Huren voor oude
gemeentehuizen
zijn nu bevroren
Wie overbrugt de kloof bestuur
bestuurden?
Men begreep het niet meer
Brand na
gasont
ploffing
DINSDAG 14 MAART 1972
Q
LEIDEN Met 19 tegen 18 stemmen heeft de Leidse gemeenteraad vannacht be
sloten om in afwijking van het voornemen van burgemeester en wethouders de huren
van de vooroorlogse woningcomplexen van de gemeentelijke woningstichting te bevrie
zen. Dit gebeurt in afwachting van een advies van de Nationale Woningraad over de
hoogte van de huren zolang de huizen niet gerenoveerd zijn. Dit advies moet steunen
op een door deze woningraad in te stellen onderzoek, op basis van de resultaten waar
van een renovatie en/of rehabilitatieplan moet worden uitgewerkt.
Dit PAK-voorstel haalde de meerderheid door de steun van
PSP, CPN, en DS'70, waarbij moet worden aangetekend, dat
op het moment van stemming in beide kampen één lid ontbrak:
mevr. Geelkerken (prot. chr.), die na een ongeluk in het zie
kenhuis ligt, en mevr. v. d. Blom (CPN), die in verband met
haar gezondheidstoestand het middernachtelijk uur niet haalde.
LEIDEN Toch nog tumul t in de
i nrgerzaal. Het heeft er, merkwaar -
genoeg, niet naar uit gezien dat
gemoederen nog zo verhit zouden
igec aker. als aan het eind van de lange,
n o mge discussies over de huurverho-
naai bg gebeurde.
De hele avond had je nauwelijks
et idee dat er iets "broeide" bij al
ie mensen die uit het Haagweg-
wartier, uit de Mors, de Tuinstad-
Ük en Uit Noord naar het stadhui
«aren getrokken. Voor de poorten
as het betrekkelijk rustig. Zelfs toer.
200 tot 300 man gearriveerd waren
aen het plein wit zag van de span-
oeken vol opstandige leuzen als:
Deen huurverhoging maar hum-ver
ging", "Noodwoningen-noodhuren'
li "Wij laten ons niet meer plunde-
en door de wet" was er van grote
astber adenheid of verbetenhei
iwelijks iets te merken.
De spreekkoren klonken allemaal
lat mat, alsof men zelf niet meer
de mogelijkheid dat de
reigervde huurverhoging nog zou
j [orden afgewend.
Ook in de burgerzaal vrijwel de
een.voor deze gelegenheid
(jna serene rust. Alle pogingen tot
ommentaar uit de zaal werden door
rom] e voormannen van de wykcomité's
i de klem gesmoord. En als hun
e nerwicht eens een keer te kort
choot, wist burgemeester Vis de orde
ffjpl te herstelen.
Ook na afloop van de repliek van
ethouder Menken bleef het by wat.
li gemompel. Velen begaven zich al
aar huis. "Kennelijk", daoht je op
moment, "heeft de aanwezigheid
B en W en de raadsleden toch
wat verlammende invloed op de
Tspronkelyke strijdlust. Het werk
emeenteraad is dus toch
oor veel mensen iets dat heel ver
ze af staat, en dat ze wat angstig
emt."
bleek achteraf allemaal wat
ingd Me te liggen. De mensen waren
hief 6t n goede wil, ze hadden een
ie siopende avond netjes geluisterd,
uiteindelijk begrepen ze na de
tstiK tamingen nog niet waar ze nu aan
waren.
5 tel i, 4
3t was een voorbeeld
geweest als men de
,1 ort had verteld wat
ie tx besloten
f.
ellen
wijs be-
wel
•r nu allemaal
Wie dat niet
kan het eigenlijk alleen zich-
verwy ten als er een kloof tussen
Wsbestuur en bevolking bestaat.
BERT VAN DOMMELEN
Een overzicht van de burger
zaal, gisteravond bomvol tijdens
de discussie over de huurverho
ging
(Foto Holvast)
Afscheid mevr.
drs. D. Woudstra
LEIDEN DE uitgestelde af
scheidsreceptie, die mevrouw drs. D.
