ARL) SCHENK:
IJS GEBROKEN
Soms kom
je wel
in een
tweestrijd
Uw slijter
deelname-
formulier
-iü™
le baan en populariteit op de straat
Handtekeningen geven: een
verplichting voor een sportheld.
.Maar ik leen mij niet overal
voor ik ben geen clown"
lij (27) geniet van zijn successen op
Regelmatig pleegt Ard Schenk (27) af te zakken naar
vat dan tegenwoordig ,,een bruin café" heet, aan een Am-
terdamse gracht of daaromtrent; hij pakt er vlotweg een
lilsje, discussieert over Ajax (met mede-supporters) en ge-
iiet dan van die doorgaans lik-op-stuk-praat,,Ik voel me
n de stad bij die gelegenheden als een vis in het water".
Zo maar een stukje^ Schenk-
ig is dat: de stad in en je ont
mannen, en Leen Pfrommer heeft
eens gezegd', „sómmigen ma-
n er bezwaar tegen, dat hij zich
véél ontspant en, net als op het
ij eigenlijk, zo tot het einde kan
oorgaan. Ik vind dat het moet
unnen. Het beeld dat veel men
en zich van zo'n monnik-achtige
opsportman hébben gevormd is
als, op bepaalde punten. Hij kan
wk geweldig kermis vieren in het
Hoordhollamdse, bijvoorbeeld, en
lan wü er wél een pilsje in, om
het maar eens zachtjes te zeggen.
Vou, hij mag van mij. Hijzelf is
:erantwoordelijk voor zijn gedra
gingen. En hij hoeft, of hij nou
ie „held Schenk" is of niet, zijn
gedragspatroon niet aan te pas-
ien aan wat anderen van zo'n
tportman verwachten"
Woorden, die Ard Schenk volledig
onderschrijft. En daarom kun je 'm
ook wel eens over het Scheven ingse
(levers Deynootplein zien wandelen,
tijdstip zo blijkt dan de
rolgende dag dat omkijkende en
vijzende passanten „toch eigenlijk
aiet hadden verwacht". Ard Schenk
dus heb ik aan hen
weinig of geen boodschap".
Dat is dan wel veranderd. De
Noordhollander van toen is de Am
sterdamse student van nu geworden,
met een merkwaardige aantrek
kingskracht voor een groep mensen,
die veel groter is dan het sportpu
bliek alleen. Schenk heeft een voor
velen aansprekende attitude: opval
lend uiterlijk en precies die lichte
terughoudendheid in woord en ge
baar. die naar „bescheiden" zweemt,
dat toch niet helemaal is. maar
toch ook het woord „hautain" ver
weg laat.
Is dat een houding? Schenk: „Nee.
ik doe precies zoals ik ben. Ik ben
me er veel meer van bewust dan
vroeger, dat ik toch een beetje pu-
blieksmens ben geworden, dat er
ongedachte verplichtingen kleven
aan het sportheld ?ijn. Ja, dat is
toch wel een feit. dat ik heb moe
ten erkennen en waaraan ik heb
moeten toegeven. Maar ik heb miir.
houding er niet naar bepaald. Jf
kimt hoogstens zeggen, dat ik ii
die eerste jaren van schaatssucces-
sen mezelf niet helemaal was, te
genover de buitenwereld dan.
En nu ben ik dat wel. Wie me var
vroeger kent. wie van ons lever
toen, in de Wieringerwaard, weet
die zal dat moeten erkennen: dat
be^ld van die stugge, norse, boerst
jongen, dat was ik niet. Ze hebben
het een beetje van me gemaakt er
ik heb er zelf aan meegewerkt. Df
Ard Schenk van nu. dat ben ik".
Voor Ard Schenk is het
schaatsseizoen geëindigd. In
het zeer hoge noorden be
twistte hij de laatste ritten
van een onvoorstelbaar goed
geslaagd seizoen. En nog ver
der is hij door zijn prestaties
geklommen in populariteit.
Ard Schenk is een „nationale
figuur" geworden, een sport
man aan wie vrijwel een heel
volk zijn hart heeft verpand.
Waarom? Door die schaats-
prestaties alleen? Dat lijkt
niet helemaal zo te zijn. Zijn
uiterlijk, de manier waarop
hij door het leven gaat het
zijn zaken die aan die im
mense populariteit bijdra
gen. En in het bijzonder het
vrouwelijk volksdeel koestert
érg veel sympathie voor Ard
Schenk.
