belette. Er ontstonden schermut
selingen, waarbij verscheidene
gewonden vielen. De betogers
hadden de president willen vra
gen de afkondiging van een wet
te bespoedigen, die de aanschaf
fing van prothesen en rolstoelen
zal vergemakkelijken. De presi
dent bood later in zijn paleis een
delegatie der invaliden zijn ver
ontschuldigingen aan voor het
incident. Foto: een van de inva
liden in druk gesprek met de po
litiemannen, nadat dezen de pro
testmars tot staan hadden ge
bracht.
Overgenomen In Transkei, het
eerste autonome thuisland van Zuid-
Afrika. zijn achttien voorheen onder
blanke leiding staande hotels door
Xhosa's overgenomen, aldus een be
kendmaking door de minister van
Bantoe Administratie en Ontwikke
ling, M. C. Botha.
TROEPEN VAN
INDIA TEGEN
REBELLEN IN
BANGLADESJ
DACCA (AP) De Bengaalse re
gering heeft erkend dat gewapende
troepen optreden tegen gewapende
stamhoofden in het afgelegen gebied
in het zuidoosten van BangladesJ.
Bangladesj heeft de hulp van het
Indiase leger ingeroepen tegen re
bellen van de Mizo-stam, die vanuit
India het land zijn binnen geko-
Volgens een woordvoerder van het
Indiase leger werden alle Indiase
troepen op 14 maart terug getrok
ken. Hij weigerde te zeggen, wanneer
zij zijn teruggekomen. Over het aan
tal Indiase troepen in BangladesJ
wilde de Bengaalse regering niets
bekend maken.
Het was niet zeker of de Ben
gaalse regering zich had beroepen
op de voorwaarden van een verdrag
dat afgelopen zondag door sjeik
Moedjiboer Rachman van Bangla
desJ en Indira Gandhi van India
werd ondertekend. Volgens het ver
drag zullen de regeringen overleggen
als zij worden aangevallen of be
dreigd en overgaan tot de gepaste
acties.
Volgens een verklaring van de Ben
gaalse regering opereerden er geen
Indiase troepen in BangladesJ onaf-
(Van onze correspondent)'
BRUSSEL De 50 Mirage-straal-
jagers, waarvan Frankrijk de leve
ring aan Israël met een wapenem
bargo blokkeerde, zijn vermoedelijk
via België toch nog in de Joodse
staat terechtgekomen.
Volgens het dagblad "De Gazel
van Antwerpen" zou een Israëlisch-
Frans akkoord over de restitutie van
de reeds voor de vliegtuigen betaal
de miljoenen in feite een regeling
hebben ingehouden om de gevechts
toestellen via België alsnog naa*
het Midden-Oosten te laten afvlie
gen.
Belgische ooggetuigen zouden van
het vliegveld Gosselies (in Waals-
Brabant) Mirages hebben zien op
stijgen met een witte davidsster op
donkerblauw vlak als herken
ningsteken.
Het wordt uitgesloten geacht dat
België aan Israël zelf Mirages zou
hebben geleverd die in de vlieg
tuigfabriek Sabca in Gosselies wa-
geassembleerd, omdat het Bel
gische type Mirage voor Israël on
geschikt is. De Sabca-fabriek voert
veel opdrachten uit voor de Franse
Dassault-bedrijven.
Destijds al deden sterke geruch
ten de ronde dat de voor Israël in
Frankrijk gebouwde Mirages naar
België zouden worden doorverkocht.
Doch deze toestellen zouden volgens
deskundigen niet passen in het con
cept van de Belgische luchtstrijd
krachten.
Van Russische kant zouden hard
nekkige pogingen zijn gedaan om de
tersluikse levering van deze vlieg
tuigen aan Israël te voorkomen.
Zelfs zou Moskou hebben aangebo
den uit België een aantal spionnen
terug te trekken als de Belgische re
gering de transactie' zou verhinde
ren. De Russische agenten zijn ove
rigens met name bekend. Het gaat
om 16 man, de helft van het aan
tal dat is verraden door de destijds
uit België via Engeland overgelopen
Rus Tsjebotarew van de Russische
handelslegatie in Brussel. Van de
genen die hij als leden van het Rus
sische spionagenet opsomde, zouden
nog 16 man momenteel in België
verblijven.
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Brussel gaf gisteravond als
enig commentaar, dat het de juist
heid van het bericht ontkende.
hankelijk van het Bengaalse leger, vonnissen.
Doodvonnissen
in Turkije
ondertekend
ANKARA (Reuter) President
Sunay van Turkije heeft gisteren de
doodvonnissen ondertekend van drie
leden van het linkse ondergrondse
„Turkse Volksbevrijdingsleger", die
schuldig zijn bevonden aan het met
geweld willen omverwerpen van het
wettige gezag in Turkije. De drie
mannen zijn vorig Jaar oktober door
een krijgsraad berecht. ZIJ zouden
ook hebben deelgenomen aan de ont
voering van vijf in Turkije geleger
de militairen van de Amerikaanse
luchtmacht en aan twee bankover
vallen. Het Turkse parlement gaf
vorige week zijn fiat aan de dood-