Woudstra-Bergema wordt aangebo
den ter gelegenheid van het neer
leggen van haar funotie (secreta
resse) bij de Vereniging voor Chr.
Nijverheidsonderwijs, zal nu a. s.
vrijdagmiddag van 4.30 tot 6 uur
plaatsvinden in het gebouw van de
chr. lagere technische school aan de
Vijf Meilaan.
Zomerhuisje
hoofdkantoor
bankrovers
ARNHEM Een zomerhuisje in
Elspeet is het hoofdkwartier geweest
van twee bankrovers naar wie de he
le politie in midden Nederland
koortsachtig zoekt.
De twee mannen zijn vermoede
lijk goed gewapend. Zij hebben eni
ge tijd geleden ingebroken bij een
wapenhandelaar in Emm en.
Vorige week pleegden de twee in
De Steeg, Lochem en Gorssel bank
overvallen. Eerder sloegen zij hun
slag bij een juwelier in Emmen. Zo
als wij gisteren reeds meldden wer
den in het zomerhuisje wapens ge
vonden afkomstig van de inbraak.
Ook in een „vers" gedolven kuil bij
het huisje lagen wapens.
uitzendbureau
luba n.v.
nieuwe ryn 35,
01710—40341
lid abu
Brand verwoest
dertig hectare
natuurgebied
STEENWIJK Bij Steenwijker-
wold is gisteren ongeveer dertig hec
tare natuurgebied bossen en riet
door brand verwoest.
Een aangrenzend gebied van ze
ven hectare is behouden door het
onder water te zetten. De oorzaak
van de brand is onbekend.
De KVP diende een amendement
in om dit bevriezen van de huren
alleen te laten gelden voor de hui
zen in het Haagwegkwartier, waar
tegen de PAK-fractie zich verzette.
De KVP ondersteunde toen niet het
PAK-voorstel, dat verder strekt.
Met de stemmen van de PSP-ers
Walle en Gerkema en communist
Hoeven tegen werden door B. en W.
overgenomen en door de raad aan
vaard twee PAK - voorstellenwaar
in wordt gesteld, dat het Maatschap
pelijk Contactorgaan moet rappor
teren over sociale begeleidingscom
missies in de wijken en dat B. en W.
pen actief voorlichtingsbeleid moeten
voeren over de noodzaak van reno
vatie en rehabilitatie en de moge
lijkheden van huursubsidie in geval
van renovatie en huurharmonisa-
tie.
Harmonisatie
Omdat in deze vergadering alleen
werd gesproken over de wettelijk
toegestane huurverhoging van 6 pet.
werd een PSP-CPN-voorstel over de
huurharmonisatie op zich buiten de
orde verklaard. Ook een ander voor
stel van deze fracties kwam niet in
stemming, omdat het gedeeltelijk
door het aanvaarde PAK-voorstel
was achterhaald en gedeeltelijk in
strijd met de wet werd geacht. In
strijd met de wet verklaarde het
college een ander voorstel over de
gemeentewoningen in hét Mors-
kwartier (Leemanstraat, Storm
Buy sings traat, Calandstraat, Dijk-
straat en Conradstraat)Het werd
met 334 verworpen.
Aanvaard werd wel het door het
PAK geamendeerde voorstel, dat de
ze huizen door de aanwezigheid van
kartonnen binnenmuren zeer brand
gevaarlijk zUn PSP-er Walle stak
zo'n stukje karton in brand dat
de brandweer rapport zal uitbren
gen en de zaak vóór 1 oktober a.s.
opnieuw aan de orde zal komen met
de mogelijkheid van een huurstop.
Met dezelfde stemmenverhouding
—PSP en CPN kregen hierbij steun
van D'66-er Kuyper verworpen
werd een PSP-CPN voorstel om de
huur van de woningen in het Haag
wegkwartier terug te schroeven tot
het peil van 1950. Steun uit de PAK-
gelederen kreeg wel een voorstel van
dezelfde indieners om een huurstop
af te kondigen voor de hulzen in
het Haagwegkwartier in afwachting
van een totale renovatie. Het werd
evenwel met 22 tegen 15 stemmen
verworpen.