Schenk weet dat. De sport
man die „kwam" met de op
druk: „nors en stug", de man
die een hekel leek ie hebben
aan zijn publiek, heeft nu
met die populariteit leren le
ven. En de manier waarop hij
dat doet blijkt voor de massa
zéér acceptabel. Toch heeft
Ard Schenk zich wel degelijk
een stuk „privacy" aangeme
ten. Dat blijkt ook uit bij
gaand interview, opgebouwd
uit stukken van vele en lange
gesprekken die onze speciale
verslaggever Fred Racks
onder andere tijdens een
toernee door Australië met
hem had.
Schenk blijft onder veel
dingen vooral erg nuchter.
En hij kan mild lachen, als
een ochtendblad hem een
verbintenis met Monika
Pflug toeschrijft. Zo goed als
hij glimlachend er voor uit
komt dat hij „erg gezond is",
maar verder weinig inlichtin
gen verstrekt, wanneer hem
wordt gevraagd wat hij ei
genlijk doet met de status
van „begeerlijk vrijgezel
Die zaken houdt Ard
Schenk maar liever voor
zichzelf. Omdat hij zichzelf
wil zijn, ondanks al die po
pulariteit.
Dat lukt, blijkens de bij
gaande tekst, allemaal heel
aardig.
Kleine kring
Het (tweede) moment van de
triomf: in de krans mét de kam
pioensbeker, steunend op coach
leen Pfrommer.
heeft het er niet moeilijk meee, noch
met het feit, dat hij wordt herkend,
noch met het tijdstip waarop dat
gebeurt: „Vroeger keerde ik me van
het publiek af, min of meer. Dat
was in de tijd van de .stugge" nor
se Noordhollander". Ik moet toen
niet zo beredeneerd als ik het
eg hebben gedacht: ik doe
aan hardrijden op de schaats en
daar mogen de mensen allemaal
naar komen kijken, maar ik moet
het op het ijs doen en niet die
Wat wel „gemakkelijk gedragen in
net openbaar" betekent, maar niet
tot een exbroverte figuur heeft ge
leid. Geen man. toch. die zich
„geeft", geen man voor de „open
hartige interviews", geen gemakke
lijk versterkte statements over de
structuur van de maatschappij, het
bestaansrecht van Bangla Desj, het
verwerpelijke bestaan van het esta-
oilisment en nog reeksen van zulke
zaken waarover men doorgaans
gaarne een „nationale figuur" tot
een oordeel, dan wel een uitspraak
wil verleiden.
Heeft Ard Schenk daarover dan
geen mening? Natuurlijk wel maar
„die hoeft niet te worden gepubli
ceerd.
In kleine kring, in discussies, wil ik
die best ventileren. Maar dan alleen
als een bijdrage aan die discussies.
Ik kan óm, ik kan mijn standpunt
wijzigen als argumenten van ande
ren overtuigend genoeg zijn.
Ik wil me ook niet in een vakje la
ten duwen. Wie zegt: Ard Schenk' is
een moderne Jongen, die heeft ge
lijk alls hij doelt op mijn uiterlijk,
of op mijn voorkeur voor bepaalde
soorten popmuziek, of op mijn aan
vallen op ouderwetse stellingen, die
in de sport leven, zoals bijvoorbeeld
de amateurbepalingen, of de rech
ten en plichten van bestuursleden
en officials. Maar daarin onder
scheid ik mij niet van veel anderen
en dat hoeft ook niet. Een gedegen
oordeel kim je pas geven, als Je
veel hebt gezien en meegemaakt. En
dat dan gedurende langere tijd.
Natuurlijk voel Je in een aantal si
tuaties, die je krijgt voorgeschoteld,
aan. dat er iets fout zit. Natuurlijk
weet Je, dat er misstanden zijn en
ik zal de laatste zijn, die daar met
Samen met Monika Pflug.
Een kroniekschrijver verbindt er
onmiddellijk een romance aan.
Schenk kan daar best om lachen:
„laat ze maar. ze moeten wat te
schrijven hébben
een wijde boog omheen wil lopen.
Maar ik wil mezelf toch wel het
recht geven om in die dingen een
soort terughoudendheid te betrach
ten: Ja. dat klinkt misschien voor
sommigen wat „ouderwets", dat be
kende: je kunt er pas wat over zeg
gen als Je oordeel goed gefundeerd
is Toch is dat ten opzichte van een
aantal zaken in het dagelijks leven
wel zo. Ik voel aan, dat ik juist
door mijn gerichtheid aan de
ene kant de studie, aan de andere
kant het schaatsen van veel din
gen nog veel moet horen, lezen en
ondervinden voor ik er iets zinnigs
over kan zeggen.