De raad ging tenslotte akkoord
met een voorstel, dat voor de nieuw
te bouwen woningen in Leiden de
zelfde toewijzingsprocedure wordt
gevolgd zoals dit tot op heden het
geval is geweest met de woningen
in de Merenwijk. met dien ver
stande, dat allereerst urgente wo
ningzoekenden (groep A) in aan
merking komen voor een nieuw
bouwwoning. Het PAK kreeg de raad
mee op het woord „allereerst" als
vervanging van ..alleen". Daarmee
werd het voorstel voor twee van de
drie indieners de PSP-ers Walle
en Gerkema zo afgezwakt, dat ze
tegen stemden.
Enkele punten uit de urenlange
discussie
Walle (PSP) noemde de aanpak
van B. en W. koud en meedogenloos.
Waal -(PvdA) zei het jammer
te vinden" dat het voorstel in de
commissie openbare werken niet uit
puttend was behandeld, omdat de
fracties, die het college hebben ge
leverd, niet vertegenwoordigd waren.
Driessen (KVP) drong aan op
het reeds toegezegde pre-advies over
de verhouding tussen gemeentelijke
woningstichting en gemeentebe
stuur.
Mevr. v. d. Blom (CPN) vroeg
aandacht voor de duplexwoningen
van kort na de oorlog.
Zunderman (DS'70) vroeg de
monstranten na renovatie van hun
huizen meer over te hebben voor
woongenot.
UTRECHT (ANP) Het bene
denpand van een twee verdiepingen
tellend flatgebouw aan de Rhijnvis
Peithstraat in Utrecht is vanmorgen
vroeg totaal uitgebrand na een gas
ontploffing. De 53-Jarlge bewoonster
moest met brandwonden in een zie
kenhuis worden opgenomen.
De ontploffing, die zich om onge
veer vier uur voordeed. Is vermoede
lijk veroorzaakt door een gespron
gen aan- of afvoerbuis bij de gasme
ter. In de kamer stond een haard
te branden en de woning stond on
middellijk in lichterfaaie. Een ervoor
geparkeerde auto werd zwaar be
schadigd.
De echtparen op de eerste en
tweede verdieping konden, geholpen
door brandweer en politie, hun flats
nog net op tijd verlaten. Hun wonin
gen liepen rook- en waterschade op.
De brandweer was het vuur na
een uur meester.
Milj
oen
Wethouder Menken van volks
huisvesting en openbare werken wees
op de consequentie van bevriezing
van de huren. Hij deelde mee, dat
het onderzoek anderhalf twee
jaar zal duren en dat de exploitatie
rekening van de woningstichting
daardoor op een miljoen in de rode
cijfers kan komen.
Hij bestreed, dat de hulzen in het
Haagwegkwartier verrot zijn en
deelde mee, dat er juist veel geld
aan is besteed. Renovatie zal mee
brengen. dat huizen verheeld moe
ten worden of alleen geschikt zijn
voor bejaarden.
EN VERDER IN
LEIDSE RAAD
LEIDEN B. en W. hebbes
een principebesluit genomen om een
ruimte ter beschikking te stellen aan
de Kath. Werkende Jongeren. Dat
deelde wethouder Menken gister
avond mee in antwoord op een
vraag van PAK-fractleleider In
t Veld.
Wethouder mevr. Den Haan zegde
hetzelfde raadslid toe, dat de raad
een afschrift krijgt van de be
antwoording van B. en W. van een
brief van bewoners van de Meren
wijk. Een afschrift van een open
brief van het Merenwijk Opbouw-
team bleek bij de stukken verdwe-
Een schrijven van de BOVAG
met bezwaren tegen het houden van
een autobeurs in en om de Groen-
oordhaJ werd in handen van B. en
W. gesteld ter afdoening, gehoord
de commissie voor de Groenoordhal.
Een schrijven van een aantal
stadgenoten over het Witte-Singel-
plan (gisteren in ons blad gepubli
ceerd) komt aan de orde in de eerst
volgende vergadering van de com
missie voor algemene en bestuurlijke
aangelegenheden.
Een schrijve n van de PSP over
een vragen half uurtje in de raad
veneens gisteren gepubliceerd zal
betrokken worden bij de behande
ling van een nieuw reglement van
orde voor vergaderingen van de ge
meenteraad.
De raad komt volgende week
maandagavond om half acht op
nieuw bijeen. Naast voorstellen in
zake delegatiebevoegdheden van B.
en W. en (openbare) commissiever
gaderingen wacht de raad de rest
van de voor gisteren vastgestelde
agenda. Een week later kamt de raad
opnieuw bijeen voor behandeling
van het investeringsplan.
De maandag daarop is het twee
de paasdag en dus „rust", maar op
10 april staat een informatieve ver
gadering op de agenda over het Wtt-
te-Singelplan. De Leidse raad weet
niet van ophouden
LEIDEN De gisteravond bij
de raadsvergadering zo keurig be
gonnen demonstratie tegen de
huurverhoging, gevolgd door een
maar zo nu en dan verstoorde
rust tijdens het raadsdebat, is van
nacht uitgelopen in een betoging,
in de burgerzaal en op de trap
pen van het stadhuis, die een ver
velende nasmaak achterlaat.
Door Hans Melkert
Dat nare einde werd veroorzaakt
door zeeën van onbegrip bij het
publiek over de door de raad ge
nomen besluiten. Dat onbegrip laat
zich raden. Van honderden belang
stellenden bleven er tientallen over,
die een stuk slaap opofferden om
de vergadering tot het beslissende
einde te volgen.
Ze waren gekomen met spandoe
ken en vol goede moed. Urenlang
hadden ze geluisterd naar al het
gepraat in de raad in eerste instan
tie, in tweede instantie en vervol-
nog om stemverklaringen af te
op voorstellen In te dienen. Het
spel van de democratie is op
zo'n moment moeilijk te doorgron
den. Daar helpt geen lieve-moeder
tje aan en ook geen stencil, dat het
Leids Huurders Komité had uitge
reikt om de gang van zaken uiteen
be zetten, al was het een nijvere
poging.
Politiek blijft een moeilijk te vol
gen spel. Natuurlijk werd er veel
onbegrijpelijk gepraat. Natuurlijk
kon het publiek niet precies bij
houden wat er gebeurde, ondanks
alle pogingen, die de leiders van de
verschillende aotiecomité's dede
om het over te brengen. Wat zegt
het immers dat eerst wordt gestemd
over het verst gaande voor
stel, waarover de meningen in de
raad al verdeeld zijn, en dat daar
na een ander bijna gelijkluidend
voorstel het niet haalt.
Het kwam ongelukkig uit, dat de
raad met de kleinst mogelijke meer
derheid wèl de voorstellen van het
PAK aanvaardde en het pre-ad-
het college daarmee afwees
en afstemde of niet sprak over
voorstellen van PSP en CPN. Want
die laatste voorstellen stonden
op hetzelfde stencil van het Leids
Huurders Komiité. Daardoor bleef
één gedachte achter: de voorstel
len hebben het niet gehaald.
Leg dat publiek dan even uit wat
er precies is gebeurd. Het is gemak
kelijker gezegd dan gedaan. Wie
had het moeten doen? Naar mijn
mening burgemeester Vis. Als hij t
goed had gedaan, zou hij een stuk
onrust hebben voorkomen. Dat
schiep hij nu Juist door op het
laatste moment PSP-er Walle
het woord te ontnemen.
Ik zeg ntot, dat hij daarin ongelijk
had naar de letter van de
wet, maar die letter zegt belang
stellenden geladen belangstellen
den zo weinig. Zoiets kan natuur
lijk anders, maar het is moeilijk en
men moet er begrip voor hebben,
dat 'n voorzitter het na uren moei
lijk vergaderen ook niet helemaal
meer ziet zitten. Gelukkig had hij
in de laatste periode flink steun
aan enkele ambtenaren, die overi
gens in het gehele debat met ge
fluister en gebaar hun woordje
Haagweg-comité-woordvoerder J.