Dat is geen kwestie, dat ik geen
„idealist" of hoe Je dat nomen
wilt zou zijn, want er zijn wel
degelijk zaken, die mij buiten het
schaatsenrijden bezig houden „Mijn
plaats in de maatschappij" om
het maar eens met een Groot
Woord te zeggen is daarbij wel de
gelijk centraal, omdat ik Juist wel
besef, dat het van veel meer belang
is hoe ik er over tien jaar voor sta,
dan hoe ik een volgend seizoen een
wereldrecord te pakken moet zien
te krijgen.
Ik kan het met die dingen wel eens
moeilijk hebben. Mijn fysiothera-
peutische studie heeft me voor een
paar problemen gesteld, die niet
gemakkelijk op te lossen zijn
juist omdat ik een bekende schaat
senrijder ben, juist omdat ik een
beetje van het publiek ben gewor
den. Daaruit zo je profijt kunnen
trekken onder het motto dat al zo
vaak is gebruikt: als zovelen plezier
van Je hebben gehad, dan moet dat
publiek voor „later" ook eens iets
terug kunnen doen.
Vanuit dat standpunt geredeneerd
zou het voor mij redelijk gemakke
lijk moeten zijn om na mijn laatste
examen op de populaire toer te
gaan, dat wffl zeggen: mijn naam
te gebruiken voor het opbouwen van
een drukke praktijk. Het zou wel
aanslaan, denk ik: Ard Schenk voor
massage, of zoiets.
Maar dat is de bedoeling van mijn
studie niet geweest. En de beroeps
ethiek komt daarmee in het gedrang
op een manier, die ik voorlopig nog
onaanvaardbaar vind. Vooral tijdens
de praktijkperiode in mijn studie
ben ik diep doordringen geraakt
van het feit, dat er wel degelijk
iets van een roeping achter mijn
toekomstige vak zit. De therapie,
het meehelpen te genezen, dat heeft
me in die periode gegrepen. Wat
voor de mensen kunnen doen...
En dan het fascinerende, dat je als
sportheld ook wel meemaakt, de pa
rallel, die Je dan kunt trekken:
wildvreemde mensen storten hun
hart uit in brieven, roepen je hulp
in voor allerlei zaken omdat je Ard
Schenk bent, en aan de andere
kant de patiënten, die op Je tafel
ook beginnen te praten, met hun
problemen komen, blij zijn dat ze
er over kunnen praten en Jou daar
voor uitkiezen, niet omdat Je Ard
Schenk bent, maar gewoon iemand,
die zich met hen bezig houdtJe
leert, dat zo veel mensen zo erg
eenzaam kunnen, wel moeten zijn
en Je leert relativeren, beseffen,
dat er veel om je heen is... al
klinkt dat nou weer erg afgezaagd".
Het probleem van de man, die veel
binnen zijn bereik heeft, die met
zijn populariteit zou kunnen exerce
ren („laatst was er een controle op
'.utopapieren, ik had ze thuis laten
iggen, die vrouwelijke agent zei:
iou. geef maar een handtekening
/oor m*n zusje en voortaan de boel
vel bij je steken"...), maar die aan
ie andere kant niet in het minst
loor de studie geleerd heeft
naast het imago van de sportheld
:e kunnen lopen. „Ik geloof, dat
mijn houding daardoor voor het
rootste gedeelte wordt bepaald.
Neg altijd kan ik verbaasd zijn over
iet feit, dat populariteit zoveel in-
noudt
le komt voor de gekste dingen te
9taan. Een bekend voorbeeld: men-
;an belden mij op om tegen vergoe-
iing het bruiloftsfeest van hun
iochter te komen opluisteren. Ge-
voon. ails ik er maar was... En aan
le andere kant de zo langzamer
hand gegroeide wetenschap, dat je
>ok wel een beetje kunt spelen met
ie populariteit. Toch. het overwel-
iigt me allemaal nog wel een beet
je, vandaar die schijn van verlegen
heid. En omdat ik mezelf nooit he
lemaal prijs wil geven, omdat ik
veet. dat ik niet alleen maar de
-chaatsenrijder Ard Schenk ben.
laarom is er toch ook wel dat af
standelijke.
5n daarom doe ik vooral geen con-
Ik verdom het om op een praalwa
gen in een bloemencorso te gaan
alleen om de boel op te luisteren.