Pen had het door: „Mensen, rustig,
we hebben gewonnen. We krijgen
geen huurverhoging. Maar ver
tel dat aan tiéntallen mede door de
slaap opstandige mensen, die het
niet helemaal begrepen hebben. Het
is vechten tegen de bierkaai. Hij
kon er niets aan doen, dat er leu
zen werden aangeheven tegen het
bestuur en in het bijzonder tegen de
burgemeester.
Pens woorden schoten op dit roe
rige moment gewoon tekort en
neem het he meens kwalijk. Ik zal
zijn best doenin onderstaand verslag
uiteen te zetten wat de raad nu
precies heeft besloten. Dat is al zo
ingewikkeld, dat het de belang
rijkste plaats inneemt van t raads-
verslag, reden waarom verslagge
ving van de discussie tot het uiter
ste beperkt moet blijven.
Vis kon het niet, Pen kon het
niet ik kan het niet. Maar wie
moet dan de kloof overbruggen, die
er bestaat tussen bestuur en be
stuurden? Het is toch een angstig
idee. dat de woede van het publiek
ongemotiveerde woede zich
ontlaadde op de burgemeester. Het
bleef bij schreeuwen en schelden
en geen van zijn weinige haren
werd gekrenkt toen de burgemeester
als een man tussen het opstandi
ge publiek doorging. Dat was ver
standig, evenals het beheerste op
treden van hoofdinspecteur van po
litie Oudman, die de manschappen
niet liet opdraven, maar de beto
ging als een nachtkaars liet uit
gaan.
Van „Vis kattepis" werd het „He-
ya Ard Schenk" en buiten op het
Stadhuisplein werd het een com
plete polonaise. Daarin werd
de spanning afgereageerd, daarmee
werd een dreigende rel 'n wat bal
dadig slot. Maar voor de bestuur
ders, voor de politici, moet toch le
vensgroot de vraag gebleven zijn
hoe de kloof te overbruggen is. Dat
berefk Je kennelijk ndet met wijk-
hearings of met actief werken in
een wijk. Wie vindt het recept?
Het i6 harde noodzaak naar mijn
idee.
Na een vergadering als deze vraag
je Je af of PSP-er Walle het recept
kent. Natuurlijk spreekt hij bij het
publiek aan, want hij spreekt het
bij wijze van spreken rechtstreeks
toe. Op een manier van „dik hout
zaagt, men planken". Maar wat
denkt de toehoorder als hij Walle
in tweede instantie hoort verklaren
geen illussies te hebben en rustig
te zullen slapen ondanks de be
schuldiging aan zijn adres van de
magogie?
Zunderman (DS'70) ziet ook
kans het gevoel te besprelen. Ook
hij richt zich tot de kiezers, zó sterk
dat de voorzitter hem vroeg tot hem
te spreken. Socialisten-van-huis-
uit blijken dat nu eenmaal ster
ker te hebben. Wat dat betreft
schoot het PAK tekprt met een
woordvoerder als Waal (PvdA),
die zinnige dingen zei en eveneens
zinnige voorstellen indiende, maar
daarover zo „academisch" sprak,
dat het publiek er niet bij kon.
Daaraan kon zijn fractiege
noot Verboom, die zich tot Walle
keerde met .Zeg Kees" de voor
zitter vond het niet goed, niets ver
helpen.
En neem dan als laatste KVP-er
Driessen, die zich vooral de woede
van het publiek op zijn hals haal
de. Hij is een man, die er geen
doekjes omwindt, maar erg autori
tair overkomt. Hij trekt er zich
niets van aan. Of wel? vraag Je Je
af als je hem een nerveuze trek ziet
nemen aan een in spanning ge
knakte sigaar? Wil ook hij zijn
bedoelingen overbrengen, maar kan
hij het evenmin als de anderen?
Antwoorden op al die vragen is
moeilijk. Duidelijk was toch wel,
dat het publiek niet begreep wat er
was gebeurd. Anders bhjft men
toch niet roepen van „Huurverho
ging? Geen cent" en „De strijd be
gint nu pas" als net is besloten, dat
er een degelijk onderzoek komt
voordat huurverhoging wordt toe
gepast.
In afwachting renovatie-onderzoek