De dingen, die ze van Je vragen
gaan vaak te ver. Ik ben geen
clown en ik hoef niet van een we
reldkampioenschap te leven. Maar
soms kom je wel in een tweestrijd
als die mensen nou zo aanhankelijk
zijn, als je in staat zou zijn om
beroemde „een sportheld is zo
geten" een beetje te doorbreken, als
je van zo'n enorm publiek iets te
rug zou kunnen vragen omdat Je je
voor het plezier van diezelfde men
sen toch ook opofferingen hebt ge
troost, zou Je dat dan niet moeten
proberen? Op die momenten kan ik
dan wed hard zijn keihard, als ze iets
vragen: voor wat hoort wat, ei
ben niet niemand, zeg ik dan. Maar
ik ben nog veel vaker zwak in
dingen.
Er zijn nogal eens mensen, die me
kunnen overreden. Dan ga ik toch
en dan denk ik later: verrek, zij
zijn er veel wijzer van geworden
dan ik. Ik kan ook gemakkelijk af
stand van die dingen doen, of dat
nou een voetbalwedstrijd voor een
goed doel of een huldiging, of een
lezing of wat dan ook is.
Studeren en schaatsen, trainen, uit
gaan, het wisselt allemaal makkelijk
genoeg af. het gaat zo soepel in el
kaar over dat „sportheld zijn" toch
Het (eerste) moment van de
triomf: juichend met coach Leen
Pfrommer.
eigenlijk maar gewoon een bijkom
stigheid is. Pas wanneer het echt
die sport gaat, als ik daarin of
daarover iets te zeggen krijg, dan
il ik wel eens losbarsten. Dan
denk ik: zet daar Je naam nou
r eens achter".
Grote stad
Op die manier tekent Ard Schenk
portret van zichzelf, dat nog
niet af is, maar waarvan de lijnen
toch wel op papier komen: de gretig
heid waarmee hij zich in het „grote
leven" heeft gestort toen schaatsen
studeren samen „de grote stad"
gingen betekenen.
De ontwikkeling die er in zijn den
ken is gekomen toen de studie dat
gerichte, rationele denken is gaan
eisen. Hij heeft er niet alleen de
steile piek in zijn sportcarriëre aan
te danken („ik bedacht dat ik die
tien kilometer toch ook moest kun-
overmeesteren") maar ook de
ontwikkeling van zijn persoonlijk
heid. Die er natuurlijk al was, maar
die veel sterker is geworden.
Maar nog altijd is er ook dat eer
lijke stuk man, dat uit de Noord
hollandse kop stamt: „de wijdsheid
van Noorwegen, het sportieve leven
daar. Gewoon na je werk nog een
uurtje gaan skiën, of Je nou in Oslo
of in dat verafgelegen gehucht aan
de poolcirkel woont, waar leven met
de natuur wel moet".
Hij zou zich wel in willen zetten
voor veel meer lichaamsbeweging in
Nederland en tegelijkertijd is er
die hang naar de gezellige bar, het
pittige danswerk, het pilsje, de on
derzoekende blik in de richting van
een aantrekkelijke dame: „Nee, niet
getrouwd, niet verloofd en erg voor
zichtig in de keuze van een partner
Maar wel avontuurdjes. En dè&rover
geen tekst en uitleg, want dat is
toch echt een stuk priveleven, hele
maal van ml'j'.
Hij kan soms losbarsten als op het
ijs, wanneer de sfeer daartoe geëi
gend is: „Dan is die stugge, norse
boer wel heel ver weg".
Maar met dezelfde inzet draaft hij
's morgens door het Amsterdamse
bos: „Dan denk ik .Jekker door
gaan. mezelf testen", wat nodig is,
je moet je grenzen weten en aan
alles zit een consequentie. Ook aan
dat schaatsenrijden van mij. Ja,
dokter Lap heeft al eens gezegd:
hij is een rationeel denkend mens,
een beetje in zichzelf gekeerd, die
alle dingen onderzoekt en er dan
zijn conclusies uit trekt. Dat beeld
klopt geloof ik wel.
En laat me nog maar een poosje
verder onderzoeken".
ADVERTENTIE
verstrekt u
graag een
bij élke aankoop
U hebt dan GRATIS KANS opeen
jj koopbon voor de waarde van alle
i DE KUYPER-merkartikelen, door U
j gekocht tussen nu en eind mei 1972.
Noem duidelijk
het merk DE KUYPER
wanneer u drank bestelt
